İki Rivayet Işığında İhtilafın Rahmet Oluşunun Değerlendirilmesi
Year 2023,
, 477 - 494, 28.07.2023
Fahri Erbay
Abstract
BU MAKALE “ÜMMETİMİN İHTİLAFI RAHMETTİR” RİVAYETİNİN SENET VE METİN AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİNİ VE BU HUSUSTA ALİMLERİN GÖRÜŞLERİNİ İÇERMEKTEDİR.
References
- Aclûnî, İsmâil b. Muhammed el-. Keşfü’l-hafâ. thk. Abdülhamîd İbn Ahmed. 2 Cilt. Beyrut: Mektebetü’l-Asriyye, 1420.
- Ahmed b. Hanbel, Ebû Abdullah Ahmed b. Muhammed eş-Şeybânî. el-Müsned. thk. Ahmed Muhammed Şâkir. 8 Cilt. Kahire: Dârü’l-Hadîs, 1. Basım, 1416.
- Aclûnî, İsmâil b. Muhammed el-. Keşfü’l-hafâ. thk. Abdülhamîd İbn Ahmed. 2 Cilt. Beyrut: Mektebetü’l-Asriyye, 1420.
- Ahmed b. Hanbel, Ebû Abdullah Ahmed b. Muhammed eş-Şeybânî. el-Müsned. thk. Ahmed Muhammed Şâkir. 8 Cilt. Kahire: Dârü’l-Hadîs, 1. Basım, 1416.
- Apaydın, Yunus. “Zâhi̇ri̇yye”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 44/93-100. İstanbul: TDV Yayınları, 2013. /zahiriyye
- Bağdâdî, Hatîp el-. el-Kifâye fî ilmi’r-rivâye. thk. İbrahim Hamdi el-Medenî - Ebû Abdillah es-Sûrkî. 1 Cilt. Medine: el-Mektebetü’l-İlmiyye, ts.
- Beyhakî, Ebû Bekr AhmEbû Bekr Ahmed b. el-Hüseyn b. Alî el-. es-Sünenü’l-kübrâ. thk. Muhammed Abdülkâdir Atâ. Beyrut: Dârü’l-Kütübi’l-İlmiyye, 3. Basım, 1424.
- Beyhakî, Ebû Bekr Ahmed b el-Hüseyin b Ali. el-Medhal ile’s-Süneni’l-Kübrâ. thk. Muhammed Ziyâurrahman el-A‘zamî. Kuveyt: Dârü’l-Hulefâ li’l-Kitâbi’l-İslâmî, ts.
- Buhârî, Ebû Abdillâh Muhammed b. İsmâîl b. İbrâhîm el-Cu‘fî el-. el-Câmiu’s-sahîh. Beyrut: Dâru İbn Kesir, 1987.
- Buhârî, Ebû Abdillâh Muhammed b. İsmâîl b. İbrâhîm el-Cu‘fî el-. el-Câmiu’s-sahîh. thk. Muhammed Züheyr b. Nâsır en-Nâsır. Beyrut: Dâru Tavku’n-Necât, 1992.
- Demi̇rci̇, Kadir - Azzan, Muhammed Yahya Salim. “Mezhep Çatışmalarının Sebepleri”. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 5/9 (30 Aralık 2018), 7-39.
- Ebû Dâvud, Süleymân b. el-Eş‘as b. İshâk es-Sicistânî el-Ezdî. Sünenü Ebî Dâvud. thk. Şuayb el-Arnavût - Muhammed Kâmil Karabelli. 7 Cilt. Şam: Dâru’r-Risâleti’l-Âlemîyye, 1. Basım, 1430.
- Ebû Dâvud, Süleymân b. el-Eş‘as b. İshâk es-Sicistânî el-Ezdî. Sünenü Ebî Dâvud. thk. Muhiddîn Abdülhamîd. 4 Cilt. Beyrut: Mektebetü’l-Asriyye, ts.
- Ebû Zehra, Muhammed vd. İslam’da Siyasi İktisadi ve Fıkhı Mezhepler Tarihi. İstanbul: Hisar Yayınları, ts.
Elbânî, Nâsırüddin el-. Sıfatü salâti’n-Nebî. 1 Cilt. Riyâd: Mektebetü’l-Maârif, ts.
- Elbânî, Nâsırüddin el-. Silsiletü’l-ehâdîsi’z-zaîfe. Riyad: Daru’l-Meârif, 1412/1992.
- Hakîm et-Tirmizî. Nevâdiru’l-usûl fî ehâdîsi’r-Rasûl. thk. Abdurrahman Umeyre. 4 Cilt. Beyrut: Darü’l-Cil, 1992.
- Hattâbî, Ebû Süleyman Hamd b. Muhammed. A‘lâmü’l-hadîs fî şerhi Sahîhi’l-Buhârî. thk. Muhammed b. Sa’d b. Abdurrahman Âl-i Suûd. 4 Cilt. Mekke: Câmiatu Ümmi’l-Kurâ, 1. Basım, 1409.
- Isfahânî, Râgıb el-. el-Müfredât fî garîbu’l-Kur’ân. thk. Saffân Adnân ed-Dâvudî. Dımeşk: Dârü’l-Kalem - Beyrut: Dârü’ş-Şâmiyye, 1412.
- İbn Asâkir, Ebü’l-Kāsım Alî b. el-Hasen. Târihu Dımeşk. thk. Ömer b. Ğarâme el-Umrevî. 80 Cilt. Beyrut: Dârü’l-Fikr, 1415.
- İbn Ebî Hâtim, Ebû Muhammed Abdurrahmân b. Muhammed b. İdrîs. el-Cerh ve’t-taʿdîl. 9 Cilt. Beyrut: Dâru İhyai’t-Türasi’l-Arabî, 1. Basım, 1271.
- İbn Hacer el-Askalânî, Ebü’l-Fazl Şihâbüddîn Ahmed b. Alî b. Muhammed. Lisânü’l-mîzân. thk. Abdülfettah Gudde. I-X Cilt. Beyrut: Mektebü’l-Matbuati’l-İslâmiyye, 1. Basım, ts.
- İbn Hacer el-Askalânî, Ebü’l-Fazl Şihâbüddîn Ahmed b. Alî b. Muhammed. Takrîbü’t-tehzîb. thk. Muhammed Avvâme. Haleb: Dârü’r-Reşîd, 1. Basım, ts.
- İbn Hacer el-Askalânî, Ebü’l-Fazl Şihâbüddîn Ahmed b. Alî b. Muhammed. Tehzîbü’t-tehzîb. 12 Cilt. Haydarâbâd: Matbatü Dâireti’l-Maârifi’n-Nizâmiyye, 1. Basım, 1326.
- İbn Hazm, Ebû Muhammed b. Ali ez-Zahiri. el-İhkam fî usûli’l-ahkâm. thk. Ahmet Muhammed Şâkir. 8 Cilt. Beyrut: Dârü’l-Âfâki’l-Cedîde, ts.
- İbn Hişâm, Ebû Muhammed Cemaleddin Abdülmelik. es-Sîretü’n-nebevî. thk. Mustafa es-Sekkâ vd. 2 Cilt. Kahire: Matbaatü Mustafâ el-Bâbî el-Halebî, ts.
- İbn Kayyim el-Cevziyye, Ebû Abdullah Şemseddin Muhammed. el-Menârü’l-münîf fi’s-sahîhi ve’d-daîf. thk. Abdülfettah Ebû Gudde. Kahire: Dârü’s-Selâm, 1433.
- İbn Sa’d, Ebû Abdillâh Muhammed. et-Tabakâtü’l-kübrâ. thk. Muhammed Abdülkadir Atâ. 8 Cilt. Beyrut: Dârü’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1. Basım, 1410.
- İbn Teymiyye, Takıyyüddin. Mecmûu fetâvâ. thk. Muhammed İbn Kâsım. Medine: Mecmûu’l-Melik, 1416/1995.
- İbnü’l-Esîr, Mübârek b. Muhammed. Câmi̇u’l-usûl li-ehâdîsi̇’r-Rasûl. thk. Abdülkâdir Arnavût. Beyrut: Mektebetü’l-Hulvânî - Mektebetü Dârü’l-Beyân, 1. Basım, 1403.
- Kur’ân Yolu: Türkçe Meal ve Tefsir. çev. Hayreddin Karaman vd. I-V Cilt. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı, 6. Basım, 2017.
- Kâri, Allame Nureddin Ali b Muhammed b Sultan Molla Ali el-. el-Esrârü’l-merfûa fi’l-Ahbâri’l-Mevzûa. thk. Muhammed es-Sıbâğ. Beyrut: Müessesetü’r-Risâle, 1971.
- Ma’ruf, Beşşâr Avvâd - Arnavût, Şuayb el-. Tahrîru Takrîbi’t-Tehzîb li’l-Hâfız Ahmed b. Alî b. Hacer el-Askalânî. 4 Cilt. Beyrut: Müessesetü’r-Risâle, 1. Basım, 1417.
- Münâvî, Muhammed Abdürraûf el-. Feyzü’l-kadîr. 6 Cilt. Mısır: El-Mektebetü’l-Ticâriyyeti’l-Kübrâ, 1356.
- Müslim, Ebü’l-Hüseyn Müslim b. el-Haccâc b. el-Câmiu’s-sahîh. thk. Muhammed Fuâd Abdülbâki. Beyrut: Daru İhyâi’t-Turâsi’l-Arabiyye, ts.
- Müslim, Ebü’l-Hüseyn Müslim b. el-Haccâc b. el-Câmiu’s-sahîh. thk. Muhammed Fuâd Abdülbâkî. 5 Cilt. Beyrut: Dâru İhyai’t-Türasi’l-Arabî, ts.
- Nesâî, Ebû Abdirrahmân Ahmed b. Şuayb b. Alî en-. Sünenü’n-Nesâî. thk. Abdülfettah Ebû Gudde. 9 Cilt. Haleb: Dârü’l-Matbuâti’l-İslâmiyye, 2. Basım, 1406.
- Sehâvî, Şemseddin es-. Makâsıdu’l-hasene. thk. Muhammed Osman el-Huşt. 1 Cilt. Beyrut: Darü’l-kütübi’l-arabiyye, 1. Basım, 1405.
- Suyûtî, Celâlüddîn es-. ed-Dürerü’l-müntesire fi’l-ehâdîsi’l-müştehire. thk. Muhammed Lütfi es-Sabbağ. Riyad: Umdetü Şüûni’l-Mektebât - Câmiatü’l-Meliki’s-Suûd, ts.
- Suyûtî, Celâlüddîn es-. el-Câmiu’s-sağîr, ts.
- Sübkî, Takıyyüddîn es-. Kazâʾü’l-ereb fî esʾileti Haleb. thk. Abdülmecîd el-Efgānî. 1 Cilt. Mekke: Mektebetü’t-Ticâriyye, 1413.
- Şâtıbî, İbrâhim b. Mûsâ eş-. el-İ’tisâm. thk. Süleyman b. Îd el-Hilâli. 2 Cilt. Suudi Arabistan: Darü İbn Affân, 1412.
- Tirmizî, Ebû İsa Muhammed b. İsa b. Sevre et-. es-Sünen. thk. Beşşar Avvâd Ma’ruf. 6 Cilt. Beyrut: Dârü’l-Garbi’l-İslâmî, 1. Basım, 1419.
- Toksarı, Ali. “İslam’da İhtilâfın Yeri”. Erciyes Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 5/4 (01 Ocak 1987), 285-320.
- Zehebî, Ebû Abdillâh Şemsüddîn Muhammed b. Ahmed b. Osmân ez-. Siyeru aʿlâmi’n-nübelâʾ. thk. Şuayb el-Arnavût. 25 Cilt. Beyrut: Müessesetü’r-Risâle, 3. Basım, 1405.
- Zeydan, Abdulkerim. “Hi̇laf İlmi̇ Ve İslam Hukukçularının Hukuki̇ İhti̇laflarının Sebepleri̇”. çev. Abdullah Kahraman. Cumhuriyet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 3 (15 Aralık 1999), 273-290.