KLASİK TÜRK ŞİİRİNDE KIZILELMA

Yıl 2017, Cilt: 3 Sayı: 4, 197 - 217, 27.10.2017

Yasin Şen

https://doi.org/10.20322/littera.334804

Öz

Kızılelma, Türklerin fetih ve
hâkimiyet anlayışını temsil eden en eski sembollerden birisidir. Bir ideal
olarak uzak ve erişilmez bir hedefi temsil eder. Bazen de İstanbul, Roma,
Viyana, Estergon, Budin gibi çeşitli şehirlerin ifadesinde kullanılır.  Bununla beraber kavram Osmanlı döneminde
yazılmış edebî metinlerde uzun bir süre Roma’nın karşılığı olarak
kullanılmıştır. Kızılelma, sahip olduğu değerle ve anlamla beraber kaynaklarda
ve bilhassa Türk Edebiyatında en çok işlenen konulardan birisidir. Dolayısıyla
Klâsik Türk şiirinde de kavram çeşitli şekillerde ele alınmıştır. Kızılelma bu
şiir geleneği içerisinde genellikle sevgilinin güzellik unsurlarından birini ifade
eder. Kimi zaman, sevgilinin yaptıkları karşısında âşığın feryâdının duyulduğu
uzak bir diyarı ifade eder. Bununla birlikte Kızılelma, târihî bağlamına uygun
olarak da ele alınmıştır. Kânunî Sultan Süleyman’ın fetihlerini konu alan bazı
şiirlerde bunları görebiliriz. Bu kavram özellikle fethedilmek istenen
şehirleri ifade etmede ve övülen kişinin özelliklerini vurgularken kullanılır. Sonuç
olarak Kızılelma, Klasik Türk şiirinin kendine özgü dünyası içinde önemli
diyebileceğimiz bir yere sahiptir.

Anahtar Kelimeler

Kızılelma, Klâsik şiir, âşık

Kaynakça

• Aksoyak, İ. Hakkı (2006). Gelibolulu Mustafa Âlî’nin Divanları (Divan-II). The Department of Near Eastern Languages and Civilizations, Harvard University, Sources of Oriental Languages and Literatures 74.