A Study on the Impact of Internal Control System on Employee Productivity

Year 2025, Volume: 24 Issue: 1, 337 - 362, 28.01.2025

İpek Yaylalı

https://doi.org/10.21547/jss.1488064

Abstract

Globalization, competition, and changes in technology have led to the emergence of different innovations in the management of business activities and accelerated diversity in operations. The diversity in activities has increased mobility in transactions. These circumstances have inevitably led to the emergence of fraud. The primary reasons for the frauds and other problems encountered in businesses today are seen as the lack of control environment in businesses and the lack of information and communication between management and employees. Therefore, the internal control system is of great importance in terms of protecting business assets, efficient use of resources, proper functioning of control mechanisms, and ensuring employee productivity. The aim of the study is to determine the necessity of establishing an effective internal control system to demonstrate the importance of the existence of the control environment and information and communication in measuring the efficiency of business employees. The survey method was applied in the study, and white-collar workers in a manufacturing company constituted the sample. There are a total of 250 employees in the manufacturing company, of which 61 are white-collar workers. 52 white-collar workers participated in the survey. The survey data were analyzed using SPSS 22.0 software. Correlation and Regression tests were applied to analyze the data obtained from the research. According to the analysis results, there is a strong and positive relationship between the control environment and information and communication elements, while the relationships between the control environment and information and communication elements with employee productivity are positive but weak. Significant differences were only identified in the information and communication elements in the demographic variable groups, particularly in the seniority groups.

Keywords

Internal Control System, Control Environment, Information and Communication, Employee Productivity, JEL Codes: M40 M41 M42 M49

İç Kontrol Sisteminin Çalışan Verimliliği Üzerindeki Etkisine Yönelik Bir Araştırma

Abstract

Küreselleşme, rekabet ve teknolojide yaşanan değişimler işletme faaliyetlerinin yönetilmesinde farklı yeniliklerin doğmasına neden olmuş ve faaliyetlerde çeşitliliği hızlandırmıştır. Faaliyetlerde yaşanan çeşitlilik beraberinde işlemlerde hareketliliği artırmıştır. Yaşanan bu durumlar hilelerin ortaya çıkmasını da kaçınılmaz hâle getirmiştir. Günümüzde işletmelerde karşılaşılan hilelerin ve diğer sorunların temel nedeni; işletmelerde kontrol ortamının noksanlığı ile yönetim ve çalışanlar arasında bilgi ve iletişimin eksikliği olarak görülmektedir. Dolayısıyla, işletme varlıklarının korunması, kaynakların verimli kullanımı, kontrol mekanizmalarının doğru işlenmesi ve çalışan verimliliğinin sağlanması kapsamında iç kontrol sistemi büyük önem taşımaktadır. Çalışmada, kontrol ortamının varlığı ile bilgi ve iletişimin işletme çalışanın verimliliğini ölçmedeki önemini ortaya koymak üzere etkin bir iç kontrol sisteminin oluşturulma gerekliliği tespit etmek amaçlanmıştır. Çalışmada anket yöntemi uygulanmış olup bir üretim işletmesinde beyaz yakalılar örneklem oluşturmaktadır. Üretim işletmesinde toplam 250 çalışan mevcut olup 61 çalışanı beyaz yakalıdır. Ankete 52 beyaz yakalı katılım sağlamıştır. Anket verileri SPSS 22.0 programında analize tabi tutulmuştur. Araştırma sonucunda elde edilen verilerin analizinde Korelasyon ve Regresyon testi uygulanmıştır. Analiz sonuçlarına göre, kontrol ortamı ile bilgi ve iletişim unsurları arasında güçlü ve pozitif, kontrol ortamı ile bilgi ve iletişim unsurlarının çalışan verimliliği ile arasındaki ilişkiler ise pozitif ancak zayıf bir ilişki olduğu ortaya çıkmıştır. Demografik değişken gruplarında ise sadece kıdem gruplarında bilgi ve iletişim unsurlarında anlamlı bir farklılık belirlenmiştir.

Keywords

İç Kontrol Sistemi, Kontrol Ortamı, Bilgi ve İletişim, Çalışan Verimliliği, JEL Kodları: M40 M41 M42 M49

References

• Abernethy, M. A., Li, W., Zhang, Y., Shi, H. (2023). Firm culture and internal control system, Accounting and Finance, 63(3), 3095-3123.
• Agrawal, A., Chadha, S. (2005). Corporate governance and accounting scandals. The Journal of Law and Economics, 48(2), 371-406.
• Akgül, A., Çevik, O. (2003). İstatistiksel analiz teknikleri. Ankara: Emek Ofset.
• Akhmetshin, E. M., Vasilev, V. L., Mironov, D. S., Zatsarinnaya, E. I., Romanova, M. V., Yumashev, A. V. (2018). Internal control system in enterprise management: Analysis and interaction matrices. European Research Studies Journal, 21(2), 728-740.
• Akinbowale, O. E., Klingelhöfer, H. E., Zerihun, M. F. (2023). Application of forensic accounting techniques in the South African banking industry for the purpose of fraud risk mitigation. Cogent Economics and Finance,11(1), 2153412.
• Aksoy, T. (2005). Ulusal ve uluslararası düzenlemeler bağlamında iç kontrol ve iç kontrol gerekliliği: Analitik bir inceleme, Mali Çözüm Dergisi, (72), 138-164.
• Aksoy, T. (2005). Bağımsız denetim şirketleri için ulusal ve uluslararası düzenlemelerle uyumlu çok yönlü bir iç kontrol anket formu önerisi. Mali Çözüm Dergisi, (73),168-202.
• Aksoy, T. (2007). BASEL II ve iç kontrol. Ankara: SMMM Odası Yayınları.
• Akyel, R. (2010). Türkiye’de iç kontrol kavramı, unsurları ve etkinliğinin değerlendirilmesi. Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 17(1), 83-98.
• Alabdullah, T. Y. (2021). New insights to investigate the impact of internal control mechanisms on firm performance: A study in oman. Riset Akuntansi Dan Keuangan Indonesia,6(2),205-214.
• Al-Ahdal, W. M., Alsamhi, M. H., Tabash, M. I., Farhan, N. H. (2020). The impact of corporate governance on financial performance of Indian and GCC listed firms: An empirical investigation. Research in International Business and Finance, (51), 101083.
• Al-Hazaima, H., Low, M., Sharma, U. (2021). Perceptions of salient stakeholders on the integration of sustainability educat
• Anthony, M. (2004). Internal control: Governance framework and business risk assessment at reed elsevier in auditing. Journal of Practice and Theory, 3(6), 39-51.
• Arens, A. A., Loebbecke, J. K. (1997). Auditing: An integrated approach. Prentice-Hall, New Jersey.
• Arslan, A. (2012). Kamu idarelerinde stratejik planlama-performans programı-faaliyet raporlaması-iç kontrol sistemi. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Burzinji, Z., Yusoff, W. S., Rosbi, M., Salleh, M. M., Abdullah, A. H. (2022). The effect of forensic accounting on fraud prevention, the moderating role internal control effectiveness. International Journal of Economics, Commerce and Management,10(1), 213-230.
• Cendrowski, H., Mair, W. C. (2009). Enterprise risk management and COSO: A guide for directors, Executives and Practitioners. New Jersey: John Wiley & Sons, Inc.
• Chan, K. C., Chen, Y., Liu, B. (2021). The linear and non-linear effects of internal control and its five components on corporate innovation: Evidence from Chinese firms using the COSO framework. European Accounting Review, Taylor & Francis Journals, 30(4), 733-765.
• COSO. (2013). Internal control- integrated framework. Executive Summary. COSO.
• Cömert, N. (2013). Denetim, (Ed. Melih Erdoğan), T.C. Anadolu Üniversitesi Yayını, No: 2618, Eskişehir.
• Çalışkan, Y., Çiftçi, Y. (2017). 5018 sayılı kanun kapsamında kamu kurumlarında iç kontrol sistemi: Maliye bakanlığı uygulamasının incelenmesi. İşletme Bilimi Dergisi, 5(3),105-125.
• Dabbağoğlu, K. (2009). İç kontrol sistemi. Kafkas Üniversitesi Dergisi, (26), 109-115.
• Demir, İ. (2020). SPSS ile istatistik rehberi. İstanbul: Efeakademi.
• Demir, M., Çiçekay, H. (2021). İşletmelerde iç kontrol sisteminin önemi, iç kontrol sistemine yönelik ulusal ve uluslararası kurum ve düzenlemeler. Uluslararası İktisadi ve İdari Akademik Araştırmalar Dergisi, 1(1), 9-26.
• DiNapoli, T. P. (2010). Management’s responsibility for internal controls, comptroller division of local government and school accountability, Local Government Management Guıde: 1-29.
• Dursun, G. D., Dal, B. G. (2017). İç kontrol sisteminin etkinliğinin belirlenmesi ve bir tekstil işletmesinde iç kontrol sisteminin incelenmesi. Ida Academia Muhasebe ve Maliye Dergisi, 1(1), 17-26.
• Elmas, B., Korkmaz, E., Çelik, M. (2023). İç kontrol sistemi ile kurumsallaşma arasındaki ilişkinin incelenmesi: katılım bankaları üzerine bir araştırma. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 14(2), 713-727.
• Erdoğan, A., Özçelik, H. (2022). İç kontrol sisteminin COSO standartlarına göre değerlendirilmesi: Perakende sektöründe bir araştırma. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 27(3), 461-476.
• Erdoğan, S. (2009). İç kontrol sistemi: Kamu iktisadi teşebbüsleri için iç kontrol modeli önerisi. DPT Uzmanlık Tezleri Yayın No: 2799. Ankara.
• Ernst & Young. (2002). Preparing for internal control reporting: A guide for management’s assessment under section 404 of the Sarbanes-Oxley act.
• European Commission. (2006). Public internal financial control. European Communities.
• Feng, Y., Mao, Y., Cai, J., Xu, N. (2024). Can board IT expertise improve corporate internal control? Finance Research Letters. (62), 105126.
• Gallardo-Vázquez, D., Lizcano-Álvarez, J. L. (2020). CSR-related competitiveness and legitimacy in MSMEs. Economics and Sociology 13(1), 52-73.
• Giang, H. T., Dung, L. T. (2022). The effect of internal corporate social responsibility practices on firm performance: The mediating role of employee intrapreneurial behaviour. Review of Managerial Science, 16(4), 1035-1061.
• Gökçen, B. A., Tahtlı, F. (2019). Etkin bir iç kontrol sisteminin işletmedeki hileleri önlemedeki rolü ve perakende sektöründe bir araştırma. Finans Ekonomi ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 4(2), 177-205.
• Gökçen, G., Tipi, O. (2019). İşletmelerde hilelerin önlenmesine yönelik iç kontroller ve BIST imalat sektöründe bir araştırma. Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 41(1), 145-169.
• Graham, L. (2008). Internal controls: Guidance for private, government, and nonprofit entities. New Jersey: John Wiley & Sons, Inc.
• Güner, M. F. (2009). Kamu idarelerinin etkin yönetiminde iç kontrol uygulamalarının rolü. Maliye Dergisi, (157), 183-195.
• Güneş, R., Dursun, G. D. (2019). İç kontrol sistemi etkinliğinin incelenmesinde SWOT analizi. Dicle Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 9(18), 296-306.
• Hacıhasanoğlu, T., Çağlı, T. (2020). İç kontrol sisteminin kurumsallaşma üzerine etkisi: Devlet üniversiteleri üzerine bir araştırma. Muhasebe ve Finans İncelemeleri Dergisi, 3(2), 132-147.
• Hacıhasanoğlu, T., Kaya, E. (2018). Üretim işletmelerindeki iç kontrol sisteminin COSO standartlarına uyum derecesinin belirlenmesi: Kocaeli ili örneği. MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, 7(4), 241-266.
• Hall, J. A. (2010). Accounting information system. 7th Edition, Ohio: Cengage Learning.
• Hanoon, R. N., Khalid, A. A., Rapani, N., Aljajawy, T. M., Waeli, A. J. (2021). The impact of internal control components on the financial performance, in the Iraqi banking sector. Journal of Contemporary Issues in Business and Government, 27(3), 2517-2529.
• Hatunoğlu, Z., Koca, N., Kıllı, M. (2012). İç kontrolün muhasebe sistemindeki hata ve hilelerin önlenmesindeki rolü üzerine bir alan çalışması. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(20), 169-189.
• Henseler, J., Ringle, C. M., Sinkovics, R. R. (2009). The use of partial least squares path modeling in international marketing. Emerald Group Publishing Limited.
• Huang, R., Huang, Y. (2020). Does internal control contribute to a firm’s green information disclosure? Evidence from China. Sustainability 12(8),1-23.
• INTOSAI GOV 9100. (2004). Guidelines for international control standarts for the public sector, INTOSAI Professional Standards Committee Secretarıat, Copenhagen k, Denmark.
• Jokipii, A. (2010). Determinants and consequences of internal control in firms: A contingency theory based analysis. Journal of Management and Governance, 14(2), 115-144.
• Kanca, S., Çankaya, F., Dinç, E. (2021). İç kontrol sisteminin şirketlerin finansal performansına etkisi: BIST şirketlerinde bir uygulama. International Journal of Economic and Administrative Studies, (32), 31-52.
• Karahan, M. (2024). Gaziantep’te organize sanayi bölgesinde bulunan imalat işletmelerinin iç kontrol sistemlerinin COSO modeli açısından incelenmesi. Mali Çözüm Dergisi, 34(185), 1261-1294.
• Karakaya, G. (2016). Çalışan hileleri ve iç kontrol ilişkisi. Vergi Sorunları Dergisi, 39(330), 159-172.
• Karakurum, M. (2005). The effects of person-organization fit on employee job satisfaction, performance and organizational commitment in a Turkish public organization. Yüksek lisans tezi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi/SBE, Ankara.
• Karim, N. A., Nawawi, A., Salin, A. (2018). Inventory control weaknesses-a case study of lubricant manufacturing company. Journal of Financial Crime, 25(2), 436-449.
• Kazan, G. (2023). Tedarik zinciri yönetiminde iç kontrol: Verimliliğin ve risk yönetiminin etkinliğinin artırılması. Denetişim Dergisi, (28), 123-136.
• Klamm, B. K., Watson, M. W. (2009). SOX 404 reported internal control weaknesses: A test of COSO framework components and information technology, Journal of Information Systems, 23(2), 1-23.
• Koçyiğit, S. Ç., Ceylan, Ö., Uysal, D. (2022). İç kontrol sistemi: Stok yönetimi ve mutemetlik işlemleri açısından kamu hastanesi örneği. Uluslararası Sağlık Yönetimi ve Stratejileri Araştırma Dergisi, 8(1), 34-50.
• Korga, S., Aslanoğlu, S. (2020). İç kontrol sisteminin unsurları ile risk yönetimi arasındaki ilişkinin incelenmesi: Bankacılık sektöründe bir uygulama. Muhasebe ve Denetime Bakış, (60), 95-116.
• Kumuthinidevi, S. (2016). A study on effectiveness of the internal control system in the private banks of trincomalee. International Journal of Scientific and Research Publications, 6(6), 600-612.
• Kurnaz, E. (2020). Sağlık sektöründe iç kontrol sisteminin COSO iç kontrol modeli bileşenleri açısındam incelenmesi: Bir hastane uygulaması. Mali Çözüm Dergisi, 30(157), 163-185.
• Kurt, G. (2024). Türk kamu yönetiminde iç kontrol ve T.C. Sağlık Bakanlığı iç kontrol uygulamalarının değerlendirilmesi. Journal of Economics and Political Sciences, 4(1), 20-34.
• Lai, S. M., Liu, C. L., Chen, S. S. (2020). Internal control quality and investment efficiency. Accounting Horizons, 34(2), 125-145.
• Liu, B., Huang, W., Chan, K. C., Chen, T. (2022). Social trust and internal control extensiveness: Evidence from China. Journal of Accounting and Public Policy, 41(3), 106940.
• Liu, J. Y. (2018). An internal control system that includes corporate social responsibility for social sustainability in the new era. Sustainability, 10(10), 3382-3409.
• Marchetti, A. (2012). Enterprise risk management best practices. New Jersey: John Wiley & Sons, Inc.
• Masanja, N. M. (2018). The impact of internal control challenges on organizational financial performance for selected local government authorities in arumeru district, Arusha Tanzania. International Journal of Research and Innovation in Social Science, 2(11), 206-211.
• Mensah, S., Aboagye, K., Addo, E., Buatsi, S. (2003). Corporate governance and corruption in Ghana: Empirical findings and policy implications. African Capital Markets Forum, Accra.
• Moeller, R. R. (2013). Executive’s guide to COSO internal controls: Understanding and implementing the new framework. New Jersey: John Wiley & Sons, Inc.
• Moussalli, S. D., Gray, O. R., Karahan, G. (2012). Illuminating the limits of auditor accountability for fraud detection through a historical study of internal control evaluation. Journal o f Business, Industry and Economics (17), 83-101.
• Myšková, R., Hájek, P. (2019). Relationship between corporate social responsibility in corporate annual reports and financial performance of the US companies. Journal of International Studies 12(1),269–282.
• Odek, R., Okoth , E. (2019). Effect of internal control systems on financial performance of distribution companies in Kenya. Research Journal of Finance and Accounting, 10(20), 11-32.
• Öndeş, T., Çiftci, Ş. (2020). İşletmelerde iç kontrol sistemi ve stok yönetimi: TRA1 Düzey 2 Bölge Uygulaması. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 34(1), 63-80.
• Özbek, Ç. (2012). İç denetim, kurumsal yönetim, risk yönetimi, iç kontrol. TİDE Yayınları.
• Polat, E., Güneş, R. (2019). Aile şirketlerinin kurumsallaşmasında iç kontrol sisteminin aracı etkisi: TRC3 bölgesi araştırması. Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, 11(21), 554-576.
• Rehman, A., Hashim, F. (2020). Can forensic accounting impact sustainable corporate governance?. Corporate Governance: The International Journal of Business in Society, 21(1), 212-227.
• Rezaee, Z. (1995). What the COSO report means for internal auditors. Managerial Auditing Journal, 10(6), 5-9.
• Rezaee, Z. (2005). Causes, consequences, and deterence of financial statement fraud. Critical Perspectives on Accounting, 16(3), 277-298.
• Rittenberg, L. E., Martens, F., Landes, C. E. (2007). Internal control guidance not just a small matter: COSO’s latest guidance on controls for smaller businesses fits all organizations. Journal of Accountancy, 1-8.
• Roberts, J. A., David, M. E. (2020). Boss phubbing, trust, job satisfaction and employee performance. Personality and Individual Differences, (155), 109702.
• Savlı, P., Akın, O. (2021). Muhasebe denetiminde iç kontrol ve iç denetimin önemi: Antalya ilinde faaliyet gösteren sanayi işletmelerinde bir uygulama. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Uygulamalı Bilimler Dergisi, 5(1), 31-58.
• Söylemez, S. Y., Eskin, İ. (2020). Hal işletmelerinin iç kontrol sistemi ve sektörel sorunları: Edirne ve Çanakkale’de bir alan araştırması. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 34(3), 769-788.
• Şapcılar, M. C., Güngören, F., Büyükşalvarcı, A. (2018). İç kontrol sisteminin bir alt unsuru olan bilgi ve iletişimin alternatif turizme etkisi: Isparta turizmi üzerine nitel bir araştirma. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (32), 349-395.
• Şaşmaz, E., Çiftçi, Y. (2017). İşletmelerde iç kontrol sisteminin etkinliğinin sağlanması: Mermer sektöründe bir işletme uygulaması. International Journal of Academic Value Studies, 3(9), 111-123.
• Tan, D., Bilal, Gao, S., Komal, B. (2020). Impact of carbon emission trading system participation and level of internal control on quality of carbon emission disclosures: Insights from Chinese state-owned electricity companies. Sustainability 12(5), 1-14.
• Tarantino, A. (2006). Manager's guide to compliance: Sarbanes-Oxley, COSO, ERM, COBIT, IFRS, BASEL II, OMB's A-123, ASX 10, OECD principles, turnbull guidance, best practices and case studies. New Jersey: John Wiley & Sons, Inc.
• Tetik, N., Karaca, H. (2021). İç kontrol kavramı ve uygulamalarının tarihsel gelişimi. Muhasebe ve Finans Tarihi Araştırmaları Dergisi (2021 Özel Sayı),189-204.
• Travinska, S. I. (2014). Current liabilities as an internal control item in a company using computer technologies. Economic Studies journal, Bulgarian Academy of Sciences-Economic Research Institute, (2), 144-155.
• Understanding Internal Controls. (2009). A references guide for managing university business practices. http://www.ucop.edu/ctlacct/under-ic.pdf.
• Usul, H. (2015). TMS ve TFRS uygulamalı Türkiye denetim standartlarına göre bağımsız denetim. Ankara: Detay Yayıncılık.
• Vasicek, V., Dragija, M., Hladika, M. (2010). Impact of public internal financial control on public administration in croatia. Theoretical and Applied Economics, 17(4), 71-86.
• Vijayakumar, A., Nagaraja, N. (2012). Internal control systems: Effectiveness of internal audit in risk management at public sector enterprises. BVIMR Manage 5(1), 1-8.
• Vu, Q., Nga, N. T. (2022). Does the implementation of internal controls promote firm profitability? Evidence from private Vietnamese small-and medium-sized enterprises (SMEs). Finance Research Letters,(45), 102178.
• Wang, P., Bu, H., Liu, F. (2022). Internal control and enterprise green innovation. Energies, 15(6), 2193.
• Yavuz, S. T. (2002). İç kontrol fonksiyonu’nun bileşenleri: İç kontrol merkezi teftiş’ten (iç denetim’den) farklı bir mekanizma mıdır? Bankacılar Dergisi, 13(42), 39-56.
• Yeh, C. M. (2013). Tourism involvement, work engagement and job satisfaction among frontline hotel employees. Annals of Tourism Research, (42), 214-239.
• Yeoh, P. (2020). Banks' vulnerabilities to money laundering activities. Journal of Money Laundering Control, 23(1), 122–135.
• Young, M. (2014). The financial reporting handbook. Wolters Kluwer Publishing.
• Yuksel, M., Teker, S. (2020). Investigation of the effect of internal control system on strategic management in municipalities. PressAcademia Procedia (PAP), (11), 153-156.
• Zhou, M., Li, K., Chen, Z. (2021). Corporate governance quality and financial leverage: Evidence from China. International Review of Financial Analysis, 73(6), 101652.