Afyonkarahisar Yöresi’nde Birinci Ara Konak Helix lucorum Linnaeus, 1758 (Mollusca: Pulmonata)’da Küçük Karaciğer Kelebeği Dicrocoelium dendriticum’un Larval Safhalarının Yaygınlığı

Year 2015, Volume: 8 Issue: 1, 51 - 55, 01.06.2015

Kürşat Kartal Mustafa Köse , Mustafa Eser

Abstract

Bu araştırma, Afyonkarahisar yöresinde sıkça rastlanılan büyük bahçe salyangozu Helix lucorum’da Dicrocoelium dendriticum larval gelişim dönemlerinin yaygınlığını ortaya koymak için yapılmıştır. Salyangozlar Mayıs 2014’de Afyonkarahisar yöresinde ruminantların otladığı meralardan toplandı. Salyangozlar, 50 mM steril magnezyum klorid (MgCl2) solusyonu enjeksiyonu ile anestezi edildikten sonra diseke edildi. Daha sonra iç organları, özellikle hepatopankreas sporokist ve serkerler yönünden stereo mikroskop yardımıyla incelendi. Bulunan larval formlar ışık mikroskobu yardımı ile identifiye edildi ve görüntülendi. Afyonkarahisar yöresinde Helix lucorum’da D. dendriticum’un larval gelişim formlarının yaygınlığı %4,9 olarak bulunmuştur. Mayıs başında sporokistlerde henüz serkerler olgunlaşmamışken, mayıs ortalarında serkerlerin olgunlaştığı ve sporokistleri terk etmeye başladıkları tespit edilmiştir. Afyonkarahisar yöresinde Helix lucorum’un D. dendriticum’a ara konak olarak hizmet ettiği, serkerlerin Mayıs ortalarından sonra sporokistleri terk ettiği anlaşılmıştır.

Keywords

Afyonkarahisar, Dicrocoelium dendriticum, Helix lucorum, Kara salyangozu, Larval safhalar

The Prevalance of larval stages of small liver fluke Dicrocoelium dendriticum in the first intermediate host Helix lucorum Linnaeus, 1758 (Mollusca: Pulmonata) in Afyonkarahisar district

Abstract

The aim of this study was to determine the prevalence of larval stages of Dicrocoelium dendriticum in the first intermediate host Helix lucorum which is commonly found in Afyonkarahisar district. A total of 307 snails were collected in May 2014 from pastures in Afyonkarahisar district. Each snail was anaesthetized by injection of a sterile 50 mM magnesium chlorid (MgCl2). Snails were dissected by removing their shell. The internal organs were then inspected for the presence of sporocysts and cercariae using stereo microscope. Particular attention was placed on the digestive gland and hepatopancreas.The larval stages were identified under the light microscope. The prevalence of larval stages of Dicrocoelium dendriticum in the garden snail Helix lucorum was found as %4.9 in Afyonkarahisar district. It was found that cercariae were not matured in sporocysts at the beginning of May, however it was observed that cercariae matured and started to leave sporocysts by mid-May. It was found out that Helix lucorum acts as an intermediate host to D.dendriticum in Afyonkarahisar district and cercariae leave sporocysts by mid-May.

Keywords

Afyonkarahisar, Dicrocoelium dendriticum, Helix lucorum, Land snail, Larval stages

References

• Biçek K, Değer S. Tatvan Belediye mezbahasında kesilen koyun ve keçilerde karaciğer trematodlarının yaygınlığı. YYÜ Vet Fak Derg. 2005; 16(1): 41-3.
• Bürger HJ. Helminthen, In: Vererinärmedizinische Parasitologie, Ed; Boch J, Supperer R, 4. Auflage, Verlag Paul parey, Berlin und Hamburg, 1992; pp.174-319.
• Cengiz ZT, Yılmaz H, Dülger AC, Çiçek M. Human infection with Dicrocoelium dendriticum in Turkey. Ann Saudi Med. 2010; 30(2): 159-61.
• Çaya H. Adana İli mezbahalarında kesilen küçük ruminantlarda karaciğer helmint Enfeksiyonlarının şiddeti ve yayılışı. AVKAE Derg. 2012; 2: 12-7.
• Çulha G. The distribution of patients with intestinal parasites presenting at the parasitology laboratory of the Mustafa Kemal University Medical Faculty. Acta Parasitol Turcica. 2006; 30: 302–4.
• Değerli S, Özçelik S, Çeliksöz A. The distribution of intestinal parasites in patients presenting at the parasitology laboratory of the Cumhuriyet University. Acta Parasitol Turcica. 2005; 29:116–9.
• Gıcık Y, Arslan MÖ, Kara M, Akça A. Kars İlinde kesilen koyunlarda karaciğer kelebeklerinin yaygınlığı. Kafkas Üniv Vet Fak Derg. 2002; 8(2); 101-2.
• González-Lanza C, Manga-González MY, Campo R, Del-Pozo MP.Larval development of Dicrocoelium dendriticum in Cernuella (Xeromagna) cespitum arigonis under controlled laboratory conditions. J Helminthol. 1997; 71: 311-7.
• Gül A, Aydın A. Hakkari (Yüksekova) Yöresinde kesilen kıl keçilerinde karaciğer kelebeklerinin yayılışı. T Parazitol Derg. 2008; 32(4); 334-6.
• Gürelli G, Göçmen B. Natural infection of Helix aspersa (Mollusca: Pulmonata) by Dicrocoeliidae (Digenea) larval stages in Izmir, Turkey. Turkiye Parazitol Derg. 2007; 31: 150-3.
• Gürelli G., Alay M, Koymalı S. Kastamonu civarında dağılış gösteren Helix lucorum Linnaeus, 1758 (Mollusca: Pulmonata)’da Dicrocoeliid (Trematoda: Digenea) larval safhalarının yaygınlığı. T Parazitol Derg. 2014; 38: 37-40.
• Gürler AT, Doğanay A. Ankara ve civarında bulunan tavşanlarda solunum ve sindirim sistemi helmintlerinin yaygınlığı. Ankara Üniv Vet Fak Derg. 2007; 54: 105-9.
• Kalkan A. Dicrocoelium dendriticum (Rudolphi, 1819) Looss, 1899 in Turkey. I. Field studies of intermediate and final hosts in he South Marmara Region, 1968. Br Vet J. 1971; 127: 67-75.
• Karadağ B, Bilici A, Döventaş A, Kantarcı F, Selçuk D, Dinçer N, Öner YA. An unusual case of biliary obstruction caused by Dicrocoelium dentriticum. Scand J Infect Dis. 2005; 37: 385–8.
• Karapınar A, Yıldırım A, Bişkin Z, Düzlü Ö, İnci A. Zara Yöresindeki koyunlarda fasciolosis’in koproantijen ELISA ve sedimentasyon-çinko sülfat flotasyon yöntemi ile araştırılması. Kafkas Üniv Vet Fak Derg. 2012; 18(A): 7-12.
• Otranto D, Traversa D. A review of dicrocoeliosis of ruminants including recent advances in the diagnosis and treatment. Vet Parasitol. 2002; 107: 317-35.
• Otranto D, Traversa D. Dicrocoeliosis of ruminants: a little known fluke disease. Trends in Parasitol. 2003; 19(1): 12-5.
• Sevimli F, Kozan E, Köse M, Doğan N. Afyon İli sığırlarında paramphistomosis ve distomatosisin genel durumu. T Parazitol Derg. 2005; 29(1): 43-6.
• Sevimli F, Kozan E, Köse M, Eser M. Dışkı muayenesine göre Afyonkarahisar İli koyunlarında bulunan helmintlerin yayılışı. Ankara Üniv Vet Fak Derg. 2006; 53: 137-40.
• Soyer T, Turkmen F, Tatar N, Bozdogan O, Kul O, Yagmurlu A. Rare gallbladder parasitosis mimicking cholelithiasis: Dicrocoelium dendriticum. Eur J Pediatr Surg 2008; 18: 280–1.
• Soykan E, Öge H. Türkiyenin farklı illerinde tek tırnaklılarda karaciğer trematodlarının yaygınlığı. T Parazitol Derg. 2012; 36: 152-5.
• Umur Ş, Açıcı M. A survey on helminth infections of equines in the Central Black Sea region, Turkey. Turk J Vet Anim Sci. 2009; 33(5): 373-8.
• Yıldırım MZ, Kebapcı U, Gumuş BA. Edible snails (terrestrial) of Turkey. Turk J Zool 2004; 28: 329-35.