ENTELEKTÜEL KATMA DEĞER BİLEŞENLERİ KÂRLILIĞI ETKİLER Mİ? BANKACILIK SEKTÖRÜ ÜZERİNDE BİR ARAŞTIRMA

Yıl 2024, Cilt: 19 Sayı: 73, 23 - 39, 31.01.2024

Aysegul Kutbay

https://doi.org/10.19168/jyasar.1366697

Öz

Bu araştırmada, Borsa İstanbul mali sektörde faaliyet gösteren bankaların entelektüel sermaye bileşenleri ile firma performansları arasındaki ilişkilerin ortaya konulması amaçlanmıştır. Araştırma kapsamında, 2008-2021 tarihleri arasında pay senetleri borsaya kote olmuş ve araştırmanın yapıldığı 2022 yılı itibariyle verilerine eksiksiz bir şekilde ulaşılan bankaların verileri analiz edilmiştir. Entelektüel sermeye bileşenleri, Ståhle, Ståhle ve Aho’nun çalışmasında kullanılan yöntem kullanılarak hesaplama yapılmıştır. Veri seti panel veri olarak hazırlanmış ve STATA 13 paket programıyla analiz edilmiştir. Araştırma kapsamında altı model geliştirilmiş ve test edilmiştir. Değişkenlerin arasındaki etkileşim araştırılırken, korelasyon ve regresyon analizleri uygulanmıştır. Analiz sonucunda; entelektüel sermaye bileşenlerinden biri olan yapısal sermaye ile aktif kârlılığı arasına bir ilişkisine rastlanmaz iken özkaynak kârlılığı ile negatif ve anlamlı bir ilişkisi olduğu tespit edilmiştir. Entelektüel sermaye bileşenlerinden fiziksel sermayesinin aktif kârlılık ve özkaynak kârlılığını en fazla etkilediği araştırmanın bir diğer önemli bulgudur. Entelektüel sermayenin diğer bileşeni insan sermayesi de aktif kârlılık ve özkaynak kârlılığını anlamlı ve pozitif yönde etkilemektedir.

Anahtar Kelimeler

: Entelektüel Sermaye, İnsan Sermayesi, Fiziksel Sermaye, Yapısal Sermaye

Etik Beyan

Çalışmada kullanılan veriler Kamuyu Aydınlatma Platformu (kap.gov.tr) adresi üzerinden elde edilmiştir. Kamuya açık veriler kullanıldığı için çalışma için etik kurul beyanı gerekmemektedir.

Destekleyen Kurum

yok

Kaynakça

• Alipour, M. (2012). The effect of intellectual capital on firm performance: an investigation of Iran insurance companies. Emerald Group Publishing Limited, 16(1), 53-66.
• Baykal, E., Zehir, C., & Köle, M. (2018). HİZMETKAR LİDERLİK FİRMA PERFORMANSI İLİŞKİSİNDE ÖRGÜTSEL ÖZDEŞLEŞMENİN ARACI ETKİSİ. Akademik Hassasiyetler, 5(9), 111-133.
• Bontis , N. (1998). Intellectual capital: an exploratory study that develops measures and models. Management decision, 36(2), 63-76.
• Brooking, A. (1997). Managing engineering and technology means managing intellectual capital. In Innovation in Technology Management. The Key to Global Leadership, 314.
• Cabrita, M., & Vaz, J. (2006). Intellectual Capital and Value Creation: Evidence from the Por tuguese Banking Industry. Electronic Journal of Knowledge Management, 4(1), 11-20.
• Chan, K. (2009). Impact of intellectual capital on organizational performance: an empirical study of companies in the Hang Seng Index. The Learning Organization, 16(1), 4‐21.
• Chang, W., & Hsieh , J. (2011). Intellectual capital and value creation-is innovation capital a missing link? International Journal of Business and Management, 6(2), 3-12.
• Chen, M., Cheng, S., & Hwang, Y. (2005). An empirical investigation of the relationship between intellectual capital and firms’ market value and financial performance. Journal of intellectual capital, 6(2), 159-176.
• Ekim, N., Acar, M., & Uçan, O. (2019). Entelektüel Sermayenin Finans Sektöründe Değer Yaratmadaki Rolü: Türk Bankacılık Sektöründe Bir Araştırma. Verimlilik Dergisi, 4, 37-63.
• Firer, S., & Williams, S. (2003). Intellectual capital and traditional measures of corporate performance. Journal of intellectual capital, 4(3), 348-360.
• Genç, A. (2020). Entelektüel Sermaye Türkiye'de Bir Uygulama. Ekonomi Politika ve Finans Araştırmaları Dergisi, 5(3), 595-619.
• Goh, P. (2005). Intellectual capital performance of commercial banks in Malaysia. Journal of intellectual capital, 6(3), 385-396.
• Janošević, S., Dženopoljac, V., & Bontis, N. (2013). Intellectual capital and financial performance in Serbia. Knowledge and Process management, 20(1), 1-11.
• Joshi, M., Cahill, D., & Sidhu, J. (2010). Intellectual capital performance in the banking sector: An assessment of Australian owned banks. Journal of Human Resource Costing & Accounting, 14(2), 151-170.
• Kaplan, R., & Norton, D. (1996). Using the Balanced Scorecard as a Strategic Management System. Harvard Business Review, 74(1), 75-86.
• Karacan, S., & Ergin, E. (2011). Bankalarin Entelektüel Sermayesi ile Finansal Performansi Arasindaki Iliski/Intellectual Capital and Financial Performance in the Banking Sector. Business and Economics Research Journal, 2(4), 73-88.
• Kayalı, C., Yereli, A., & Ada, Ş. (2007). Entelektüel Katma Değer Katsayısı Yöntemi Kullanılarak Entelektüel Sermayenin Firma Değeri Üzerindeki Etkisinin Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma. Yönetim Ve Ekonomi Dergisi, 14(1), 67-90.
• Klein, D., & Prusak, L. (1994). Characterizing intellectual capital. New York: Ernst & Young LLP Working Paper.
• Maditinos, D., Chatzoudes, D., Tsairidis, C., & Theriou, G. (2011). The impact of intellectual capital on firms' market value and financial performance. Journal of intellectual capital, 12(1), 132-151.
• Mavridis, D. (2004). The intellectual capital performance of the Japanese banking sector. Journal of Intellectual capital, 5(1), 92-115.
• Mollah,, M., & Rouf, M. (2022). The impact of intellectual capital on commercial banks' performance: evidence from Bangladesh. Journal of Money and Business, 2(1), 82-93.
• Mondal, A., & Ghosh, S. (2012). Intellectual capital and financial performance of Indian banks. Journal of Intellectual Capital, 4, 515-530.
• Pulic, A., & Kolakovic, M. (2003). Value creation efficiency in the new economy. Global Business and Economics Review, 5(1), 111-128.
• Roos, G., & Roos, J. (1997). Measuring your company's intellectual performance. Long range planning, 30(3), 413-426.
• Roos, J., Edvinsson, L., & Dragonetti, N. (1997 ). Intellectual Capital Navigating in the New Business Landscape,. New York University Press: Springer.
• Ruta, C. (2009). HR portal alignment for the creation and development of intellectual capital. The International Journal of Human Resource Management, 20(3), 562-577.
• Saenz, J. (2005). Human capital indicators, business performance and market‐to‐book ratio. Journal of Intellectual Capital, 6(3), 374-384.
• Soewarno,, N., & Tjahjadi, B. (2020). Measures that matter: an empirical investigation of intellectual capital and financial performance of banking firms in Indonesia. Journal of Intellectual Capital, 21(6), 1085-1106.
• Ståhle, P., Ståhle, S., & Aho , S. (2011). Value added intellectual coefficient (VAIC): a critical analysis. Journal of Intellectual Capital, 12(4), 531-551.
• Stewart, T. (1997 ). The New Wealth of Organizations. New York: Doubleday.
• Sullivan, P. (2000). Value driven intellectual capital: how to convert intangible corporate assets into market value. Toronto: John Wiley & Sons.2
• Tatoğlu, F. (2016). Penel Veri Ekonometrisi Stata Uygulamaları. İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım A.Ş.
• Tobin, J. (1969). A General Equilibrium Approach to Monetary Theory. Journal of money, credit and banking, 1(1), 15-29.
• Topaloğlu, E., & Bayrakdaroğlu, A. (2012). Entelektüel Sermayenin Türk Bankacılık Sektörü Üzerindeki Etkisini Belirlemeye Yonelik Bir Alan Araştırması. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 11(41), 332-352.
• Tran, N., & Vo, D. (2022). Do banks accumulate a higher level of intellectual capital? Evidence from an emerging market. Journal of Intellectual Capital, 23(2), 439-457.
• Weqar, F., Khan, A., Raushan, M., & Haque, S. (2021). Measuring the impact of intellectual capital on the financial performance of the finance sector of India. Journal of the Knowledge Economy, 12, 1134-1151.