EBEVEYNİN BOŞANMASI ÇOCUĞUN KİMLİK GELİŞİMİNİ ETKİLER Mİ?

Yıl 2022, Sayı: 8, 123 - 146, 30.04.2022

Çiğdem Şıkel , Hatice Harmancı

https://doi.org/10.54557/karataysad.1084187

Cited By: 1

Öz

Sağlıklı aile yapısı, sağlıklı bireyler ve toplum için önemlidir. Yeni kurulan ailenin yapısı, evliliğin sağlıklı bir yapıda sürmesi ya da dağılmasında etken sayılmaktadır. Geçmişe göre çok daha hızlı değişmekte olan dünyada evliliği ve boşanmayı etkileyen sebepler de bu değişimden muhakkak ki etkilenmektedirler. Yapılmış çalışmalarda ebeveynleri boşanmış olan çocukların, aile yapısını sağlıkla koruyanlara göre psikolojik olarak zorlandıkları görüşü hakimdir. Bu çalışmanın amacı; boşanmış ailenin çocuğu olmanın çocuğun kimlik gelişimini ne şekilde etkileyebileceğini literatürde yer alan çalışmalardan elde edilen bulgularla ortaya koymaktır. Boşanmış ailenin çocuğu olarak travmaya maruz kalmanın olası etkilerine dikkat çekmektir. Gelecekte yapılabilecek çalışmalara yönelik alanları işaret etmektir. Sonuç olarak bulgular şunu gösteriyor ki boşanma aile çocuk ilişkilerinde dengenin bozulması ile kimlik duygusunun gelişimini etkilemektedir. Çocukluk çağı travmaları çocuğun kimlik gelişimini korumak için hassasiyetle çalışılması gereken bir alandır. Çalışmalar, sadece kimlik statüsü üzerine yoğunlaşmak gibi sınırlı bir alanda kalmamalı ve genişletilmelidir. Aile merkezli yapılacak gelişimsel ve eğitici çalışmalarla toplum bilinci uyandırılmalıdır. Güncel sosyal problemlerle ilgili çalışmaların sunduğu bulguları ortaya koyarak bilime katkı sağlamak önemli olduğundan bu çalışma da önemlidir.

Anahtar Kelimeler

Boşanma, Boşanmış Aile, Duygusal istismar, Kimlik Gelişimi, Çocukluk Çağı Travmaları

Destekleyen Kurum

Yok

Proje Numarası

-

Does Parent’s Divorce Affect a Child’s Identity Development?

Öz

A healthy family structure is a treasure for healthy individuals and society. The structure of the newly established family is considered a factor in the continuation or dissolution of the marriage in a healthy structure. In a world that is changing much faster than in the past, the reasons affecting marriage and divorce are also undoubtedly affected by this change. Studies have shown that children whose parents are divorced have psychological difficulties compared to those who maintain their family structure healthily. The aim of this study is to determine how being a child of a divorced family can affect the child's identity development with the findings obtained from the studies in the literature. The study also aims to draw attention to the possible effects of being exposed to trauma as a child of a divorced family and to point out areas for future work. As a result, the findings show that divorce affects the development of the sense of identity by disrupting the balance in family-child relationships. Childhood traumas are an area that should be studied sensitively to protect the child’s identity development. Studies should not remain in a limited area, such as focusing only on identity status, and should be expanded. Public awareness should be raised through family- centred developmental and educational studies. Since it is vital to contribute to science by revealing the findings presented by studies on current social problems, this study is also important.

Anahtar Kelimeler

Divorce, Divorced Family, Emotional abuse, Identity Development, Childhood Traumas

Proje Numarası

-

Kaynakça

• Akyüz E., (2020). Çocukluk çağı travmaları ve boşanma ilişkisi: Tekirdağ Büyükşehir Belediyesi Kadın Danışma merkezlerine Başvuran Bireyler Örneği, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul: İstanbul Gelişim Üniversitesi.
• Alpaslan AHN. (2018). Reframing the death of the marital relationship as an opportunity for growth: a programme for facilitating post-divorce adjustment. Soc Work, 54:308-326.
• Alpaslan N., (2016). Anne babası boşanmış ergenlerin benlik saygısı ve okula bağlılık düzeylerinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Sabahattin Zaim Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• American Psychiatric Association (APA), (2013). Diagnostic and statistical manual of mental disorders (5. Ed.). Arlington, VA: American Psychiatric Publishing.
• Arıkan Ç. (1996). Halkın boşanmaya ilişkin Tutumları araştırması, A.A.K.Yay, Ankara, s. 64.
• Atak H. (2011). Kimlik gelişimi ve kimlik biçimlenmesi: Kuramsal bir değerlendirme. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 3(1): 163-213.
• Bakırcıoğlu, R. (2002). Çocuk ruh sağlığı ve uyum bozuklukları. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Bilgiç, S. (2011). Travma sonrası stres bozukluğu ve akut stres bozukluğu ile uyum bozukluğunun klinik açıdan karşılaştırılması. Tıpta Uzmanlık Tezi. Eskişehir: Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Tıp Fakültesi.
• Bulmuş, H. (2008). Yaralanmalarda ruhsal muayenenin kullanılması. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Adli Tıp Enstitüsü.
• Butcher J. N., Mineka S. Hooley J. M. (2013). Anormal psikoloji (Gündüz O., Çev.), Kaknüs Yayınları, İstanbul.
• Chase-Lansdale P. L., Cherlin A.J. and Kierman K.E. (1995). The long-term effects of parenta divorce on the mental healty of young adults: A developmental perspective. Child Development, 66:1614-1634.
• Collange C. (1997). Boşanma salgını, (Çev.: S. Aktan), Doruk Yay., Ankara.
• Çınar Z., (2019). 6-10 yaş aralığındaki anne ve babası boşanmış çocuklarda davranış problemi analizi. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul: İstanbul Aydın Üniversitesi.
• Donnelly, C. L., March, J. S. ve Amaya-Jackson, L. (2006). Posttraumaticstress disorder. M. Dulcan ve J. Wiener (Ed). Essentials of child and adolescent psychiatry içinde (ss. 479-504). American Psychiatric Association. Washington D.C.
• Ergur, D. D. A., Ak, Y. D. D. F., Danış, D., İrtiş, Y. D. D. V., Merçil, Y. D. D. İ., Türkmen, Y. D. D. B. & Ökten, N. (2012). Kentleşme sorunsalının açılımlarında bir öncü ve kurucu: Barlas Tolan'ın eserleri ve akademik yaşamına genel bir bakış. İstanbul University Journal of Sociology, 3 (14), 1-30.
• Erikson EH. (1968). Identity: Youth and crisis. New York, W.W. Norton Company.
• Erkal M., (1983). Sosyoloji (Toplumbilimi), Filiz Kitabevi, İstanbul, s. 68.
• Frisby BN, Booth-Butterfield M, Dillow MR, Martin MM, Weber KD., (2012). Face and resilience in divorce: The impact on emotions, stress, and postdivorce relationships. J Soc- Pers Relatsh, 29:715-735.
• Gökmen Ş., Eralp, A. & Atay Kayış, A., (2019). İlk evlilik süresini etkileyen faktörlerin yaşam analizi: Türkiye örneği. Optimum Ekonomi ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 6 (1), 63-76.
• Hortaçsu, N. (1991). Evlilik ve boşanma nedenlerine verilen önemi etkileyen faktörler olarak değerlendirme yaklaşımı, cinsiyet ve medeni durum. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 1(1).
• Karabekiroğlu, K. (2014). Ergenin Ruhsal Gelişimi. (1. Baskı). İstanbul: Say Yayınları.
• Karakaya I, Çolak B. (2007). Çocuk ve ergenlerde travma sonrası stres bozukluğu ve adli tıbbi değerlendirme. Adli Tıp Bülteni [Internet]. [a.yer 09 Şubat 2020];12(2):82-7. Erişim adresi: https://www.adlitipbulteni.com/atb/article/view/642
• Kasapoğlu, A., (1990). Aile-birey -toplum, I. aile şurası, A. A. K. Yay., Ankara, s. 52-54.
• Kasuto M. (2017). Boşanmış ailelerin çocuklarının boşanmamış ailelerin çocuklarına göre öz saygı ve ruh sağlığı değişkenlerinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. İstanbul: Işık Üniversitesi.
• Marcia J. (1993). The relational roots of identity. In discussions on ego identity (Ed J Kroger):34-65. NJ, England, Lawrence Erlbaum Associates
• Öksüzler Cabılar B., Yılmaz A. E. (2022). Boşanma ve boşanma sonrası uyum: Tanımlar, modeller ve uyumun değerlendirilmesi. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 14(1), 1-11.
• Öngider. N. (2013). Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar-Current Approaches in Psychiatry,5(2):140-161, 157.
• Öztürk O. (2018). Örselenme ya da zorlanma etkisine bağlı bozukluklar. O. Öztürk ve A. Uluşahin (Ed.) Ruh Sağlığı ve Bozuklukları Kitabı içinde (383-384). Ankara.
• Özen, D. (1999). Eşler arası çatışma ve boşanmanın çocuklar üzerindeki etkileri: Sosyal Destek. Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi, 6(2), 83-88.
• Parmaksızoğlu, A. Ç. (2011). Aile içi şiddet mağduru olup boşanma sürecinde bulunan kadınlarda travma sonrası stres belirtileri ve ilişkili özellikler. Yüksek Lisans Tezi. Kocaeli: Kocaeli Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü,
• Sağlam M. (2011). Boşanma sürecinde olan ailelerdeki çocukların aile algılarının ve sorunlarının resimler aracılığı ile incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Ankara Fen Bilimleri Enstitüsü: Ev Ekonomisi,
• Scheeringa, M. S. (2008). Developmental considerations for diagnosing PTSD and acute stress disorder in preschool and school-age children. American Journal of Psychiatry, 165, 1237-1239.
• Şuer T, (2005). Posttravmatik stres bozukluğu. İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi sürekli tıp eğitimi etkinlikleri, Medikal Açıdan Stres ve Çareleri Sempozyum Dizisi, No: 47, 205-210.
• Stocker, C., Ahmed, K., & Stall, M. (1997). Marital satisfaction and maternal emotional expressiveness: Links with children’s sibling relationships. Social Development, 6, 3, 373-385.
• Şentürk Ü. (2006). Parçalanmış aile çocuk ilişkisinin sebep olduğu sosyal problemler (Malatya uygulaması). Doktora Tezi. İnönü Üniversitesi, Malatya.
• Tein JY, Sandler IN, Zautra AJ. (2000). Stressful life events, psychological distress, coping and parebtal of divorced mothers: a longitudinal study. J Fam Psychol, 14:27- 41.
• Türk Dil Kurumu Sözlüğü. Kişilik. https://sozluk.gov.tr/. Erişim: 6.04.2022
• Türkiye İstatistik Kurumu (Tuik), (2022). Evlenme ve boşanma istatistikleri, veri portalı, yayım tarihi 25 Şubat 2022 erişim: 4.03.2022.
• Türkiye İstatistik Kurumu (Tuik), (2020). Türkiye’deki çocuklar 2020 İstatistiklere bakış https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Evlenme-ve-Bosanma-Istatistikleri-2021-45568 erişim: 4.03.2022.
• Uçan, Ö., Yazar, H. & Sayıl, İ. (2006). Bir boşanma olgusunun dört kurama bağlanarak değerlendirilmesi. Kriz Dergisi, 14 (2), 23-2.
• Uluğ, Ö. Ş. (2008). Üniversite öğrencilerinde depresyon düzeyine ebeveyn kaybının ve anne-baba ayrılığının etkisi. Yüksek Lisans Tezi. Kocaeli: Kocaeli Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
• Uyar, S. (1999). Boşanmış bireylerin evlilik süreci ve bugüne ilişkin psikolojik sorunları üzerine bir araştırma. Uzmanlık Tezi. Ankara: GATA / Tıp Fakültesi / Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı.
• Vural G. (2015). Ebeveyn kaybı yaşamış çocuk ve ergenler ile ebeveynleri boşanmış çocuk ve ergenlerin travmatik yaşantılarının karşılaştırılması. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Beykent Üniversitesi.
• Wallerstein JS. (1986). Women after divorce: Preliminary report from a tenyear follow-up. Am J Orthopsychiatry, 56:65-77
• Wallerstein, JS. (1991). Tailoring the intervention to the child in the separating and divorced family. Family and Conciliation Courst Rewiew,29,448-459.
• Wallerstein J.S. and Kelly, J.B. (1980). SurvivingtheBrakeup: How Children and Parents Cope With Divorce, New York, Basic Boks.
• Wanklyn, S. G., Pukay-Martin, N. D., Belus, J. M., St Cyr, K., Girard, T. A., & Monson, C. M. (2016). Trauma types as differential predictors of posttraumatic stress disorder (PTSD), major depressive disorder (MDD), and their comorbidity. Canadian Journal of Behavioural Science/Revue canadienne des sciences du comportement, 48(4), 296.
• Wikipedia. Boşanma.https://tr.wikipedia.org/wiki/Bo%C5%9Fanma#Tarih%C3%A7e erişim tarihi 4.03.2022.
• World Health Organisation (WHO). (2006). Preventing child maltreatment: A guide to taking action and generating evidence. https://apps.who.int/iris/handle/10665/43499, erişim Tarihi: 21.02.2022.
• Yörükoğlu, A. (2010). Çocuk Ruh Sağlığı. Özgür Yayınları, Ankara.
• Zeanah, C. H. ve Gleason, M. M. (2015). Annual research review: Attachment disorders in early childhood–clinical presentation, causes, correlates, and treatment. Journal of Child Psychology and Psychiatry, 56(3), 207-222.