COVID-19 DÖNEMİNDE DEVLET TARAFINDAN SAĞLANAN TEŞVİKLERİN TMS 20 KAPSAMINDA İNCELENMESİ

Year 2022, Volume: 9 Issue: 2, 1039 - 1055, 29.07.2022

Şuayyip Doğuş Demirci , Sinem Duygu Kapci

https://doi.org/10.30798/makuiibf.979181

Abstract

2019 yılının son aylarında Çin’de ortaya çıkan COVID 19 virüsü kısa sürede pandemi haline gelerek tüm dünyayı etkisi altına almıştır. Bunun sonucu olarak ekonomide meydana gelen daralmalar piyasaları olumsuz yönde etkilemiştir. Hem firmaları hem çalışanları olası daralmalardan en az şekilde etkilenebilmesi için ülkeler çeşitli teşvik programları açıklamış ve uygulamaya koymuştur. Yapılan bu çalışma da COVID 19 pandemisi döneminde geniş uygulama alanı bulan kısa çalışma ödeneğini TMS 20 Devlet Tarafından Sağlanan Teşvikler kapsamında incelenmiştir. Çalışma da BİST 100 şirketlerinin kısa çalışma ödeneğinden ve diğer devlet teşviklerinden faydalanma düzeyleri ve bunu finansal tablo dipnotlarında açıklama düzeyi incelenmiştir. Sonuç olarak BİST 100 şirketlerinin çoğunluğunun devletten teşvik aldığı ancak kısa çalışma ödeneğinden faydalanmadığı, faydalanan şirketlerin bir kısmının ise ilgili teşvikleri dipnotlarda açıklamadığı gözlemlenmiştir.

Keywords

TMS 20, COVID 19, Kısa Çalışma Ödeneği, Devlet Teşvikleri

INVESTIGATION OF GOVERNMENT INCENTIVES UNDER TAS 20 DURING COVID-19 PERIOD

Abstract

The COVID 19 virus, which emerged in China in the last months of 2019, became a pandemic in a short time and affected the whole world. Consequently, the contraction in the economy affected the markets negatively. Countries have announced and implemented various incentive programs in order to minimize the impact of potential contractions on both companies and employees. In this study, the short-time work allowance, which was widely used during the COVID 19 pandemic, was examined within the scope of TAS 20 Government Incentives. In the study, the utilization levels of BIST 100 companies from short-time work allowance and other government incentives and the level of disclosure of this in the footnotes of the financial statements were examined. As a result, it was observed that most of the BIST 100 companies received incentives from the government but did not benefit from the short-time working allowance, and some of the beneficiary companies did not explain the related incentives in the footnotes.

Keywords

TAS 20, COVID 19, Short Working Allowance, Government Incentives

References

• Akay, H., & Oğuz, M. (2015). Türk Turizm Sektöründe Teşvikler ve 20 Nolu Türkiye Muhasebe Standardı Çerçevesinde Muhasebeleştirilmesi. Niğde Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 8(4), 213 - 228.
• Altınkaynak, F., & Doğan, Ö. (2020). Türkiye’deki Finansal Raporlama Çerçevelerine Göre Devlet Teşviklerinin Karşılaştırmalı Analizi: Turizm Sektörü Örneği. Muhasebe ve Finansman Dergisi(86), 79-96.
• Anderson, R. M., Heesterbeek, H., Klinkenberg, D., & Hollingsworth, T. D. (2020). How will country-based mitigation measures influence the course of the COVID-19 epidemic? The Lancet(395), 931-934. doi:10.1016/S0140-6736(20)30567-5
• Ashraf, B. N.(2020). Economic İmpact Of Government İnterventions During The COVID-19 Pandemic: International Evidence From Financial Markets, Journal of Behavioral and Experimental Finance, 27, https://doi.org/10.1016/j.jbef.2020.100371
• Bakanlar Kurulu, İş Kanunu ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun, 26 Mayıs 2008 Tarih ve 26887 Sayılı Resmi Gazete
• Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun, 26 Mart 2020 Tarih ve 31080 Sayılı Resmi Gazete (Mükerrer)
• Bozdemir, E. (2010). İstihdama Yönelik İşveren Sigorta Primi Teşviklerinin Türkiye Muhasebe-Finansal Raporlama Standartları (TMS-20) Açısından Değerlendirilmesi ve Muhasebeleştirilmesi. Muhasebe ve Vergi Uygulamaları Dergisi, 3(3), 93 - 116.
• Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, 4447 Sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu, 8 Eylül 1999 Tarih ve 23810 Sayılı Resmi Gazete.
• Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Kısa Çalışma ve Kısa Çalışma Ödeneği Hakkında Yönetmelik,13 Ocak 2009 Tarih ve 27109Sayılı Resmi Gazete
• Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Kısa Çalışma ve Kısa Çalışma Ödeneği Hakkında Yönetmelik,30 Nisan 2011 Tarih ve 27920 Sayılı Resmi Gazete
• Çelik, T. Z., Gerekli, İ., Ertürk, S., Günay, Y., & Bilginer, M. (2016). TMS 20 Devlet Teşviklerinin Muhasebeleştirilmesi ve Devlet Yardımlarının Açıklanması. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, 5(2), 293 - 304.
• Dursun, G. D., Kablan, A., & Mangırcı, T. (2017). Muhasebe standardı kapsamında yatırım teşviklerinin muhasebeleştirilmesi. Anadolu Bil Meslek Yüksekokulu Dergisi(46), 35-46.
• Ertaş, F. C., Çidem, İ., & Çiğdem, R. (2017). Tarımsal Teşviklerin TMS 20 ve TMS 41 Kapsamında İncelenmesi. Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 19(3), 577 - 591.
• Giupponi G., Landais C. April 2020 Building effective short-time work schemes for the COVID-19 crisis, https://voxeu.org/article/building-effective-short-time-work-schemes-covid-19-crisis Erişim Tarihi 15.03.2021
• Grant Thornton Nisan 2020, COVID-19 Kapsamında Kısa Çalışma Ödeneği Şartları ve Başvuru Koşulları, https://www.grantthornton.com.tr/en-guncel/makaleler/kisa-calisma-odenegi/ Erişim Tarihi 15.03.2021
• İş Kur Raporlar https://www.iskur.gov.tr/kurumsal-bilgi/raporlar/ Erişim Tarihi 13.04.2021
• Kabataş, Y. (2009). Sosyal Güvenlik Kanunu ile Getirilen Bazı Teşviklerin Türkiye Finansal Raporlama Standartları (TMS 20) Açısından İncelenmesi ve Muhasebeleştirilmesi. Marmara Üniversitesi İİBF Dergisi, 27(2), 413 - 427.
• Kamu Gözetim Kurulu. (2005, 11 1). TMS 20 Devlet Teşviklerinin Muhasebeleştirilmesi ve Devlet Yardımlarının Açıklanması. 25983 Sayılı Resmi Gazete.
• Kamuyu Aydınlatma Platformu (KAP) https://www.kap.org.tr/tr/ (Erişim Tarihi 01.06.2021)
• Karasioğlu, F., & Kınalı, F. (2017). TMS – 20 Devlet Teşviklerinin Muhasebeleştirilme ve Finansal Raporlama Süreci. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, 20(2), 140 - 150.
• Karataş, G., & Tetik, N. (2018). Turizm İşletmelerine Sağlanan Devlet Teşviklerinin Muhasebeleştirilmesinin TMS-20 Standardı ve Tekdüzen Muhasebe Sistemi Açısından Karşılaştırılması. Muhasebe ve Vergi Uygulamaları, 11(1), 1-26.
• Kuzgun, İ. (2005). Türkiye'de Kısa Çalışma. H.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 23(2), 33 - 52.
• OECD Policy Responses to Coronavirus (COVID-19) “Job retention schemes during the COVID-19 lockdown and beyond” 12 October 2020, https://www.oecd.org/coronavirus/policy-responses/job-retention-schemes-during-the-covid-19-lockdown-and-beyond-0853ba1d/#endnotea0z2 Erişim Tarihi: 09.03.2021
• Okutmuş, E., Uyar, S., & Gövce, M. (2015). Sağlık Turizminde Devlet Teşviklerinin TMS 20 Kapsamında Muhasebeleştirilmesi. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 16(2), 63 - 82.
• Onay, A. (2016). Muhasebe Standartları Kapsamında DevletTeşviklerinin Muhasebeleştirilmesi. Aksaray Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 8(3), 31 - 45.
• Onur, G. (2020). TMS 20 - Devlet Teşviklerinin Muhasebeleştirilmesi ve Devlet Yardımlarının Açıklanması Standardının Örnek Uygulamalarla Değerlendirilmesi. Izmir Democracy University Social Sciences Journal, 3(1), 24-41.
• Reuters. ECB Asset Purchase Programme Boosts Euro. The Guardian; 2020 Mar 19. https://www.theguardian.com/world/2020/mar/19/ecb-asset-purchase-programme-boosts-euro Erişim Tarihi:11.03.2021
• Siddik,N. A. (2020). Economic stimulus for COVID-19 pandemic and its determinants: evidence from cross-country analysis, Heliyon, 6(12) https://doi.org/10.1016/j.heliyon.2020.e05634
• Sönmez, F. (2005). Devlet Teşvik ve Yardımlarının Muhasebeleştirilmesi. Muhasebe ve Finansman Dergisi(28), 125 - 140.
• Tekşen, Ö. (2010). TMS 20 Standardındaki Devlet Teşvikleri ile Türkiye'de Yeni Teşvik Sisteminde Yatırıma Sağlanan Desteklerin Muhasebe ve Vergi Açısından İncelenmesi. Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 29(2), 431 - 453.
• Temelli, F. (2019). Tarımsal Faaliyetlere Yönelik Devlet Teşviklerinin Türkiye Muhasebe Standartları Çerçevesinde Muhasebeleştirilmesi. Bartın Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 10(19), 1-18.
• Tunçez, H. A., & Ateş, A. (2016). Devlet Teşviklerinin Muhasebeleştirilmesi ve Devlet Yardımlarının Açıklanması Standardı (TMS 20) Kapsamında Turizm Sektöründe Muhasebe İşlemleri. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, 19(41), 87 - 96.
• Ulusan, H. (2008). Türk Muhasebe Hukuku Çerçevesinde Devlet Teşviklerinin Muhasebeleştirilmesi ve Raporlanması. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 22(2), 415 - 433.
• Uluslararası Çalışma Örgütü ILO (2020). COVID-19 Ortamında ve Sonrasında Uzaktan Çalışma Uygulama Klavuzu, ISBN 978-92-2-033624-3 (Türkçe PDF) https://www.ilo.org/wcmsp5/groups/public/---europe/---ro-geneva/---ilo-ankara/documents/publication/wcms_759299.pdf
• Wolf Michael, The long and short of short-time work amid COVID-19, Deloitte Insight 2020 june, https://www2.deloitte.com/xe/en/insights/economy/short-time-work-amid-covid-19.html
• World Economic Situation and Prospects 2021, Executive https://www.un.org/development/desa/dpad/publication/world-economic-situation-and-prospects-2021/ Erişim Tarihi: 11.03.2021
• Worldometers COVID 19 Sayıları, https://www.worldometers.info/coronavirus/countries-where-coronavirus-has-spread/ Erişim tarihi 18.02.21
• Yazarkan, H., & Yılmaz Soğuksu, Z. (2020). KOSGEB Tarafından KOBİ’lere Sağlanan Desteklerin Muhasebeleştirilmesi: MSUGT, BOBİ FRS ve TMS Karşılaştırması. Muhasebe ve Finansman Dergisi(87), 1 - 14.
• Yıldız, F., Topal, Y., & Küçükkahraman, B. (2012). Sanayi İşletmelerine Verilen Teşviklerin "TMS 20: Devlet Teşviklerinin Muhasebeleştirilmesi ve Devlet Yardımlarının Açıklanması" Standartı Işığında İncelenmesi ve Muhasebeleştirilmesi. Afyon Kocatepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 14(1), 295 - 312.
• Yılmaz, E. (2014). Türkiye Muhasebe Standartları Kapsamında Tarımsal Devlet Teşviklerinin Muhasebeleştirilmesi. Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 16(2), 57 - 71.
• Yürekli S. (2020) Çalışma Hayatında Koronavirüs (Covıd-19) Salgınının Etkileri, İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi Covid-19 Hukuk Özel Sayısı. 38(2)
• Zeytinoğlu, E., & Gönen, S. (2015). Devlet Teşvik ve Yardımlarının TMS 20 Kapsamında Muhasebeleştirilmesine Yönelik Değerlendirmeler. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi(45), 175 - 189.