Anasınıfı Çocuklarının Çoklu Zeka Alanlarının Gelişimine Deney Yöntemiyle Verilen Eğitimin Etkisinin İncelenmesi

Year 2011, Volume: 1 Issue: 21, 180 - 207, 04.07.2011

Fatma Çalışandemir , Pınar Bayhan

Abstract

Bu araştırma deney yöntemi ile verilen eğitimin anasınıfı çocuklarının çoklu zeka alanlarının gelişimine etkisini incelemek amacıyla planlanmıştır. Deney ve kontrol grubunda 35’er çocuk olmak üzere toplam 70 çocuk örneklemi oluşturmuştur. Veri toplama aracı olarak Teele Çoklu Zeka Envanteri (TIMI) kullanılmıştır. Haftada iki defa olmak üzere 10 hafta süresince eğitim programı uygulanmıştır. Grup içi karşılaştırmalarda Wilcoxen işaret testi kullanılırken, gruplar arası karşılaştırmalarda ise Mann-Whitney U testi kullanılmıştır. Deney grubunda yer alan çocukların %82,9’unun ön teste göre son testte birinci baskın alanlarında değişim olduğu görülmüştür. Bununla birlikte çocukların %17,1’inde ön test ve son teste göre birinci baskın zeka alanında değişim olmadığı görülmüştür. Deney grubunun ön test ve son test puan ortalamalarının cinsiyete göre dağılımına bakıldığında, ön test kişilerarası-sosyal zeka alanı puan ortalaması erkeklerde anlamlı derecede yüksek görülmüştür. Kontrol grubunda ise kinestetik-bedensel zeka alanı ön test puan ortalaması erkeklerde, müzikal-ritmik zeka alanı son test puan ortalaması kızlarda ve kinestetik-bedensel zeka alanı son test puan ortalaması erkeklerde anlamlı derecede yüksek görülmüştür. Diğer zeka alanları puan ortalamaları açısından anlamlı farklılık görülmemiştir.

Keywords

Çoklu Zeka, Fen, Deney, Anasınıfı, Okul Öncesi Eğitim

References

• Kontrol grubunun ön test ve son test puan ortalamalarının cinsiyete göre dağılımına bakıldığında, kinestetik-bedensel zeka alanı ön test puan ortalaması erkeklerde, müzikal- ritmik zeka alanı son test puan ortalaması kızlarda ve kinestetik-bedensel zeka alanı son test puan ortalaması erkeklerde anlamlı derecede yüksek görülmektedir (p<0,05). Diğer zeka alanları puan ortalamaları türleri açısından anlamlı farklılık görülmemektedir (p>0,05).
• Ailelerin gelir durumları açısından gerek deney grubunda gerekse kontrol grubunda çocukların çoklu zeka alanlarının ön test son test puan ortalamaları arasında anlamlı farklılık görülmemektedir (p>0,05).
• Deney ve kontrol grubu çocuklarının ailelerinin düşüncelerine göre çocuklarının baskın olduğu zekaya alanlarına bakıldığında; ilk uygulamada çocuğunun görsel-uzamsal alanda zekaya sahip olduğunu düşünen deney grubu ailesi çoğunluğu oluştururken, son uygulamada diğer alanlara doğru dağılım olduğu görülmüştür. Kontrol grubunun ailelerinin çoğunluğu ise ilk uygulamada çocuklarının kinestetik alanda baskın zekaya sahip olduğunu belirtmişlerdir. Son uygulama da ise görsel-uzamsal alanda artış olmuştur. Öneriler
• Çocukların yaşama dair ilgilerinin, yeteneklerinin belirlendiği bu dönemde çocuklara çok yönlü eğitim programının uygulanması gerekmektedir. Çocukları tanıma ve değerlendirme yöntem ve teknikleri konusunda iyi düzeyde bilgi sahibi olması ve bunları uyguluyor olması önerilmektedir. Çocukların ilgi alanlarını belirlemek için, her çocuğun kendi gelişimini kendi içerisinde değerlendirebilmek için mutlaka portfolyonun kullanması gerekmektedir.
• TIMI’nin uygulaması kolay olup uygulayabilmek için özel bir eğitime gereksinim yoktur. Çocukların ilgi alanlarını belirleyebilmek için TIMI öğretmenlere çocuklar hakkında ön bilgi verebilecektir.
• Çocuklara büyük grup etkinliklerinden ziyade küçük gruplarla çalışabilecekleri köşeler ya da öğrenme merkezlerinin düzenlenmesi gerekmektedir.
• Aral, N., Kandır, A. ve Can-Yaşar, M. (2002). Okul Öncesi Eğitim ve Okul Öncesi Eğitim Programı. (2002 Okul Öncesi Eğitim Programına Göre Geliştirilmiş II. Baskı). İstanbul: YA- PA Yayınları.
• Arı, M. ve Öncü, E. Ç. (2005). Okul Öncesi Dönemde Fen-Doğa Ve Matematik Uygulamaları (Etkinlik Örnekleri). Ankara: Kök Yayıncılık.
• Bayhan, P.S. ve Artan, İ. (2004). Çocuk Gelişimi Ve Eğitimi. Ankara: Morpa Yayınları.
• Cason, K. L. (2001). Evaulation of a Preschool Nutrition Education Program Based on the Theory of Multiple İntelligence. Socieity for Nutrition Education. Journal of Nutrition Education, 33-3,161-164.
• Çakan, M. (2002). Bilişsel Stil ile Zeka Kavramlarının Öğrenci Başarısı Açısından İrdelenmesi ve Taşıdıkları Önem. Eğitim Araştırmaları Dergisi, 8, 86-95.
• Çalışandemir, F. ve Senemoğlu, N. (2005). Burdur İli Okul Öncesi Eğitimi Öğretmenlerinin Uygulama Yeterlik Düzeyleri. Hacettepe Üniversitesi Çocuk Gelişimi ve Eğitimi Dergisi. 2(1- 2), 65-74.
• Furnham, A., Reeves, E. & Budhani, S. (2002). Parents Think Their Sons Are Brighter Than Their Daughters: Sex Difference in Parental Self-Estimations and Estimations of Their Children’s Multiple İntelligence. The Journal of Genetic Psycohology, 163(1), 24-39.
• Furnham, A. & Fukumoto, S. (2008). Japanese Parents’ Estimate of Tehir Own and Their Children’s Multiple Intelligences: Cultural Modesty and Moderate Differanttaion. Japanese Psychological Research, 50, 63-76.
• Gardner, H. (1999b). The disciplined mind what all students should understand. USA: Simon & Schuster.
• Gardner, H. (2004). Zihin Çerçeveleri Çoklu Zeka Kuramı. (E. Kılıç, Çev.). İstanbul: Alfa Basım Yayım (1993).
• Göğebakan, D. (2003). How Students’ Multiple Intelligences Differ in Terms of Grade Level and Gender. Yüksek lisans tezi. Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara.
• Güneysu, S. ve Demircioğlu, H. (2000). Eğitimde Yeni Hedefler ve Çoklu Zeka Yaklaşımı. Hacettepe Üniversitesi Çocuk Gelişimi ve Eğitimi Dergisi. 1(2), Haziran, 47-50.
• Güneysu, S., Çağlayan, E. ve Kaygısız, P. (2005). Beyin araştırmalarının eğitime yansıması. Ankara: SMG Yayıncılık.
• Hamurcu, H. (2002). Fen Bilgisi Öğretiminde Etkili Tutumlar. Eğitim Araştırmaları Dergisi, 8, 144-152.
• Howe, A.C., & Jones, L. (1998). Engaging Children in Science, Second Edition. Prentice- Hall, Inc., USA.
• Keil, J. (2003). Simple Science Experiments for the Early Childhood Classroom www.earlchildhood.com
• Karaer, H., Kösterelioğlu, M. (2005). Amasya ve Sinop İllerinde Çalışan Okul Öncesi Öğretmenlerin Fen Kavramlarının Öğretilmesinde Kullandıkları Yöntemlerin Belirlenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 13(2), 447-454.
• Karamustafaoğlu, O. ve Yaman, S. (2006). Fen Eğitiminde Özel Öğretim Yöntemleri I-II. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Mehta, S. (2002). Multiple Intelligences and how Children Learn: An Investigation in one Preschool Classroom. Master of Science Thesis. Faculty of the Virginia Polytechnic Institute and State University, Child Development Blacksburg, Virginia April 15.
• Metin, N. (1992). Okul Öncesi Dönemdeki Çocuklarda Matematik Kavramlarının Gelişimi. 8. YA-PA Okul Öncesi Eğitimi ve Yaygınlaştırılması Semineri Bursa. Seminer Kitabı. (s.93- 95). İstanbul: Ya-Pa Yayınları.
• Oğuzkan, Ş. ve Oral, G. (1993). Okul öncesi eğitimi. Ankara: Milli Eğitim Basımevi.
• Oklan Elibol, F. (2000). Anasınıfına Devam Eden Altı Yaş Grubu Çocukların Çoklu Zeka Teorisine Göre Değerlendirilmesi. Yüksek lisans tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Oklan Elibol, F. ve Tuğrul, B. (2001). Altı Yaş Çocuklarının Güçlü Oldukları Zeka Türlerinin Belirlenmesi Ve Çocukların Tercihi Ile Ailelerin Görüşlerinin Karşılaştırılması. H.Ü. Çocuk Gelişimi ve Eğitimi Dergisi, Haziran-Aralık,1,4-5, 35-45.
• Ömeroğlu, E. ve Kandır, A. (2005). Bilişsel gelişim. İstanbul: Morpa Kültür Yayınları.
• Özdemir, B. (2006). 4-6 Yaş Grubu Çocukların Öğrenme Sürecinde Çoklu Zeka Teorisinin Yeri. Yüksek Lisans Tezi, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi. Çanakkale.
• Saban, A. (2005). Çoklu Zeka Teorisi Ve Eğitimi (5. bs.). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Senemoğlu, N. (1994). Okul Öncesi Eğitim Programları Hangi Yeterlikleri Kazandırmalıdır?. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10, 21-30.
• Senemoğlu, N. (2007). Gelişim öğrenme ve öğretim kuramdan uygulamaya. (Düzenlenmiş Yeni Basım). Ankara: Gönül Yayıncılık.
• Smith, R.F. (1987). Theoretical Framework for Preschool Science Experiences. Young Children. January, 34-40.
• Teele, S. (1997). The multiple intelligences school. Redlands CA: Citrograph Printing.
• Terzioğlu, E.Ç. (2005). Proje Yaklaşımının Uygulayan ve Uygulamayan Okullara Devam Eden 5-6 Yaş Grubundaki çocukların Sosyal Gelişim ve Zeka Alanlarının İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Tuğrul, B. (2003). Çocuğu Tanıma ve Değerlendirme. M. Sevinç (Ed.). Erken Çocuklukta Gelişim ve Eğitimde Yeni Yaklaşımlar (380-392). Ankara: Morpa Kültür Yayınları.
• Uysal, E. (2006). Farklı Okul Öncesi Eğitim Kurumlarına Devam Eden Altı Yaş Grubundaki Çocukların Çoklu Zeka Kuramına Göre İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara.
• Uysal, E. ve Akyol, K. A. (2007). Multiple Intelligences of 6-Year-Old Children Attending
• Preschool in Turkey. International Journal of Educational Reform, Fall, 16(4), 451-461. Ülgen, G. (1995). Eğitim psikolojisi. Ankara: Bilim Yayınları.
• Vural, B. (2005). Öğrenci Merkezli Eğitim Ve Çoklu Zeka (3. bs). İstanbul: Hayat Yayıncılık.