The Corrosive Effect of School Administrators as Toxic Leaders on Teacher Accountability

Year 2024, Volume: 32 Issue: 4, 702 - 717, 28.10.2024

Nazik Şenol , Said Taş

https://doi.org/10.24106/kefdergi.1574390

Abstract

Purpose: To examine teachers' views on the corrosive effect of toxic leadership behaviours of school administrators on teacher accountability.
Design/Methodology/Approach: The study group of this research, which uses phenomenology as a qualitative research design, was selected using maximum variation sampling method, which is a type of purposive sampling. This group consists of 20 teachers working in 10 public schools in the central district of Isparta. Data were collected from the teachers through a semi-structured interview form. The collected qualitative data were subjected to contextual analysis through MAXQDA software and visualised. The findings show that the majority of teachers reported that toxic leadership has a detrimental effect on teacher accountability.
Findings: Toxic leaders, characterised by behaviours such as micromanagement, lack of empathy, and aggressive communication, were found to cause teacher demotivation, alienation, and professional burnout. In addition, toxic leaders erode teacher accountability by creating a negative and insecure organisational climate.
Highlights: Toxic leadership behaviours of school administrators are a critical factor that significantly affects teacher accountability. The various dimensions of this impact are as follows: Decreased teacher motivation, psychological safety and job satisfaction, decreased performance and productivity, impeded professional development, stress and burnout. In addition to these, toxic leadership has a negative impact on school climate. A negative school climate leads to a decrease in teachers' willingness to cooperate and be accountable. This can also negatively impact student achievement because lack of co-operation and support among teachers reduces the quality of education. Therefore, it is important for school administrators to exhibit more positive and supportive leadership behaviours to increase teachers' motivation and strengthen their accountability.

Keywords

Toxic leadership, School administrator, Teacher accountability

References

• Akın, E. (2016). Türkçe öğretmen adaylarının kültürlerarası duyarlılıklarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Turkish Studies.11 (3), 29-42. DOI: http://dx.doi.org/10.7827/ 9276
• Altıparmak, Ö. (2019). Özel eğitim öğretmenlerinin hesap verebilirlik algılarının incelenmesi [Unpublished Master's Thesis]. İstanbul Sabahattin Zaim University.
• Ayyıldız, A., & Akın, U. (2016). Okul güvenliğinin sağlanmasında nöbetçi öğretmen uygulamasına ilişkin öğretmen görüşleri. Turkish Studies,11(3), 345-370. doi: 10.7827/TurkishStudies.9246
• Baidoo-Anu, D., & Ennu Baidoo, I. (2024). Performance-based accountability: exploring Ghanaian teachers perception of the influence of large-scale testing on teaching and learning. Education Inquiry, 15(3), 333-350.
• Bakioğlu, A., & Salduz, E. (2014). Öğretmenlerin hesap verebilirliklerini öğrencilerin akademik başarısı açısından değerlendirmeleri. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 40(40), 13-29.
• Bowling, NA., & Michel, JS. (2011). Why do you treat me badly? The role of attributions regarding the cause of abuse in subordinates' responses to abusive supervision. Work & Stress, 25(4), 309-320. doi:10.1080/02678373.2011.634281
• Bozkurt, S., Çoban, Ö., & Çolakoğlu, M. H. (2020). Örgütsel güven düzeyi ve toksik liderlik davranışları ilişkisinde örgütsel bağlılığın aracı etkisi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 35(3), 704-719. doi: 10.16986/HUJE. 2018045608
• Cendon, A.B. (2000). Accountability and public administration: Concepts, dimensions, developments. M. Kelle (Ed.), Openness and transparency in governance: Challenges and opportunities in (p. 22-61). Maastricht: European Institute of Education.
• Cemaloğlu, N., & Özdemir, M. (2019). Eğitim yönetimi. 2th Ed.. Ankara: Pegem Akademi.
• Çelebi, N., Güner, H. ve Yıldız, V. (2015). Toksik liderlik ölçeğinin geliştirilmesi. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 4(1), 249-268. Doi: 10.14686/BUEFAD.2015111056
• Çelebi, N., & Korumaz, M. (2016). Teachers’ loyalty to their supervisors and organizational commitment. Educational Research and Reviews. 11(12), 1161-1167.
• Dahlan, M. A., Omar, R., & Kamarudin, S. (2024). Influence of Toxic Leadership Behaviour on Employee Performance in Higher Educational Institutions in Saudi Arabia. International Journal of Organizational Leadership, 13(1), 79-101.
• Demirel, N. (2015). Öğretmen algılarına göre okul müdürlerinin toksik liderlik davranışları ile öğretmenlerin örgütsel sinizm tutumları arasındaki ilişki (Gaziantep Şehitkâmil İlçesi Örneği) [Unpublished Master's Thesis]. Kahramanmaraş Sütçü İmam University.
• Dobbs, J. M. (2014). The relationship between perceived toxic leadership styles, leader effectiveness, and organizational cynicism [Unpublished Doctoral Thesis]. San Diego Üniversitesi.
• Dogan, Ü., & Aslan, H. (2024). Investigation of the Relationship between School Principals' Toxic Leadership Behaviors and Teachers' Perceptions of Organizational Gossip. International Journal of Psychology and Educational Studies, 11(2), 145-154.
• Drucker, P. F., & Ito M. (2005). Toxic Leadership: A Conceptual Framework. Graduate School of Management. Claremont Graduate University. Encyclopedia of Executive Governance.
• Eliveren, S., Toker, Y., Duman, C., Özgün, Z., Çiftçi, M., & Kaçmaz, Ü. (2023). Eğitim yöneticilerinin toksik liderlik davranışlarının öğretmen algılarına göre incelenmesi. Akademik Tarih ve Düşünce Dergisi, 10 (3), 687-698.
• Elmore, R. (2005). Accountable Leadership. The Educational Forum, 69(2),134-142. DOI:10.1080/00131720508984677
• Erdağ, C. (2013). Okullarda hesap verebilirlik politikaları: Bir yapısal eşitlik modelleme çalışması cynicism [Unpublished Doctoral Thesis]. Osman Gazi University.
• Erdağ, C., & Karadağ, E. (2017). Öğretmenler ve okul müdürleri perspektifinden okul hesap verebilirliği politikaları. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 7(13), 459-496.
• Erdağ, C. (2020). Öğretmenlerin bireysel hesap verebilirlik eğilimlerinin bireysel ve kurumsal bağlam özellikleri açısından karşılaştırılması. OPUS International Journal of Society Researches, 15(21), 96-124.
• Ertan-Kantos, Z. (2010). İlköğretim okulu yönetici ve öğretmenlerinin görüşlerine göre kamu ve özel ilköğretim okulları için bir hesap verebilirlik modeli cynicism [Unpublished Doctoral Thesis]. Ankara University.
• Flynn, G. (1999). Stop toxic leaders before they stop you! Workforce. p. 44-46.
• Gore, J., Rickards, B., & Fray, L. (2023). From performative to professional accountability: Re-imagining ‘the field of judgment’through teacher professional development. Journal of Education Policy, 38(3), 452-473.
• Güçlü, N., & Kılıç, A. Ç. (2011). İlköğretim okulu öğretmenlerinin görüşlerine göre okul yöneticilerinin hesap verebilirlik düzeyleri. e-Journal of New World Sciences Academy, 6(3), 2110-2122.
• Gül, K. (2008). Kamu yönetiminde ve güvenlik hizmetlerinde hesap verebilirlik. Polis Bilimleri Dergisi, 10(4), 71-94.
• Gündüz, Y., & Dedekorkut, S. E. (2014). Yıkıcı liderlik. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(1), 95-104.
• Green, J. E. (2014). Toxic leadership in educational organizations. Educational Leadership Review 15(1), 18-33.
• Heppell, T. (2011). Toxic leadership: Applying the Lipman-Blumen model to political leadership. Representation, 47(3), 241-249.
• Himmetoğlu, B., Ayduğ, D., & Bayrak, C. (2017). Eğitim örgütlerinde hesapverebilirliğe ilişkin okul yöneticilerinin görüşleri. Turkish Online Journal of QualitativeInquiry, 8(1), 39-68.
• Hoy, K. M., & Miskel, C.G. (2010). Eğitim yönetimi: Teori, araştırma ve uygulama. (S. Turan, Trans. Edt.) Ankara: Nobel.
• İlhan, H., & Çelebi, N. (2021). Okul Müdürlerinin toksik liderlik davranışlarının öğretmenlerin örgütsel bağlılıklarına etkisi. Eğitim ve İnsani Bilimler Dergisi: Teori ve Uygulama, 12(23), 201-223.
• Ingersoll, R. M., & Collins, G.J. (2017). Accountability and control in American schools. Journal of Curriculum Studies, 49(1), 75-95.
• İzgüden, D., Eroymak, S., & Erdem, R. (2016). Sağlık kurumlarında görülen toksik liderlik davranışları: Bir üniversite hastanesi örneği. Balkan Sosyal Bilimler Dergisi, 262-276.
• Jena, P. C. (2023). Accountability of secondary school teachers: Determinants of quality education. Journal Of Teacher Education And Research, 18(01), 22-25.
• Kalman, M., & Gedikoğlu, T. (2014). Okul yöneticilerinin hesap verebilirliği ile örgütsel adalet arasındaki ilişkinin incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29(2), 115-128.
• Kandemir, A., & Akgün, N. (2019). Ortaokul öğretmenlerinin hesap verebilirlik algıları ile yöneticilerinin hizmetkar liderlik davranış düzeyleri arasındaki ilişki. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(4), 1637-1653.
• Karasar, N. (2006). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel Yayıncılık
• Kıral, B., & Karaman Kepenekci, Y. (2018) Nöbetçi öğretmenlik uygulamasının çocuğun güvenliğini sağlamadaki etkililiğinin değerlendirilmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(1), 694-713.
• Klahn Acuña, B., & Male, T. (2024). Toxic leadership and academics’ work engagement in higher education: A cross-sectional study from Chile. Educational Management Administration & Leadership, 52(3), 757-773.
• Knight, C. R. (2008). The effects of high-stakes testing on teacher accountability. (Doctoral dissertation) Retrieved from ProQuest Dissertations and Theses. (UMI No.3316096)
• Koçak, E., Turan, S., & Aydoğdu, E. (2012). Öğretmenlerin yetki devri, otonomi ve hesap verebilirliklerine ilişkin görüşlerinin incelenmesi. Eğitim ve İnsani Bilimler Dergisi: Teori ve Uygulama, (5), 117-148.
• Koçak, S., & Sezgin Nartgün, Ş. (2018). Öğretmenlerin hesap verebilirliğine ilişkin görüşlerini Belirlemeye yönelik nitel çalışma. 9. Uluslararası Eğitim Yönetimi Forumu Bildiri Kitabı, Eyuder Yayınları, Antalya.
• Lipman-Blumen, J. (2005). The allure of toxic leaders: Why followers rarely escape their clutches. Ivey Business Journal, 69(3), 1-40.
• Mulgan, R. (2000). “Accountability”: An ever-expanding concept?. Public Administration, 78(3), 555-573.
• O'Day, J. (2002). Complexity, accountability, and school improvement. Harvard Educational Review, 72(3), 293-329.
• Orunbon, N. O., & Ibikunle, G. A. (2023). Principals’ Toxic Leadership Behaviour and Teachers’ Workplace Incivility in Public Senior Secondary Schools, Lagos State, Nigeria. EduLine: Journal of Education and Learning Innovation, 3(2), 202-213.
• Özen, F. (2011). İlköğretim okulu yönetici ve öğretmenlerinin görüşlerine göre okul geliştirme aracı olarak hesap verebilirlik cynicism [Unpublished Doctoral Thesis]. Ankara University.
• Padilla, A., Hogan, R., & Kaiser, RB. (2007). The toxic triangle: destructive leaders, susceptible followers, and conducive environments. The Leadership Quarterly, 18(3), 176-194.doi: 10.1016/j.leaqua.2007.03.001
• Rosenthal, S. A., & Pittinsky, T. L. (2006). Narcissistic leadership. The Leadership Quarterly. 17, 617-633.
• Samsun, N. (2003). Hesap verebilirlik ve iyi yönetişim. İyi yönetişimin temel unsurları in (p.18-33). Ankara: T.C. Maliye Bakanlığı.
• Rosenblatt, Z. (2017). Personal accountability in education: measure development and validation. Journal of Educational Administration, 55(1), 18-32. doi: 10.1108/JEA-10-2015-0093
• Rosenblatt, Z., & Wubbels, T. (2021). Accountability and culture of school teachers and principals. Routledge. https://doi. org/https://doi. org/10.4324/9781351024105.
• Salduz, E. (2013). Öğretmenlerin hesap verebilirliklerini öğrencilerin akademik başarısı açısından değerlendirmeleri [Unpublished Master's Thesis]. Marmara Üniversitesi.
• Şişman, M. (2011). Eğitimde mükemmellik arayışı: Etkili okullar. Ankara: Pegem.
• Şişman, M. (2014). Öğretim liderliği (5th Ed.). Ankara: Pegem Akademi.
• Tepe, N., & Yılmaz, G. (2020). Öğretmenlerin okul iklimi algılarının yordayıcısı olarak okul yöneticilerinin toksik liderlik davranışları. OPUS–Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 15(25),3360- 3381.DOI: 10.26466/opus.667320
• Turan, S. (2020). Liderlik nedir? K. Yılmaz (Editör). Liderlik-kuram-araştırma-uygulama in (p. 1-5). Ankara: Pegem Akademi.
• Türkoğlu, M. E. (2015). Öğretmen hesap verebilirliği: Özel bir okulda durum çalışması cynicism [Unpublished Doctoral Thesis]. Osmangazi University.
• Türkoğlu, M. E., & Aypay, A. (2015). Özel okul öğretmenlerinin öğretmen hesap verebilirliğine dair düşünceleri. Eğitimde Politika Analizi, 4(1), 7-32.
• Whicker, M. L. (1996). Toxic leaders: When organizations go bad. Westport CTS: Quorum Books.
• Yıldırım, H., & Şimşek, A. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (6th ed.). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2011). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri (8th ed.). Ankara: Seçkin Yayınevi.
• Yıldırım, K., & Yenipınar, Ş. (2019). Okul yöneticilerine göre öğretimsel hesap verebilirlik olgusunun nitel analizi. Kastamonu Eğitim Dergisi. 27(1),162-151.
• Zengin, M. (2019). Toksik liderlik: Kavramsal bir çözümleme. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 8(4), 2754-2766.