Öğretmenlerin Kültürel Açıdan Duyarlı Öğretim Öz Yeterliliklerinin Değerlendirilmesi: Bir Uyarlama ve Uygulama Çalışması

Yıl 2022, Cilt: 55 Sayı: 55, 1 - 30, 29.01.2022

Ayşe Soylu , Ahmet Kaysılı

https://doi.org/10.15285/maruaebd.857168

Öz

Bu çalışmanın amacı mülteci öğrencilerin devam ettiği okullarda görev yapan ilkokul ve ortaokul öğretmenlerinin kültüre duyarlı öğretim öz yeterliklerini çeşitli değişkenler açısından belirlemektir. Ancak Türkçe alan yazında öğretmenlerin kültüre duyarlı öğretim öz yeterliliklerinin belirlenmesine olanak sağlayacak uygun bir ölçme aracının bulunmaması, öncelikli olarak Kültüre Duyarlı Öğretim Öz Yeterlilik Ölçeğinin (Siwatu, 2007) Türk kültürüne uyarlanmasını gerektirmiştir. Ölçeğin uyarlama sürecinde beş farklı öğretmen grubundan veri toplanmıştır. İlk grup ölçeğin dil geçerliliğini sağlamak üzere uygulandığı 40 İngilizce öğretmeninden oluşmaktadır. Ölçeğin yapı geçerliğini ve güvenirliğini sınamak için ise dört farklı gruptan veri toplanmıştır. Buna göre ilk uygulamada 233 öğretmenden elde edilen verilerle model doğrulanmadığı için açımlayıcı faktör analizi yapılmış ve 25 maddeden oluşan 5 faktörlü bir yapıya ulaşılmıştır. AFA sonucu ortaya çıkan faktör yapısının Türk kültüründe doğrulanıp doğrulanmadığını test etmek amacıyla 358 öğretmenden elde edilen verilerle doğrulayıcı faktör analizi yapılmıştır. Bu üçüncü gruptan elde edilen verilere göre kültüre duyarlı öğretim özyeterlilik puanlarının çeşitli değişkenlere göre farklılaşıp farklılaşmadığı da test edilmiştir. Ölçeğin ölçüt bağımlı geçerliğini sınamak için Çokkültürlü Yeterlik Algıları Ölçeği ile birlikte 46 öğretmene uygulanmış ve iki ölçekten elde edilen puanlar arasındaki korelasyon değerleri hesaplanmıştır. Ayrıca güvenirliği sınamak için ölçek 42 öğretmene uygulanmış ve test-tekrar test işlemi yapılmıştır. Öğretmenlerin kültüre duyarlı öğretim öz yeterlilikleri, görev yapmakta oldukları eğitim kademesine, mülteci öğrencilere öğretmenlik konusunda hazırlık eğitimi alıp almamalarına ve kapsayıcı eğitim seminerlerine katılıp katılmama durumlarına bağlı olarak farklılaşmaktadır. Bu tür eğitim programlarının öğretmenlerin öğrencilerin okul dışı yaşam koşulları ve bireysel farklılıklar konusunda bilinçlendirilmesinde etkili olduğu araştırmanın en genel sonucudur.

Anahtar Kelimeler

kültüre duyarlı öğretim, öz yeterlilik, öğretmenler, mülteci öğrenciler

Evaluating of The Culturally Responsive Teaching Self-Efficacy of Teachers: An Adaptation and Application Study

Öz

The purpose of this study is to determine the culturally responsive teaching self-efficacy of primary and secondary school teachers working in schools attended by refugee students in terms of various variables. However, due to the lack of any measurement tool in Turkish that teachers’ self-efficacy in culturally responsive teaching to be determined has required the Culturally Responsive Teaching Self-Efficacy Scale (Siwatu, 2007) to be adapted for Turkish culture. Data were collected from five different teacher groups in the process of adapting the scale. The first group consists of 40 English teachers who were applied the scale to ensure the language validity. In order to test the construct validity and reliability of the scale, data were collected from four different groups. As the model had not been confirmed with the data obtained from the 233 teachers in the initial application, exploratory factor analysis was performed and a 5-factor structure consisting of 25 items was reached. Accordingly, the confirmatory factor analysis was performed with the data obtained from 358 teachers in order to test whether the factor structure resulting from the exploratory factor analysis (EFA) was verified for Turkish culture. Whether or not the culture-sensitive teaching self-efficacy scores differ according to various variables were tested with respect to the data set. In order to test the criterion-dependent validity of the scale, it was applied to 46 teachers along with the Perceptions of Multicultural Competence Scale, and the correlation values between the scores obtained from the two scales were examined. In order to test the reliability of the scale, it was applied to 42 teachers using the test-retest method. The teachers’ culturally responsive teaching self-efficacy varies significantly based on the level of schooling in which they teach; whether they had taken preparatory training for teaching refugee students, and whether they had participated in inclusive education seminars. Consequently, such educational programs can be said to be effective in raising teachers’ awareness about out-of-school conditions and individual differences.

Anahtar Kelimeler

culturally responsive teaching, self-efficiacy, teachers, refugee children

Kaynakça

• Acar Çiftçi, Y. (2015). Çokkültürlü eğı̇tı̇m bağlamında öğretmenlerı̇n kültürel yeterlı̇klerı̇ne i̇lı̇şkı̇n algıları (Yayımlanmamış doktora tezi). Yıldız Teknik Üniversitesi, İstanbul.
• Alev, S., & Kara, M. (2021). The relationship between cultural intelligence and the attitudes towards refugee students: A study on primary school teachers. Participatory Educational Research, 8(1), 109-122. https://doi.org/10.17275/per.21.6.8.1
• Aslan, M. & Kozikoğlu, İ. (2017). Öğretmenlerin çokkültürlü eğitime yönelik tutumları: van i̇li örneği. Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 31, 729-737. DOI: http://dx.doi.org/10.14582/DUZGEF.1829
• Avcı, F. (2019). Teachers’ opinions on the problems faced by the refugee students in preschool education institutions. Language Teaching and Educational Research (LATER), 2(1), 57-80. https://doi.org/10.35207/later.537817
• Bandura, A. (1982). Self-efficacy mechanism in human agency. American Psychologist, 37(2), 122–147. https://doi.org/10.1037/0003-066X.37.2.122
• Bandura, A. (1997). Self-efficacy: The exercise of control. W H Freeman/Times Books/ Henry Holt & Co.
• Banks, J. A. (2004). Multicultural Education: Historical Development, Dimensions, and Practice. J. A. Banks, & C. A. M. Banks (Eds.), Handbook of Research on Multicultural Education içinde (s. 3-29). San Francisco, CA: Jossey-Bass.
• Başarır, F. (2012). Öğretmen Adaylarının Çok Kültürlü Eğı̇tı̇me İlı̇şkı̇n Görüşlerı̇nı̇n ve Öz-Yeterlı̇k Algılarının Değerlendı̇rı̇lmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Erciyes Üniversitesi, Kayseri.
• Başbay, A. & Kağnıcı, D. Y. (2011). Çok kültürlü yeterlik algıları ölçeği: Bir ölçek geliştirme çalışması. Eğitim ve Bilim, 161, 199-212.
• Bayram, N. (2009). Sosyal bilimlerde SPSS ile veri analizi. Bursa: Ezgi Kitabevi. “
• Bentler, P.M., & Bonett, D.G. (1980). Significance tests and goodness-of-fit in the analysis of covariance structures. Psychological Bulletin, 88(3), 588-606.
• Bentler, P. M. (1990). Comparative fit indexes in structural models. Psychological Bulletin, 107 (2), 238-246.
• Berger, P. L., & Luckmann, T. (2018). Gerçekliğin Sosyal İnşası (V. S. Öğütle, Çev.). Ankara: Atıf Yayınları.
• Bıkmaz, F. H. (2002). Fen öğretiminde öz-yeterlik inancı ölçeği, Eğitim bilimleri ve Uygulama, 1(2), 197-210.
• Bollen, K.A. (1989). Structural equations with latent variables. New York: Wiley.
• Bourdieu, P. & Passeron, J. C. (2015). Yeniden üretim: Eğitim sistemine i̇lişkin bir teorinin i̇lkeleri (Çev. A. Sümer, L. Ünsaldı, Ö. Akkaya). Ankara: Heretik Yayıncılık
• Börü, N. ve Boyacı, A. (2016). Göçmen öğrencı̇lerı̇n eğı̇tı̇m-öğretı̇m ortamlarında karşılaştıkları sorunlar: Eskı̇şehı̇r ı̇lı̇ örneğı̇. Turkish Studies, 11 (14), 123-158. DOI: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.9818
• Bradshaw, C. P., Pas, E. T., Bottiani, J. H., Debnam, K. J., Reinke, W. M., Herman, K. C. & Rosenberg, M. S. (2018). Promoting cultural responsivity and student engagement through double check coaching of classroom teachers: An efficacy. Study School Psychology Review, 47 (2), 118–134 DOI: 10.17105/SPR-2017-0119.V47-2
• Brown-Jeffy, S., & Cooper, J. E. (2011). Toward a conceptual framework of culturally relevant pedagogy: An overview of the conceptual and theoretical literature. Teacher Education Quarterly, 38, 65–84.
• Bulut, C. & Başbay, A. (2014). Öğretmenlerin çokkültürlü yeterlik algılarının i̇ncelenmesi. K. Ü. Kastamonu Eğitim Dergisi, 23 (3), 957-978.
• Burak, D. Amaç, Z., Doğan, Y., Duran, S., Yıldırım, F.& Uzun, H. (2020). İlk ve ortaokul öğretmenlerinin kültürlerarası anlayış ölçeği: uyarlama ve uygulama çalışması. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 9(1), 354-376.
• Büyüköztürk, Ş. (2003). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı (3. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Büyüköztürk, Ş., Aygün, Ö., Kılıç-Çakmak, E. & Karadeniz, Ş. (2016). Bilimsel araştırma yöntemleri (21. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Çoban, A. E., Güney Karaman, N. & Doğan, T. (2010). Öğretmen adaylarının kültürel farklılıklara yönelı̇k bakış açılarının çeşı̇tlı̇ demografı̇k değı̇şkenlere göre i̇ncelenmesı̇. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Dergisi, 10(1), 125-131.
• Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G. & Büyüköztürk, Ş. (2010). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik: SPSS ve LISREL uygulamaları. Ankara: Pegem Akademi.
• Darling-Hammond, L. (1997). Doing what matters most: Investing in quality education. New York: National Commission on Teaching and America’s Future
• Demir, S.& Başarır, F. (2013). Çok kültürlü eğitim çerçevesinde öğretmen adaylarının öz-yeterlik algılarının incelenmesi. International Journal of Social Science, 6(1), 609-641.
• Dickson, G. L., Chun, H. & Fernandez, I. T. (2016). The development and initial validation of the student measure of culturally responsive teaching. Assessment for Effective Intervention, 41(3), 141–154. DOI: 10.1177/1534508415604879
• Er, A. R. & Bayındır, N. (2015). İlkokula giden mülteci çocuklara yönelik sınıf öğretmenlerinin pedagojik yaklaşımları. Uluslararası Sosyal ve Eğitim Bilimleri Dergisi, 2(4), 175-185. DOI: 10.20860/ijoses.08223
• Erkuş, A. (2016). Psikolojide ölçme ve ölçek geliştirme- I. Ankara: Pegem Akademi.
• Evans, K. (2017). Examining the culturally responsive teaching self-efficacy of teacher candidates in hawaii (PhD Dissertation). Walden University.
• Field, A. (2005). Discovering statistics using SPSS. London: Sage.
• Fitchett, P. G., Starker, T. V. & Salyers, B. (2012). Examining culturally responsive teaching self-efficacy in a preservice social studies education course. Urban Education, 47(3), 585–611. DOI: 10.1177/0042085912436568 http://uex.sagepub.com
• Fraenkel, J. R. ve Wallen, N. E. (2009). How to design and evaluate research in education (Seventh Edition). New York: McGraw-Hill.
• Gay, G. (2000). Culturally responsive teaching: Theory, research and practice. New York: Teachers College Press.
• Gay, G. (2002). Culturally responsive teaching in special education for ethnically diverse students: Setting the stage. International Journal of Qualitative Studies in Education, 15(6), 613-629. doi:10.1080/0951839022000014349
• Hair, J.F., Tatham, R.L., Anderson, R.E., & Black, C.W. (2006). Multivariate Data Analysis. Pearson Prentice Hall, Upper Saddle River: NJ.
• Hall-Campbell, N.(2011). Culture in context: A mixed methods exploration of school climate and culturally relevant pedagogy beliefs in bahamian secondary education. (PhD Dissertation). Carolina State University.
• Hambleton, R. K. (2005). Issues, designs, and technical guidelines for adapting tests into multiple language sand cultures. R. K. Hambleton, P. Merenda, C. Spielberger (Eds.), Adapting educational and psychological tests for cross-cultural assessment içinde (s. 3-38). Lawrence Erlbaum.
• Howard, T. C. (2003). Culturally relevant pedagogy: Ingredients for critical teacher reflection. Theory into Practice, 42(3), 195-202.
• Hurn, C. J. (2016). Okulun imkan ve sınırları (Çev. Ed. M. Sever). Ankara: PegemA.
• Kara, M., & Özenç, M. (2020). A multidimensional approach to the problems experienced by the classroom teachers with Syrian students in their classes. International Journal of Progressive Education, 16(6), 184-201. doi: 10.29329/ijpe.2020.280.11
• Karaçam, M. Ş. & Koca, C. (2012). Beden eğitimi öğretmen adaylarının çokkültürlülük farkındalıkları. Hacettepe J. of Sport Sciences, 23 (3), 89–103
• Karadağ, Y (2019). Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarının Çokkültürlü Yeterliliklerinin İncelenmesi (Yayımlanmamış doktora tezi). Dumlupınar Üniversitesi, Kütahya.
• Karataş, K. (2018). Kültürel Değerlere Duyarlı Eğı̇tı̇m Açısından Sınıf Öğretmenlı̇ğı̇ Lı̇sans Programının Değerlendı̇rı̇lmesi (Yayımlanmamış doktora tezi). Dicle Üniversitesi, Diyarbakır.
• Kaysılı, A. (2021). Modern ve Çokkültürlü Toplumlarda Değerler Krizi ve Eğitim. S. T. Kamer (Ed.). Toplum ve Kültür Bağlamında Karakter ve Değerler Eğitimi içinde (s. 148-170). PegemA
• Kotluk, N. & Aydin, H. (2021). Culturally relevant/sustaining pedagogy in a diverse urban classroom: Challenges of pedagogy for Syrian refugee youths and teachers in Turkey. British Educational Research Journal, Early View. https://doi.org/10.1002/berj.3700)
• Kulkarni, S. S., Stacy, J. & Kertyzia, H. (2020) A Collaborative Self- Study: Advocating for Democratic Principles and Culturally Responsive Pedagogy in Teacher Education, The Educational Forum, 84:1, 4-17, DOI: 10.1080/00131725.2020.1679932
• Ladson-Billings, G. (1995). Toward a theory of culturally relevant pedagogy. American Educational Research Journal, 32(3), 465–491. https://doi.org/10.3102%2F00028312032003465
• Ladson-Billings, G. (2009). The dreamkeepers: Successful teachers of African American children. Jossey-Bass.
• Larson, K. E. (2015). An Investigation of the Association Between Teachers’ Use of Culturally Responsive Strategies, Culturally Responsive Teaching Self-Efficacy, and Teachers’ Ability to Manage Student Behavior. (PhD Disseration). Johns Hopkins University.
• Leonard, J. Mitchell, M., Barnes-Johnson, J., Unert, A., Outka-Hill, J., Robinson, R., & Hester-Croff, C. (2018). Preparing teachers to engage rural students in computational thinking through robotics, game design, and culturally responsive teaching. Journal of Teacher Education, 69(4), 386–407. DOI: 10.1177/0022487117732317
• Malo-Juvera, V., Correll, P. & Cantrell, S. (2018). A mixed methods investigation of teachers' self-efficacy for culturally responsive instruction. Teaching and Teacher Education, 74, 146-156. https://doi.org/10.1016/j.tate.2018.05.003
• Marsh, H.W., Balla, J.R., & McDonald, R.P. (1988). Goodness-of-fit indexes in confirmatory factor analysis: the effect of sample size. Psychological Bulletin, 103(3), 391-410.
• Martinez, J. A. (2016). The Relationship between Teachers’ Self-Efficacy and their use of Culturally Responsive Pedagogy (PhD Disseration). The University of Texas at Austin.
• Nayır, F. (2020). Kültürel değerlere duyarlı öğretmen ve sınıf yönetimi. S. Nayıs (Ed.), Kültürel Değerlere Duyarlı Eğitim içinde (s.215-245). Anı Yayıncılık
• Negishi, M. (2012). Foundational field experiences: A window into preservice teachers’ cultural consciousness and self-efficacy for teaching diverse learners. SRATE Journal, 21 (1), 37-43.
• Nieto, S. (1999). The light in their eyes. New York: Teachers College Press.
• Oğuz Duran, N.& Çalışkan, B. (2020). Psikolojik iyi oluş, cinsiyet, mesleki kıdem ve okuldaki görev süresinin öğretmen kültürlerarası duyarlılığını yordamadaki roller. Cumhuriyet International Journal of Education, 9(1), 198-218. http://dx.doi.org/10.30703/cije.560090
• Orçan, F., (2018). Exploratory and confirmatory factor analysis: which one to use first?. Journal of Measurement and Evaluation in Education and Psychology, 9(4), 413-421. DOI: 10.21031/epod.394323
• Özdemir, M. & Dil, K. (2013). Teachers’ attitudes toward multicultural education: case of Çankırı province. Ankara university Journal of Faculty of Educational Sciences, 46 (2), 215-232.
• Özüdoğru, F. (2018). The readiness of prospective teachers for culturally responsive teaching. Acta Didactica Napocensia, 11(3-4), 1-12, DOI: 10.24193/adn.11.3-4.1.
• Rengi, Ö. & Polat, S. (2014). Sınıf öğretmenlerinin kültürel farklılık algıları ve kültürlerarası duyarlılıkları. Zeitschrift für die Welt der Türken Journal of World of Turks, 6(3), 135-156.
• Richards, H. V., Brown, A. F. & Forde, T. B. (2004). Addressing Diversity in Schools: Culturally Responsive Pedagogy. National Center for Culturally Responsive Educational Systems.
• Sağlam, H. İ. & İlksen Kanbur, N. (2017). Sınıf öğretmenlerinin mülteci öğrencilere yönelik tutumlarının çeşitli değişkenler açısından i̇ncelenmesi. Sakarya University Journal of Education, 7(2), 310-323.
• Seçer, İ. (2013). SPSS ve LISREL ile pratik veri analizi. Ankara: Anı Yayıncılık
• Silva, K. A. (2017). Examining Elementary Teachers' Implementation of Culturally Responsive Teaching (Masters Theses). Eastern Illinois University.
• Şimşek, H., Dağıstan, A., Şahin, C., Koçyiğit, E., Dağıstan Yalçınkaya G., Kart, M. & Dağdelen, S. (2019). Kapsayıcı eğitim bağlamında Türkiye’de temel eğitim programlarında çokkültürlülüğün izleri. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(2), 177-197.
• Şimşek, O. F. (2007). Yapısal eşitlik modellemesine giriş: Temel ilkeler ve LISREL uygulamaları. İstanbul: Ekinoks
• Siwatu, K. O. (2007). Preservice teachers’ culturally responsive teaching self-efficacy and outcome expectancy beliefs. Teaching and Teacher Education, 23, 1086-1101.
• Siwatu, K. O. (2011). Preservice Teachers’ Culturally Responsive Teaching Self-Efficacy-Forming Experiences: A Mixed Methods Study. The Journal of Educational Research, 104:5, 360-369. DOI: 10.1080/00220671.2010.487081
• Skepple, R. G. (2011). Developing Culturally Responsive Preservice Teacher Candidates: Implications For Teacher Education Programs (PhD Disseration). Eastern Kentucky University.
• Soylu, A., Kaysılı, A.& Sever, M (2020). Refugee children and adaptation to school: an analysis through cultural responsivities of the teachers. Education and Science, 45 (201), 313-33. DOI: 10.15390/EB.2020.8274
• Starker, T. V. & Fitchett, P. G. (2013). Assisting preservice teachers toward becoming culturally responsive. DE GRUYTER, 8(1), 27–46. doi 10.1515/mlt-2012-0002
• Toprak, G. (2008). Öğretmenlerin çokkültürlü tutum ölçeğinin güvenirlik ve geçerlik çalışması (Yüksek Lisans Tezi). Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Tokat.
• Weinstein, C., Curran, M. & Tomlinson-Clarke, S. (2003). Culturally responsive classroom management: Awareness into action. Theory into Practice, 42(4), 269-276.
• Vidwans, M.& Faez, F. (2019). Teaching in linguistically and culturally diverse classrooms in canada: self-efficacy perceptions of internationally educated teachers. TESL Canada Journal, 36 (2), 48–67. https://doi.org/10.18806/tesl.v36i2.1313
• Villegas, A. M., & Lucas, T. (2002). Preparing culturally responsive teachers: Rethinking the curriculum. Journal of Teacher Education, 53(13).
• Yazıcı, S., Başol, G. & Toprak, G. (2009). Öğretmenlerin çokkültürlü eğitim tutumları: bir güvenirlik ve geçerlik çalışması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 37, 229-242.
• Young, J. R., Young, J. L., Fox, B. L.; Levingston, E. E.& Tholen, A. (2019). We would if we could: examining culturally responsive teaching self-efficacy in a middle school mathematics methods course. Northwest Journal of Teacher Education, 14 (1). DOI: 10.15760/nwjte.2019.14.1.3
• Young, S. & Sternod, B. M. (2011). Practicing culturally responsive pedagogy in physical education. Journal of Modern Education Review, 1(1), 1-9.