6-10 YAŞ ARALIĞINDAKİ ÇOCUKLARIN TÜKETİM VE TASARRUF ALIŞKANLIKLARININ ÖLÇÜLMESİ: ESKİŞEHİR ÖRNEĞİ

Year 2018, Issue: 39, 189 - 221, 28.09.2018

Çağlar Karamaşa , Serpil Altınırmak İlkay Badurlar , Orkun Şen , Ahmet Aytekin , Mehmet Yıldırım

https://doi.org/10.17498/kdeniz.426273

Abstract

Tüketim, toplumdaki her bireyin tüketme
zorunluluğu nedeni ile bireylerin kararlarını ve içinde yaşadığı toplumu olumlu
ya da olumsuz yönde etkilemektedir. İnsanoğlu geliştikçe, tüketici olarak
aldığı kararlar da sürekli olarak değişmektedir. Bu nedenle, tüketiciler
tüketim kararını alırken bu kararların kendilerine yüklediği sorumluluğun
bilincinde olmalıdırlar. Tüketici olarak bireyler, yaşamlarını devam ettirmeye
çalışırken diğer insan ve canlıların kullandığı vazgeçilmez olan maddelerin
tüketiminde dikkatli davranmalıdır. Ülkelerin ekonomik büyümesinde ve
kalkınmasında temel unsur tasarrufların artırılmasıdır.  Tasarruf bilincinin artırılması ve özellikle
bu bilincin erken yaşlarda kazandırılması çok önemlidir. Bu çalışmada, 6-10 yaş
aralığındaki çocukların tasarruf ve tüketim tercihlerinin tespit edilmesi
amaçlanmıştır. Odak grup ve pilot çalışmaları yapılarak oluşturulan “Tasarruf
ve Tüketim Ölçeği” kullanılarak çocukların tasarruf ve tüketim tercihleri
araştırılmıştır. 

Keywords

Tüketim, Tasarruf

THE MEASUREMENT OF CONSUMPTION AND SAVING HABITS OF THE CHILDREN BETWEEN THE AGES OF 6-10: THE CASE OF ESKIŞEHIR

Abstract

Consumption impacts individuals’ decisions
and the society in which they live positively or negatively as a result of
consumption requirement. As each individual in the society has to consume, the
concept of consumption affects the decisions and the society in which individuals
live positively or negatively. As an individual develops, his/her decisions as
a consumer continues to change. Therefore, while consumers are making
decisions, they should be conscious about the responsibilities which the
consumption decisions bring about. While trying to survive, consumers should
act carefully in consuming indispensible materials which are also used by other
people or living beings. The basic point considered in economic growth and
development of countries is to increase the amount of savings. It is quite
important to raise the saving consciousness and to encourage people to gain
this in early ages. In this study, it was aimed to detect saving and
consumption preferences of the children between the ages of 6-10 via
“Consumption and Saving Scale ” obtained by applying focus group and pilot
studies.

Keywords

Consumption, Saving

References

• Ağaç, S. & Harmankaya, H. (2009). İlköğretim Birinci Kademe öğrencilerinin Giysi tercihleri ve Giysi satın Alma Davranışlarına Etki Eden Faktörler, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 22, 1-13.
• Alıcı, B. (2014). Animasyon Filmlerin Çocukların Tüketim Alışkanlıklarına Etkisi: Robotlar, Barbie Moda Masalı, Cedric ve Winx Club Animasyon Filmleri İncelemesi, Kocaeli Üniversitesi Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi.
• Altınırmak, S., Badurlar, İ., Yıldırım, M., Şen, O. & Lakeç, O. (2017). 6-10 Yaş Aralığındaki Çocuk Tüketicilerin Tüketim Alışkanlıkları ve Tasarruf Davranışlarının Ölçülmesi: Eskişehir İli Örneği, Anadolu Üniversitesi 1601E006 Nolu, Bilimsel Araştırma Projesi, 1-36.
• Arnas, Y. A. (2006). The Effects of Television Food Advertisement on Children’s Food Purshasing Requests, Pediatrics International, 48, 138-145.
• Atabek, E. (2002). Erken Büyüyen Çocuklar, İstanbul: Akdeniz Yayıncılık.
• Ateşoğlu, İ. & Türkkahraman, M. (2009). Çocukların Tüketici Olarak Sosyalleşmesi, Süleyman Demirel Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 14(3), 215-228.Babaoğul, M. & Altınok, N. (2008). Tüketici Eğitimi, Önemi; Türkiye ve Çeşitli Ülkelerdeki Uygulamalar, Standart Ekonomik ve Teknik Dergisi, 47(550), 56-61.
• Babin, B.J., Darden, W.R. & Griffin, M. (1994). Work and/or Fun: Measuring Hedonic and Utilitarian Shopping Value. Journal of Consumer Research, 20(4), 644-656.
• Başfırıncı, Ç. (2011). Modern Türk Tüketim Kültürüne Yönelik Bir Araştırma, Milli Folklor, 23 (91), 115-129.
• Budzanowska, M. (2011). Social Conditioning of Purchasing Decisions Of 9-11 Year Old Consumers, Journal Of Consumer Behaviour, 10(2), 143-160.
• Bulut, Z. A., Tekinbaş, F. & Babacan, M. (2014). Okul Öncesi Yaş Grubu Çocuklarının Pazarlama Kavramları Farkındalığı, Tüketici ve Tüketim Araştırmaları Dergisi, 6(1), 27-49.
• Burr, P. & Burr, R.M. (1977). Parental Responses to Child Marketing. Journal of Advertising Research, 17, 17-24.
• Churchill, G.A. (1979). A Paradigm for Developing Better Measures of Marketing Constructs, Journal of Marketing Research, 16, 64-73.
• Commuri, S. & James, W.G. (2000). Opportunities for Family Research in Marketing. http://digitalcommons.unl.edu/cgi/viewcontent. Accessed 30.08.2016.
• Çakır, E. (2006). Satın Alma Kararlarında Çocukların Rolleri, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Çakmak, A. Ç. & Çakır, M., (2013). 9-11 Yaş Arası İlköğretim Öğrencilerinin Ailedeki Satın Alma Kararlarına Etkileri: Karabük Şehir Merkezinde Bir Araştırma, Niğde Üniversitesi İİBF Dergisi, 6(1), 116-136.
• Çelik, N. (2015). Aile Satın Alma Kararlarında Genç Tüketicilerin Etkisi, Journal of Entrepreneurship & Development, 10 (1), 29-51.
• Dursun, Y. (1993). Gençlerin Tüketicilik Rolünü Kazanmaları, Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayınlanmamış Doktora Tezi.
• Ersoy, N. & Nazik, H.M. (2006). Ergenlerde Tüketicilik Bilinci Düzeyi Üzerine Bir Çalışma, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16, 313-328.
• Ersoy, S. (2008). Çocuklara Para Yönetimini Öğretmede Ebeveyn Rehberliği, SAÜ Eğitim Fakültesi Dergisi, 15, 140-157.
• Erten, S. (2002). Kız ve Erkek Öğrencilerin Evde Enerji Tasarrufu Yapma Davranış Amaçlarının Plânlanmış Davranış Teorisi Yardımıyla Araştırılması, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22, 67-73.
• Frideres, J.S. (1973). Advertising, Buying Patterns, and Children. Journal of Advertising Research, 3(1), 34-6.
• Gönen, E., Özlen, Ö., Babekoğlu, Y. & Ufuk, H. (2001). Gençlerin Tüketici Davranışlarının Bir Model Yaklaşımı İle İncelenmesi, Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 19 (1), 137-166.
• Güneş, V. (2010). Çizgi Film Karakterlerinin Çocukların Satın Alma Davranışlarında Etkileri, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Sakarya Üniversitesi.Güven, S. & Aslan, M. (2016). Aile Satın Almalarında Gizli Aktör Olan Çocuğun Etkisi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Araştırmalar E-Dergisi, 1-10.
• Hayta, A.B. (2009). Sürdürülebilir Tüketim Davranışının Kazanılmasında Tüketici Eğitiminin Rolü, Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(3), 143-151.
• Karaman, K. (2007). Çizgi/Dizi Film Karakterlerinin Çocukların Tüketim Alışkanlıkları Üzerine Etkisi; Giresun Örneği, Karadeniz Dergisi, 7, 64-82.
• Kaur, P. & Raghbir, S. (2006). Children in Family Purchase Decision Making in India and West, A Review, Academy Of Marketing Science Review, 8, 1-30.
• Malbeleği, F. & Sağlam, H., İ. (2013). İlkokul 4.sınıf Öğrencilerinin Bilinçli Tüketiciliğe İlişkin Görüşleri, Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 32(1), 251-268.
• Mammadova, M. (2015). Üniversite Gençliği ve Tüketim Eğilimleri; Selçuk Üniversitesi Örneği, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimleri Enstitüsü.
• McNeal, W. (1973). An Introduction to Consumer Behavior, NewYork: John Wiley & Sons.Moschic, G. & Churchill, G., (1979). An Analysis of TheAdolescent Consumer, Journal of Marketing, 43, Summer, 40-43.Nazik, M.H., & Bayazıt, A. (2004). İlköğretimde Tüketici ve aile Bilimleri Eğitiminin Önemi, XII. Eğitim Bilimleri Kongresi Bildirileri, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Yayınları, 2815-2838.Öztürkler, H., & Çolak Ö., F. (2012). Tasarrufun Belirleyicileri; Küresel Tasarruf Eğiliminde Değişim ve Türkiye’de Hane Halkı Tasarruf Eğilimin Analizi, Bankacılar Dergisi, 82, 3-44.Pliner, P., Darke, P., Abramovitch, R. & Freedman, J. (1994). Children’s Consumer Behavior in a Storewith Unattractive Merchandise; The Caveat Emptorium, Journal of EconomicPsychology, 15, 449-465.
• Sönmez, S., (2006). 7-12 Yaş Arasındaki Çocukların Aile Satın Alma Kararına Etkisi Üzerine Bir Araştırma, Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Şahin, A. & Hatungil, T. (2008). İlkokul Öncesi Çocukların Tüketim Alışkanlıklarını Etkileyen Faktörlerin Tüketici Kimliklerinin Oluşumu Üzerindeki Etkilerinin İncelenmesi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Öneri Dergisi, 8(30), 83-95.
• Şencan, H. (2005). Sosyal ve Davranışsal Ölçümlerde Güvenilirlik ve Geçerlik, Ankara: Seçkin Yayınevi.
• Şener, G. (2009). Türkiye’de Facebook Kullanımı Araştırması, XIV. Türkiye'de İnternet Konferansı, 12-13 Aralık, İstanbul.
• Şimşek, O., F. (2007). Yapısal Eşitlik Modellemesine Giriş, Temel İlkeler ve Lisrel Uygulamaları, Ankara: Ekinoks Yayınevi.
• Tekvar, S. O. (2016). Tüketici Davranışlarının Demografik Özelliklere Göre Tanımlanması, İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırma Dergisi, 5(6), 1601-1616.
• Tezcan, M. (1991). Toplumsal ve Kültürel Değişme, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Yayınları No: 164, Ankara, 164-180.
• Ward, S. (1974). Consumer Socialization, Journal of Consumer Research, 1, 1-14.
• Ward, S., Klees, D.M. & Wackman, D. B, (1990). Consumer Socialization Research: Content Analysis of Post-1980 Studies, and Some Implications for Future Work. In M.E. Goldberg, G. Gorn, & R.W. Pollay (Eds.), Advances in Consumer Research, (pp. 798-803), UT: Association for Consumer Research.West, S.G., Finch, J.F. & Curran, P.J. (1995). Structural Equation Models with Nonnormal Variables and Remedies. In R.H. Hoyle (Ed.), Structural Equation Modeling: Concepts, Issues and Applications, 56-75, Sage: London.
• Wheeler, J.P., & Thompson, N.E. (2001). Consumerism in the Classroom: effective Strategies for Today’s Teenage Consumers. Journal of Family and Consumer Sciences Education, 19(2), 26-31.
• Williams, J.W. (1970). A Gradient of The Economic Concepts of Elementary School Childeren and Factors, Associated with Cognition, Journal of Consumer Affairs, 4, 113-123.
• Yener, M. (1990). Tüketici Eğitimi ve Aile Açısından Önemi, Standart, 29 (346), 19-21.
• Yener, M., & Özkan, S. (1988). Tasarrufun Önemi ve Tasarrufu Etkileyen Faktörler, SSK Genel Müdürlüğü Bülteni, July-September, 60-61. Yörükoğlu, A. (1996). Gençlik Çağı, Ruh Sağlığı ve Ruhsal Sorunları, (9th ed.) İstanbul: Özgür Yayınları.