Sekülerliğin Tarihi Serüveni

Year 2016, , 59 - 80, 30.12.2016

Mustafa Özden

https://doi.org/10.24013/jomelips.266024

Cited By: 1

Abstract

Başka bir iklimde doğup sonradan Müslümanların gündemine giren sekülerlik, laiklik ve bu iki kavramla ilgili diğer kavramların açıklığa kavuşturulabilmesi, seküler düşüncenin doğuşu, bu düşüncenin gelişmesini ve yaygınlaşmasını besleyen, dinî, siyasî, içtimai ve tarihi şartların arka planlarının iyi incelenmesi önemli olsa gerektir. Bu sebeple BatıHıristiyan Orta Çağı’nın toplumsal koşullarının ürettiği seküler düşüncenin, laiklik ve sekülerlik arasındaki işlevsel farkın doktriner unsurlarını bilimsel olarak tespit etmek gerektir. 

Kimi aydınlarımıza göre sekülerlik, laiklikle eş anlamlı, devletle dinîn uzlaşıp her birinin kendi alanlarına çekilmesi, la dinîlik, dünya ve ahiret ayrımı, din konusunda mutlak tarafsızlık olarak değerlendirilirken; kimi aydınlarımıza göre de laiklikten daha ileri düzeyde çağdaş bir yönetim biçimi, dinîn sosyal yapıdaki otorite ve geçerliliğini yitirmesi, doğaüstü olayların tabii ve dünyevî olaylarmış gibi algılanması, insan aklının dinî ve metafizik bağlardan kurtarılmış ve dinîn bir vicdan meselesi haline gelmesi şeklinde tanımlanmaktadır. 

Keywords

Sekülerlik, Laiklik, Din, Birey, Reform

THE HISTORICAL JOURNEY OF SECULARISM

Abstract

Secularism and laicism have
raised in another country and have entered the use of Muslims later. Theem ergence,
development and spread of secular thought is important to reveal for the historical
adventure of secularism. There for eweneed to scientifically determine the different
of the secularism and laicism which produced by them edieval western Christian community.
According to some of our intellectuals these cularism refers synonymous with the
laicism or the separation of state and religion or atheism. According to some
of our intellectuals the secularism means a contemporary form of government or the
loss of religious authority in the social structure or rescue of the human mind
from religious and metaphysical bond. 

Keywords

Secularism, laicism, religion, person

References

• Akbulut, A.(1999). Din, laiklik ve demokrasi üçgeni, A.Ü.İ.F. Dergisi (Özel Sayı), 265-278.
• Akdemir, S. (2000). Kur’an ve laiklik. İstanbul: Form Yay.
• Akdoğan, Y. (2000). Türkiye ve değişim, laiklik ve değişim 2000’li yıllarda Türkiye, Ankara: Yy.
• Akın, İ. F. (1980). Kamu hukuku. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Yayınları.
• Altındal, A. (1986). Laiklik. İstanbul: Süreç Yayıncılık.
• Ana Britannica. (1994). İstanbul: Ana Yay. & Encyclopaedia.
• Arkoun, M. (1994). İslami bir bakış açısı içinde pozitivizm ve gelenek, kemalizm olayı. (Çev. Emre Öktem), Cogito, 1, 49-64
• Armağan, M. (trz). Sekülerizm. Sosyal Bilimler Ansiklopedisi içinde (s. 7, 8 ). Ankara: Rey Yay.
• Arslan, A. (1999). İslam demokrasi ve Türkiye. Ankara: Bigbang Yayınları.
• Ashmawy, M. S. (1993). İslam’a karşı İslamcılık. (Çev. Sibel Özbudun). İstanbul: Milliyet Yayınları.
• Atay, H. vd., (1995). İslam gerçeği. Ankara: Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Yayınları.
• Attas, S. N. (1995). İslam sekülerizm ve geleceğin felsefesi. (Çev. Mahmut Erol Kılıç). İstanbul: İnsan Yayınları.
• Aulard, A. (1984). Fransa inkılâbının siyasi tarihi. (Çev. Mahmut Erol Kılıç). İstanbul: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
• Aydın, M. S. (1999). İçe kritik bakış. İstanbul: İyi Adam Yayınları.
• -------, M. S. (2001). Dünyevileşme. İslamiyat Dergisi, 4/3, 13-17.
• Bakır, Ç. (1994). Türkiye’de laikliğin ‘büyük problem’i laiklik ve farklı anlamları üzerine. Cogito, 1, 109-116.
• Başgil, A. F. (1962). Din ve laiklik. İstanbul: Yağmur Yayınevi.
• Berger, P. L. (1993). Dinin sosyal gerçekliği. (Çev. Ali Coşkun). İstanbul: İnsan Yayınları.
• Berkes, N. (1973). Türkiye’de çağdaşlaşma. Ankara: Bilgi Yayınevi.
• Bruce, S. (1992). Religion and modernisation, Oxford: Clarendon Press
• Bulaç, A. (1995). Modern ulus devlet. İstanbul: İz Yayıncılık.
• Cabirî, M. A. (2000). Felsefi mirasımız ve biz. (Çev. Said Aykut) İstanbul: Kitabevi Yayınları.
• --------, M. A. (2001). Çağdaş Arap-İslam düşüncesinde yeniden yapılanma. (Çev. Ali İhsan Pala, M. Şirin Çıkar) Ankara: Kitabiyat Yayınları.
• Cox, H. (1974). The seculer city. Londra: Penguin Books.
• Demir, F. (1999). İslam dini açısından din-devlet ilişkisi. Ankara: Kürsü Yayıncılık.
• Demir, Ö. ve Acar, M. (1993). Sosyal bilimler sözlüğü, İstanbul: Ağaç Yayıncılık.
• Demirci, E. Y. (2000). Demokrasi laiklik ve İslam. Uluslararası Avrupa Birliği Şurası içinde. Ankara:
• Denk, C. (1999). Atatürk laiklik ve cumhuriyet. Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Dilipak, A. (1991). Laisizm. İstanbul: Beyan Yayınları.
• Engin, O. (1977). Türk maarif tarihi. İstanbul: Eser Matbaası.
• Erdoğan, M. (2000). Türkiye Cumhuriyeti’nde demokrasi ve laikliğin serüveni. Ankara: Yy.
• Fığlalı, E. R. (1999). İslam ve laiklik, Atatürk düşüncesinde din ve laiklik. Ankara: Yy.
• Fikne, R. (1992). An unsecular America, religion and modernisation, Oxford: Clarendon.
• Gaxotte, P. (1962). Fransız ihtilal tarihi. (Çev. Semih Tiryakioğlu) İstanbul: Varlık Yayınevi.
• Güler, İ. (2002). Politik teoloji yazıları. Ankara: Kitabiyat Yayınları.
• Heiddegger, M. (2001). Nietzsche’nin tanrı öldü sözü ve dünya resimleri çağı. (Çev. Levent Özşar) Bursa: Asa Kitabevi Yayınları.
• Hocaoğlu, D. (1995). Laisizm’den milli sekülarizme, Ankara: Kent Basımevi.
• İslam Ansiklopedisi. (1994). İstanbul: Şamil Yay.
• Kaplan, Y. (2001). Seküler aklın ötesi. İslamiyat. 4/3, 81-102.
• Kardavi, Y. (1994). İslam ve laiklik (Çev. Osman Arpaçukuru) İstanbul: Denge Yayınları.
• Kılıçbay, M. A. (1994). Laiklik ya da bu dünyayı yaşayabilmek. Cogito (Laiklik). 1, 13-18.
• Kışlalı, A. T. (1998). Laikliğin batı düşüncesindeki gelişim seyri. Ankara: Yy.
• Kostaş, M. (2000). Cumhuriyet, demokrasi, laiklik ve İslam, Uluslar Arası Avrupa Birliği Şurası içinde, Ankara.
• Köktaş, M. E. (1997). Din ve siyaset, siyasal davranış ve dindarlık. İstanbul: Vadi Yayınları.
• Köse, A. (2002). Sekülerizm sorgulanıyor. İstanbul: Ufuk Kitapları.
• Lewis, B. (1998). Modern Türkiye’nin doğuşu. (Çev. M. Kıratlı) Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
• Macleon, A.J. (1995). Laity, Layman. Encyclopedia of Religion And Ethics. Vol: VII, New York.
• Mathiez, A. (1940). Fransız ihtilali, krallığın devrilmesi, 1787–1792. (Çev. Şükrü Kaya) İstanbul: Kanaat kitabevi.
• Mert, N. (1994). Laiklik tartışmasına kavramsal bir bakış. İstanbul: Bağlam Yayınları.
• Mumcu, A. (1994). Türkiye Cumhuriyetinde laiklik prensibi. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Ankara.
• Nagel, T. (1995). Sekülerleşme nazariyesi İslam tarihine ne kadar uygulanabilir. (Çev. Ali Dere) İslami Araştırmalar. 195-205.
• Oğuz, B. (1996). Tarihsel gelişimiyle dünya’da ve Türkiye’de laiklik. İstanbul: Engin Yayınevi.
• Öktem, N. (1994). Dinler ve laiklik. Cogito. 1, 31-48.
• Özyörük, M. (1992, Şubat 1). Karar sizin. Tercüman.
• Selçuk, S. (1998). Zorba devletten hukukun üstünlüğüne. Ankara: Yeni Türkiye Yayınları.
• Sinanoğlu, S. (1954). Layık kelimesinin etymon’u ve anlamları, laiklik I. İstanbul: Yy.
• Sontog, S. (1987). Against interpretion, Londra: Andre Deutsch.
• Sorokin, P. A. (1972). Bir bunalım çağında toplum felsefeler. (Çev. Mete Tuncay) Ankara: Bilgi Yayınevi.
• Toynbee, A. (1975-78) Tarih Bilinci, Cilt I-II. (Çev. Murat Belge) İstanbul: Bateş Yayınları.
• Turner, B. S. (1991). Max Weber ve İslam. (Çev. Yasin Aktay) Ankara: Vadi Yayınları.
• Uludağ, S. (1998). İslam siyaset ilişkileri, İstanbul: Dergah Yayınları.
• Vergin, N. (1994). Din ve devlet ilişkileri düşüncenin bitmeyen senfonisi. Türkiye günlüğü. 29, 5-23.