Lityum, farklı özellikleri (düşük elektrot potansiyeli ve spesifik ısı kapasitesi) nedeniyle pek çok endüstride (pil, seramik ve cam sanayi, gres yağı, polimer, metalürji, klima sistemleri) yaygın bir şekilde kullanılmakdadır. Son yıllarda, gelişen teknolojiye bağlı olarak yeni alanlarda da (elektrikli araçlar, enerji depolama) kullanımıyla birlikte lityuma olan talep artmıştır. Bu nedenle, lityum Avrupa Birliği Komisyonu tarafından kritik hammaddeler listesine alınmıştır. Lityum üretimi çoğunlukla tuzlu su kaynaklarından ve cevherlerden (spodümen, lepidolit, zinvaldit, ambligonit, pedalit gibi) yapılmaktadır. Bununla birlikte, son yıllarda lityum-iyon piller gibi ikincil kaynaklardan da üretimi gerçekleştirilmektedir. Spodümen gibi cevher ya da konsantrelerden lityum kazanımı yaygın olarak sülfürik asit/kavurma prosesiyle gerçekleştirilir. Bu çalışmada, lityumun kritik hammadde olarak önemi, Dünya ve ülkemizin lityum potansiyeli ve cevherlerden/tuzlu su kaynaklarından lityum üretimi için uygulanan prosesler detaylı olarak incelenmiştir. Literatürde cevherlerden ve tuzlu su kaynaklarından lityum kazanımı üzerine yapılmış farklı araştırmaların bulguları tartışılmıştır. Ayrıca, Dünya’da lityum kazanımının gerçekleştirildiği tesislerden akım şemaları sunulmuştur.
Due to its different properties (low electrode potential and specific heat capacity), lithium is widely used in many industries (battery, ceramic and glass industry, lubricating greases, polymer, metallurgy, air treatment). In recent years, due to the developing technology, the demand for lithium has increased with its use in new fields (electric vehicles, grid storage). Therefore, lithium has been included in the critical raw materials list by the European Union Commission. Lithium production is mostly carried out from brines and ores (i.e. such as spodumen, lepidolite, zinvaldite, ambligonite, pedalite). Also, in resent years, it is produced from secondary sources such as lithium ion batteries. Lithium recovery from ores or concentrates such as spodumen is commonly accomplished by the sulfuric acid/roasting process. In this study, the importance of lithium as a critical raw material, resource potential of lithium in the world and Turkey, and industrial processes for production of lithium from ores/brines are reviewed in detail. Previous studies on the recovery of lithium from ores and brines are discussed. In addition, process flowsheets of various industrial plants for the recovery of lityum in the world are presented.
Primary Language | Turkish |
---|---|
Journal Section | Collection |
Authors | |
Publication Date | June 26, 2022 |
Submission Date | October 18, 2021 |
Published in Issue | Year 2022 Volume: 61 Issue: 2 |