Sağlık İşletmelerinde Performans Değerlendirme ve Ölçme Yöntemleri Hakkında Bir Derleme Çalışması
Year 2019,
, 153 - 171, 30.06.2019
Mesut Karaman
,
Hilal Kuşcu Karatepe
,
Fatma Nuray Kuşcu
Abstract
Sağlık
hizmetine olan talep her geçen gün artış gösterdiği gibi sağlık hizmeti veren
kuruluşların sayısı da bu doğrultuda artmaktadır. Yeni kurulan veya daha da
büyümeyi hedefleyen bir sağlık kurumu istenilen seviyeye gelebilmesi için etkin
bir performans yönetimini sağlaması gerekmektedir. Sağlık kurumlarında
belirlenen amaçlar ve hedefler doğrultusunda gerçekleştirilen faaliyetlerin
sonuçlarının tanımlanabilmesi, ölçülmesi, yapılan planlarla karşılaştırılması,
sonuçların değerlendirilmesi, geleceğe yönelik karar alma yönüyle birer kaynak
olması sebebiyle performans değerlendirmesi büyük önem taşımaktadır. Performans
yönetiminin kurumda etkin bir biçimde uygulanabilmesi için çalışanların
algılayabileceği düzeyde olmalı ve herkesin katılımı sağlanmalıdır. Sağlık kuruluşlarında
hizmet türünden dolayı standart bir performans değerlendirme sistemi ve yöntemi
yoktur. Sağlık kurumunun sunduğu hizmetin niteliğine göre performans
değerlendirme yöntemini seçmesi gerekmektedir. Bu çalışmada performans
değerlendirme yöntemlerinin literatürdeki çalışmalarla birlikte bir özeti
sunulmaktadır.
References
- Ağırbaş, İ. (2014). Sağlık Kurumlarında Finansal Yönetim ve Maliyet Analizi. Ankara: Siyasal kitabevi.
- Alkış, H. & Güngörmez, E. (2015). Örgütsel Adalet Algısı İle Performans Arasındaki İlişki: Adıyaman İli Örneği. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(21), 937-967.
- Alparslan, D. (2014). Sağlık Bakanlığı Hastanelerinde İşletme Sermayesi İle Finansal Performans Göstergelerinin Analizi. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Yüksek lisans tezi. Isparta.
- Appelbaum, H., David, Nadeau. & Michael, C. (2009). Performance Evaluation İn A Matrix Organization: A Case Study (Part 3). Q Emerald Group Publishing Limited, 41(1), 9-14.
- Bacaksız Eşkin, F., Tuna, R. & Seren Harmancı, K.A. (2018). Sağlık Çalışanlarında Performans ve Örgütsel Sinizm İlişkisi: Hemşireler Üzerinde Bir Araştırma. ACU Sağlık Bil Derg, 9(1), 52-58.
- Bayraktutan, Y., Arslan, İ. & Bal, V. (2010). Sağlık Bilgi Sistemlerinin Hastane Performanslarına Etkisinin Veri Zarflama Analizi İle İncelenmesi: Türkiye’deki Göğüs Hastalıkları Hastanelerinde Bir Uygulama. Gaziantep Tıp Dergisi, 16(3), 13-18.
- Bilgin, Y. & Göral, M. (2017). Sağlık Kuruluşlarında Hizmet Kalitesinin Hasta Memnuniyetine Etkisi: Bartın Devlet Hastanesi Örneği. Bartın Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Dergisi, 8(16), 151-176.
- Camgöz Metin, S. & Alpertekin, N.İ. (2006). 360 Derece Performans Değerlendirme ve Geri Bildirim: Bir Üniversite Mediko-Sosyal Merkezi Birim Amirlerinin Yönetsel Yetkinliklerinin Değerlendirilmesi Üzerine Pilot Uygulama Örneği. Yönetim ve Ekonomi, 13 (2), 192-212.
- Canol, S. & Vardarlıer, P. (2017). Özel Hastanelerde Çalışan Sağlık Personelinin Kurumlarında Uygulanmakta Olan Performans Değerlendirme Sistemlerine Duydukları Memnuniyet ve Bir Örnek Uygulama. Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi, 52, 760-785.
- Coşkun, A. (2009). Sağlık İşletmeleri Yönetim Rehberi. Ali coşkun, Ahmet akın (Ed.), Sağlık İşletmeleri Yönetim Rehberi içinde (s. 47-63). İstanbul: Seçkin Yayıncılık.
- Çiftçi, L.P. (2010). Hedef ve Yetkinlik Bazlı Performans Değerlendirme Sistemi. Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul.
- Depren, Ö. (2008). Veri Zarflama Analizi ve Bir Uygulama. Yıldız Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul.
- Dereköy, F. (2012). Hastane İşletmelerinde Performans Ölçümü ve Muhasebe Bilgi Sistemi İle İlişkilendirilmesi Temelinde Bir Uygulama. Çanakkale On Sekiz Mart Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Doktora Tezi. Çanakkale.
- Donabedian, A. (2005). Evaluating The Quality Of Medical Care. The Milbank Quarterly, 83(4), 691-729.
- Eraslan, E. & Algün, O. (2005). İdeal Performans Değerlendirme Formu Tasarımında Analitik Hiyerarşi Yöntemi Yaklaşımı. Gazi Üniv. Müh. Mim. Fak. Der., 20(1), 95-106.
- Fottler, M.D. (1987). Health Care Organizational Performance: Present And Future Research. Journal of Management, 13(2), 367- 391.
- Gün, S. (2015). Toplam Kalite Yönetimi ve Performans Değerlendirme Sisteminin İşletmeler Tarafından Algılanma Biçimi ve Uygulanma Düzeyinin Belirlenmesi. Hasan Kalyoncu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Yüksek lisans tezi. Gaziantep.
- Güner, G. (2015). Özel Hastanelerde Performans Yönetiminin Değerlendirilmesi: Ankara’ya Yönelik Bir Çalışma. Ufuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Yüksek Lisans Tezi.
- Kağnıcıoğlu, H., Aydın, S., Hasgül, S. & Anagün, S. (2012). Üretim Yönetimi, Eskişehir, Anadolu Üniversitesi Yayını No: 2584.
- Kaynak, A. (2011). Stratejik Liderliğin Performans Değerleme Üzerindeki Etkileri ve Kütahya İli Ortaöğretim Kurumlarına Ait Bir Uygulama. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Kütahya.
- Kesen, M. & Kaya, N. (2016). Çalışan Performansının Örgütsel İmaj ve Psikolojik Sermaye Bağlamında İncelenmesi: Vakıf Üniversiteleri Örneği. The Journal of Academic Social Science Studies, 46, 187-198.
- Kılınç, E. & Paksoy, H.M. (2017). Sağlık Çalışanlarında Performans Algı Düzeyinin Bazı Sosyo Demografik Değişkenlere Göre İncelenmesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, 20(2), 151-159.
- Kılınç, E. (2012). Hekim ve Hemşirelerde Örgütsel Vatandaşlık Davranışı, Örgütsel Sessizlik, Çalışan Performansı ve Aralarındaki İlişkinin İncelenmesi. Cumhuriyet Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü. Yüksek Lisans Tezi. Sivas.
- Kırılmaz, H. (2013). Hasta Memnuniyetini Etkileyen Faktörlerin Sağlık Hizmetlerinde Performans Yönetimi Çerçevesinde İncelenmesi: Poliklinik Hastaları Üzerine Bir Alan Araştırması. Acıbadem Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 4(1), 11-21.
- Kıyak, M.T., Bozaykut, P. & Güngör, E. (2011). Strategic Leadership Styles and Organizational Financial Performance: A Qualitative Study On Private Hospitals. 7th International Strategic Management Conference, 24, 1521-1529.
- Kocabey Yaşar, M. (2014). Hemşirelerin Performans Değerlendirme Sistemi Hakkındaki Farkındalıklarının Belirlenmesi. Okan Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul.
- Korkmaz, S. & Çuhader, U. (2017). Sağlık Hizmet Kalitesi ve Sağlık Kurumunu Tekrar Tercih Etme Niyeti Arasındaki İlişki: Eğitim ve Araştırma Hastanesi Örneği. Uluslararası Sağlık Yönetimi ve stratejileri araştırmaları dergisi, 3(1), 72-87.
- Pehlivan, B. (2008). İnsan Kaynakları Yönetiminde Performans Değerlendirmesi ve Maliye Bakanlığı Çalışanlarına Yönelik Bir Uygulama. Maliye dergisi, 154, 171-187.
- Pekdemir, I., Koçoğlu, M. & Gürkan, G.Ç. (2010). Özerklik ve Ödüllendirme Algılarının Çalışan Performansı Üzerindeki Etkisinde Çalışanın İnovasyona Yönelik Davranışının Aracılık Rolüne Yönelik Bir Araştırma. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 43(2), 332-350.
- Sarı, Z. (2015). Veri Zarflama Analizi ve Bir Uygulama. Hacettepe üniversitesi. Fen bilimleri enstitüsü. Yüksek lisans tezi. Ankara.
- Şahin, B. (1999). Sağlık Kurumlarında Göreceli Verimlilik Ölçümü: Sağlık Bakanlığı Hastanelerinin İllere Göre Karşılaştırmalı Verimlilik Analizi. Amme İdare Dergisi, 32(2), 123-145.
- Tanrıverdi, H. & Çiğdem, T. (2010). Eğitim Hastanelerinde Asistan Doktorların Klinik iş Yükleri Bakımından Performans Ölçütlerinin Karşılaştırılması. Sağlıkta Performans ve Kalite Dergisi, 1, 114-136.
- Tengilimoğlu, D. & Toygar, A.Ş. (2013). Hastane Performans Ölçümünde Path Yöntemi. Sosyal Güvenlik Dergisi, 3(1), 50-78.
- Tengilimoğlu, D., Işık, O. & Akbolat, M. (2012). Sağlık İşletmeleri Yönetimi. Ankara: Nobel yayınları.
- Tezcan, D., Yücel Hakan, M., Ünal Burak, U. & Edirne, T. (2014). Üçüncü Basamak Sağlık Kuruluşlarında Hasta Memnuniyeti. Pamukkale Tıp Dergisi, 7(1):57-62.
- Tunçer, P. (2013). Örgütlerde Performans Değerlendirme ve Motivasyon. Sayıştay Dergisi, 88, 87- 108.
- Turgut, H. & Mert, İ.S. (2014). Evaluation of Performance Appraisal Method Through Appraisal Errors by Using Fuzzy VIKOR Method. International Business Research, 7(10), 170-178.
- Turunç, Ö. (2010). Organizasyonlarda Kontrol Algılamalarının Örgütsel Özdeşleşme ve İş Performansına Etkisi. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 11(1), 251-269.
- Tükel, B., Acuner, A.M., Önder, Ö.R. ve Üzgül A.(2004). Ankara Üniversitesi İbn-i Sina Hastanesinde Hasta Memnuniyeti: Genel Cerrahi Anabilim Dalı Örneği. Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Mecmuası, 57(4), 205-214.
- Uzuntarla, Y., Ceyhan, S. & Fırat, İ. (2017). Çalışan Performansının İncelenmesi: Sağlık sektörü örneği. Gülhane Tıp Dergisi, 59, 16-20.
Year 2019,
, 153 - 171, 30.06.2019
Mesut Karaman
,
Hilal Kuşcu Karatepe
,
Fatma Nuray Kuşcu
References
- Ağırbaş, İ. (2014). Sağlık Kurumlarında Finansal Yönetim ve Maliyet Analizi. Ankara: Siyasal kitabevi.
- Alkış, H. & Güngörmez, E. (2015). Örgütsel Adalet Algısı İle Performans Arasındaki İlişki: Adıyaman İli Örneği. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(21), 937-967.
- Alparslan, D. (2014). Sağlık Bakanlığı Hastanelerinde İşletme Sermayesi İle Finansal Performans Göstergelerinin Analizi. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Yüksek lisans tezi. Isparta.
- Appelbaum, H., David, Nadeau. & Michael, C. (2009). Performance Evaluation İn A Matrix Organization: A Case Study (Part 3). Q Emerald Group Publishing Limited, 41(1), 9-14.
- Bacaksız Eşkin, F., Tuna, R. & Seren Harmancı, K.A. (2018). Sağlık Çalışanlarında Performans ve Örgütsel Sinizm İlişkisi: Hemşireler Üzerinde Bir Araştırma. ACU Sağlık Bil Derg, 9(1), 52-58.
- Bayraktutan, Y., Arslan, İ. & Bal, V. (2010). Sağlık Bilgi Sistemlerinin Hastane Performanslarına Etkisinin Veri Zarflama Analizi İle İncelenmesi: Türkiye’deki Göğüs Hastalıkları Hastanelerinde Bir Uygulama. Gaziantep Tıp Dergisi, 16(3), 13-18.
- Bilgin, Y. & Göral, M. (2017). Sağlık Kuruluşlarında Hizmet Kalitesinin Hasta Memnuniyetine Etkisi: Bartın Devlet Hastanesi Örneği. Bartın Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Dergisi, 8(16), 151-176.
- Camgöz Metin, S. & Alpertekin, N.İ. (2006). 360 Derece Performans Değerlendirme ve Geri Bildirim: Bir Üniversite Mediko-Sosyal Merkezi Birim Amirlerinin Yönetsel Yetkinliklerinin Değerlendirilmesi Üzerine Pilot Uygulama Örneği. Yönetim ve Ekonomi, 13 (2), 192-212.
- Canol, S. & Vardarlıer, P. (2017). Özel Hastanelerde Çalışan Sağlık Personelinin Kurumlarında Uygulanmakta Olan Performans Değerlendirme Sistemlerine Duydukları Memnuniyet ve Bir Örnek Uygulama. Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi, 52, 760-785.
- Coşkun, A. (2009). Sağlık İşletmeleri Yönetim Rehberi. Ali coşkun, Ahmet akın (Ed.), Sağlık İşletmeleri Yönetim Rehberi içinde (s. 47-63). İstanbul: Seçkin Yayıncılık.
- Çiftçi, L.P. (2010). Hedef ve Yetkinlik Bazlı Performans Değerlendirme Sistemi. Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul.
- Depren, Ö. (2008). Veri Zarflama Analizi ve Bir Uygulama. Yıldız Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul.
- Dereköy, F. (2012). Hastane İşletmelerinde Performans Ölçümü ve Muhasebe Bilgi Sistemi İle İlişkilendirilmesi Temelinde Bir Uygulama. Çanakkale On Sekiz Mart Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Doktora Tezi. Çanakkale.
- Donabedian, A. (2005). Evaluating The Quality Of Medical Care. The Milbank Quarterly, 83(4), 691-729.
- Eraslan, E. & Algün, O. (2005). İdeal Performans Değerlendirme Formu Tasarımında Analitik Hiyerarşi Yöntemi Yaklaşımı. Gazi Üniv. Müh. Mim. Fak. Der., 20(1), 95-106.
- Fottler, M.D. (1987). Health Care Organizational Performance: Present And Future Research. Journal of Management, 13(2), 367- 391.
- Gün, S. (2015). Toplam Kalite Yönetimi ve Performans Değerlendirme Sisteminin İşletmeler Tarafından Algılanma Biçimi ve Uygulanma Düzeyinin Belirlenmesi. Hasan Kalyoncu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Yüksek lisans tezi. Gaziantep.
- Güner, G. (2015). Özel Hastanelerde Performans Yönetiminin Değerlendirilmesi: Ankara’ya Yönelik Bir Çalışma. Ufuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Yüksek Lisans Tezi.
- Kağnıcıoğlu, H., Aydın, S., Hasgül, S. & Anagün, S. (2012). Üretim Yönetimi, Eskişehir, Anadolu Üniversitesi Yayını No: 2584.
- Kaynak, A. (2011). Stratejik Liderliğin Performans Değerleme Üzerindeki Etkileri ve Kütahya İli Ortaöğretim Kurumlarına Ait Bir Uygulama. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Kütahya.
- Kesen, M. & Kaya, N. (2016). Çalışan Performansının Örgütsel İmaj ve Psikolojik Sermaye Bağlamında İncelenmesi: Vakıf Üniversiteleri Örneği. The Journal of Academic Social Science Studies, 46, 187-198.
- Kılınç, E. & Paksoy, H.M. (2017). Sağlık Çalışanlarında Performans Algı Düzeyinin Bazı Sosyo Demografik Değişkenlere Göre İncelenmesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, 20(2), 151-159.
- Kılınç, E. (2012). Hekim ve Hemşirelerde Örgütsel Vatandaşlık Davranışı, Örgütsel Sessizlik, Çalışan Performansı ve Aralarındaki İlişkinin İncelenmesi. Cumhuriyet Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü. Yüksek Lisans Tezi. Sivas.
- Kırılmaz, H. (2013). Hasta Memnuniyetini Etkileyen Faktörlerin Sağlık Hizmetlerinde Performans Yönetimi Çerçevesinde İncelenmesi: Poliklinik Hastaları Üzerine Bir Alan Araştırması. Acıbadem Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 4(1), 11-21.
- Kıyak, M.T., Bozaykut, P. & Güngör, E. (2011). Strategic Leadership Styles and Organizational Financial Performance: A Qualitative Study On Private Hospitals. 7th International Strategic Management Conference, 24, 1521-1529.
- Kocabey Yaşar, M. (2014). Hemşirelerin Performans Değerlendirme Sistemi Hakkındaki Farkındalıklarının Belirlenmesi. Okan Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul.
- Korkmaz, S. & Çuhader, U. (2017). Sağlık Hizmet Kalitesi ve Sağlık Kurumunu Tekrar Tercih Etme Niyeti Arasındaki İlişki: Eğitim ve Araştırma Hastanesi Örneği. Uluslararası Sağlık Yönetimi ve stratejileri araştırmaları dergisi, 3(1), 72-87.
- Pehlivan, B. (2008). İnsan Kaynakları Yönetiminde Performans Değerlendirmesi ve Maliye Bakanlığı Çalışanlarına Yönelik Bir Uygulama. Maliye dergisi, 154, 171-187.
- Pekdemir, I., Koçoğlu, M. & Gürkan, G.Ç. (2010). Özerklik ve Ödüllendirme Algılarının Çalışan Performansı Üzerindeki Etkisinde Çalışanın İnovasyona Yönelik Davranışının Aracılık Rolüne Yönelik Bir Araştırma. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 43(2), 332-350.
- Sarı, Z. (2015). Veri Zarflama Analizi ve Bir Uygulama. Hacettepe üniversitesi. Fen bilimleri enstitüsü. Yüksek lisans tezi. Ankara.
- Şahin, B. (1999). Sağlık Kurumlarında Göreceli Verimlilik Ölçümü: Sağlık Bakanlığı Hastanelerinin İllere Göre Karşılaştırmalı Verimlilik Analizi. Amme İdare Dergisi, 32(2), 123-145.
- Tanrıverdi, H. & Çiğdem, T. (2010). Eğitim Hastanelerinde Asistan Doktorların Klinik iş Yükleri Bakımından Performans Ölçütlerinin Karşılaştırılması. Sağlıkta Performans ve Kalite Dergisi, 1, 114-136.
- Tengilimoğlu, D. & Toygar, A.Ş. (2013). Hastane Performans Ölçümünde Path Yöntemi. Sosyal Güvenlik Dergisi, 3(1), 50-78.
- Tengilimoğlu, D., Işık, O. & Akbolat, M. (2012). Sağlık İşletmeleri Yönetimi. Ankara: Nobel yayınları.
- Tezcan, D., Yücel Hakan, M., Ünal Burak, U. & Edirne, T. (2014). Üçüncü Basamak Sağlık Kuruluşlarında Hasta Memnuniyeti. Pamukkale Tıp Dergisi, 7(1):57-62.
- Tunçer, P. (2013). Örgütlerde Performans Değerlendirme ve Motivasyon. Sayıştay Dergisi, 88, 87- 108.
- Turgut, H. & Mert, İ.S. (2014). Evaluation of Performance Appraisal Method Through Appraisal Errors by Using Fuzzy VIKOR Method. International Business Research, 7(10), 170-178.
- Turunç, Ö. (2010). Organizasyonlarda Kontrol Algılamalarının Örgütsel Özdeşleşme ve İş Performansına Etkisi. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 11(1), 251-269.
- Tükel, B., Acuner, A.M., Önder, Ö.R. ve Üzgül A.(2004). Ankara Üniversitesi İbn-i Sina Hastanesinde Hasta Memnuniyeti: Genel Cerrahi Anabilim Dalı Örneği. Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Mecmuası, 57(4), 205-214.
- Uzuntarla, Y., Ceyhan, S. & Fırat, İ. (2017). Çalışan Performansının İncelenmesi: Sağlık sektörü örneği. Gülhane Tıp Dergisi, 59, 16-20.