Küresel Çapta Kariyer Psikolojik Danışmanı Eğitimi ve Türkiye İçin Öneriler

Yıl 2023, Cilt: 6 Sayı: 2, 19 - 39, 29.12.2023

Samet Şahin , Duygu Arıcı , Dilek Yelda Kağnıcı , Diğdem Müge Siyez

https://doi.org/10.58501/kpdd.12838011

Öz

Özellikle son yirmi yıldaki teknolojik ve ekonomik değişiklikler, bireylerin mesleki yaşamlarını değişime uğratmıştır ve uğratmaya da devam etmektedir. Çeşitliliğin ve bununla birlikte de belirsizliğin ortasında, birey kariyerini şekillendirirken daha da fazla desteğe ihtiyaç duyabilmektedir. Bu doğrultuda, günümüzde kariyer psikolojik danışmanlığı hizmetlerinin küresel çapta daha ulaşılabilir hâle getirilmesine çalışılmaktadır. Farklı kıtalardaki farklı ülkeler, bu hizmetlerin nitelikli olarak sunulabilmesi için bazı adımlar atmaktadır. Bununla birlikte, her ülkenin bu noktadaki seyri aynı değildir. Bu çalışmada, küresel çapta her kıtadan ülkeler seçilmiş ve ulaşılabilen bilgilere dayanarak, ülkelerdeki kariyer psikolojik danışmanı eğitim ve sertifikasyon/ruhsatlandırma süreçleri açıklanmıştır. Avrupa kıtasını temsilen İngiltere, Danimarka, Rusya, Yunanistan, Romanya ve İtalya; Asya kıtasını temsilen Çin, Hindistan ve Japonya; Afrika kıtasını temsilen Mısır, Nijerya ve Güney Afrika; Kuzey ve Güney Amerika kıtalarını temsilen Kanada, Amerika Birleşik Devletleri ve Brezilya ve Okyanusya kıtasını temsilense Avustralya ve Yeni Zelanda seçilmiştir. Tarama sonucunda, ülkelerin izlediği politikalar arasında önemli farklılıklar olduğu görülmüştür. Bu farklılıklar şu şekilde bulgulanmıştır: (a) hizmet alanları; (b) başvuru koşulları; (c) sertifikasyon türü; (d) sertifikasyon geçerliliği ve (e) mezuniyet koşulları. Son olarak Türkiye’deki durum tartışılmış ve küresel çaptaki örneklerden yola çıkılarak bazı öneriler sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

kariyer, psikolojik danışma, rehberlik, danışman, eğitim

Destekleyen Kurum

TÜBİTAK

Proje Numarası

221K245

Teşekkür

Bu makale 221K245 no’lu “Okul Psikolojik Danışmanlarının Kariyer Psikolojik Danışmanlığı Öz Yeterliği Düzeylerinin Geliştirilmesi” başlıklı TÜBİTAK 1001 projesi kapsamında gerçekleştirilmiştir. TÜBİTAK’a desteklerinden dolayı teşekkür ederiz.

Kaynakça

• Aluede, O., McEachern, A. G., & Kenny, M. C. (2005). Counseling in Nigeria and the United States of America: Contrasts and similarities. International Journal for the Advancement of Counselling, 27, 371-382.
• Andreassen, I.H., Einarsdóttir, S., Lerkkanen, J. vd. (2019). Diverse histories, common ground and a shared future: the education of career guidance and counselling professionals in the Nordic countries. International Journal for Educational and Vocational Guidance, 19(2), 411–436. https://doi.org/10.1007/s10775-018-09386-9
• Bezanson, L., Hopkins, S., & Neault, R. A. (2016). Career guidance and counselling in Canada: Still changing after all these years. Canadian Journal of Counselling and Psychotherapy, 50(3). https://cjc-rcc.ucalgary.ca/article/view/61123
• Bimros, J. & Hughes, D. (2013). Counseling in England. T. H. Hohenshil, N. E. Amundson, & S. G. Niles (Eds.), Counseling around the world: An international handbook içinde (s. 183-191). Wiley/American Counselling Association.
• CCDF. (t.y.). Certification. https://ccdp-pcdc.ca/en/certification
• CEDEFOP. (2020). Greece: Certification of career guidance counsellors. https://www.cedefop.europa.eu/en/news/greece-certification-career-guidance-counsellors
• CEDEFOP. (2020). Inventory of lifelong guidance systems and practices - Germany. CareersNet national records. https://www.cedefop.europa.eu/en/publications-and-resources/country-reports/inventory-lifelong-guidance-systems-and-practices-germany
• Chadha, N. K., Gambhir, V. & Mahavidyalya, C. (2018). The State of Career Services and Career Professionals in India. Yoon, H. J., Hutchison, B., Maze, M., Pritchard, C., & Reiss, A. (Eds.). International practices of career services, credentials, and training içinde (s. 112-127). National Career Development Association.
• CICA. (2023). Professional Standards. https://cica.org.au/professional-standards/
• CPC. (2018). The Canadian Certified Career Development Practitioner. https://careerprocanada.ca/the-canadian-certified-career-development-practitioner-ccdp/
• Currie, C. L., Kuzmina, M. V., Nadyuk, R. I. & Yevdoschenko, S. V. (2013). Counseling in Russia. T. H. Hohenshil, N. E. Amundson, & S. G. Niles (Eds.), Counseling around the world: An international handbook içinde (s. 253-262). Wiley/American Counselling Association
• Del Corso, J. J., Rehfuss, M. C., & Galvin, K. (2011). Striving to adapt: Addressing Adler's work task in the 21st century. The Journal of Individual Psychology, 67(2), 88–106.
• DGFK. (t.y.). DGfK Standards und ethische Grundsätze. https://www.dgfk.org/ethische-grundlagen.html
• Evans, M., Duffey, T., Erford, B. T. & Gladding, S. T. (2013). Counseling in the United States. T. H. Hohenshil, N. E. Amundson, & S. G. Niles (Eds.), Counseling around the world: An international handbook içinde (s. 323-331). Wiley/American Counselling Association.
• Euroguidance. (2022). Guidance System in Germany. https://www.euroguidance.eu/guidance-system-in-germany
• Grabosky, T. K., Ishii, H. & Mase, S. (2013). Counseling in England. T. H. Hohenshil, N. E. Amundson, & S. G. Niles (Eds.), Counseling around the world: An international handbook içinde (s. 97-106). Wiley/American Counselling Association.
• Herr, E. L. (2003). The future of career counseling as an instrument of public policy. The Career Development Quarterly, 52, 8-19. https://doi.org/10.1002/j.2161-0045.2003.tb00622.x
• Herr, E. L., Cramer, S. H., & Niles, S. G. (2004). Career guidance and counseling: Through the lifespan (6. bs.). Pearson Education Inc.
• Hutz‐Midgett, A., Pereira Teixeira, M. A., & Hutz, C. S. (2013). T. H. Hohenshil, N. E. Amundson, & S. G. Niles (Eds.), Counseling around the world: An international handbook içinde (s. 371-379). Wiley/American Counselling Association.
• Jin, L. (2018). Career Services and Professionals in Mainland China’s Educational Settings. Yoon, H. J., Hutchison, B., Maze, M., Pritchard, C., & Reiss, A. (Eds.). International practices of career services, credentials, and training içinde (s. 49-80). National Career Development Association.
• Kassotakis, M. (2017). Career counselling and guidance in Greece. R. Sultana (Ed.). Career guidance and livelihood planning across the Mediterranean içinde (s. 303-322). Springer.
• Malikiosi-Loizos, M., & Ivey, A. E. (2012). Counseling in Greece. Journal of Counseling and Development, 90, 113-118. https://doi.org/10.1111/j.1556-6676.2012.00016.x
• Melo-Silva, L. L., Lassance, M. C. P., & Soares, D. H. P. (2004). A orientação profissional no contexto da educação e trabalho. Revista Brasileira de Orientação Profissional, 5(2), 31-52.
• Mesleki Yeterlilik Kurumu. (2017). Kariyer Psikolojik Danışmanı Seviye 7 Ulusal Meslek Standardı. https://www.myk.gov.tr/index.php/tr/haberler/34-meslek-standartlar-dairesi-bakanl/4576-okul-psikolojik-danman-ve-kariyer-psikolojik-danman-taslak-yeterlilikleri-hazrland
• Mikhemar, S. (2013). Counseling in Egypt. T. H. Hohenshil, N. E. Amundson, & S. G. Niles (Eds.), Counseling around the world: An international handbook içinde (s. 275-281). Wiley/American Counselling Association.
• Miller, J. H., & Furbish, D. S. (2013). Counseling in the New Zealand. T. H. Hohenshil, N. E. Amundson, & S. G. Niles (Eds.), Counseling around the world: An international handbook içinde (s. 349-370). Wiley/American Counselling Association.
• Mizuno, S., Ozawa, Y. & Matsumoto, K. (2018). Career Services and Professionals in Japan. Yoon, H. J., Hutchison, B., Maze, M., Pritchard, C., & Reiss, A. (Eds.). International practices of career services, credentials, and training içinde (s. 128-136). National Career Development Association.
• National Careers Service (t.y.). Careers adviser. https://nationalcareers.service.gov.uk/job-profiles/careers-adviser
• NCDA (t.y.). Certified Career Counselor (CCC). https://www.ncda.org/aws/NCDA/pt/sp/credentialing_ccc
• Neault, R. A., Shepard, B. C., Benes, K. E., & Hopkins, S. (2013). Counseling in Canada. T. H. Hohenshil, N. E. Amundson, & S. G. Niles (Eds.), Counseling around the world: An international handbook içinde (s. 303-314). Wiley/American Counselling Association.
• NFB (2006). Nationales Forum Beratung in Bildung, Beruf und Beschäftigung e.V. (nfb). https://www.forum-beratung.de/das-nationale-forum-beratung-in-bildung-beruf-und-beschaeftigung-e-v/
• Niles, S. G. & Harris-Bowlsbey, J. (2016). Career development interventions in the 21st century (5. bs.). New Jersey: Pearson Merrill Prentice Hall.
• OECD. (2019). Investing in career guidance. https://www.oecd.org/education/career-readiness/Investing%20in%20Career%20Guidance_en.pdf
• Pillay, Y., & Smith, S. D. (2013). Counseling in South Africa. T. H. Hohenshil, N. E. Amundson, & S. G. Niles (Eds.), Counseling around the world: An international handbook içinde (s. 47-56). Wiley/American Counselling Association.
• Plant, P., & Thomsen, R. (2012). Career guidance in Denmark: Social control in a velvet glove. Orientacion y Sociedad, (11).
• Skrbiš, Z. & Laughland-Booÿ, J. (2019). Technology, change, and uncertainty: maintaining career confidence in the early 21st century. New Technology, Work and Employment, 34, 191-207. https://doi.org/10.1111/ntwe.12151
• Soresi, S., Nota, L., & Lent, R. W. (2004). Relation of Type and Amount of Training to Career Counseling Self-Efficacy in Italy. The Career Development Quarterly, 52(3), 194–201. https://doi.org/10.1002/j.2161-0045.2004.tb00641.x
• Sultana, R. G. & Watts, A. G. (2007). Career guidance in the Mediterranean region: Comparative analyses (MEDA ETE regional project). https://www.etf.europa.eu/en/publications-and-resources/publications/career-guidance-mediterranean-region-comparative-analyses
• Super, D. E. (1990). A life-span, life-space approach to career development. D. Brown & L. Brooks (Ed.), Career choice and development (2. bs) içinde (s. 197-261). San Francisco: Jossey-Bass
• Szilagyi, A. A. (2008). The GCDF certification around the world—Review of counseling and guidance. Official Journal of the Hellenic Society of Counselling and Guidance, 86–87, 153–157.
• Şahin, C. (2016). Amerika ve Avrupa’da Meslek/Kariyer psikolojik danışmanlığı (Amerika, Almanya ve Türkiye Örneği). International Journal of Eurasia Social Sciences, 25, 87-98.
• Tan, H. (2000). Psikolojik Danışma ve Rehberlik: Teori ve Uygulama (3. bs). M. E. Basımevi
• Temur, S. (2014). Artık herkesin bir iş ve meslek danışmanı var. İstihdamda 3İ Dergisi, 13, 3-4.
• TÜİK. (2022). İstatistiklerle Gençlik. https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Istatistiklerle-Genclik-2021-45634
• Yeşilyaprak B. (2020) Mesleki Rehberlik ve Kariyer psikolojik danışmanlığına Giriş. Yeşilyaprak B. (Ed.). Mesleki Rehberlik ve Kariyer psikolojik danışmanlığı: Kuramdan Uygulamaya içinde (s. 2-40). Pegem Akademi Yayıncılık.
• Yeşilyaprak, B. (2019). Türkiye’de Mesleki Rehberlik ve Kariyer psikolojik danışmanlığı Hizmetleri: Güncel Durum ve Öngörüler. Kariyer Psikolojik Danışmanlığı Dergisi, 2(2) , 73-102.
• Yılmaz, O. (2022). Kariyer Psikolojik Danışmanlığı Yeterlilikleri. Bacanlı F., Büyükgöze Kavas A. (Ed.). Kariyer Psikolojik Danışmasında Çağdaş Kuramlar, Yaklaşımlar ve Modeller içinde (s. 436-454). Pegem Akademi Yayıncılık.