A Case Study to the Effect of Press Forming Public Opinion: Engagement of Turkey to the Korean War

Year 2020, Volume: 13 Issue: 2, 628 - 664, 01.07.2020

Abdulkadir Gölcü , Aylin Sevinkoş

Abstract

The contribution of the media to the formation of the public in the historical process has been adopted as a basic task that should be performed in extraordinary situations such as war. In this context, press; significantly influence public thinking and how it will take shape during periods of war. During the Korean War to which Turkey sent more than 5 thousand soldiers to participate the war, Turkish press organizations have been the most widely used means of communication and public information. The responses of many questions such as why the decision to participate in the Korean War, the reactions of those opposed to the decision, the results of the war, and participation in NATO were able to make itself visible in public opinion through the press. The aim of this study is to reveal the effect of press organizations on the formation of public opinion during the war periods, how and to what extent this effect occurred in the news language. In this context, a sample of 8 newspapers, namely Victory, Republic, Homeland, Evening, Nation, Depiction, Hürriyet and Milliyet, which were published between July 25 and August 25, 1950 and whose publishing policies differed, was tried to be created. The headlines, content, visuals and the views of the newspapers of the selected newspapers about the event were analysed by the systematic discourse analysis method of Teun van Dijk. As a result of the research, it was found that there was a systematic news production for affirming the war decision and manipulative discourses were produced to justify the decision.

Keywords

Public Opinion, Press, Discourse, Korean War, News

Kamuoyunun Oluşumunda Basının Etkisine Bir Örnek Olay: Türkiye'nin Kore Savaşına Katılımı

Abstract

Tarihsel süreçte basının kamuoyunun oluşumuna katkısı, savaş gibi olağanüstü durumlarda yerine getirilmesi gereken temel bir ödev olarak benimsenmiştir. Bu bağlamda basın; savaş dönemlerinde kamusal düşüncenin oluşmasına ve nasıl biçim alacağına önemli düzeyde etki etmektedir. Türkiye’nin 5000 binden fazla asker göndererek katılım sağladığı Kore Savaşı süresince Türk basın örgütleri de kamusal düşünceye etki etmeye çalışmıştır. Kore Savaşı’na katılma kararının neden alındığı, karara muhalif olanların tepkileri, savaşın sonuçları, NATO’ya katılım gibi birçok sorunun cevabı basın vasıtasıyla kamusal düşüncede kendisini görünür kılabilmiştir. Bu çalışmanın amacı, basın organlarının savaş dönemlerinde kamuoyunun oluşmasına etkisini, bu etkinin nasıl ve ne boyutta gerçekleştiğini haber dili üzerinden ortaya koymaktır. Bu bağlamda, 25 Temmuz-25 Ağustos 1950 tarihleri arasında yayınlanan ve yayın politikaları birbirinden farklı olan Zafer, Cumhuriyet, Vatan, Akşam, Ulus, Tasvir, Hürriyet ve Milliyet olmak üzere toplam 8 gazete içinden bir örneklem oluşturulmaya çalışılmıştır. Seçilen gazetelerin olayla ilgili yaptığı tüm baş sayfa haberlerinin başlıkları, içerikleri, görselleri ve gazetelerin olaya ilişkin bakış açıları Teun van Dijk’ın sistematikleştirdiği söylem analizi yöntemi ile analiz edilmiştir. Araştırma sonucunda alınan savaş kararının olumlanmasına yönelik sistematik bir haber üretiminin olduğu ve kararı meşrulaştırmak için manipülatif söylemlerin üretildiği bulgulanmıştır.

Keywords

Kore Savaşı, Basın, Kamuoyu, Söylem, Haber

References

• ALEMDAR K. (1981) Türkiye’de Çağdaş Haberleşmenin Tarihsel Kökenleri, Ankara İktisadi ve Ticari İlimler Akademisi Yayınları, Ankara.
• ALVER F. (2011) Gazetecilik Bilimi ve Kuramları, Kalkedon Yayınları, İstanbul.
• ARABACI C. (2004) Medyada Yeni Yaklaşımlar: Basın ve Siyaset Üzerine, Metin Işık (Ed), Eğitim Kitabevi Yayınları, Konya.
• ARIK E. (2013) Irak’tan Suriye’ye İliştirilmiş Gazetecilik, Akdeniz İletişim Dergisi, 19, 60-77.
• ARTUÇ İ. (1990) Kore Savaşlarında Mehmetçik, Zafer Matbaası, İstanbul.
• AYHAN A. (2007) Propaganda Nedir? Propaganda ve Halkla İlişkiler Ekseninde ABD Dış Politikası, Literatürk Yayınları, İstanbul.
• BEKTAŞ A. (1996) Kamuoyu, İletişim ve Demokrasi, Bağlam Yayıncılık, Ankara.
• BEKTAŞ A. (2002) Siyasal Propaganda, Bağlam Yayıncılık, İstanbul.
• BENNETT W. L. (1998) Politik İllüzyon ve Medya, Nehir Yayıncılık, İstanbul.
• BEST A. ve vd. (2012) 20. Yüzyılın Uluslararası Tarihi, Taciser Ulaş Belge (çev), Siyasal Kitabevi, Ankara.
• BİRAND, M. A. ve vd. (1995) Demirkırat: Bir Demokrasinin Doğuşu, Doğan Yayın Holding, İstanbul.
• BODUR F. (1997) Yerel Basında Yönetim ve Örgüt Yapısı, Anadolu Üniversitesi Yayınları, Eskişehir.
• BURÇAK R. S. (1998) On Yılın Anıları; 1950-1960, Nurol Matbaacılık, Ankara.
• ÇAVDAR T. (1999) Türkiye’nin Demokrasi Tarihi 1839-1950, İmge Kitabevi Yayınları, Ankara.
• DAVER B. (1993) Siyaset Bilimine Giriş, Siyasal Kitabevi, Ankara.
• DENİZLİ A. (1994) Kore Harbi’nde Türk Tugayları, Genel Kurmay Basımevi, Ankara.
• DEVRAN Y. (2010) Haber Söylem İdeoloji, Başlık Yayın Grubu, İstanbul.
• DOĞAN Y. (1994) Kitle İletişim Araçları ve Kamuoyu; Seminer Tebliğler- Panel, İktisadi Araştırmalar Vakfı, İstanbul.
• DOĞANAY Ü. (2019) Buket Aydın’ın Operasyon Şıklığı, https://gazeteyolculuk.net/buket-aydinin-operasyon-sikligi-ulku-doganay, Erişim Tarihi: 19.10.2019.
• ERDOĞAN İ. ve KORKMAZ A. (1990) İletişim ve Toplum, Bilgi Yayınevi, Ankara. EROĞUL C. (1990) Demokrat Parti: Tarihi ve İdeolojisi, İmge Kitapevi, Ankara.
• ERTUĞ H. R. (1970) Basın ve Yayın Hareketleri Tarihi, Yenilik Basımevi, İstanbul.
• GÖKÇE O. (1993) İletişim Bilimine Giriş, Adalet Matbaası, Ankara.
• GÖNLÜBOL M. (1996) Olaylarla Türk Dış Politikası: (1919-1995), Siyasal Kitabevi, Ankara.
• GÜLTEKİN M. (2017) Türkiye ABD İlişkilerinin Psikolojisi, Pınar Yayınları, İstanbul.
• GÜRÜN K. (1983) Dış İlişkiler ve Türk Politikası: 1939’dan Günümüze Kadar, Ankara Üniversitesi Siyasi Bilimler Fakültesi Yayınları, Ankara.
• GÜZ N. (1996) Türk Basınında Gündem Oluşturma, Yeni Türkiye Dergisi Medya Özel Sayısı, Cilt II, İstanbul.
• HALLİN C. D. (1994) “Seeing Throught The Media:İmages of the Vietnam and the Persian Gulf Wars in U.S. Television”, Susan Jeffords& Lauren Rabinovitz (der), Rutgers Üniversity Press, New Jersey.
• HOBSBAWM E. (1993) Kısa 20. Yüzyıl 1914-1991: Aşırılıklar Çağı, Yavuz Alogan (çev), Ufuk Matbaası, Ankara.
• IŞIK M. (2000) İletişimden Kitle İletişimine, Selçuk Üniversitesi İletişim Fakültesi Yayınları, Ankara.
• IŞIK M. (2001) Basının Kamuoyu Oluşturma Fonksiyon: Bir Örnek Olay Olarak 24 Aralık 1995 Genel Seçimleri Sonrasındaki ANAP- RP Koalisyon Görüşmelerine Basının Yaklaşımı, Selçuk İletişim Derg, 1, 142-158.
• İÇEL K. (1990) Kitle Haberleşme Hukuku, Beta Yayıncılık, İstanbul.
• İNCEOĞLU M. (1993) Tutum, Algı ve İletişim, Verso Yayınları, Ankara.
• İNUĞUR M N. (1992) Türk Basın Tarihi: 1919-1989, Ozan Yayıncılık, İstanbul.
• KABACALI A. (2000) Başlangıçtan Günümüze Türkiye’de Matbaa Basın ve Yayın, Literatür Yayınları, İstanbul.
• KAPANİ M. (2005) Politika Bilimine Giriş, Bilgi Yayınevi, İstanbul.
• KEANE J. (2010) Medya ve Demokrasi, Haluk Şahin (çev), Ayrıntı Yayınları, İstanbul.
• KİSSİNGER H. (2000) Diplomasi, İbrahim H. Kurt (çev), Türkiye İş Bankası Yayınları, İstanbul.
• KOCAMAN A. (2011) Söylem Üzerine, Ahmet Kocaman (der), Dil Bilim Söylemi, ODTÜ Geliştirme Vakfı ve İletişim Yayınları, Ankara.
• Kore Harbinde Türk Silahlı Kuvvetlerinin Muharebeleri; 1950-1953 (1975), Harp Tarihi Dairesi Resmi Yayınları, Ankara.
• Kore’de Türk Muharebeleri (2012), Genel Kurmay Basımevi, Ankara.
• MCQUAİL D. (1994) Kitle İletişim Kuramı Giriş, Ahmet Haluk Yüksel (çev), Kibele Sanat Merkezi, Eskişehir.
• MCQUAİL D. ve Windahl S. (1993) İletişim Modelleri, Mehmet Küçükkurt (çev), İmaj Yayınları, Ankara.
• MCQUAİL, D. (1994). Kitle İletişim Kuramı, (Çev. Ahmet Haluk Yüksel), Eskişehir, Anadolu Üniversitesi.
• MUTLU E. (1994) İletişim Sözlüğü, Ark Yayınları, Ankara.
• MUTLU M. (2003) Vietnam’dan Körfeze Savaşlarda Kamuoyu Oluşumu, Okumuş Adam Yayınları, İstanbul.
• NEUMANN E. (2002) Suskunluk Sarmalı Modelinin Medyayı Anlamaya Katkısı, Süleyman İrvan (der), Medya Kültür Siyaset, Alp Yayınları, Ankara.
• ORAN B. (2002) Türk Dış Politikası: Kurtuluş Savaşından Bugüne Olgular, Belgeler, Yorumlar, İletişim Yayınları, İstanbul.
• ORWELL G. (2017) Savaş Günlükleri, Levent Konca (çev), Sel Yayıncılık, İstanbul.
• ÖKSÜZ O. (2007) Kamuoyu Oluşum Sürecinde Basın-Siyaset Etkileşiminin Etik Açıdan Değerlendirilmesi: “Kıbrıs Müzakerelerinin Hürriyet Gazetesinde Sunumu”, Selçuk İletişim, 1, 66-81.
• ÖZATEŞ H. H. (2010) Türk Basınında Kore Savaşı (1950-1952), Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Tarih Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi.
• ÖZDEMİR C. (2003). Onlarlaydım ama Onlardan Değildim, Doğan Kitapevi, İstanbul.
• ÖZER Y. (1991) Savaş ve Basın, Yazı Dizisi, Güneş Gazetesi.
• ÖZTEKİN A. (2000) Siyaset Bilimine Giriş, Siyasal Kitabevi, Ankara.
• ÖZTOPRAK, İ. (1989) Türk ve Batı Kamuoyunda Milli Mücadele, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara.
• ÖZTÜRK S. (2011) “Osmanlı-Türk İletişim Tarihinin Yazımında ‘Bakış’ ve ‘Yöntem’ Sorunları Üzerine, Hakan Aydın (ed), İkinci Meşruiyet Devrinde Basın ve Siyaset, Palet Yayınları, Konya, 11-42.
• PUNCH K. F. (2005) Sosyal Araştırmalara Giriş; Nicel ve Nitel Yaklaşımlar, Dursun Bayrak Zeynep Akyüz & H. Bader Arslan (der), Siyasal Kitapevi, Ankara.
• SEVERİN W.J. & TANKARD J. W. (1994) İletişim Kuramları. Kökenleri, Yöntemler ve Kitle İletişim Araçlarında Kullanımları, Ali Atıf Bir ve Serdar Sever (çev.), Kibele Sanat Merkezi, Eskişehir.
• SÖNMEZOĞLU F. (2010) Uluslararası İlişkiler Sözlüğü, Der Yayınları, İstanbul.
• SÖZEN E. (2014) Söylem; Belirsizlik, Mübadele, Bilgi/Güç ve Rafleksivite, Birleşik Yayınları, Ankara.
• TAMER A. (2010) “Kuvayi Milliye’nin Sesi: İrade-i Milliye ve Hakimiyeti Milliye”, Nazife Güngör (ed), Cumhuriyet Döneminde İletişim, Siyasal Kitabevi, Ankara.
• TOKER M. (1991). Demokrasinin İsmet Paşalı Yılları (1944-1973), Bilgi Yayınevi, Ankara.
• TOKGÖZ O. (1972) “Haber Toplayan ve Satan Kuruluşlar: Haber Ajansları”, Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, Cilt 27, 143-157.
• TOPÇUOĞLU N. (1996) Basında Reklam ve Tüketim Olgusu: Türkiye’de Yeni Gazetecilik Yönelimleri ve Basının Sosyo- Kültürel Değişimdeki Rolü, Vadi Yayınları, Konya.
• TOPUZ H. (1973) 100 Soruda Türk Basın Tarihi, Gerçek Yayınevi, İstanbul.
• USLU N. (2000) Türk Amerikan İlişkiler, Yüzyıl Yayınları, Ankara.
• VAN Dijk T. (1993) Principles of Critical Discoursa Analysis, Discourse and Society, 4,2, 249-289.
• WİLLİAMS K. (1998) Medya ve Gazetecilikte Etik Sorunlar: Gerçeklerden Daha Önemli Bir Şey Savaş Haberciliğinde Etik Sorun, Andrew Belsey& Ruth Chadwick (der), Nurçay Türkoğlu (çev), Ayrıntı Yayınları, İstanbul.
• YALÇINKAYA H. (2008) “Savaşlarda Asker Medya İlişkilerinin Geldiği Aşama Nokta: İliştirilmiş Gazetecilik”, Uluslararası İlişkiler Akademik, 19, 29-56.
• YAYLAGÜL L. (2014) Kitle İletişim Kuramları, Dipnot Yayınları, Ankara.
• YAZICI T. (1963). Kore Hatıralarım, Ülkü Basımevi, İstanbul.
• YILDIRIM R. (2008) “Mehmetçik” Gazeteciden Embedded Gazeteciye”, Sendika.Org, https://sendika63.org/2008/12/mehmetcik-gazeteciden-embedded-gazeteciye-rahmi-yildirim-26790/., Erişim Tarihi: 25.12.2008.
• YİĞİTTEPE L. (2017) NATO Güvenlik Politikaları ve Terörle Mücadele Stratejileri, Cinius Yayınları, İstanbul.