AVUSTURYALI GAZETECİ LEO LEDERER’İN GÖZÜNDEN BİRİNCİ DÜNYA SAVAŞI’NDA VARNA LİMANI’NIN ASKERÎ YAPISI

Yıl 2020, Cilt: 17 Sayı: 68, 875 - 888, 15.12.2020

Ozan Tuna

Öz

Almanya’nın ünlü Berliner Tageblatt und Handels Zeitung gazetesi, Birinci Dünya Savaşı’nda haberlerine ve yazılarına yoğun bir şekilde devam etmiş ve Bulgaristan’ın Almanya’nın yanında savaşa dâhil olmasından sonra muhabiri Leo Lederer’i Varna’ya göndererek Lederer’in Varna ile ilgili gözlemlerine sayfalarında yer vermiştir. Bulgaristan, 6 Eylül 1915 tarihinde Osmanlı Devleti ve Almanya’nın Karadeniz’de Rusya’ya karşı sıkıştıkları bir esnada savaşa dâhil olmuş ve Varna limanı da bu bağlamda Almanya’nın denetimine girmiştir. Varna limanının Almanya’nın denetimine girmesi, Karadeniz’deki Rusya’ya karşı yürütülen mücadelede İstanbul’daki Osmanlı donanması ve tersanesinin üzerindeki yükü de azaltmış ve aynı zamanda da Karadeniz’de Rusya’ya karşı bir cephe daha açılmasını sağlamıştır. İlerleyen süreçte Berlin’den ve İstanbul’dan gelen Alman subayların yaptığı çalışmalar neticesinde Varna limanı daha müstahkem bir mevki hâline getirilmiş ve Rus donanmasının Kuzey-Batı Karadeniz’e tam olarak hâkim olmasını engellenmiştir. Bu çalışmanın amacı gazeteci Leo Lederer’in bakış açısıyla Birinci Dünya Savaşı’nda (1915-1916) stratejik açıdan oldukça önemli bir mevcudiyete sahip olan Varna limanının sahip olduğu donanımı göstererek savaştaki etkisi üzerine kapsamlı bir değerlendirme yapmaktır.

Anahtar Kelimeler

Birinci Dünya Savaşı, Bulgaristan, Varna, Rudolf Firle, Konstantin Kirkow.

Kaynakça

• GÜLBAHAR, Z. vd. (2009). Türk Donanmasında Mayın Harbi: Dünü, Bugünü. İstanbul: Deniz Basımevi.
• HACISALİHOĞLU, N. E. (2018). “19. Yüzyılda Burgaz Kasabasının Gelişimi ve Karadeniz Ticaretindeki Önemi”. Çanakkale Araştırmaları Türk Yıllığı. XVI/24: 369-388.
• HAKKI, Y. (1928). “Balkan Harbine Ait Karadeniz’de Bulgar Filosunun Faaliyetleri”. Deniz Mecmuası. 309: 46-69.
• HALPERN, P. G. (1995). A Naval History of World War I. Maryland: Naval Institute Press. HOSCH, E. (1999). Geschichte der Balkan Lander: Von der Frühzeit bis zur Gegenwart. C. II.Münschen: Verlag.
• Illustrirte Zeitung (1 Aralık 1877). “Vom Europäischen Kriegschauplatz: Die Reboute am Hotel d’Angleterre in Warna. Nach der Slizze Eines Unserer Specialzeichner”. 434.
• IŞIN, M. (1940). Mayın Harbi. İstanbul: Deniz Matbaası.