Bilindiği üzere endüstride kullanılan metal malzemelerin büyük bir bölümünü
çelikler oluşturmaktadır. Çelik malzemelerin yoğun kullanılmasının başlıca
sebepleri arasında bol miktarda olmaları, ekonomik olarak şekillendirilmeleri
ve çok geniş ölçüde mekanik özellik sunabilmeleri yer almaktadır. Çeliklerin
temel alaşım elementi karbon (C) olup içerisindeki bileşimine bağlı olarak
farklı özellikler gösterirler. Ayrıca, alaşım elementleri de çeliğin mikroyapısında
farklılık yaratarak çekme mukavemeti, akma sınırı, darbe dayanımı, süneklik ve
işlenebilirlik gibi bir takım mekanik özelliklerini önemli ölçüde
etkilemektedir. Bu çalışmada AISI 1008 ve 1040 çelikleri arasında karbon oranının, AISI
1040 ve 4140 çelikleri arasında da bazı alaşım elementlerinin mikroyapı ve
mekanik özellikleri nasıl etkilediği deneysel olarak incelenmiştir. İnceleme
sürecinde üç farlı çelik türünden; çekme testi, mikrosertlik testi ve ışık
metal mikroskobunda mikroyapı görüntüleme için stok haldeki çeliklerden
herhangi bir ısıl işlem yapılmadan numuneler hazırlanmıştır. Çekme testinde
ısıl işlemin etkisini görmek amacıyla da ilave numuneler hazırlanmıştır. Hazırlanan numunelere yük kontrollü çekme testi, mikroVickers sertlik
testi ve mikroyapı görüntüleme işlemleri gerçekleştirilmiştir. Sonuç olarak;
hem karbon oranının hem de alaşım elementlerinin etkisi ile akma ve çekme
dayanımının arttığı, % uzama ve % kesit daralması değerlerinin düştüğü
görülmüştür. Karbon oranı, çekme dayanımında ve % kesit daralmasında daha
etkili iken, alaşım elementleri, akma dayanımı ve % uzama üzerinde daha etkili
olduğu tespit edilmiştir.
Most of the metal materials used in the
industry are made of steel. Among the main reasons for the common use of steel
materials are abundance, economical shaping and a wide range of mechanical
properties. The basic alloy element of the steels is carbon (C) and shows
different properties depending on its composition. In addition, alloying
elements significantly affect a number of mechanical properties such as tensile
strength, yield strength, impact strength, ductility and machinability by
making a difference in the microstructure of the steel. In this study, the effect of carbon ratio
between AISI 1008 and 1040 steel and some alloying elements between AISI 1040
and 4140 steels were investigated experimentally. During the analysis process,
three different types of steel; specimens were prepared without any heat
treatment of the stock steels for tensile testing, microhardness test and
microstructural imaging of the light metal microscope. Samples were also
prepared in order to see the effect of heat treatment in the tensile test. Load-controlled tensile test, microVickers
hardness test and microstructure imaging were performed for the prepared
samples. As a result; both the carbon ratio and the effect of the alloying
elements increase the yield and tensile strength, and the % elongation and %
section shrinkage values decrease. Carbon ratio is more effective in tensile
strength and % shrinkage, while alloying elements are more effective in yield
strength and % elongation.
Primary Language | Turkish |
---|---|
Subjects | Engineering |
Journal Section | Articles |
Authors | |
Publication Date | November 1, 2018 |
Submission Date | April 9, 2018 |
Published in Issue | Year 2018 Volume: 17 Issue: 2 |