EPİLEPSİ VE TOPLUMSAL DAMGALANMA

Yıl 2023, Cilt: 5. Yıl Sayı: 12, 10 - 17, 12.10.2023

Büşra Gündüz Çoban

https://doi.org/10.46236/jovosst.1314528

Öz

Epilepsi, bireyin yaşam kalitesini, sosyal işlevselliğini olumsuz yönde etkileyebilen bir hastalıktır. Hastalık düzeyinin ileri veya kontrollü boyutta olması kişinin kendi kontrolünde olması ya da yakın denetiminde olmasına da sebebiyet vermektedir. Böylelikle eğitim düzeyinin düşük olduğu toplumlarda hastaya psikolojik bir baskı ile yaklaşılmakta ve bu durum hasta tarafından kendisini eğer denetim altında ise yakınlarını sosyal hayat ve dış dünyadan soyutlanma ile yaşam kalitesini oldukça zayıflatmaktadır. Çalışmamızın amacı epilepsi tanısı konulan hastaların hastalığı sebebi ile yaşamış olduğu damgalanma hissiyatından uzaklaşarak normal şartlarda yaşamını devam ettirebilmesi için topluma bilgi verilmesidir.

Anahtar Kelimeler

Epilepsi, psikoloji, damgalanma, toplum, hastalık.

Teşekkür

BU MAKALE HASTALIĞIMIN BİTMESİNDE EN BÜYÜK ROL SAHİBİ AİLEM VE BENİM GİBİ TOPLUM TARAFINDAN ÖTEKİLEŞTİRİLMESİNE RAĞMEN DİRENEN,İYİLEŞEN,İYİLEŞMEYE ÇALIŞAN TÜM EPİLEPSİ HASTALARINA İTHAF EDİLMİŞTİR.

Kaynakça

• Argyriou AA, Papapetropoulos S, Polychronopoulos P, Corcondilas M, Argyriou K, Heras P. Psychosocial effects and evaluation of the health-related quality of life in patients suffering from well-controlled epilepsy. Journal of Neurology. 2004;251:310–3.
• Austin, J. K., Perkins S.M., and Dunn D.W., “A Model for Internalized Stigma in Children and Adolescents with Epilepsy.” Epilepsy & Behavior,2014;36: 74–79.
• Aykut Bingöl C., Aktekin B., Ağan K., Arman F. ve Ark., Türk Nöroloji Derneği Epilepsi Çalışma Grubu : Epı̇lepsı̇ Rehberı̇. Epilepsi,2012; 18(1): 26–38.
• Bassirnia A.,Briggs J., Kopeykina I., Mednick A., Yaseen Z.,Galınker I., “Relationship between Personality Traits and Perceived Internalized Stigma in Bipolar Patients and Their Treatment Partners.” Psychiatry Research,2016; 230(2): 436–440. http://dx.doi.org/10.1016/j.psychres.2015.09.033.
• Baybaş S, Dirican AC. Epilepsili Hastalarda Yaşam Kalitesi. İçinde: Bora İH, Yeni SN, Gürses C, editör. Epilepsi. 2. baskı, Nobel Tıp Kitapevleri; 2018, ss. 877–886.
• Baysal GÖ. Damgalanma ve Ruh Sağlığı D. Arşiv Kaynak Tarama Dergisi. 2013; 239 – 251. Beghi E. Social functions and socioeconomic vulnerability in epilepsy. Epilepsy and Behavior. 2019;106363. doi: 10.1016/j.yebeh.2019.05.051
• Beyazyüz M., Beyazyüz E., Albayrak Y., Baykal S., Göka E., Bir Eğitim ve Araştırma Hastanesi Psikiyatri Polikliniğine Başvuran Hastalarda İçselleştirilmiş Damgalanma Düzeylerinin Bazı Tanı Grupları, Sosyodemografik Özellikler ve Benlik Saygısı ile İlişkisi.Yeni Symposium, 2015;53(2).
• Bora, S.,Yeni, S. N., & Gürses, C. Epilepsi., 1. Basım, Nobel Tıp Kitabevleri, 2008, İstanbul. s: 707-734
• Bosc M, Dubini A, Polin V. Development and validation of a social functioning scale, the Social Adaptation Self-evaluation Scale. European Neuropsychopharmacology. 1997;7:57–70.
• Corrigan, P W., Druss B.G., and Perlick D.E., “The Impact of Mental Illness Stigma on Seeking and Participating in Mental Health Care.”Psychlogical Science in the Public İnterest,2014;15(2):37-70.
• Çam O., Çuhadar D., “Ruhsal Hastalığa Sahip Bireylerde Damgalama Süreci ve İçselleştirilmiş Damgalama.” Psikiyatri Hemşireliği Dergisi,2011; 2(3): 136–140.
• De Boer H.M., “Epilepsy Stigma : Moving from a Global Problem to Global Solutions.” Seizure: European Journal of Epilepsy,2010;19(10): 630–636.
• Demirel U, Okçin F. Epilepsy and Stigma. Journal of Education and Research in Nursing. 2020; 17(4):378-82.
• Dirican Ceyhan A.,Yıldırım Z.,2016. “Türk Toplumunda Epı̇lepsı̇ ve Stı̇gmanin Değerlendı̇rı̇lmesı̇, Epı̇lepsı̇ Hastalarinda İçselleştirilmiş Damgalanma ve Depresyon İlı̇şkı̇sı̇nı̇n Araştırılması.” Sağlık Bilimleri Üniversitesi İstanbul Bakırköy Prof. Dr. Mazhar Osman Ruh Sağlığı ve Sinir Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi,2016, İstanbul.
• Dobrin S., “Seizures and Epilepsy in Adolescents and Adults.”YMDA,2012;58(12): 708–729. http://dx.doi.org/10.1016/j.disamonth.2012.08.011.
• Ellis N, Upton D, Thompson P. Epilepsy and the family: A review of current literature. Seizure 2000;9:22–30
• Ersoy, M. A.,Varan A., “Ruhsal Hastalıklarda İçselleştirilmiş Damgalanma Ölçeği Türkçe Formunun Güvenilirlik ve Geçerlik Çalışması.” Türk Psikiyatri Dergisi,2007;18(2): 163–171.
• Eşkazan EE. Tarihte Epilepsi ve Epileptolojinin Kısa Tarihçesi. İçinde: Bora İH, Yeni SN, Gürses C, editör. Epilepsi. 2. baskı, 2018. ss. 3–15
• Fisher RS, Acevedo C, Arzimanoglou A, Bogacz A, Cross JH, Elger CE, et al. ILAE official report: a practical clinical definition of epilepsy. Epilepsia; 2014; 55:475.
• Fisher RS, Cross JH, French JA, Higurashi N, Hirsch E, Jansen FE, et al. Operational classification of seizure types by the International League Against Epilepsy: Position Paper of the ILAE Commission for Classification and Terminology. Epilepsia 2017;58:522–30.
• Goffman E. Stigma Notes on the Management of Spoiled Identity. Pelican Book; 1976.
• Gois J, Valente K, Vicentiis S, Moschetta S, Kuczynski E, Fiore L,. Assessment of psychosocial adjustment in patients with temporal lobe epilepsy using a standardmeasure. Epilepsy and Behavior. 2011;20:89–94.
• Görgülü,Ü., ve Fesci, H.,"Epilepsi ile yaşam: Epilepsinin psikososyal etkileri" , Medeniyet Medical Journal.2011; 26(1):27-32
• Jacoby A. Felt versus enacted stigma: A concept revisited: Evidence from a study of people with epilepsy in remission. Social Science & Medicine. 1994;38:269–74.
• Karaca A, Durna Z. Epilepsi Hastasına Psikososyal Destek. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2018; 7(1): 218-225.
• Kuramochi, I., Horikawa, N., Shimotsu, S., Hiwatashi, T., Watanabe, M., Okazaki, M. ve Yoshimasu, H. Japonya'da epilepsi hastalarının kendini damgalaması: Niteliksel bir yaklaşım. Epilepsi ve Davranış. 2020. 109 , 106994.
• Lee SA, Yoo HJ, Lee BI, Heo K, Lee SS, Park HK, et al. Factors contributing to the stigma of epilepsy. Seizure 2005;14:157–63.
• Link BG, Phelan JC. Conceptualizing Stigma. Annual Review of Sociology. 2003;27:363–85.
• Magiorkinis E, Sidiropoulou K., Diamantis A., “ Hallmarks in the History of Epilepsy : Epilepsy in Antiquity.” Epilepsy and Behavior,2010;17(1): 103–108. http://dx.doi.org/10.1016/j.yebeh.2009.10.023.
• Mollaoğlu, M. Epilepsi ve bakım. Turkiye Klinikleri J Intern Med Nurs-Special Topics,20162(2): 47-55.
• Oto R, Apak İ, Arslan S, Yavavlı A, Altındağ A, Eren Karaca E, et al. Epilepsinin Psikososyal Etkileri. Klinik Psikiyatri. 2004; 7:210-214.
• Özaydın Göksu E., Genç F.,Yüksel B.,Sarıönder Gencer E., Erdal A.,Biçer Gömceli Y.,İnme Sonrası Epilepside Nöbetlerin Klinik Özellikleri, Prognoz ve Tedavisi.Epilepsi,2015;21(3):111-118.
• Picco L., Pang S., Lau Y.W., Jeyagurunathan A., Satghare P., Abdin E., Vaingankar J.A., Lim S., Poh C.L., Chong S.A., Subramaniam M., “Internalized Stigma among Psychiatric Outpatients_ Associations with Quality of Life, Functioning, Hope and Self-Esteem.” Psychiatry Research,2016; 246: 500–506
• Scambler G, Hopkins A. Generating a model of epileptic stigma: The role of qualitative analysis. Social Science and Medicine. 1990;30:1187–94.
• Scambler G, Hopkins A. Being epileptic: coming to terms with stigma. Sociology of Health & Illness 1986;8:26–43.
• Scheffer I.E.,Berkoviç S., Capovilla G.,Connoly M.B.,French J.,& et al. “ILEA Commission for Position Paper of The ILEA Classification and Terminology.” Epilepsia,2017;58(4):512-521.doi:10.111/epi.13709.
• Straus A. Chronic Ilness and The Quality of Life, Mosby; 1984.
• Taşkın EO. İçselleştirilmiş Damga ve Damgalanma Algısı. Stigma Ruhsal Hastalıklara Yönelik Tutumlar ve Damgalama. 1. Baskı, Meta Basım Matbaacılık; 2007. ss. 31-42.
• Tejada, J., Costa, KM., Bertti, P., Garcia-Cairasco, N., “The epilepsies: Complex challenges needing complex solutions”, Epilepsy & Behavior, 2013; 26: 212-228.
• Yildiz M.,Özten E., Işık S., Özyıldırım İ.,Karayün D., Cerit C., Üçok A., “Şizofreni Hastaları, Hasta Yakınları ve Majör Depresif Bozukluk Hastalarında Kendini Damgalama. Anadolu Psikiyatri Dergisi,2012;13(1): 1–7.