Öz
Reflecting periods of pre-and post-industrial society in cities can easily be understood in two different urban physiology. City plan, street-street system, urban form is quite different from the industrial revolution offers a relief. City of Kilis, place of incorporation, registration processes, urban land use, historical period, traces of ethnic and cultural differences can easily be observed in the structure of the city. The advantages of the process of formation as a result of the geographical location of the city of Kilis 19th Century has become the urban center. In the next phase the 19th century urban fabric, shaped by the inhabitants of this city with the experience of settlement and urban architecture has been designed in a different city attractions. Urban land use has become a functional interaction of the natural and human environment. In this study the 19th century, the city street and road systems in order to specify system, public spaces, urban structure and format by examining the reflections of the social and economic life were analysed. In this way, the pre-industrial urban space in shaping the character of shareholders is highlighted items.
Anahtar Kelimeler
Geography Historical Geography Kilis Gaziantep Kent Urban Land Use 19th Century.
Kaynakça
- Aliağaoğlu, A. ve Uğur, A., (2010). Şehir Coğrafyası, Nobel Yayın Dağıtım, Ankara.
- Alsaç, Ü., (1993). Türk Kent Düzenlemesi ve Konut Mimarlığı, Cep Üniversitesi, İletişim Yayınları, İstanbul.
- Bayartan, M., (2005). “Tarihi Coğrafya Çalışmaları Açısından Şehir Ve Osmanlı Şehri”, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Coğrafya Bölümü Coğrafya Dergisi, S.13, İstanbul, s. 97
- Bebekoğlu, S., (2008). Kilis Kültür Envanteri, Ankara.
- Cansever, T., (1997). İslamda Şehir ve Mimari, İz Yayıncılık, İstanbul. Egli, A.E., (1962). Geschichte des Staedtebaues, c.2, Erlenbach-Zürich, Stuttgart.
- Erzen, N.J., (2003). Çevre Estetiği, ODTU Yayıncılık, Ankara.
- Faroqhi, S., (2004). “Krizler ve Değişim 1590-1699”, Osmanlı İmparatorluğunun Ekonomik ve Sosyal Tarihi, İçinde H. İnalcık, D. Quataert, c. 2, sf. 562-743, Eren Yayıncılık, İstanbul.
- Hatt, K.H., vd, 20. Yüzyıl Kenti, (Çev. A. Alkan), İmge Kitabevi, İstanbul. Kesici, Ö., (1995). “Kilis’in Şehir Coğrafyası Özelliklerine Genel Bir Bakış”, Doğu Coğrafya Dergisi, s.1, Erzurum.
- Kuban, D., (1965). “Anadolu-Türk Şehri Tarihi Gelişmesi, Sosyal ve Fiziki Özellikleri Üzerinde Bazı Gelişmeler”, Vakıflar Dergisi, c. 7, s.53-73, Ankara.
- Raymond, A., (1995). Osmanlı Döneminde Arap Kentleri, Tarih Vakfı Yurt Yayınları, İstanbul.
- Savaşçioğlu, R., (2008). Tarihi Kilis Evleri, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Konya.
- Tamdoğan-Ebel, I., (2000). Hanlar Ya da Osmanlı Kentinde Yabancı, Osmanlı İmparatorluğunda Yaşamak, İçinde F. Georgeon, P. Dumont, İletişim, İstanbul.
- Tanyeli, U., (1987). Anadolu Türk Kentinde Fiziksel Yapının Evrim Süreci (Doktora Tezi), İTÜ Mimarlık Fakültesi Baskı Atölyesi, İstanbul.
- Tunçdilek, N., (1986). Türkiye’de Yerleşmenin Evrimi, İÜ. Yayınları , İstanbul.
Öz
ÖZET
Sanayi toplumu öncesi ve sonrası dönemleri yansıtan şehirlerde, iki farklı kentsel fizyoloji kolaylıkla anlaşılabilir. Şehir planı, cadde-sokak sistemi, kent formu sanayi devriminden oldukça farklı bir relief sunar. Kilis şehri; kuruluş yeri, tarihi süreçler, şehir içi arazi kullanımı, etnik yapısı ve kültürel farklılıkların tarihi dönemdeki izlerinin kolaylıkla gözlemlenebildiği bir şehirdir.
Kilis şehri oluşum sürecinde coğrafi konumunun avantajları neticesinde XIX. Yüzyılda kentsel merkez haline gelmiştir. Sonraki aşamada ise XIX. yüzyılda kentsel dokuyu, kentte yaşayanların yerleşim tecrübesi ile şekillendirdiği farklı bir şehir mekanı ve kentsel mimari dizayn edilmiştir. Şehiriçi arazi kullanımı doğal ve beşeri ortamın etkileşimi ile işlevsel bir hale gelmiştir. Çalışmada XIX. yüzyıl kent sisteminin ortaya konulabilmesi için sokak ve cadde sistemleri, kamusal mekanlar, kent dokusu ve biçimi ele alınarak, sosyal ve iktisadi yaşama yansımaları analiz edilmeye çalışılmıştır. Bu yolla sanayi öncesi kentsel mekanın biçimlenmesinde, karakterinde pay sahibi öğeler öne çıkarılmıştır.
Anahtar Kelimeler: Coğrafya, Tarihi Coğrafya, Kilis, Gaziantep, Kent Şehiriçi Arazi Kullanımı, XIX. Yüzyıl.
ABSTRACT
Reflecting periods of pre-and post-industrial society in cities can easily be understood in two different urban physiology. City plan, street-street system, urban form is quite different from the industrial revolution offers a relief. City of Kilis, place of incorporation, registration processes, urban land use, historical period, traces of ethnic and cultural differences can easily be observed in the structure of the city.
The advantages of the process of formation as a result of the geographical location of the city of Kilis 19th Century has become the urban center. In the next phase the 19th century urban fabric, shaped by the inhabitants of this city with the experience of settlement and urban architecture has been designed in a different city attractions. Urban land use has become a functional interaction of the natural and human environment. In this study the 19th century, the city street and road systems in order to specify system, public spaces, urban structure and format by examining the reflections of the social and economic life were analysed. In this way, the pre-industrial urban space in shaping the character of shareholders is highlighted items.
Keywords: Geography, Historical Geography, Kilis, Gaziantep, Kent Urban Land Use, 19th Century.
Anahtar Kelimeler
Coğrafya Tarihi Coğrafya Kilis Gaziantep Kent Şehiriçi Arazi Kullanımı XIX. Yüzyıl.
Kaynakça
- Aliağaoğlu, A. ve Uğur, A., (2010). Şehir Coğrafyası, Nobel Yayın Dağıtım, Ankara.
- Alsaç, Ü., (1993). Türk Kent Düzenlemesi ve Konut Mimarlığı, Cep Üniversitesi, İletişim Yayınları, İstanbul.
- Bayartan, M., (2005). “Tarihi Coğrafya Çalışmaları Açısından Şehir Ve Osmanlı Şehri”, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Coğrafya Bölümü Coğrafya Dergisi, S.13, İstanbul, s. 97
- Bebekoğlu, S., (2008). Kilis Kültür Envanteri, Ankara.
- Cansever, T., (1997). İslamda Şehir ve Mimari, İz Yayıncılık, İstanbul. Egli, A.E., (1962). Geschichte des Staedtebaues, c.2, Erlenbach-Zürich, Stuttgart.
- Erzen, N.J., (2003). Çevre Estetiği, ODTU Yayıncılık, Ankara.
- Faroqhi, S., (2004). “Krizler ve Değişim 1590-1699”, Osmanlı İmparatorluğunun Ekonomik ve Sosyal Tarihi, İçinde H. İnalcık, D. Quataert, c. 2, sf. 562-743, Eren Yayıncılık, İstanbul.
- Hatt, K.H., vd, 20. Yüzyıl Kenti, (Çev. A. Alkan), İmge Kitabevi, İstanbul. Kesici, Ö., (1995). “Kilis’in Şehir Coğrafyası Özelliklerine Genel Bir Bakış”, Doğu Coğrafya Dergisi, s.1, Erzurum.
- Kuban, D., (1965). “Anadolu-Türk Şehri Tarihi Gelişmesi, Sosyal ve Fiziki Özellikleri Üzerinde Bazı Gelişmeler”, Vakıflar Dergisi, c. 7, s.53-73, Ankara.
- Raymond, A., (1995). Osmanlı Döneminde Arap Kentleri, Tarih Vakfı Yurt Yayınları, İstanbul.
- Savaşçioğlu, R., (2008). Tarihi Kilis Evleri, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Konya.
- Tamdoğan-Ebel, I., (2000). Hanlar Ya da Osmanlı Kentinde Yabancı, Osmanlı İmparatorluğunda Yaşamak, İçinde F. Georgeon, P. Dumont, İletişim, İstanbul.
- Tanyeli, U., (1987). Anadolu Türk Kentinde Fiziksel Yapının Evrim Süreci (Doktora Tezi), İTÜ Mimarlık Fakültesi Baskı Atölyesi, İstanbul.
- Tunçdilek, N., (1986). Türkiye’de Yerleşmenin Evrimi, İÜ. Yayınları , İstanbul.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | tr; |
|---|---|
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 27 Kasım 2014 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2014 Sayı: 29 |