Sinemada Toplumsal Cinsiyetin İdeolojik İşlevleri: Mor Yıllar Film Analizi

Yıl 2021, Cilt: 18 Sayı: 2, 1102 - 1115, 28.08.2021

Gönül Cengiz

https://doi.org/10.33437/ksusbd.836869

Öz

Toplumsal Cinsiyet kavramı son zamanlarda sanatın tüm alanlarında sıklıkla kullanılmaktadır. Bu kavramın geniş istifade alanlardan biri de sinemadır. Çalışmada 1985 yılında Steven Spielberg’in yönetmenliğini üstlendiği Mor Yıllar filmindeki toplumsal cinsiyet kavramının ideolojik işlevleri açısından incelenmesi amaçlanmıştır. Nitel araştırma yöntemlerinden içerik analizi ve katmanlararasılık (intersectionality) yöntemi bağlamında filmde toplumsal cinsiyetin ideolojik işlevleri, kadın erkek eşitliği, toplumsal cinsiyet rolleri ve cinsellik, sınıf, ırk, din, siyasi farklılıklar ve bunun getirdiği sonuçlar üzerinde durulmuştur. Mor Yıllar filminde, özellikle ideolojik işlevlere özgü ırksal, dinsel, sınıfsal ve cinsel konular toplumsal cinsiyet rolleri bağlamında incelenmiştir. Film boyunca kadın karakterlerin toplumsal cinsiyet eşitsizliğine karşı göstermiş olduğu tepki filmin önemli özelliklerindendir.
Çalışmanın sonunda kadınların erkeklere ‘ses’ çıkardığı ve toplumsal cinsiyet eşitsizliği dengesinin bozulduğu görülmektedir. Filmde aynı zamanda ideolojik işlevler açısından Afro-amerikanların ‘beyazlar’ tarafından hem ırksal, hem de sınıfsal olarak ezildiği sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Toplumsal Cinsiyet, İdeolojik İşlevler, Mor Yıllar

Kaynakça

• Aytekin, M. (2018). Sinemada Söylem ve İdeoloji: Samira Makhmalbaf Filmleri Üzerine Bir İnceleme. Akdeniz Araştırmaları ve Toplumsal Cinsiyet Dergisi, Sayı 1, s. 59-76.
• Butler, J. (2008). Cinsiyet Belası: Feminizm Ve Kimliğin Altüst Edilmesi. Metis Yayıncılık, İstanbul.
• Connell, R.W. (1998). Toplumsal Cinsiyet ve İktidar Toplum, Kişi ve Cinsel Politika. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.