Tarihi Bölgelerdeki Yığma Yapıların Deprem Güvenliği Ön Değerlendirmesi

Yıl 2021, Cilt: 11 Sayı: 1, 1 - 11, 09.06.2021

Ayşe Özsoy Özbay , Işıl Sanrı Karapınar

Öz

Bu çalışma kapsamında İstanbul’un tarihi bölgelerinden Galata’da bulunan yığma yapıların deprem güvenliği açısından önceliğini belirlemek amacıyla ön değerlendirmeleri gerçekleştirilmiştir. Bölgenin tarihi ve kültürel geçmişi sebebiyle depremde risk oluşturabilecek binaların belirlenmesi, gerekli önlemlerin alınması açısından önceliklendirilmesi çok önemlidir. Bu amaçla, bölgede yer alan 213 adet yığma yapı hızlı tarama yöntemi ile değerlendirilip, bölgesel risk dağılım haritası elde edilmiştir. Her bina için performans puanı hesaplanmış, deprem güvenliği açısından en riskli binalar tespit edilmiştir. Performans puanlarına göre değerlendirilen her bina, yüksek, orta, düşük ve çok düşük riskli olmak üzere dört risk düzeyinden birinde sınıflandırılmıştır. Çalışmada ayrıca ayrıntılı değerlendirme yöntemi uygulanarak bölgede bulunan üç tipik yığma yapı analiz edilip, sonuçlar karşılaştırılmıştır. Çalışmada elde edilen sonuçlar bölgedeki yığma yapıların öncelikli risk düzeyini belirleyen ilk çalışmalardan biri olması açısından önem arz etmektedir.

Anahtar Kelimeler

Afet yönetimi, Deprem, Hasar görebilirlik, Hızlı tarama, Yığma yapı

Earthquake Preliminary Assessment of Masonry Buildings in Historical Centers

Öz

Within the scope of this study, preliminary assessment was carried out to determine the seismic priority of the masonry structures in Galata, one of the historical regions of Istanbul. Due to the historical and cultural background of the region, it is very important to identify the buildings that may have seismic risk and prioritize them to take the required precautions. For this purpose, 213 masonry structures in the region were evaluated with the rapid visual screening method and the map showing the seismic priority distribution of the buildings was obtained. The performance score of each building was calculated and the buildings possessing high-risk priority levels were determined. Each building was ranked according to its performance score and classified with respect to the seismic priority level as high, moderate, low and very low risk. Also, in this study, by applying detailed assessment method, three typical masonry structures in the region were analyzed and their results were compared. The results obtained in the study are important in terms of being one of the first studies determining the priority risk level of masonry structures in the region.

Anahtar Kelimeler

Disaster management, Earthquake, Vulnerability, Rapid visual screening, Masonry structure

Kaynakça

• Achs, G., Adam C. 2012. Rapid seismic evaluation of historic brick-masonry buildings in Vienna (Austria) based on visual screening. B. Earthq. Eng., 10(6):1833–56. doi:10.1007/s10518-012-9376-5.
• AFAD. Türkiye deprem haritaları interaktif web uygulaması 2020. https://tdth.afad.gov.tr/
• Aldemir, A., Guvenir, E., Sahmaran, M. 2020. Rapid screening method for the determination of regional risk distribution of masonry structures. Struct. Saf., 85(April): 101959. https://doi.org/10.1016/j.strusafe.2020.101959
• Batur, A. 2007. Galata and Pera 1 A short history, urban development architecture and today. ARI Bulletin of the Istanbul Technical University, 55(1):1–10.
• Bosco, M., Ferrara, GAF., Ghersi, A., Marinoc, EM., Rossi, PP. 2015. Seismic assessment of existing R.C. framed structures with in-plan irregularity by nonlinear static methods. Earthq. Struct., 8: 401–422. https://doi.org/10.12989/eas.2015.8.2.401
• Brando, G., De Matteis, G., Spacone, E. 2017. Predictive model for the seismic vulnerability assessment of small historic centres: Application to the inner Abruzzi Region in Italy. Eng. Struct., 153: 81–96. https://doi.org/10.1016/j.engstruct.2017.10.013
• Brando, G., Cocco, G., Mazzanti, C., Peruch, M., Spacone, E., Alfaro, C., Tarque, N. 2019. Structural Survey and Empirical Seismic Vulnerability Assessment of Dwellings in the Historical Centre of Cusco, Peru. Int. J. Archit Herit, 00(00): 1–29. https://doi.org/10.1080/15583058.2019.1685022
• Chieffo, N., Clementi, F., Formisano, A., Lenci, S. 2019. Comparative fragility methods for seismic assessment of masonry buildings located in Muccia (Italy). J. Build. Eng., 25(April). https://doi.org/10.1016/j.jobe.2019.100813
• D’Ayala, DF., Paganoni S. 2011. Assessment and analysis of damage in L’Aquila Historic City Centre after 6th April 2009, B. Earthq. Eng., 9(1):81–104. doi:10.1007/s10518-010-9224-4.
• DBYBHY, 2007. Deprem bölgelerinde yapılacak yapılar hakkında yönetmelik. Ankara, Türkiye.
• FEMA P-154 2015. Rapid visual screening of buildings for potential seismic hazard: A handbook.
• Ferreira, TM., Mendes, N., Silva, R. 2019. Multiscale seismic vulnerability assessment and retrofit of existing masonry buildings. Bldg., 9(4). https://doi.org/10.3390/buildings9040091
• Formisano, A., Florio G., Landolfo R., Mazzolani, FM. 2015. Numerical Calibration of an Easy Method for Seismic Behaviour Assessment on Large Scale of Masonry Building Aggregates. Adv. Eng. Softw., 80(C):116–38. doi:10.1016/j.advengsoft. 2014.09.013.
• Goded, T., Lewis, A., & Stirling, M. 2018. Seismic vulnerability scenarios of Unreinforced Masonry churches in New Zealand. B. Earthq. Eng., 16(9): 3957–3999. https://doi.org/10.1007/s10518-018-0351-7
• Guardiola-Víllora, A., Basset-Salom, L. 2019. Earthquake risk scenarios of the Ciutat Vella District in Valencia, Spain. B. Earthq. Eng., 18(3): 1-40. https://doi.org/10.1007/s10518-019-00745-7
• Hannewald, P., Michel, C., Lestuzzi, P., Crowley, H., Pinguet, J., Fäh, D. 2020. Development and validation of simplified mechanics-based capacity curves for scenario-based risk assessment of school buildings in Basel. Eng. Struct., 209(February), 110290. https://doi.org/10.1016/j.engstruct.2020.110290
• Japan International Cooperation Agency (JICA) 2002. Istanbul Metropolitan Municipality (IMM) 2002. The study on a disaster prevention/mitigation basic plan in İstanbul including seismic microzonation in the Republic of Turkey. Final Report.
• Jiménez, B., Pelà, L., Hurtado, M. 2018. Building survey forms for heterogeneous urban areas in seismically hazardous zones. Application to the historical center of Valparaíso, Chile. Int. J. Archit Herit, 12(7–8): 1076–1111. https://doi.org/10.1080/15583058.2018.1503370
• JPDPA 2001. Seismic evaluation and retrofit. The Japan Building Disaster Prevention Association, Tokyo.
• Karaşin, İB., Eren B., Işık E. 2016. Mevcut bir yığma yapının farklı hızlı değerlendirme yöntemleri ile değerlendirilmesi, DUFED, 5(2): 70-76.
• NRC/IRC 1992. Manual for screening of buildings for seismic investigation. National Research Council of Canada, Institute for Research in Construction, Ottawa.
• NZSEE 2006. Assessment and improvement of the structural performance of buildings in earthquakes, New Zealand Society for Earthquake Engineering, Wellington, New Zealand.
• Öncel, AD. 2010. Apartman: Galata’da Yeni Bir Konut Tipi. Kitap Yayınevi. İstanbul, 422 s.
• RBTE 2013. Riskli yapıların tespit edilmesine ilişkin esaslar. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı.
• Siano, R., Sepe V., Camata G., Spacone, E., Roca, P., Pelà L. 2017. Analysis of the performance in the linear field of equivalent-frame models for regular and irregular masonry walls. Eng. Struct. 145:190–210. doi:10.1016/j.engstruct.2017.05.017.
• Vatan, M., Arun G. 2013. K Vatan ve Arun, Anıtsal yığma binalarda ön-değerlendirme yöntemine dayalı risk tespiti. Megaron, 2(7): 82-93.
• Zucconi, M., Ferlito, R., Sorrentino, L. 2018. Simplified survey form of unreinforced masonry buildings calibrated on data from the 2009 L’Aquila earthquake. B. Earthq. Eng., 16: 2877-2911. https://doi.org/10.1007/s10518-017-0283-7