Türkiye Binek Araç Üretiminde İstihdama İlişkin Cinsiyet Eşitsizliği

Year 2023, Volume: 4 Issue: 2, 54 - 68, 22.12.2023

Cansu Yıldırım , Giray Yiğit Kolcubaşı

Abstract

Sanayileşme ile başlayan modernleşme, kadınların işgücü piyasasına dahil olmasına neden olurken, cinsiyet eşitsizliği, erkekler ve kadınlar arasındaki fırsat, söz hakkı ve yasalar çerçevesindeki farklılıklar gibi kavramları da hayatımıza sokmuştur. Cinsiyet eşitsizliği, yapısal engeller, sosyo-ekonomik ve teknolojik dönüşüm, ekonomik krizler ve pandemi gibi birçok faktörden etkilenerek varlığını işgücü piyasasında hissettirmektedir. Örneğin, erkeklerin ücretli çalışan olarak işgücü piyasasına katılımı beklenen bir durumken, kadınların genel olarak ücretsiz işlerin çoğunu yapması beklenmektedir. Bu gibi etkenlerle oluşan cinsiyet eşitsizliği kadın istihdamının düşük olmasına neden olmaktadır. Dünyanın en yüksek katma değerli endüstrilerinin başında gelen otomotiv endüstrisi, ülkemizde de dış ticaret fazlası veren, ihracat rekorları kıran ve dolayısıyla yüksek düzeyde istihdam yaratan endüstrilerin başını çekmekte ve rekabetçi avantaj elde etmektedir. Bu sektörün rekabetçi avantajını sürdürülebilir hale getirmesini sağlayabilecek adımlardan biri cinsiyet eşitliğini arttırmak olabilir. Bu nedenle, bu çalışmanın amacı cinsiyet eşitsizliği bakımından kadın istihdamının ülkemizin önde gelen binek araç üretici firmalarındaki durumunu ortaya koymaktır. Bu amaç doğrultusunda ikincil veriler içerik analizi yolu ile incelenmiştir. Bulgular cinsiyet eşitsizliğinin binek araç üretiminde arzu edilen seviyelerin altında kaldığını göstermektedir. Özellikle sektörün üst yönetim kademelerinde görülen düşük kadın istihdam oranı, bu sektörde cam tavan sendromunun varlığının göstergesi olabilir. Makro açıdan bakıldığında kadın istihdamı olmaksızın sürdürülebilir ekonomik bir kalkınmadan bahsedilemezken, mikro açıdan bakıldığında kadın istihdamının artışı şirketlerin holistik pazarlama faaliyetlerine katkı sağlayarak rekabetçi avantajlarının artmasına neden olabilir.

Keywords

Cinsiyet eşitsizliği, Kadın İstihdamı, Holistik Pazarlama

Gender Inequality in Türkiye’s Passenger Car Manufacturing

Abstract

Modernization, which started with industrialization, led to women’s inclusion in the labor market. Simultaneosly, it led the formation of concepts such as gender inequality and raise awareness regarding the differences of opportunity, legislation, and the right to speak between men and women. Gender inequality makes its presence felt in the labor market, being affected by many factors such as structural obstacles, socioeconomic and technological transformation, economic crises, and pandemics. For example, men are expected to participate in the paid labor market, while women are generally expected to do most of the unpaid work. Gender inequality caused by such factors causes women's employment to be low. The automotive industry, one of the world's highest value-added industries, leads the industries that produce foreign trade surplus, break export records, and thus create high levels of employment in our country and gain competitive advantage. Increasing gender equality may be one of the steps that can enable this sector to sustain its competitive advantage. Therefore, the aim of this study is to reveal the situation of women's employment in the leading passenger car manufacturers of our country in terms of gender inequality. For this purpose, secondary data were analyzed through content analysis. Findings show that gender inequality remains below desirable levels in passenger car production. The low women employment rate, especially in the senior management levels of the sector, may be an indicator of the existence of the glass ceiling syndrome in this sector. From a macro perspective, it is not possible to talk about a sustainable economic development without women's employment, while from a micro perspective, the increase in women's employment can contribute to companies' holistic marketing activities and increase their competitive advantages.

Keywords

Gender Inequality, Women Employment, Holistic Marketing, Automotive Industry

References

• Arora, R. U. (2012). Gender inequality, economic development, and globalization: A state level analysis of India. The Journal of Developing Areas, 147-164.
• Barney, J .B. (1991). Firm resources and sustained competitive advantage. Journal of Management, 17: 99–120.
• Bayar, Z. (2023). Kadınlar iş ve ücret eşitliğinin hâlâ çok uzağında. Erişim adresi: https://www.bloomberght.com/kadinlar-is-ve-ucret-esitliginin-hl-cok-uzaginda-2326529, Erişim Tarihi:18.06.2023.
• Bericat, E. (2012). The European gender equality index: Conceptual and analytical issues. Social Indicators Research, 108, 1-28.
• Birleşmiş Milletler (2021). Sürdürülebilir Kalkınma Amaçlarında İlerleme. Toplumsal Cinsiyete Hızlı Bir Bakış 2021. Erişim Adresi: https://www.unwomen.org/sites/default/files/2021-12/Progress-on-the-sustainable-development-goals-the-gender-snapshot-2021-tr.pdf. Erişim Tarihi: 18.06.2023.
• Birleşmiş Milletler Batı Asya Ekonomik ve Sosyal Komisyonu (ESCWA). (2020). Gender Empowerment Measure. Erişim Adresi: https://archive.unescwa.org/gender-empowerment-measure. Erişim Tarihi: 18.06.2023.
• Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı. (2023). Gender Development Index (GDI). Erişim Adresi: https://hdr.undp.org/gender-development-index#/indicies/GDI. Erişim Tarihi: 18.06.2023.
• Birleşmiş Milletler. (2014). The World Survey on the Role of Women in Development 2014: Gender Equality and Sustainable Development.” United Nations. Erişim Adresi: https://www.unwomen.org/-/media/headquarters/attachments/sections/library/publications/2014/world-survey-on-the-role-of-women-in-development-2014-en.pdf?la=en&vs= 3045. Erişim Tarihi: 18.06.2023.
• Birleşmiş Milletler. (2023). Türkiye Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları. Erişim Adresi: https://turkiye.un.org/tr/sdgs/5. Erişim Tarihi: 18.06.2023.
• Blackburn, R. M., Jarman, J., ve Racko, G. (2016). Understanding gender inequality in employment and retirement. Contemporary Social Science, 11(2-3), 238-252.
• Bowles, H.R., Babcock, L., ve McGinn, K.L. (2005). Constraints and triggers: situational mechanics of gender in negotiation. J Pers Soc Psychol, 89: 951-965.
• Brinda, E. M., Rajkumar, A. P., ve Enemark, U. (2015). Association between gender inequality index and child mortality rates: a cross-national study of 138 countries. BMC public health, 15(1), 1-6.
• Brodeur, A., Gray, D., Islam, A., ve Bhuiyan, S. (2021). A literature review of the economics of COVID‐19. Journal of Economic Surveys, 35(4), 1007-1044.
• Carmichael, F., Darko, C., Kanji, S., ve Vasilakos, N. (2022). The contribution of girls’ longer hours in unpaid work to gender gaps in early adult employment: Evidence from Ethiopia, India, Peru and Vietnam. Feminist Economics, 1-37.
• Denizaltı, S. (2022). Cinsiyete dayalı ücret farkı azalmıyor. Kadınİşçi. Erişim Adresi: https://www.kadinisci.org/uluslararasi/cinsiyete-dayali-ucret-farki-azalmiyor/ Erişim Tarihi: 18.06.2023.
• Dierks, Z., (2023). Average annual income in Turkey from 2008 to 2022, by gender. Statista. Erişim Adresi: https://www.statista.com/statistics/1388810/turkey-average-annual-income-by-gender/#:~:text=However%2C%20the%20gender%20pay%20gap,and%20women%20in%20the%20country. Erişim Tarihi: 18.06.2023.
• Dijkstra, A. G., ve Hanmer, L. C. (2000). Measuring socio-economic gender inequality: Toward an alternative to the UNDP gender-related development index. Feminist economics, 6(2), 41-75.
• Dilli, S., Carmichael, S. G., ve Rijpma, A. (2019). Introducing the historical gender equality index. Feminist Economics, 25(1), 31-57.
• Dünya Bankası. (2012). Gender equality and development. The World Bank, Washington, DC. Erişim adresi: https://siteresources.worldbank.org/INTWDR2012/Resources, Erişim Tarihi: 18/05/2023.
• Dünya Ekonomik Forumu. (2022). Global Gender Gap Report. Erişim adresi: chrome-extension://efaidnbmnnnibpcajpcglclefindmkaj/https://www3.weforum.org/docs/WEF_GGGR_2022.pdf, Erişim Tarihi: 18.06.2023.
• Eriksson, E. (2016). Women’s Empowerment and Its Links to Sustainable Development: In-Depth Analysis. Directorate General for Internal Policies, Policy Department C: Citizens’ Rights and Constitutional Affairs; Women’s Rights & Gender Equality. PE 556.927. http://www.europarl.europa.eu/studies
• Fischer, E. (2015) Towards more marketing research on gender inequality, Journal of Marketing Management, 31:15-16, 1718-1722.
• Forsythe, E., Kahn, L. B., Lange, F., ve Wiczer, D. (2020). Labor demand in the time of COVID-19: Evidence from vacancy postings and UI claims. Journal of Public Economics, 189, 104238.
• GazeteSU. (2023). Yönetim Kurulunda Kadın Türkiye Raporu Yayınlandı. Erişim Adresi: https://gazetesu.sabanciuniv.edu/tr/yonetim-kurulunda-kadin-turkiye-raporu-yayinlandi. Erişim Tarihi: 18.06.2023.
• Gonas, L. (1999). Gender and regional employment differences: an industrial relations approach. International Journal of Human Resource Management, 10(6), 981-995.
• Gurrieri, L. (2021). Patriarchal marketing and the symbolic annihilation of women, Journal of Marketing Management, 37:3-4, 364-370.
• Haan, K. ve Reilly, K. (2023). Gender Pay Gap Statistics in 2023. Erişim Adresi: https://www.forbes.com/advisor/business/gender-pay-gap-statistics/#:~:text=In%202022%2C%20women%20earned%2017,every%20dollar%20a%20man%20makes. Erişim Tarihi: 18.06.2023.
• Hamid, M.F.S. ve Sow, S. (2020). Transforming Turkey’s Automotive Industry into a Global Powerhouse. Preliminary Global Value Chain Analysis for Turkey. Islamic Development Bank.
• Hyundai (2021). Road to Sustainability 2021 Sustainability Report. Erişim Adresi: https://www.hyundai.com/content/hyundai/ww/data/csr/data/0000000049/attach/english/hmc-2021-sustainability-report-en-v6.pdf. Erişim Tarihi: 18.06.2023.
• İçten, T., ve Bal, G.. (2017). Artırılmış gerçeklik teknolojisi üzerine yapılan akademik çalışmaların içerik analizi. Bilişim Teknolojileri Dergisi, 10(4), 401-415.
• İlkkaracan, İ. (2012). Feminist Politik İktisat ve Kurumsal İktisat Çerçevesinde Türkiye’de Kadın İstihdam Sorununa Farklı Bir Yaklaşım. Geçmişten Günümüze Kadın Emeği. içinde Ankara University Press. 201-219.
• İş Bankası. (2018). Automotive Sector in Turkey, Economic Research Division, 2018. (https://ekonomi.isbank.com.tr/contentmanagement/Documents/eng11_sector_rep/ESR_201805.pdf). Erişim Tarihi: 18.06.2023.
• Iversen, T., Rosenbluth, F. M., ve Skorge, Ø. (2020). The dilemma of gender equality: How labor market regulation divides women by class. Daedalus, 149(1), 86-99.
• Kark, R., Waismel-Manor, R., ve Shamir, B. (2012). Does valuing androgyny and femininity lead to a female advantage? The relationship between gender-role, transformational leadership and identification. The Leadership Quarterly, 23(3), 620-640.
• Kaufman, B. E. ve Hotchkiss, J. L. (2003). The Economics of labor market. Sixth Edition. Thomson. Keller, K. L., ve Kotler, P. (2015). Holistic marketing: a broad, integrated perspective to marketing management. In Does Marketing Need Reform? Fresh Perspectives on the Future (pp. 308-313). Routledge.
• Kotler, P. ve Keller, K. L. (2006), Marketing Management, 12th ed. Upper Saddle River, NJ: Prentice Hall. KPMG. (2021). KPMG Perspektifinden Otomotiv Sektörüne Bakış, 2021. Erişim Adresi: https://assets.kpmg.com/content/dam/kpmg/tr/pdf/2021/08/kpmg-perspektifinden-otomotiv-sektorune-bakis-2021.pdf. Erişim Tarihi: 18.06.2023.
• Lakritz, T., (2022). 14 times celebrities fought for equal pay in their starring roles. Insider. Erişim Adresi: https://www.insider.com/celebrities-actors-equal-pay-gender-wage-gap-hollywood-times-up-2020-12, Erişim Tarihi: 18.06.2023.
• McGinn, K. L., ve Oh, E. (2017). Gender, social class, and women's employment. Current opinion in Psychology, 18, 84-88.
• McIver, D., ve Lengnick-Hall, C. (2018). The causal ambiguity paradox: Deliberate actions under causal ambiguity. Strategic Organization, 16(3), 304-322.
• Mmasa, J. (2013). Participation of Women in Agriculture in Tanzania: Challenges and Policy Recommendations. Policy brief no. 8. pp 11.
• OSD. (2022). Otomotiv Sanayii Genel ve İstatistik Bülteni. Erişim Adresi: https://www.osd.org.tr/saved-files/PDF/2022/04/19/KATALOG%202022.pdf. Erişim Tarihi: 18.06.2023.
• Ozan, C., ve Küçükoğlu, A. (2013). Sınıf Öğretmenliği Alanındaki Lisansüstü Tezlere Yönelik Bir İçerik Analizi. International Journal of Eurasia Social Sciences, 2013(12), 27-47.
• Özdaşlı, K., ve Çelikkol, Ö. (2012). Psikolojik sözleşme: Kavramsal çerçeve ve bir içerik analizi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4(7), 141-154.
• Pitko, O. (2021, May). Research of Integrated Marketing Communications in the Automotive Market. In International Scientific Siberian Transport Forum (pp. 698-706). Cham: Springer International Publishing.
• Reichelt, M., Makovi, K., & Sargsyan, A. (2021). The impact of COVID-19 on gender inequality in the labor market and gender-role attitudes. European Societies, 23(sup1), S228-S245.
• Renault Group (2022). Renault Group Bütünleşik Raporu 2021 – 2022. Erişim Adresi: https://www.renaultgroup.com/wp-content/uploads/2022/07/rapport-integre.pdf. Erişim Tarihi: 19.09.2023.
• Rivera, L.A., ve Tilcsik, A. (2016). Class advantage, commitment penalty: the gendered effect of social class signals in an elite labor market. Am Sociol Rev 2016, 81:1097-1131.
• Sabancı Üniversitesi. (2022). 10th Annual Women on Board 2022. Türkiye Sabancı University Corporate Governance Forum Erişim Adresi:https://www.yonetimkurulundakadin.org/assets/node_modules/source/pdf/women-on-board-turkey-2022-10th-annual-report.pdf. Erişim Tarihi: 18.06.2023.
• Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Kalkınma Ajansları Genel Müdürlüğü, (2021). Automotive Sector Analysis Report and Guide TR42 Region (Kocaeli, Sakarya, Düzce, Bolu, Yalova). 2021.
• Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı. (2020). Otomotiv Sektörü Raporu (2020). Sektörel Raporlar ve Analizler Serisi. Sanayi Genel Müdürlüğü. Erişim Adresi: https://www.sanayi.gov.tr/assets/pdf/plan-program/OtomotivSektorRaporu2020.pdf. Erişim Tarihi: 18.06.2023.
• Sar, E. (2021). Çalışma hayatında kadın istihdamı ve Türkiye’de yansımaları. Safran Kültür ve Turizm Araştırmaları Dergisi, 4(1), 20-40.
• Sen, A. (2001). Many Faces of Gender Inequality. Frontline, 18(22). Sikirić, M. A. (2021). The effect of childcare use on gender equality in European labor markets. Feminist economics, 27(4), 90-113.
• Spierings, N., Smits, J., ve Verloo, M. (2009). On the compatibility of Islam and gender equality: Effects of modernization, state Islamization, and democracy on women’s labor market participation in 45 Muslim countries. Social Indicators Research, 90, 503-522.
• Sürdürülebilir Kalkınma Derneği Türkiye (2022). İklim krizi kaynaklı işsizlikten en çok kadınlar etkilenecek. Erişim Adresi: https://www.skdturkiye.org/esit-adimlar/guncel/iklim-krizi-kaynakli-issizlikten-en-cok-kadinlar-etkilenecek-. Erişim Tarihi: 18.06.2023.
• Takhtamanova, Y., ve Sierminska, E. (2009). Gender, monetary policy, and employment: the case of nine OECD countries. Feminist Economics, 15(3), 323-353.
• Tofaş (2021). Sürdürülebilirlik Raporu 2021. Erişim Adresi: https://www.tofas.com.tr/Surdurulebilirlik/SurdurulebilirlikRaporlari/Documents/2021_surdurulebilirlik_tr.pdf. Erişim Tarihi: 18.06.2023.
• Toyota Motor Corporation (2021). Toyota Motor Corporation Sustainability Data Book 2021. Erişim Adresi: https://global.toyota/pages/global_toyota/sustainability/report/sdb/sdb21_en.pdf. Erişim Tarihi: 18.06.2023. TÜİK. (2022). Labour Force Statistics, 2021. Erişim Adresi: https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Isgucu-Istatistikleri-2021-45645#:~:text=%C4%B0%C5%9Fg%C3%BCc%C3%BCne%20kat%C4%B1lma%20oran%C4%B1%20%51%2C4,ise%20%32%2C8%20oldu. Erişim Tarihi: 18.06.2023.
• Turco, C. J. (2010). Cultural foundations of tokenism: Evidence from the leveraged buyout industry. American sociological review, 75(6), 894-913.
• Uçel, E.B. (2022). 1922’den 2022’ye: Kurtuluşun 100. Yılında İzmir İli Ticari Hayatında Kadın. Geşmişten Geleceğe İzmir – İzmir’in Ticari ve Ekonomik Durumu - "Kurtuluşunun 100. Yılında". Legal Yayıncılık
• Udin, S.H.; Wahyudi, S., A.Y. ve Wikaningrum, T. (2017). A systematic literature review of managing workplace diversity for sustaining organizational competitive advantage. International Journal of Mechanical Engineering and Technology, 8(12), 398-406.
• Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) (2018). International Labour Office. 2018. Global Wage Report 2018/19: What Lies Behind Gender Pay Gaps. Geneva: ILO.
• Yüceol, N., Kakı, S. ve Çekçi, I. (2022). Covid-19 Pandemisinin Türkiye’de kadınların çalışma hayatına katılımı ve iş-yaşam dengesine etkilerinin toplumsal cinsiyet eşitliği bağlamında incelenmesi. Marmara Üniversitesi Kadın ve Toplumsal Cinsiyet Araştırmaları Dergisi, 6(1), 45–64.