Pazartesi Anomalisine Farklı Bir Bakış: ABD ve Avrupa Borsaları Üzerine Bir Uygulama

Yıl 2021, Cilt: 5 Sayı: 2, 1 - 20, 31.12.2021

Diler Türkoğlu , Fatih Konak

https://doi.org/10.47140/kusbder.865306

Öz

Fama tarafından geliştirilen Etkin Piyasalar Hipotezi’ne göre piyasaya ulaşan tüm bilgiler eksiksiz bir şekilde fiyatlara anında yansımakta ve piyasa katılımcılarına ortalama üzerinde getiri elde etme olanağı tanımamaktadır. Bu durum teknik ya da temel analizin anlamsızlaşması olarak yorumlanabilmektedir. Diğer taraftan, piyasa anomalisi olarak ifade edilen normalden sapma olgusu, tahmin edilebilir piyasa hareketlerinin varlığını ortaya koymaktadır. Haftanın belirli günlerinde tahmin edilebilir ve süreklilik gösteren pozitif veya negatif yönlü fiyat hareketlerinin varlığı Haftanın Günleri Anomalisi olarak ifade edilirken, bu kapsamda, öne çıkan anomalilerden biri ‘Pazartesi Anomalisi’dir’. Teorik olarak bu anomaliye, piyasayı ilgilendiren ve genellikle kötü olarak nitelendirilebilecek bilgilerin Cuma günü veya hafta sonu günlerinde duyurulması nedeniyle Pazartesi günü getirilerinin diğer günlere göre daha negatif olması durumudur. Bu perspektifte, araştırmanın temel amacı, Amerika Birleşik Devletleri’nin önde gelen borsalarında (S&P 500, Dow Jones Industrial ve New York Stock Exchange) Pazartesi günü meydana gelen hisse senedi fiyat hareketlerinin, Avrupa’nın önde gelen borsalarına (BIST 100-Türkiye, FTSE 100-İngiltere, Dax 30-Almanya, Cac 40-Fransa, MSCI İtalya ve Ibex 35-İspanya) olası etkisini ortaya çıkarmaktır. Her bir borsa endeksine ait 06/01/2010- 06/01/2020 dönemini kapsayan günlük kapanış verilerinden faydalanılırken, olası etkinin varlığı ve devamlılığı GARCH (1,1) yöntemiyle sınanmıştır. Sonuç olarak, Amerika Birleşik Devletleri’nde gerçekleşmesi muhtemel pazartesi anomalisinin gecikmeli olarak Avrupa borsalarında Salı günü kendini göstereceği iddiası kapsamında, Salı günü oluşan negatif durumun yalnızca İngiltere’de istatistiksel olarak anlamlı olmayan şekilde kendini gösterdiği görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Etkin Piyasalar Hipotezi, Davranışsal Finans, Pazartesi Anomalisi

Kaynakça

• Agarwal, R., & Rivoli, P. (1989). Seasonal and Day of the Week Effect in Four Emerging Stock Markets. Finansal Review, 24(4), 541-550.
• Ayaydın, H., & Karaaslan, İ. (2014). Ülke Riskinin Hisse Senedi Fiyatlarına Etkisi: Türk Bsankacılık Sektöründe Bir Çalışma. Gümüşhane Üniversitesi sosyal Bilimler Elektronik Dergisi(10), 1-28.
• Balaban, E. (1995). İstanbul Menkul Kıymetler Borsası'nda Ocak Ayı Etkisi, Ömer Hayyam ve Ümit Yaşar Etkisi. Tükiye Cumhuriyeti Merkez Bannkası Araştırma Genel Müdürlüğü, 9511, 231-252.
• Barak, O. (2008). Davranışsal Finans Teori ve Uygulama (1. b.). Ankara: Gazi Kitabevi.
• Barak, O. (2008). IMKB'de Aşırı Reaksiyon Anomalisi ve Davranışsal Finans Modelleri Kapsamında Değerlendirilmesi. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 10(1), 207-229.
• Bernstein, P. L. (1997). Sermaye Üzerine Büyük Düşünceler-Çağdaş Wall Street'in İnanılmaz Kökenleri. (S. Gürtunca, Çev.) Ankara: Sermaye Piyasası Kurulu.
• Berument, H., & Kiymaz, H. (2001). The Day of the Week Effect on Stock Market Volatility. Journal of Economics and Finance, 2(25), 181-193.
• Cornett, M. M., Adair, T. A., & Nofsinger, J. (2016). Finans. (V. Sarıkovanlık, Çev.) Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Eken, H., & Adalı, S. (2008). Piyasa Etkinliği ve İMKB: Zayıf Formda Etkinliğe İlişkin Ekonometrik Bir Analiz. Muhasebe ve Finansman Dergisi(37).
• Eyüboğlu, K. (2017). Dünya Borsalarında Takvimsel Anomaliler. Trabzon: Celepler Matbaacılık.
• Hirsche, M., & Nofsinger, J. R. (2008). Investments: Analysis and Behavior. Boston: McGraw-Hill/Irwin.
• Jaffe, J., & Westerfield, R. (1985). The Weekend Effect in Common Stock Returns: The International Evidence. The Journal of Finance, 2(40), 433-454.
• Kahneman, D. (2018). Hızlı ve Yavaş Düşünme (9. b.). (O. Deniztekin, & F. Deniztekin, Çev.) İstanbul: Varlık Yayınları.
• Karan, M. B. (2013). Yatırım Analizi ve Portföy Yönetimi (4. b.). Ankara: Gazi Kitabevi.
• Kıyılar, M., & Akkaya, M. (2016). Davranışsal Finans (1. b.). Literatür Yayınları.
• Korkmaz, T., & Ceylan, A. (2017). Sermaye Piyasası ve Menkul Değer Analizi (8. b.). Bursa: Ekin Yayınları.
• Kulalı, İ. (2016). A Conflict Between The Efficient Market Hypothesis and Behavioral Finance. International Journal of Finance&Banking Studies, 2(5), 46.
• Malkiel, B. G., & Fama, E. F. (1970). Efficient Capital Markets: A Review of Theory ans Empirical Work. The Journal of Finance, 25, 383-417.
• Mandacı, P. E. (2018). Etkin Piyasalar Hipotezi. A. Gündoğdu içinde, Finansın Temel Teorileri (s. 83-111). İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım.
• Minshkin, F. S. (1989). The Economics of Money, Banking and Financial Markets (2. b.). London: Foresman and Company.
• Minshkin, F. S. (2007). Para, Bankacılık ve Finansal Piyasalar İktisadı (1. b.). (S. Şahin, S. Çiçek, & Ç. Boz, Çev.)
• Oran Sözer, J. (2008). Davranışçı Finans: Fildişi Kuleler Sarsılıyor. Öneri, 8(29), 33-42.
• Turaboğlu, T., & Topaloğlu, T. (2017). Bir Etkin Piyasa Hipotezi Kavramı Olarak Anomaliler: Borsa İstanbul (BİST) Üzerinden Aylara İlişkin Anomalilere Yönelik Bir Araştırma. ÇÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 26(1), 216-230.
• (2021, 01 14). http://introduction.behaviouralfinance.net/ adresinden alındı