Tractatus Logico-Philosophicus’ta Saçmanın İşlevi

Yıl 2023, Sayı: 2, 136 - 148, 19.10.2023

Umut Morkoç

Öz

Wittgenstein Tractatus Logico-Philosophicus’un sonunda, kendisini anlayan okuyucunun, söylediklerinin saçma olduğunu göreceğini söyler. Eserin bu paradoksu eserle tanışan hemen her okuyucu için bir kafa karışıklığı vesilesidir. Eğer eserde dile getirilenler saçmaysa bunların saçma olduğu da dahil olmak üzere eserin dile getirdiklerini ciddiye almamak gerekir, eğer eser ciddiye alınacaksa söylenenlerin saçma olduğunu kabul etmek gerekir. Eserin bu paradoksunun nasıl ele alınması gerektiğine dair hatırı sayılır bir literatür vardır. Bu çalışmada, Tractatus Logico-Philosophicus’taki bu paradoksun, saçmanın sağaltıcı işleviyle değerlendirildiğinde eseri anlamayı engellemeyeceği fikri savunulacaktır. Bunun için öncelikle genel olarak Resim Kuramı’nın ana hatlarından söz ederek Wittgenstein için saçmanın ne olduğunu anlatacağım. Daha sonra, Wittgenstein için saçmanın işlevinin ne olduğuna dair iyi gerekçelendirildiğini düşündüğüm fikirlerden söz edeceğim. Son olarak, saçmaya işaret edebilmenin ancak saçma ile mümkün olduğunu, Wittgenstein’ın bu yolla yaygın bir yanılgıyı sağalttığını ve dolayısıyla saçmanın sağaltıcı bir işlevi olduğunu iddia edeceğim.

Anahtar Kelimeler

Wittgenstein, Tractatus Logico-Philosophicus, Resim Kuramı, Saçma, Terapi

Kaynakça

• Carnap, R. (1935). Philosophy and Logical Syntax. London: Kegan Paul.
• Conant, J. (1993). “Kierkegard, Wittgenstein and Nonsense”. içinde (ss. 195-224) Pursuits of Reason: Essays in Honor of Stanley Cavell. (T. Cohen, P. Guyer, ve H. Putnam, Ed.). Lubbock: Texas Tech Press.
• Hacker, P. M. S. (1986). Insight and Illusion: Themes in the Philosophy of Wittgenstein. Oxford: Clarendon.
• Hacker, P. M. S. (1996). Wittgenstein’s Place in Twentieth-century Analytic Philosophy. Oxford: Blackwell.
• Jannik, A. ve Stephan T. (2008). Wittgenstein’ın Viyana’sı. (H. Arslan, Çev.). İstanbul: Paradigma.
• McGuinnes, B. (1990). Wittgenstein: A Life: Young Ludwig (1889-1921). London: Penguin.
• McGuinnes, B. (2002). Approaches to Wittgenstein: Collected Papers. London: Routledge.
• Monk, R. (2017). Wittgenstein Dahinin Görevi. (B. Kılınçer ve T. Er, Çev.). İstanbul: Kabalcı.
• Morkoç, U. (2023). Geç Dönem Wittgenstein Epistemolojisi Üzerine Bir İnceleme: Menteşe Kabuller ve Menteşe Epistemoloji. Beytulhikme An International Journal of Philosophy (13:1):134-57. doi: 10.29228/beytulhikme.66433.
• Moyal-Sharrock, D. (2007). The Good Sense of Nonsense: a reading of Wittgenstein’s Tractatus as nonself-repudiating. Philosophy 82(1):147-77. doi: 10.1017/S0031819107319062.
• Pears, D. (1987). The False Prison. Oxford: Clarendon.
• Ramsey, F. P. (1950). The Foundations of Mathematics and Other Logical Essays. (R. B. Braithwaite, Ed.). London: Routledge&Kegan Paul.
• Utku, A. (2009). Ludwig Wittgenstein: Erken Döneminde Dilin Sınırları ve Felsefe. İstanbul: Doğu Batı Yay.
• Wittgenstein, L. (1965). “Lecture on Ethics”. Philosophical Review 74(1):3-12.
• Wittgenstein, L. (1973). Letters to C. K. Ogden with Comments on the English Translations of the Tractatus Logico-Philosophicus. editör G. H. Von Wright. London: Routledge, Kegan Paul.
• Wittgenstein, L. (1979). Wittgenstein Lectures: Cambridge, 1932-1935 (From the Notes A. Ambrose and M. McDonald). editör A. Ambrose. Oxford: Blackwell.
• Wittgenstein, L. (2002). Tractatus Logico-Philosophicus. (D. F. Pears ve B. F.McGuiness, Çev.). London, New York: Routledge.
• Wittgenstein, L. (2007). Felsefi Soruşturmalar. (H. Barışcan, Çev.). İstanbul: Metis.
• Wittgenstein, L. (2008). Tractatus Logico-Philosophicus. (O. Aruoba, Çev.) İstanbul: Metis.
• Wittgenstein, L. (2009). Kesinlik Üzerine + Kültür ve Değer. (D. Şahiner, Çev.). İstanbul: Metis.