ÇEVRE - İKTİSAT İLİŞKİSİ VE TÜRKİYE’DE ÇEVRE POLİTİKALARININ ETKİNLİĞİ

Yıl 2012, Cilt: 4 Sayı: 6, 78 - 98, 28.12.2014

Recep Ulucak , Ekrem Erdem

Öz

İktisat, kıt kaynaklarla sınırsız ihtiyaçları tatmin etmeye çalışarak toplumsal refahı maksimize etmek için uğraş veren bilim olarak tanımlanır. İhtiyaçlar arasında ise ekonomik maliyeti olanların daha çok önem arz ettiği ve üzerinde durulması gerektiği yanılgısı yaygındır. Dolayısıyla ekonomik bir maliyeti olmayan veya daha düşük maliyetli olmasına rağmen canlılar için hayati öneme sahip olan çevresel değerler ihmal edilmiştir. Böylece çevresel değerlerin niteliği bozulmuş ozon tabakasının delinmesi, küresel ısınma, iklim değişikliği gibi tehditler baş göstermiştir. Çevre kirliliğinin ciddi sorun haline gelmesinde CO2 gazının rolü çok fazladır. Kirliliğinin yol açtığı tehditler CO2 emisyonu ile özdeş hale gelmiştir. Dolayısıyla bu değişkenin izlediği seyir karar birimlerine izlenecek politikalar açısından yardımcı olacaktır. Bu çalışmada Türkiye’nin 1960-2006 yılları arasındaki CO2 emisyonları Lee-Strazicich yapısal kırılmalı birim kök testiyle analiz edilmiş, Türkiye’de CO2 değişkenine yönelik izlenen politikaların uzun dönemde etkili olmayacağı sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

İktisat ve Çevre, Çevre Politikaları, CO2, Lee Strazicich Birim Kök Test

Kaynakça

• Aldy, J. E. (2006), “Per Capita Carbon Dioxide Emissions: Convergence or Divergence?”, Environmental & Resource Economics, 33, 533–555.
• Aldy, J. E. (2007), “Divergence in State-Level per Capita Carbon Dioxide Emissions”, Land Economics, 83 (3), 353–369.
• Aslan, A. (2009), “Kişi Başına Karbondioksit Emisyon Yakınsama Analizi: 1950- 2004”. Ege Akademik Bakış / Ege Academic Review, 9 (4), 1427–1439.
• Avila, D. R. (2008), “Convergence In Carbon Dioxide Emissions Among Industrialised Countries Revisited”, Energy Economic, 30, 2265–2282.
• Barassi, M. R., Matthew A. C. ve Robert. J. R. E. (2008), “Stochastic Divergence or Convergence of Per Capita Carbon Dioxide Emissions: Re-examining the Evidence”, Environ Resource Econ, 40, 121–137.
• Camarero, M. Andres. J. P. ve Cecilio T. (2008), “Is the Environmental Performance of Industrialized Countries Converging? A ‘SURE’ Approach to Testing for Convergence”, Ecological Economic, 66, 653– 661.
• Civelek, B. G. (2006), Avrupa Birliği’nde Çevre Politikaları Çerçevesinde İskenderun Sanayi Bölgesi, Çağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Yönetimi Ana Bilim Dalı, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Mersin.
• Criado C. O. J.-M. Grether (2011), “Convergence In Per Capita CO2 Emissions: A Robust Distributional Approach”. Resource and Energy Economics, http://www.sciencedirect.com, (Erişim: 14.04.2011).
• Çepel N. ve C. Ergün (2007b), Küresel Isınma ve Küresel İklim Değişimi, Ankara, Tema Vakfı Yayınları.
• Çokgezen, J. (2007), “Avrupa Birliği Çevre Politikası ve Türkiye”, Marmara Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 23 (2), 91–115.
• Değirmendereli, A. (2002), Mali Yükümlülüklerin Çevresel Amaçlar İçin Kullanılması ve Ekolojik Vergi Reformu, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Maliye Ana Bilim Dalı, Yayımlanmamış Doktora Tezi, İzmir.
• Doğal Gaz Piyasası Sektör Raporu (2010), http://www.epdk.gov.tr, (Erişim: 05.06.2011).
• Dura, C. (1994), “Çevre Sorunları ve Ekonomi”, ed. Cihan Dura, Çevre Ekonomisi, Kayseri.
• Engin B. (2007), Avrupa Birliği Özelinde Çevre Politikalarının Etkinliği, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İktisat Ana Bilim Dalı, Yayımlanmamış Doktora Tezi, İstanbul.
• Ezcurra, R. (2007), “Is there cross-country convergence in carbon dioxide emissions?”, Energy Policy, 35, 1363–1372.
• Ferhatoğlu, E. (2003), “Avrupa Birliğinde Ortak Çevre Politikası Çerçevesinde Çevre Vergileri”, E-Yaklaşım Dergisi, 3, 1-7.
• Göktaş, Ö. (2005), Teorik ve Uygulamalı Zaman Serileri Analizi, İstanbul: Beşir Kitabevi.
• Güçlü, A. (2007), Sürdürülebilir Kalkınma ve Türkiye’nin Çevre Politikaları. Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İktisat Ana Bilim Dalı, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
• Güney, E. (2004), Çevre Sorunları, Ankara, Nobel yayıncılık.
• Jobert, T. F. Karanfil ve A. Tykhonenko (2010), “Convergence of Per Capita Carbon Dioxide Emissions In The EU: Legend or Reality?”, Energy Economic, 32, 1364–1373.
• Karacan, A. R. (2007), Çevre Ekonomisi ve Politikası, İzmir, Ege Üniversitesi yayınları.
• Kasman S. ve D. Ayhan (2008), “Avrupa Birliğinin Genişleme Sürecinde Satın Alma Gücü Paritesi Sağlanıyor mu?”, 2. Ulusal İktisat Kongresi DEÜ, 20-22 Şubat, İzmir.
• Kennedy, P. (2006), Ekonometri Klavuzu, Çev. Muzaffer Sarımeşeli, Şenay Açıkgöz, 5. Baskı, Ankara, Gazi Kitabevi.
• Lee, C.C. ve C. Chang (2008), “New Evidence On The Convergence Of Per Capita Carbon Dioxide Emissions From Panel Seemingly Unrelated Regressions Augmented Dickey– Fuller Tests”, Energy, 33, 1468– 1475.
• Lee, J. ve M. C. Strazicich (2003), “Minimum Lagrange Multiplier Unit Root Test with Two Structural Breaks”, The Review of Economics and Statistic, 85 (4), 1082–1089.
• Lanne, M. ve M. Liski (2003), “Trends and Breaks in per-capita Carbon Dioxide http://ideas.repec.org/a/aen/journl/2004v25-04-a03.html, 13.04.2011). Emissions”, 1870-2028, (Erişim:
• List J. A. (1999), “Have Air Pollutant Emissions Converged among U. S. Regions? Evidence from Unit Root Tests”, Southern Economic Journal, 66 (1), 144–155.
• Nguyen-Van, P. (2005), “Distribution Dynamics of CO2 Emissions”, Environmental and Resource Economics, 32, 495–508.
• Ökmen, M. (2004), “Politika ve Çevre”, ed. M. C. Marın, U. Yıldırım, Çevre Sorunlarına Çağdaş Yaklaşımlar, İstanbul, Beta Yayıncılık.
• Panopoulou, E. ve T. Pantelidis (2007), “Club Convergence in Carbon Dioxide Emissions”, The Institute for International Integration Studies Discussion Paper Series iiisdp235, IIIS.E.
• Pearce, D. W. ve R. K. Turner (1990), Economics of Natural Resources And The Environment, Hertfordshire, Harvester Wheatseaf Publishes.
• Perron, P. (1989), “The Great Crash, The Oil Price Shock, And The Unit Root Hypothesis”, Econometrica, 57 (6), 1361-1401.
• Sarıgül, G. (2006), “Çevre: 300’den Fazla AB Yasasının Türk Mevzuatına Aktarılması”, AB Türkiye Görünüm Dergisi, (4).
• Sevüktekin, M. ve M. Nargeleçekenler (2010), Ekonometrik Zaman Serileri Analizi, 3. Baskı, Ankara, Nobel Yayıncılık.
• Stegman A. (2005), “Convergence in Carbon Emissions Per Capita”, Centre For Applied Macroeconomic Analysis, http://cama.anu.edu.au/, (Erişim: 13.04.2011).
• Strazicich, M. C. ve J. A. List (2003), “Are CO2 Emission Levels Converging Among Industrial Countries?”, Environmental and Resource Economics, 24, 263–271.
• Tuna, M. (2000), “Çevresel Sorunların Küreselleşmesi”. Muğla Üniversitesi SBE Dergisi, 1 (2).
• Westerlund, J. ve S. A. Basher. (2008). “Testing for Convergence in Carbon Dioxide Emissions Using a Century of Panel Data”. Environ Resource Econ, 40, 109–120.
• Yavuz, N. Ç. (2009), ''Purchasing Power Parity With Multiple Structural Breaks: Evidence From Turkey'', Economics Bulletin, 29 (2), 1201- 1210.
• Yılancı, V. (2009), “Yapısal Kırılmalar Altında Türkiye İçin İşsizlik Histerisinin Sınanması”. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 10 (2), 324-335.