OSMANLICA TIP TERİMLERİ SÖZLÜĞÜ’NE BİR BAKIŞ

Yıl 2020, Cilt: 17 Sayı: 68, 989 - 995, 15.12.2020

Şaziye Dinçer Bahadır

Öz

Tarihî tıp metinleri geçmişten günümüze tıp alanında geçirilen süreçleri göstermesi bakımından oldukça önemlidir. Bu metinlerin üretildikleri bağlam düşünüldüğünde teori ve pratikte birçok bilgi içerir. Ancak bu bilgilerin çoğu günümüzde geçerliliğini yitirmiştir. Aynı zamanda bu metinler, terminoloji bakımından da önem taşımaktadır. Tıp metinleri okunurken kimi tıbbi terimleri anlamlandırmakta ve okumakta güçlük çekilebilir. Bu konuda ilk başvurulan kaynaklardan birisi de Ekrem Kadri Unat, Ekmeleddin İhsanoğlu ve Suat Vural’ın hazırlamış olduğu, Türk Tarih Kurumu tarafından yayımlanan Osmanlıca Tıp Terimleri Sözlüğü’dür. Dört bölümden oluşan sözlük, Osmanlıca, Türkçe ve Fransızca tıp terimlerini içermektedir. Ancak bu sözlük, kimi tıbbi terimleri karşılama hususunda çok da yeterli olamamaktadır. Bu çalışmada farklı yüzyıllara ait tıp metinlerinin dizin kısmı taranıp söz konusu sözlükte bulunamayan tıbbi terimler tespit edilecek, adı geçen sözlüğün Türkçenin tıp terimlerini karşılayabilme kapasitesi de değerlendirilmiş olacaktır. Belki de bu alanda özellikle de XVII-XVIII. yüzyıllar arasındaki eserlerde geçen tıbbi terimlerle ilgili yeni bir tıp terimleri sözlüğünün hazırlanmasının gerekliliği ortaya çıkmış olacaktır.

Anahtar Kelimeler

Tıp metinleri, Tıp Terimleri, Tıp Terimleri Sözlüğü.

Kaynakça

• DEVELLİOĞLU, F. (2001). Osmanlıca Türkçe Ansiklopedik Lûgat. Ankara: Aydın Kitabevi.
• DİNAR, T. (2013). Müderris Hasan Efendi’nin Gâyetü’l-Müntehâ fî Tedbîri’l-Merzâ’sı (İnceleme, Metin, Dizinler). Denizli: Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. (Yayımlanmamış Doktora Tezi).
• ELBİR, Z. G. (2000). Sâlih bin Nasrullah, Gâyetü’l-Beyân fî Tedbîr-i Bedeni’l-İnsân (Giriş, İnceleme, Metin, Dizin). Elazığ: Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. (Yayımlanmamış Doktora Tezi).
• MOSSENSOHN, M. S. (2018). Osmanlıda Bilim. (çev. Kübra Oğuz). İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• MURAD, S. (2009). Derviş Siyâhî Lârendevî Lügât-ı Müşkilât-ı Eczâ (Giriş, İnceleme, Metin, Dizinler). Sakarya: Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi).