Türk devlet geleneğinin
vazgeçilmez unsurlarından birisi olan ordu, siyasal hayat içinde daima aktif
bir rol oynamıştır. Osmanlı Devletinden Cumhuriyete uzanan çizgide ordunun
yönetim içinde aldığı rol, çok yönlü ve güçlü bir etkiye sahip olmuştur.
Siyasal krizler sırasında ülke kaderini etkileme ve yönlendirme konusunda
kendini bir görevli addeden ordunun, cumhuriyet dönemindeki ilk siyasi
müdahalesi, 27 Mayıs 1960 İhtilali olmuştur. Demokrat Partinin kuruluşu ve
rakip bir parti olarak iktidar yarışına girmesi ile beraber, Cumhuriyet
döneminin en sert mücadelesi de başlamıştı. 1950 seçimleri ile ilk defa muhalefet
kanadına geçen CHP ve yeni iktidar partisi DP arasındaki mücadele, meclis
sınırları dışına çıkarak, toplumsal bir sorun haline gelmişti. 1957
seçimlerinden de zaferle ayrılan DP, muhalefet ve basın üzerinde uyguladığı
baskının yanı sıra üniversite ve ordu üzerinde yaptığı değişikliklerle
tepkileri üzerine çekmişti. DP, CHP’yi sorgulamak amacıyla kurduğu Tahkikat
Komisyonunun anayasal bir temeli olmadığı konusunda sıklıkla uyarılmasına
karşın eleştirileri dikkate almamıştır. 27 Mayıs’ta ordunun hızlı ve etkili
müdahalesi ile iktidarına son verilen DP üye ve yöneticileri, ağır cezai
yaptırımlara maruz kalarak siyaset sahnesinden çekilmiştir. Türkiye ise
demokrasiden uzak, askerî bir idare gerçeği ile tanışmıştır.
Asker ve siyaset arasındaki
münasebetin ilk önemli örneği olan 27 Mayıs Darbesi, ülke siyaseti açısından
önemli sonuçlar doğurmuş ve toplum darbe gerçeği ile ilk kez karşılaşmıştır.
Ayrıca toplum, günümüzde de görülmesi mümkün olan yeni bir geleneğin
başlangıcına da şahit olmuştur. Bu darbenin bir taşra toplumundaki
yansımalarının incelendiği çalışmada temel alınan argümanlar, Maraş’taki
dönemin yerel basını olmuştur. Maraş’ta yayınlanan Demokrasiye Hizmet, Halk
Postası, Kahramanyurt ve Maraş’ın Sesi gazeteleri, darbe döneminin şartları ile
ilgili oldukça önemli veriler sunmaktadır. Sonuncusunu 15 Temmuz 2016 tarihinde
gördüğümüz darbe olgusu, toplumun demokratik yapısına kasteden toplumsal bir
gerçeklik olarak incelenmeye devam edilmesi gereken bir konudur.
Journal Section | Articles |
---|---|
Authors | |
Publication Date | July 15, 2018 |
Published in Issue | Year 2018 15 Temmuz ve Türkiye Demokrasisi Özel Sayısı |
KSÜ Sosyal Bilimler Dergisi ULAKBİM-TR Dizin tarafından dizinlenen hakemli ve bilimsel bir dergidir.