Konaklama İşletmelerinde Faaliyet Tabanlı Maliyetleme Yönteminin Uygulanması: 5 Yıldızlı Bir Otelde Vaka Çalışması

Yıl 2021, Cilt: 18 Sayı: 3, 2090 - 2113, 31.12.2021

Ömer Burak Paksoy , Baki Yılmaz

https://doi.org/10.33437/ksusbd.926678

Öz

Bu çalışmanın amacı, Alanya / Antalya'da faaliyet gösteren 5 yıldızlı bir otel işletmesinde faaliyet tabanlı maliyetleme (FTM) yönteminin uygulanması ve maliyetlerin nasıl hesaplanacağı hakkında bazı ampirik kanıtlar sağlamak ve maliyet sonuçlarını geleneksel maliyet yöntemi ile karşılaştırarak tartışmaktır. 2020'deki Covid-19 salgını nedeniyle maliyet hesaplamalarını daha doğru ve sağlıklı hale getirmek için Temmuz 2019 verileri kullanılmıştır. Maliyet hesaplamaları yapılırken oteldeki faaliyetler dört ana (ön büro, kat hizmetleri, servis, mutfak) ve bir ortak (genel ve idari giderler dahil) faaliyetler olarak sınıflandırılmıştır. Çalışmada örnek olay yöntemi benimsenmiş ve veriler otel yetkililerinden alınmıştır. Çalışma sonucunda FTM yönteminin otelcilikte uygulanabilir olduğu ve hesaplanan birim maliyetin geleneksel maliyet yöntemine göre daha doğru ve gerçekçi olduğu sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Faaliyet Tabanlı Maliyetleme, Geleneksel Maliyet Yöntemleri, Konaklama İşletmeleri, Oteller

Implementation of Activity-Based Costing Method In Accommodation Companies: A Case Study In A 5-Star Hotel

Öz

The purpose of this study is to provide some empirical evidence about implementing the activity-based costing (ABC) method and how to calculate costs in a 5-star hotel operating in Alanya / Antalya and to discuss the cost results by comparing them with the traditional costing method. Due to the Covid-19 outbreak in 2020, the data of July 2019 were used to make cost calculations more accurate and healthy. While making cost calculations, the activities in the hotel are classified as four main (front office, housekeeping, service, kitchen) and one joint (including common and administrative expenses) activities. The study was adopted to the case study, and the data were obtained from the hotel officials. As a result of the study, it was concluded that ABC method is applicable in the case hotel and the calculated unit cost is more accurate and realistic than the traditional costing method.

Anahtar Kelimeler

Activity-Based Costing, Traditional Costing Method, Accommodation Companies, Hotels

Kaynakça

• Abbas, Karim and Wagdi, Osama (2014), “Cost Systems Adoption in Egyptian Manufacturing Firms: Competitive Study between ABC and RCA Systems”, 21st International Economic Conference – IECS. May 16-17,2014. Sibiu, Romania. Available at SSRN: https://ssrn.com/abstract=2447454.
• Alsoboa, Sliman, Nawaiseh, Mohammad E., Karaki, Bassam A. and Al Khattab, Suleiman (2015), “The Impact of Usage of Strategic Decision Making Techniques on Jordanian Hotels' Performance”, International Journal of Applied Science and Technology, Vol: 5, Issue: 1, pp. 154-165.
• Altuntaş, Caner (2014), “Konaklama İşletmelerinde Faaliyet Tabanlı Maliyet Sisteminin Uygulanabilirliğine Yönelik Bir Araştırma”, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Volume: 1, Issue: 1, ss. 54-69.
• Caner, Gamze (2019), “Zaman Sürücülü Faaliyet Tabanlı Maliyetleme Sistemi Bir Mermer İşletmesi Uygulaması”, Muhasebe ve Finansman Dergisi, 2019(82), ss. 1-20.
• Ciğer, Ayşegül (2020), “Konaklama İşletmelerinde Faaliyet Tabanlı Maliyetleme Yöntemi: Bir Otel İşletmesinde Vaka Çalışması”, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, Vol:23, Issue: 1, ss. 164-185.
• Cooper, Robin and Kaplan, Robert S. (1991), “Profit Priorities From Activity-Based Costing”, Harvard Business Review, Vol: 69, Issue: 3, pp. 130-135.
• El-Deeb, Mohammed S., Tawfik, Yasser, Bassim, Mohga A. and Elwy, Emad (2011), “Activity Based Costing (ABC) As An Approach To Optimize Purchasıng Performance In Hospıtalıty Industry”, Internatıonal Journal Of Social Sciences and Humanity Studies, Vol: 3, Issue: 2, pp. 319-329.
• Eraslan, Süleyman (2019), “Faaliyet Tabanlı Maliyetleme ve Zamana Dayalı Faaliyet Tabanlı Maliyetleme Sisteminin Bir Sanayi İşletmesinde Uygulanması”, Doktora Tezi, Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Osmaniye.
• Faria, Ana R., Ferreira, Leonor and Trigueiros, Duarte (2018), “Analyzing Customer Profitability in Hotels Using Activity Based Costing”, Tourism & Management Studies, Vol: 14, Issue: 3, pp. 65-74.
• Gosselin, Maurice (2007), “A Review of Activity-Based Costing: Technique, Implementation, and Consequences”, Handbooks of Management Accounting Research, Vol: 2, pp. 641-671.
• Haroun, Ahmed E. (2015), “Maintenance Cost Estimation: Application Of Activity Based Costing As A Fair Estimate Method”, Journal of Quality in Maintenance Engineering, Vol: 21, Issue: 3, pp. 258-270.
• Holjevac, Ivanka A. (2003), “A Vision of Tourism and The Hotel Industry In The 21st Century”, International Journal of Hospitality Management, Vol: 22, Issue: 2, pp. 129-134.
• Hoozée, Sophie and Hansen, Stephen C. (2018), “A Comparison of Activity-Based Costing and Time-Driven Activity Based Costing”, Journal of Management Accounting Research, Vol: 30, Issue: 1, pp. 143-167.
• Karacan, Sami (2019), “Turizm İşletmelerinde Faaliyet Tabanlı Maliyetleme Yönteminin Kullanılması”, Procedings of 3th ICTEBS, Available at: https://www.academia.edu/download/61473731/ICTEBS_2019_LASTDRAFT25.11.201920191210-26643-yj00z4.pdf, (Access Date: 30.05.2021).
• Kaygusuzoğlu, Mehmet (2010), “Üretim Maliyetlerindeki Yapısal Değişmelerin Nedenleri ve Maliyetleme Kararlarına Etkileri”, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, Vol: 9, Issue: 34, ss. 240-258.
• Köroğlu, Çağrı (2013), “Otel İşletmelerinde Rekabet Üstünlüğü Elde Etmek İçin Bir İleri Yönetim Muhasebesi Yöntemi Olarak Faaliyet Tabanlı Maliyetleme Yönteminin Analizi.”, Muhasebe ve Finansman Dergisi, Issue: 57, ss. 39- 56.
• Kurtlu, Ayşe and Selçuk, Şengül (2020), “Bir Konaklama İşletmesinin Alakart Restoranında Kaynak Tüketim Muhasebesi Uygulaması”, Alanya Akademik Bakış Dergisi, Vol: 4, Issue: 2, pp. 261-281.
• Mashayekhi, Bita and Ara, Mohammad (2017), “Activity-Based Costing in the Hospitality Industry: A Case Study in a Hotel”, World Academy of Science, Engineering and Technology International Journal of Social and Tourism Sciences, Vol: 11, Issue: 9, pp. 2180-2184.
• Özer, Songül and Bilici, Nilgün (2017), “Konaklama İşletmelerinde Faaliyet Tabanlı Maliyetleme Yönteminin Uygulanabilirliğinin Araştırılması: Van İl Merkezindeki Otel İşletmelerinde Bir Uygulama”, Artvin Çoruh Üniversitesi Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, Vol: 3, Issue: 2, pp. 1-22.
• Patiar, Anoop (2016), “Costs Allocation Practices: Evidence of Hotels in Australia”, Journal of Hospitality and Tourism Management”, Vol: 26, pp. 1-8.
• Pavlatos, Odysseas and Paggios, Ioannis (2009), “Activity-Based Costing In The Hospitality Industry: Evidence From Greece”, Journal Of Hospitality & Tourism Research, Vol: 33, Issue: 4, pp. 511-527.
• Salem, Shaban E.A. and Mazhar, Shabana (2014). “The Benefits of The Application of Activity-Based Cost System-Field Study on Manufacturing Companies Operating In Allahabad City-India”, IOSR Journal of Business and Management, Volume: 16, Issue: 11, pp. 39-45.
• Seldüz, Hakan (2013), Sağlık İşletmelerinde Faaliyet Haritaları Temelinde Faaliyete Dayalı Maliyet Yönetimi (1. Baskı), Ekin Basım Yayıncılık, Bursa.
• TURSAB (2020), Available at: https://www.tursab.org.tr/, (Access Date: 20.02.2021).
• United Nations World Tourism Organization (2020), “International Tourism Highlights 2020 Edition”, Available at: https://www.e-unwto.org/doi/epdf/10.18111/9789284422456, (Access Date: 20.02.2021).
• Vazakidis, Athanasios and Karagiannis, Ioannis (2011), “Activity-Based Management and Traditional Costing in Tourist Enterprises (A Hotel Implementation Model)”, Operational Research IntJ, Vol: 11, pp. 123–147.
• Von Brandt-Siemers, Johann B. (2019), Activity-Based Costing in Higher Education, Phd Thesis, Capella University School of Business and Technology, USA.
• Zounta, Stella and Bekiaris, Michail G. (2009), “Cost-Based Management and Decision Making in Greek Luxury Hotels”, Available at: https://mpra.ub.uni-muenchen.de/25459/1/MPRA_paper_25459.pdf, (Access Date: 20.02.2021).