Examination of the Instructional Process Carried out by the Science Teachers with Mainstreaming Students Diagnosed Learning Disabilities

Year 2020, , 1800 - 1816, 20.07.2020

Sibel Er Nas Yasemin Dilber

https://doi.org/10.24106/kefdergi.4075

Cited By: 3

Abstract

The aim of this study is to examine the instructional process carried out by the science teachers with mainstreaming students diagnosed learning disabilities. This study is a descriptive research. The study was carried out with 121 science teachers working in the schools affiliated to the Ministry of National Education. Questionnaire and interview were used as a data collection tool. The questionnaire was applied to 121 science teachers. Semi-structured interviews were conducted with 18 science teachers in order to obtain more in-depth information on the findings of the questionnaire. The qualitative data obtained in the study are analysed with using content analysis technique. It was aimed to reach the relations and concepts that can explain the data collected through content analysis. The data were categorized through codes and common themes were found. As a result of the study, it was concluded that science teachers did not apply a different practice with the mainstreaming students with learning disabilities. Besides, it was concluded that the majority of the science teachers participating in the study did not conduct a specific experiment on mainstreaming students with learning disabilities. Teachers can be provided with material and resource support for their own branches, as material and resource support can be effective in achieving successful mainstreaming.

Keywords

science teacher, mainstreaming education, learning disabilities, individualized education program

Fen Bilimleri Öğretmenlerinin Öğrenme Güçlüğü Tanılı Kaynaştırma Öğrencileri ile Yürüttükleri Öğretim Sürecinin İncelenmesi

Abstract

Bu çalışmanın amacı; fen bilimleri öğretmenlerinin öğrenme güçlüğü tanılı kaynaştırma öğrencileri ile yürüttükleri öğretim sürecinin incelenmesidir. Bu çalışma betimsel bir araştırma niteliğindedir. Çalışma Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı okullarda görev yapan 121 fen bilimleri öğretmeni ile yürütülmüştür. Veri toplama aracı olarak; anket ve mülakat kullanılmıştır. Anket 121 fen bilimleri öğretmenine uygulanmıştır. Anketlerden elde edilen bulgular doğrultusunda daha derinlemesine bilgi elde edebilmek amacıyla 18 fen bilimleri öğretmeni ile yarı yapılandırılmış mülakatlar yürütülmüştür. Çalışmadan elde edilen nitel verilerin analizinde içerik analizinden yararlanılmıştır. İçerik analizi ile toplanan verileri açıklayabilecek ilişkilere ve kavramlara ulaşılmak amaçlanmıştır. Veriler kodlar aracılığı ile kategorize edilip ortak temalar bulunmuştur. Yapılan çalışma sonunda; fen bilimleri öğretmenlerinin öğrenme güçlüğü tanılı kaynaştırma öğrencilerine yönelik farklı uygulamalara yer vermedikleri belirlenmiştir. Araştırmaya katılan fen bilimleri öğretmenlerinin çoğunluğunun öğrenme güçlüğü tanılı kaynaştırma öğrencilerine özel bir deney yapmadıkları sonucuna varılmıştır. Materyal ve kaynak desteğinin olması kaynaştırma uygulamalarının başarıya ulaşmasında etkili olabileceğinden öğretmenlere kendi branşlarına yönelik materyal ve kaynak desteği sağlanabilir.

Keywords

fen bilimleri öğretmenleri, kaynaştırma eğitimi, öğrenme güçlüğü, bireyselleştirilmiş eğitim programı

References

• Agran, M., Snow, K., & Swaner, J. (1999). A survey of secondary level teachers’ opinions on community-based instruction and inclusive education. Journal of the Association for Persons with Severe Handicaps, 24(1), 58-62.
• Ataman, A. (2003). Özel gereksinimli çocuklar ve özel eğitime giriş. Ankara: Gündüz Eğitim ve Yayıncılık.
• Avramidis, E., Bayliss, P., & Burden, R. (2000). A survey into mainstream teacher’s attitudes towards the inclusion of children with special educational needs in the ordinary school in one local authority. Educational Psychology, 20(2), 191-211.
• Battal, İ. (2007). Sınıf öğretmenlerinin ve branş öğretmenlerinin kaynaştırma eğitimine ilişkin yeterliliklerinin değerlendirilmesi. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Afyonkarahisar Kocatepe Üniversitesi, Afyon.
• Batu, E. S., & Kırcaali-İftar, G. (2006). Kaynaştırma. Ankara: Kök Yayıncılık.
• Batu, E. S., Kırcaali-İftar, G., & Uzuner, Y. (2004). Özel gereksinimli öğrencilerin kaynaştırıldığı bir kız meslek lisesindeki öğretmenlerin kaynaştırmaya ilişkin görüş ve önerileri. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 5(2), 33-50.
• Bedir, G., Ersözlü, Z. N., & Altun, A. (2013). Zihinsel engelli öğrencilerini eğitmede kullanılan aktif öğrenme aktivitelerine ilişkin özel eğitim öğretmenlerinin düşünceleri. The Journal of Academic Social Science Studies, 6(5), 1195-1216. doi: 10.9761/jasss1503
• Bender, W. N. (2008). Learning disabilities: Characteristics, identification, and teaching strategies (6th Edition). Boston: Pearson Education.
• Causton-Theoharis, J., Theoharis, G., Bull, T., Cosier, M., & Dempf-Aldrich, K. (2011). Schools of promise: a school district-university partnership centered on ınclusive school reform. Remedial and Special Education, 32(3), 192-205. doi: 10.1177/0741932510366163
• Cavkaytar, A. (2000). Zihin engellilerin eğitim amaçları. Anadolu Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(1), 115-121.
• Ceyhan, E., & Yiğit, B. (2004). Konu alanı ders kitabı incelemesi. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Cohen, L., Manion, L., & Morrison, K. (2007). Research methods in education (6th Edition). New York, NY: Routledge.
• Coşkun, İ., Gür, T., & Aykutlu, H. (2014). Hafif düzey zihin engelli bireylerin okuduğunu anlama düzeyinin belirlenmesi ve yorumlanması amacıyla metin sonrası çizilen resimlerin incelenmesi. Uluslararası Avrasya Sosyal Bilimler Dergisi, 5(14), 17-42.
• Cross, A. F. (2004). Adaptations to support development and membership. Indiana University-Bloomington, Indiana Institute on Disability and Community, Early Childhood Center.
• Cross, A. F., Traub, E. K., Hutter-Pishgahi, L., & Shelton, G. (2004). Elements of successful inclusion for children with significant disabilities. Topics in Early Childhood Special Education, 24, 169-183.
• Çallıca, H., Erol, M., Kavcar, N., & Sezgin, G. (2001). İlköğretim kurumlarında laboratuvar uygulamalarına ilişkin bir çalışma. IV. Fen Bilimleri Eğitimi Kongresi’nde sunulan bildiri, Ankara.
• Çulhaoğlu-İmrak, H., & Sığırtmaç, A. (2011). Kaynaştırma uygulanan okul öncesi sınıflarında akran ilişkilerinin incelenmesi. International Journal of Early Childhood Special Education, 3(1), 38-65.
• Denizli, H. (2015). Fen bilimleri dersi öğretmenlerinin ve fen bilimleri dersini alan kaynaştırma öğrencilerinin kaynaştırma eğitimi uygulamaları sürecine ilişkin görüş ve önerileri. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Giresun Üniversitesi, Giresun.
• de Vaus, D. A. (2001). Research design in social research. Thousand Oaks, CA: Sage.
• Diken, İ. H. (1998). Sınıfında zihin engelli bulunan ve bulunmayan sınıf öğretmenlerinin zihin engelli çocukların kaynaştırılmasına yönelik tutumlarının karşılaştırılması. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Bolu.
• Diken, İ. H., & Sucuoğlu, B. (1999). Sınıfında zihin engelli çocuk bulunan ve bulunmayan sınıf öğretmenlerinin zihin engelli çocukların kaynaştırılmasına yönelik tutumlarının karşılaştırılması. Özel Eğitim Dergisi, 2(3), 25-39.
• Donovan, M. S., & Cross, C. T. (Eds.). (2002). Minority students in special and gifted education. Washington, DC: National Academy Press.
• Ekiz, D. (2003). Eğitimde araştırma yöntem ve metotlarına giriş: Nitel, nicel ve eleştirel kuram metodolojileri. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Ekşi, K. (2010). Sınıf öğretmenleri ile özel eğitim öğretmenlerinin kaynaştırma eğitimi ile ilgili tutumlarının karşılaştırılması. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Er Nas, S., Gülay, A. Pehlevan, M., & Delimehmet Dada, Ş. (2018). Özel eğitim öğretmenlerinin fen ve doğa etkinlikleri öğretim sürecinin incelenmesi. Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, 36, 60-77.
• Er Nas, S., Şenel Çoruhlu, T., Çalık, M., Ergül, C., & Gülay, A. (2019). Öğrenme güçlüğü yaşayan ortaokul öğrencilerine yönelik fen deneyleri kılavuzunun etkililiğinin incelenmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 20(3), 501-534. doi: 10.21565/ozelegitimdergisi.484937
• Ergin, Ö., Şahin, E. Ş., & Öngel, S.E. (2005). Kuramdan uygulamaya deney yoluyla fen öğretimi. İzmir: Dinazor Kitapevi.
• Easterly III, R. G., & Myers, B. E. (2011). Inquiry–based instruction for students with special needs in school based agricultural education. Journal of Agricultural Education, 52(2), 36-46. doi: 10.5032/jae.2011.02036
• Friend, M., & Bursuck, W. D. (2006). Including students with special needs: A practical guide for classroom teachers. Boston: Allyn and Bacon Pearson Education Company.
• Friend, M. (2011). Special education: Contemporary perspectives for school professionals. Boston: Pearson.
• Gartland, D. (2007). The documentation disconnect for students with learning disabilities: improving access to postsecondary disability services. A report from the national joint committee on learning disabilities. Jully, 265-274.
• Glago, K., Mastropieri, M. A., & Scruggs, T. E. (2009). Improving problem solving of elementary students with mild disabilities. Remedial and Special Education, 30, 372- 380.
• Gök, G., & Erbaş, D. (2011). Okul öncesi öğretmenlerinin kaynaştırma eğitimine ilişkin görüşleri ve önerileri. International Journal of Early Childhood Special Education, 3(1), 66-87.
• Güven, E., & Tufan, E. (2010). Kaynaştırma sınıflarında işbirlikli öğrenme yöntemi ile müzik dersleri. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23(2), 557-573.
• Güven, Y., & Aydın, A. (2007). Özel gereksinimli öğrenciler için akran öğretimine ilişkin ilköğretim öğretmenlerinin görüşleri. Sosyal Bilimler Dergisi, 1, 415-432.
• Güzel-Özmen, R. (2003). İfade edici dil becerileri sınırlı olan zihinsel engelli çocukların dil gelişimini desteklemek için öğretmenin sınıf ortamında yapacakları. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 1(2), 205-218.
• Harwell, J. M., & Jackson, R. W. (2008). The complete learning disabilities handbook: ready-to-use strategies & activities for teaching students with learning disabilities. San Francisco, California: Jossey-Bass.
• Hasanoğlu, G. (2013). Birleştirilmiş sınıflardaki kaynaştırma eğitiminde yaşanan sorunlara ilişkin görüşler. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Osmangazi Üniversitesi, Eskişehir.
• İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi (1948). http://www.meb.gov.tr/ belirligunler/ insanhaklari/ bildirge.htm, 11 Kasım 2015’te alınmıştır.
• İşman, A., & Eskicumali, A. (2003). Eğitimde planlama ve değerlendirme. Adapazarı: Değişim Yayınları.
• Jenkinson, J. C. (1997). Mainstream or special: Educating students with disabilities. New York: Routledge.
• Kaptan, S. (1998). Bilimsel araştırma ve istatistik teknikleri (BAT). Ankara: Tekışık Web Ofset Tesisleri.
• Karadağ, F., Yıldız-Demirtaş, V., & Girli, A. (2014). Okul öncesi dönemde akranların sınıflarındaki özel gereksinimli öğrenciyi tercih etme durumları. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 31, 191-215.
• Kargın, T. (2007). Eğitsel değerlendirme ve bireyselleştirilmiş eğitim programı hazırlama süreci. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 8(1), 1-13.
• Kargın, T., Güldenoğlu, B., & Şahin, F. (2010). Genel eğitim sınıflarındaki özel gereksinimli öğrenciler için yapılması gereken uyarlamalara ilişkin sınıf öğretmenlerinin görüşlerinin incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 10(4), 2431-2464.
• Kesiktaş, A. D. (2006). Ders çalışma becerileri ve özel gereksinimli öğrenciler. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 7(1), 37-48.
• Kılıç, A., & Seven, S. (2005). Konu alanı ders kitabı incelemesi. Ankara: Pegema.
• Kırcaali-İftar, G. (1992). Kaynaştırma becerileri öz değerlendirme aracı. Anadolu Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5, 119-129.
• Kırcaali-İftar, G. ( 1992). Özel eğitimde kaynaştırma. Eğitim ve Bilim, 16, 45- 50.
• Kırcaali-İftar, G., & Batu, S. (2007). Kaynaştırma (3. Baskı). Ankara: Kök Yayıncılık.
• Küçük-Doğaroğlu, T., & Bapoğlu-Dümenci, S. S. (2015, Mayıs). Sınıflarında kaynaştırma öğrencisi bulunan okul öncesi öğretmenlerin kaynaştırma eğitimi ve erken müdahale hakkındaki görüşlerinin incelenmesi. Uluslararası Katılımlı III. Çocuk Gelişimi ve Eğitimi Kongresi’nde sunulan bildiri “Erken Müdahale”, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Lerner, J. W. (2000). Learning disabilities: Theories, diagnosis and teaching strategies (8th Edition). Boston: Hougton and Mifflin Company.
• Lewis, R. B., & Doorlag, D. H. (1999). Teaching special students in general education classrooms. New Jersey: Prentice Hall.
• Marshall, C., & Rossman, G. B. (1999). Designing qualitative research. London: Sage Publications.
• Milli Eğitim Bakanlığı [MEB]. (1997). Özel eğitim hakkında kanun hükmünde kararname. Ankara: Resmi Gazete, 06.06.1997/23011.
• Milli Eğitim Bakanlığı [MEB]. (2000). Özel eğitim hakkında kanun hükmünde kararname ve özel eğitim hizmetleri yönetmeliği. Ankara: Milli Eğitim Basımevi.
• Milli Eğitim Bakanlığı, [MEB]. (2006). Özel eğitim hizmetleri yönetmeliği. Ankara: MEB Yayınevi.
• Milli Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı, [MEB]. (2013). İlköğretim kurumları (ilkokullar ve ortaokullar) fen bilimleri dersi öğretim programı. Ankara: MEB.
• Mdikana, A., Ntshangase S., & Mayekiso T. (2007). Pre-servıce educators’ attitudes towards inclusıve educatıon. International Journal of Special Education, 22(1), 125-131.
• Miles, M. B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook. London: Sage Publications.
• Minke, K. M., Bear, G. G., Deemer, S. A., & Griffin, S. M. (1996). Teachers' experiences with inclusive classrooms: Implications for special education reform. The Journal of Special Education, 30(2), 152-186.
• Nakiboğlu, C. (2009). Deneyimli kimya öğretmenlerinin ortaöğretim kimya ders kitaplarını kullanımlarının incelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(1), 91-101.
• National Joint Committee on Learning Disabilities [ NJCLD]. (2000). Professional development for teachers. Learning Disability Quarterly, 23, 2-6.
• Odom, S. L., McConnell, S. R., & Chandler, L. K. (1993). Acceptability and feasibility of classroom-based social interaction interventions for young children with disabilities. Exceptional Children, 60, 226-236. doi: 10.1177/001440299406000304
• Olson, J. L., & Platt, C. J. (2004). Teaching children and adolescents with special needs. New Jersey: Prentice Hall.
• Orel, A., Zerey, Z., & Töret, G. (2004). Sınıf öğretmeni adaylarının kaynaştırmaya yönelik tutumlarının incelenmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 5(1), 23-33.
• Osborne, A. G., & DiMattia, P. (1994). The IDEA’s least restrictive environment mandate: Legal implications. Exceptional Children, 61, 6-15. doi: 10.1177/001440299406100102
• Özen, A., Ergenekon, Y., Ülke-Kürkçüoğlu, B., & Genç, D. (2013). Kaynaştırma öğrencisi olan okul öncesi öğretmenlerinin sınıflarında yaptıkları öğretim uygulamalarının belirlenmesi. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 13(2), 153-166.
• Özmen, H., & Karamustafaoğlu, O. (2019). Eğitimde araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
• Öztürk, C. Ç., & Eratay, E. (2010). Eğitim uygulama okuluna devam eden zihin engelli öğrencilerin öğretmenlerinin bireyselleştirilmiş eğitim programı hakkında görüşlerinin belirlenmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Dergisi, 10(2), 145-159.
• Pierangelo, R., & Giuliani, G. (2006). Learning disabilities: A practical approach to foundations, assessment, diagnosis, and teaching. Boston: Pearson Company.
• Piştav-Akmeşe, P., & Kayhan, N. (2016). Okul öncesi öğretmenlerinin oyunlar ve kaynaştırma ortamlarında kullanımına ilişkin görüş ve önerileri. SDU International Journal of Educational Studies, 3(1), 45-58.
• Sadioğlu, Ö., Batu, S., & Bilgin, A. (2012). Sınıf öğretmenlerinin özel gereksinimli öğrencilerin kaynaştırılmasına ilişkin görüşleri. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25(2), 399-432.
• Salend, S. J. (1998). Using an activities-based approach to teach science to students with disabilities. Intervention in School and Clinic, 34(2), 67-72.
• Saraç, T., & Çolak, A. (2012). Kaynaştırma uygulamaları sürecinde ilköğretim sınıf öğretmenlerinin karşılaştıkları sorunlara ilişkin görüş ve önerileri. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(1), 13-28.
• Sarı, H. (2002). Özel eğitime muhtaç öğrencilerin eğitimleri ile ilgili öneriler. Ankara: Pegema Yayıncılık.
• Scruggs, T. E., & Mastropieri, M. A. (1996). Teacher perceptions of mainstreaming/ inclusion 1958–1995: A research synthesis. Exceptional Children, 63(1), 59–74. doi: 10.1177/001440299606300106
• Simon, J. L., & Burstein, P. (1985). Some principles of measurement. New York: Random House.
• Sucuoğlu, B., Bakkaloğlu, H., İşcen-Karasu, F., Demir, Ş., & Akalın, S. (2013). Inclusive preschool teachers: Their attitudes and knowledge about inclusion. International Journal of Early Childhood Special Education, 5(2), 107-128.
• Sorani-Villanueva, S., McMahon, S. D., Crouch, R., & Keys, C. B. (2014). School problems and solutions for students with disabilities: A qualitative examination. Journal of Prevention & İntervention in The Community, 42(1), 58-71.
• Strauss, A. & Corbin, J. (1990). Basics of qualitative research: Grounded theory procedures and techniques. Newbury Park, CA: Sage
• Şahin, A. (2010). Kaynaştırma yoluyla eğitim gören öğrencilerin sosyalleşme sürecinde karşılaştığı sorunların öğretmen görüşlerine göre incelenmesi (Erzurum İli Örneği). (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Atatürk Üniversitesi, Erzurum.
• Şimşek, H., Hırça, N., & Çoşkun, S. (2012). İlköğretim fen ve teknoloji öğretmenlerinin öğretim yöntem ve tekniklerini tercih ve uygulama düzeyleri: Şanlıurfa ili örneği. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(18), 249-268.
• Temel, Z. F. (2000). Okul öncesi eğitimcilerinin engellilerin kaynaştırılmasına ilişkin görüşleri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18, 148-155.
• Tike-Bafra L., & Kargın, T. (2009). Sınıf öğretmenleri, rehber öğretmenler ve rehberlik araştırma merkezi çalışanlarının bireyselleştirilmiş eğitim programı hazırlama sürecine ilişkin tutumları ve bu süreçte karşılaştıkları güçlüklerin belirlenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri Dergisi, 9(4), 1933-1972.
• Topçu, E., & Katılmış, A. (2013). Yarı zamanlı kaynaştırma eğitimi alan ortaokul öğrencilerinin sosyal bilgiler dersine yönelik düşünceleri. Sakarya University Journal of Education, 3(3), 48-81.
• Uysal, S. (2013). İlkokuma yazma öğretimine doğrudan bitişik yazı ile başlayan ilköğretim 5. sınıf öğrencilerinin bitişik yazı örneklerindeki genel hatalar. Kastamonu Eğitim Dergisi, 21, 31-56.
• Uzoğlu, M., & Denizli, H. (2016). Fen bilimleri dersi öğretmenlerinin kaynaştırma uygulamaları sürecine ilişkin görüşlerinin belirlenmesi. Türk Fen Eğitimi Dergisi, 13(1), 3-37. doi: 10.12973/tused.10158a
• Van-Reusen, A. K., Shosho, A. R., & Berker, K. S. (2000). High school teacher’s attitudes toward inclusion. High School Journal, 84(2), 7–20.
• Westwood, P. (2004). Learning and learning difficulties. Victoria: Australian Council for Educational Research Ltd.
• Yatgın, S., Sevgi, H. M., & Uysal, S. (2015). Sınıf öğretmenlerinin, kaynaştırma eğitimine ilişkin görüşleri ve çeşitli değişkenlere göre mesleki tükenmişliklerinin incelenmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15, 167-180.
• Yıkmış, A., & Bahar, M. (2002). Kaynaştırma sınıflarında çalışan öğretmenlerin kaynaştırma becerilerini gerçekleştirme durumlarının saptanması. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(3), 85-95.
• Yıldırım, K. (2010). Raising the quality in qualitative research. Elementary Education Online, 9(1), 79-92.
• Yılmaz, E., & Batu E. S. (2016). Farklı branştan ilkokul öğretmenlerinin bireyselleştirilmiş eğitim programı, yasal düzenlemeler ve kaynaştırma uygulamaları hakkındaki görüşleri. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 17(3), 247-268. doi: 10.21565/ozelegitimdergisi.266140