İLKÖĞRETİM OKULU VE LİSE ÖĞRETMENLERİNİN SİGARA İÇME ALIŞKANLIKLARI

Year 2012, Volume: 2 Issue: 4, 74 - 98, 18.04.2014

Necdet Konan

Abstract

Bu araştırma, öğretmenlerin sigara içme alışkanlıklarına ilişkin görüşlerinin belirlenmesi amacı ile yapılmıştır. Araştırmanın evrenini Malatya ili merkez ilçedeki ilköğretim okulu ve liselerde görev yapan öğretmenler, örneklemini ise veri toplama aracını yanıtlamaya gönüllü olan 917 öğretmen oluşturmaktadır. Araştırmada veriler, araştırmacı tarafından geliştirilen, 5 sorudan oluşan Kişisel Bilgi Formu ve 22 sorudan oluşan “Öğretmenlerin Sigara Alışkanlıklarını Belirleme Anketi” aracılığı ile elde edilmiştir. Verilerin analizinde yüzde, frekans ve İki Değişken İçin Kay-Kare Testinden yararlanılmıştır. Yapılan analizler sonucunda, ilköğretim okulu ve liselerde görev yapan öğretmenlerin % 52.1'inin sigarayı hiç içmediği, % 20.5'inin sigarayı bıraktığı, % 27.4'ünün ise sigara içtiği, sigara içen öğretmenlerin yarıya yakınının (% 44.2) sigara içmeye 18 yaş ve altında başladığı belirlenmiştir. Sigara içilecek yerleri sınırlayan yasal düzenlemeye öğretmenlerin % 62.8'i tamamen, % 13.5'i büyük oranda, % 13.4'ü kısmen, % 2.1'i az düzeyde katıldıklarını belirtirken, % 8.2'si ise kesinlikle katılmadıklarını belirtmişlerdir.

Keywords

Sigara içme, sigara içme alışkanlığı, ilköğretim okulu öğretmenleri, lise öğretmenleri.

References

• Açık, N. (2011). Sivas'taki ilköğretim ve lise öğretmenlerinin sigara kullanımı ve 4207 sayılı yasa ile ilgili gelişmeler konusundaki görüş, tutum ve davranışları. Yayınlanmamış uzmanlık tezi, Sivas: Cumhuriyet üniversitesi tıp fakültesi.
• Alkoçlar, H. (2012). Sigara ve etkileri. http://www.bsm.gov.tr/ruhsag/ (Erişim Tarihi: 12.12.2012).
• Arısoy, E. S. (Ed.). (2003). T.C. Sağlık Bakanlığı Birinci Basamağa Yönelik Tanı ve Tedavi Rehberi 2003. Ankara, Sağlık Bakanlığı Refik Saydam Hıfzıssıhha Merkezi Başkanlığı Hıfzıssıhha Mektebi Müdürlüğü.
• Aslan D. (2005). Dünyada ve Türkiye'de tütün kontrolünde yeni bir dönem başladı: Tütün Kontrolü Çerçeve Sözleşmesi. Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi, 2005; 14 (1), 19-21.
• Barış, S.A. (2009). Kocaeli ili İzmit belediyesi sınırları içerisindeki okullarda görev yapan öğretmenlerde sigara içme ve kronik obstrüktif akciğer hastalığı prevalansı. Yayınlanmamış uzmanlık tezi, Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi.
• Bilir, N. (2008). Önsöz. DSÖ küresel tütün salgını raporu 2008, MPOWER paketi,(Çev. Ed.: N. Bilir), WHO Europa.
• Burt, R.D. & Peterson, A.V. (1998).Smoking cessation among high school seniors.Preventive Medicine, 27, 319-327.
• Büyüköztürk, Ş. (2010). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı: İstatistik, araştırma deseni SPSS uygulamaları ve yorum. 11. Baskı, Ankara, Pegem A Yayıncılık.
• Celep, C. (2004a). Eğitimin toplumsal işlevi. C. Celep (Ed.), Meslek olarak öğretmenlik (ss.190-215), Ankara, Anı Yayıncılık.
• Celep, C. (2004b). Meslek olarak öğretmenlik. C. Celep (Ed.), Meslek olarak öğretmenlik (ss.23-49), Ankara, Anı Yayıncılık.
• Danacı, A.E., Yorgancıoğlu, A., Çelik, P., Topçu, F. Ve Şen, F.S. (2000). Manisa ili lise öğretmenlerinin sigara içmeye karşı tutumları. Toraks Dergisi, 1(3), 16-20.
• Demirel, Y., Toktamış, A., Nur, N. ve Sezer, E. (2004). İlköğretim okullarındaki öğretmenlerde sigara içme durumu. Türkiye Klinikleri Tıp Bilimleri Dergisi, 24, 492-497.
• Elbek, O. (2010). Tütün kontrolünde ulusal mevzuat. M. Karadağ (Ed.), Tütün ve Tütün Kontrolü, İstanbul: Türk Toraks Derneği Kitapları, s.52-80.
• Ergüder, T. (2010). Dünyada tütün kontrolü ve Dünya Sağlık Örgütü önerileri (MPOWER). M. Karadağ (Ed.), Tütün ve Tütün Kontrolü, İstanbul: Türk Toraks Derneği Kitapları, s.81- 92.
• Fagerstrom, K.O., Heatherton, T.E., & Kozlowski, L.T. (1990).Nicotine addiction and its assessment.Ear, Nose and Throat Journal.69(11), p.763-765.
• Fidan, F., Sezer, M., Demirel, R.., Kara, Z. ve Ünlü, M. (2006).Öğretmenlerin sigara içme durumu ve sigara yasağı karşısındaki tutumları.Toraks Dergisi, 7(3), 196-199.
• Griesbach, D., Inchley, J. & Currie, C. (2002).More than words?The status and impact of smoking policies in Scottish schools.Health Promotion International, 17(1), s. 31-41.
• Herken, H., Özkan, İ., Çilli, A.S., Telcioğlu, M. ve Kucur, R. (2000). Sigara kullanma davranışında sosyal öğrenmenin etkisi. Bağımlılık Dergisi, 1(1), 38-42.
• Kocabaş, A. (1988). Öğretmenlerde sigara içme alışkanlığı. Ondukuzmayıs Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 5(1), 51-61.
• Kutlu, R. ve Çivi, S. (2007). Konya ili lise öğretmenlerinin sigara içme sıklığı ve etkileyen faktörler. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni, 6(4), 273-278.
• Marakoğlu, K., Erdem, D. ve Çivi, S. (2007). Konya'da ilköğretim okullarındaki öğretmenler arasında sigara içme durumu. Toraks Dergisi, 8(1), 37-40.
• Mathers C. D. & Loncar D. (2006) Projections of global mortality and burden of disease from 2002 to 2030.PLoS Medicine, 3(11), 2011-2030: e442. doi:10.1371/journal.pmed. 0030442.
• Murray, M., Kiryluk, S. & Swan, A.V. (1984).School characteristics and adolescent smoking.Results from the MRC/Derbyshire Smoking Study 1974-8 and from a follow up in 1981.Journal of Epidemiology and Community Health, 38, 167-172.
• Peto, R., Lopez, A.D., Boreham, J., Thun, M., Heath Jr, C. & Doll, R. (1996).Mortality from smoking worldwide.British MedicalBulletin, 52(1), 12-21.http://bmb.oxfordjournals.org/content/ 52/1/12.full.pdf+html(Erişim Tarihi: 12.12.2012).
• Talay, F., Altın, S. ve Çetinkaya, E. (2005). İstanbul Eyüp ilçesi lise öğretmenlerine uygulanan sigara anketi sonuçları. Solunum Hastalıkları, 16, 53-59.
• Tunç, Z. (2007). Edirne'de öğretmenlerin sigara içme ile bırakma davranışları ve etkileyen faktörler. Yayınlanmamış uzmanlık tezi, Edirne: Trakya üniversitesi tıp fakültesi.
• Turgut, T., Deveci, F., Altuntaş, E. Ve Muz, M.H. (2001). Elazığ'da lise ve dengi okul öğretmenlerine uygulanan sigara anketi sonuçları. Solunum Hastalıkları, 3, 295-299.
• Turhan, E. (2010). Denizli merkez ilçe liselerinde 5727 sayılı yasanın ve eğitimin, öğretmenlerde sigara içmeyi bırakma üzerine etkileri. Yayınlanmamış uzmanlık tezi, Denizli: Pamukkale üniversitesi tıp fakültesi.
• Tütün bu yüzyıl içinde 1 milyar kişiyi öldürecek. (2006, 11 Temmuz). Hürriyet Gazetesi. http://arama.hurriyet.com.tr/arsivnews.aspx? id=4730478 (Erişim Tarihi: 23.10.2012).
• TÜİK. (2010). Küresel Tütün Araştırması, Ankara, Türkiye İstatistik Kurumu Yayın No: 3324.
• Ulusal tütün kontrol programı adlı 2006/29 sayılı Başbakanlık genelgesi (2006, 7 Ekim).T.C.Resmî Gazete,26312, http://www. resmigazete.gov.tr/main.aspx?home=http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2006/10/20061007.htm&main=http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2006/10/20061007.htm(Erişim Tarihi: 12.12.2012).
• Uysal, M.A., Kadakal, F., Karşıdağ, Ç., Bayram, N.G., Uysal, Ö. ve Yılmaz, V. (2004). Fagerstrom test for nicotine dependence: Reliability in a Turkish sample and factor analysis. Tüberküloz ve Toraks Dergisi. 52(2), s. 115-121.
• U.S. Department of Health and Human Services. (2004). The health consequences of smoking: what it means to you. U.S. Department of Health and Human Services, Centers for Disease Control and Prevention, National Center for Chronic Disease Prevention and Health Promotion, Office on Smoking and Health. http://www.cdc.gov/tobacco/data_statistics/sgr/2004/ pdfs/whatitmeanstoyou.pdf(Erişim Tarihi: 12.12.2012).
• Ünlü, M., Orman, A., Cirit, M. ve Demirel, R. (2002). Afyon'da lise öğretmenlerinin sigara içme alışkanlığı ve sigaraya karşı tutumları. Solunum Hastalıkları, 13, 203-207.