Acil tedavi birimlerinde adli olgudan biyolojik materyal alınması ve gönderilmesi

Beytullah Karadayı; Melek Kolusayın; Ahsen Kaya; Şükriye Karadayı

doi:10.5472/MMJ.2013.02891.0

-

Year 2013, , 111 - 117, 30.09.2015

Beytullah Karadayı Melek Kolusayın Ahsen Kaya Şükriye Karadayı

https://doi.org/10.5472/MMJ.2013.02891.0

Cited By: 4

Abstract

Forensic patients coming to a hospitals’ emergency unit are first examined by physicians, nurses and other health workers of these units. An informed consent approved by the suspect or victim and the decision from a court or judge are essential in order to collect the biological materials for the biological and chemical examinations. Previous studies indicated that professionals of emergency services who have dealt with forensic cases have had insufficient Beytullah Karadayı ( ), Melek Özlem KolusayınAdli Tıp Anabilim Dalı, Cerrahpaşa Tıp Fakültesi, İstanbul Üniversitesi, İstanbul, Türkiyee-posta: bkaradayi1970@yahoo.comAhsen KayaAdli Tıp Anabilim Dalı, Tıp Fakültesi, Ege Üniversitesi, İzmir, TürkiyeŞükriye KaradayıMikrobiyoloji, Halk Sağlığı Kurumu, İstanbul, TürkiyeBaşvuru/Submitted: 05.06. 2013 - Kabul/Accepted: 15.08.2013instructions about collection, storage and transfer of the biological samples through the chain of custody. In forensic investigations, medical personnel should be aware of their legal responsibilities and the importance of their procedures. This situation can provide appropriate collection and prevent the contamination of critical evidences. The objective of this study is to provide information about collection, custody, security, handling and storing of biological samples for medical personnel in emergency units. As a result, medical personnal in emergency services who are welltrained about forensic sciences, have been vocationally retrained, supplied with sufficient equipment and have interacted with a Prosecutor of the Republic will produce better results in relation to their responsibilities for forensic incidents.

Keywords

Biological samples, Medico-legal case, Emergency medicine, Evidence

References

1. Biçer S, Sezer S, Çetindağ F, et al. Acil çocuk kliniği 2005 yılı akut zehirlenme olgularının değerlendirilmesi. Marmara Med J 2007; 20:12-20.
2. Özden D, Yıldırım N. Adli vakaya hemşirelerin yaklaşımı. Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik Dergisi 2009; 16:73-81.
3. Sunmaz D, Başbakkal Z, Bolışık B. Adli hemşirenin çalışma alanları. Adli Bilimler Dergisi 2008; 7: 42-7.
4. Sharma BR. Clinical forensic medicine-management of crime victims from trauma to trial. J Clin Forensic Med 2003; 10: 267-73. doi:10.1016/j.jcfm.2003.09.003
5. Yelken N, Tunalı G, Gültekin G. Adli hemşireliğin Türkiye’deki durumu. Sted 2004; 13: 171-2.
6. Abdool NN, Brysiewicz PA. Description of the forensic nursing role in emergency departments in Durban, South Africa. J Emerg Nurs 2009; 35: 16-21. doi:10.1016/j.jen.2008.02.003
7. Kök AN, Özturk S, Tunalı İ. Yatarak tedavi gören 959 adli vakanın retrospektif değerlendirilmesi. Adli Tıp Derg 1992; 8: 93-8.
8. Fatih MY, Perihan B, Sunay YM, Coşkun Y. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi acil servisine başvuran adli olguların değerlendirilmesi. Adli Bilimler Dergisi 2002; 1: 21-6.
9. Michel, CM. Implementing a Forensic educational package for registered nurse in two emergency departments in Western Australia, Doctorate Thesis, University of Notre Dame Australia, Australia,2008.
10. Eşiyok B, Hancı H, Özdemir Ç, Yelken N, Zeyfeoğlu Y. Adli hemşirelik. Sted 2004; 13: 169-71.
11. İlçe A, Yıldız D, Baysal G, Özdoğan F, Taş F. Acil servislerde çalışan sağlık bakım personelinin adli olgularda delillerin korunması ve saklanmasına yönelik bilgi ve uygulamalarının incelenmesi. Ulus Travma Acil Cerrahi Derg 2010; 16: 546-51.
12. Gökdoğan MR, Erkol Z. Forensic nursing in Bolu. J Clin Forensic Med 2005; 12: 14-7. doi:10.1016/j.jcfm.2004.10.002
13. McGillivray B. The role of Victorian emergency nurses in the collection and preservation of forensic evidence: a review of the literature. Accid Emerg Nurs 2005; 13: 95-100. doi:10.1016/j.aaen.2004.09.001
14. Türk Ceza Kanunu. Kanun Numarası: 5237, Kabul Tarihi: 12.10.2004, Yayımlandığı Resmi Gazete Tarihi: 01.06.2005, Yayımlandığı Resmi Gazete Sayısı: 25611.
15. Tuğcu H, Toygar M, Can İÖ, Safalı M. Hekimin adli ve tıbbi rapor hazırlama sorumluluğu. TSK Koruyucu Hekimlik 2006; 5: 466-75.
16. Tuğcu H. Acil olgularda hekim sorumluluğu. Klinik Gelişim Dergisi Adli tıp özel sayısı, 2009; 22:85-8.
17. Zeyfeoğlu Y. Acil hekiminin hukuki yükümlülükleri. Türkiye Klinikleri Cerrahi Tıp Bilimleri Dergisi. 2006; 2: 10-9.
18. Cingil FA. Adli hemşirelik. Adli hemşireliğin Türkiye’deki ve dünyadaki gelişimi. 2007. http://www.gata.edu.tr/bashemsirelik/ dosya/ (Erişim tarihi 27/08/2010)
19. http://www.scribd.com/doc/79074114/adlihem%C5%9Firelik (Erişim tarihi: 15.01.2013).
20. Ceza Muhakemesi Kanunu. Kanun Numarası:5271, Kabul Tarihi: 12.10.2004, Yayımlandığı Resmi Gazete Tarihi: 01.06.2005, Yayımlandığı Resmi Gazete Sayısı: 25611.
21. Ceza Muhakemesinde Beden Muayenesi, Genetik İncelemeler ve Fizik Kimliğin Tespiti Hakkında Yönetmelik. Yayımlandığı Resmî Gazete Tarihi: 1 Haziran 2005, Yayımlandığı Resmi Gazete Sayısı: 25832.
22. Kalemoğlu M. Acil Serviste hekim sorumluluğu. Türkiye Klinikleri J Med Sc 2005, 25: 824-8.
23. Özdikmen T. Acil vakalarda adli boyut. İstanbul: Güncel Yayıncılık, 2008.
24. Karadayı B, Kolusayın Ö. Adli biyoloji. Adli Tıp Ders Kitabı. İstanbul: İstanbul Üniversite Yayınları, 2011, 472-90.
25. Technical Working Group on Biological Evidence Preservation. The Biological Evidence Preservation Handbook: Best Practices for Evidence Handlers, 2013. doi:10.6028.NIST.IR.7928.
26. Açıkgöz HN, Hancı İH, Çakır AH. DNA laboratuvarının işleyişi. STED 2002; 11: 126–8.
27. Johnson D. Forensic evidence preservation the emergency nurses’ role. Aust Emerg Nurs J 1997;1: 37-40. doi:10.1016/S1328-2743(97)80032- 6.
28. http://www.atk.gov.tr/biyoloji_ihtisas_daireleri.html. (Erişim tarihi 6.5.2013).
29. Evans MM, Stagner PA. Maintaining the chain of custody evidence handling in forensic cases. AORN Journal 2003; 78: 563-9. doi:10.1016/S0001-2092(06)60664-9
30. Celbis O, Karaca M, Özdemir B, Isır AB. Cinsel suçlarda muayene. Harran Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi 2004; 1: 48-52.
31. Ingemann-Hansen O, Charles AV. Forensic medical examination of adolescent and adult victims of sexual violence. Best Pract Res Clin Obstet Gynaecol 2013; 27: 91-102. doi: 10.1016/j. bpobgyn.2012.08.014.
32. Ingemann-Hansen O, Brink O, Sabroe S, et al. Legal aspects of sexual violence-Does forensic evidence make a difference? Forensic Sci Int 2008;180:98–104. doi: 10.1016/j.forsciint.2008.07.009
33. Jänisch S, Meyer H, Germerott T, Schulz Y, Albrecht UV, Schmidt A, Debertin AS. Analysis of clinical forensic examination reports on sexually abused children. Arch Kriminol 2010; 225: 18-27.
34. Lynch VA. Forensic nursing. St. Louis: Elsevier Mosby, 2006.
35. Guidelines for the Forensic Analysis of Drugs Facilitating Sexual Assault and other Criminal Acts. United Nations Office on Drugs and Crime (UNODC), Office on Drugs and Crime Laboratory and Scientific Section. Vienna: United Nations, 2011. 27-8.
36. Ricci G, Majori S, Zappatera A, Rocca G, Buonocere F. Prevalance of alcohol and drugs in urine of patients involved in road accidents. JJ Prev Med Hyg 2008; 49: 89-95.
37. Koçak A, Aktaş EO, Şenol E, Erdinç S. Determining levels of distinct types of alcoholic beverages. Türkiye Klinikleri J Foren Med 2006; 3: 1-12.
38. Petkovic S, Savic S, Zgonjanin D, Samojlik I. Ethanol concentrations in antemortem blood samples under controlled conditions. Alcohol Alcohol 2008; 43: 658–60. doi:10.1093/alcalc/agn072
39. Stevens S. Cracking the case: your role in forensic nursing. Nursing 2004; 34:54-6.
40. Polat O. Klinik adli tıp, adli tıp uygulamaları. Ankara: Seçkin Yayıncılık, 2006.
41. Hancı H. Adli tıp ve adli bilimler. 1. Baskı, Ankara: Sözkesen Matbaacılık, 2002; 483-9.

Acil tedavi birimlerinde adli olgudan biyolojik materyal alınması ve gönderilmesi

Year 2013, , 111 - 117, 30.09.2015

Beytullah Karadayı Melek Kolusayın Ahsen Kaya Şükriye Karadayı

https://doi.org/10.5472/MMJ.2013.02891.0

Cited By: 4

Abstract

Hastanelerin acil tedavi ünitelerine başvuran adli olgular ile ilk
temas edenler bu birimlerde görevli hekim, hemşire ve diğer sağlık
personelidir. Adli olgu kapsamında şüpheliden ya da mağdurdan
biyolojik ve kimyasal incelemeler yapılabilmesi amacıyla biyolojik
materyal alınabilmesi için mahkeme veya hakim kararı ve kişinin
aydınlatılmış onamı alınmış olması gerekmektedir. Daha önce
yapılan pek çok çalışmada adli olgu ile karşılaşan acil servis
çalışanlarının, delil niteliği taşıyabilecek biyolojik materyallerin
nasıl toplandığı, saklandığı ve delil zincirinin nasıl oluşturulduğu
konusunda bilgilerinin yeterli düzeyde olmadığı bildirilmiştir. Adli
incelemelerde sağlık personelinin hukuki sorumluluklarını bilmesi,
duyarlılığı ve bilgisi önemli kanıtların bozulmasını engelleyecek
ve kanıtların doğru toplanmasını sağlayacaktır. Bu yazıda acil
tedavi ünitelerinde çalışan sağlık çalışanlarının, adli olgulardan
biyolojik materyal alınması, paketlenmesi, korunması, saklanması
ve gönderilmesi konusundaki bilgi ve uygulama eksikliklerinin
giderilmesi amaçlanmıştır. Adli bilimler konusunda yeterli eğitim
almış, meslek içi eğitimle bilgi ve becerisi daha da geliştirilmiş,
yeterli araç ve gereçle donatılmış, Cumhuriyet savcısı ile koordineli
hareket eden acil birimlerde görevli sağlık personeli, adli olgu ile
karşılaştığında sorumluluklarını daha iyi yerine getirecektir.

Keywords

Biyolojik materyal, Adli olgu, Acil tıp, Delil

References

1. Biçer S, Sezer S, Çetindağ F, et al. Acil çocuk kliniği 2005 yılı akut zehirlenme olgularının değerlendirilmesi. Marmara Med J 2007; 20:12-20.
2. Özden D, Yıldırım N. Adli vakaya hemşirelerin yaklaşımı. Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik Dergisi 2009; 16:73-81.
3. Sunmaz D, Başbakkal Z, Bolışık B. Adli hemşirenin çalışma alanları. Adli Bilimler Dergisi 2008; 7: 42-7.
4. Sharma BR. Clinical forensic medicine-management of crime victims from trauma to trial. J Clin Forensic Med 2003; 10: 267-73. doi:10.1016/j.jcfm.2003.09.003
5. Yelken N, Tunalı G, Gültekin G. Adli hemşireliğin Türkiye’deki durumu. Sted 2004; 13: 171-2.
6. Abdool NN, Brysiewicz PA. Description of the forensic nursing role in emergency departments in Durban, South Africa. J Emerg Nurs 2009; 35: 16-21. doi:10.1016/j.jen.2008.02.003
7. Kök AN, Özturk S, Tunalı İ. Yatarak tedavi gören 959 adli vakanın retrospektif değerlendirilmesi. Adli Tıp Derg 1992; 8: 93-8.
8. Fatih MY, Perihan B, Sunay YM, Coşkun Y. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi acil servisine başvuran adli olguların değerlendirilmesi. Adli Bilimler Dergisi 2002; 1: 21-6.
9. Michel, CM. Implementing a Forensic educational package for registered nurse in two emergency departments in Western Australia, Doctorate Thesis, University of Notre Dame Australia, Australia,2008.
10. Eşiyok B, Hancı H, Özdemir Ç, Yelken N, Zeyfeoğlu Y. Adli hemşirelik. Sted 2004; 13: 169-71.
11. İlçe A, Yıldız D, Baysal G, Özdoğan F, Taş F. Acil servislerde çalışan sağlık bakım personelinin adli olgularda delillerin korunması ve saklanmasına yönelik bilgi ve uygulamalarının incelenmesi. Ulus Travma Acil Cerrahi Derg 2010; 16: 546-51.
12. Gökdoğan MR, Erkol Z. Forensic nursing in Bolu. J Clin Forensic Med 2005; 12: 14-7. doi:10.1016/j.jcfm.2004.10.002
13. McGillivray B. The role of Victorian emergency nurses in the collection and preservation of forensic evidence: a review of the literature. Accid Emerg Nurs 2005; 13: 95-100. doi:10.1016/j.aaen.2004.09.001
14. Türk Ceza Kanunu. Kanun Numarası: 5237, Kabul Tarihi: 12.10.2004, Yayımlandığı Resmi Gazete Tarihi: 01.06.2005, Yayımlandığı Resmi Gazete Sayısı: 25611.
15. Tuğcu H, Toygar M, Can İÖ, Safalı M. Hekimin adli ve tıbbi rapor hazırlama sorumluluğu. TSK Koruyucu Hekimlik 2006; 5: 466-75.
16. Tuğcu H. Acil olgularda hekim sorumluluğu. Klinik Gelişim Dergisi Adli tıp özel sayısı, 2009; 22:85-8.
17. Zeyfeoğlu Y. Acil hekiminin hukuki yükümlülükleri. Türkiye Klinikleri Cerrahi Tıp Bilimleri Dergisi. 2006; 2: 10-9.
18. Cingil FA. Adli hemşirelik. Adli hemşireliğin Türkiye’deki ve dünyadaki gelişimi. 2007. http://www.gata.edu.tr/bashemsirelik/ dosya/ (Erişim tarihi 27/08/2010)
19. http://www.scribd.com/doc/79074114/adlihem%C5%9Firelik (Erişim tarihi: 15.01.2013).
20. Ceza Muhakemesi Kanunu. Kanun Numarası:5271, Kabul Tarihi: 12.10.2004, Yayımlandığı Resmi Gazete Tarihi: 01.06.2005, Yayımlandığı Resmi Gazete Sayısı: 25611.
21. Ceza Muhakemesinde Beden Muayenesi, Genetik İncelemeler ve Fizik Kimliğin Tespiti Hakkında Yönetmelik. Yayımlandığı Resmî Gazete Tarihi: 1 Haziran 2005, Yayımlandığı Resmi Gazete Sayısı: 25832.
22. Kalemoğlu M. Acil Serviste hekim sorumluluğu. Türkiye Klinikleri J Med Sc 2005, 25: 824-8.
23. Özdikmen T. Acil vakalarda adli boyut. İstanbul: Güncel Yayıncılık, 2008.
24. Karadayı B, Kolusayın Ö. Adli biyoloji. Adli Tıp Ders Kitabı. İstanbul: İstanbul Üniversite Yayınları, 2011, 472-90.
25. Technical Working Group on Biological Evidence Preservation. The Biological Evidence Preservation Handbook: Best Practices for Evidence Handlers, 2013. doi:10.6028.NIST.IR.7928.
26. Açıkgöz HN, Hancı İH, Çakır AH. DNA laboratuvarının işleyişi. STED 2002; 11: 126–8.
27. Johnson D. Forensic evidence preservation the emergency nurses’ role. Aust Emerg Nurs J 1997;1: 37-40. doi:10.1016/S1328-2743(97)80032- 6.
28. http://www.atk.gov.tr/biyoloji_ihtisas_daireleri.html. (Erişim tarihi 6.5.2013).
29. Evans MM, Stagner PA. Maintaining the chain of custody evidence handling in forensic cases. AORN Journal 2003; 78: 563-9. doi:10.1016/S0001-2092(06)60664-9
30. Celbis O, Karaca M, Özdemir B, Isır AB. Cinsel suçlarda muayene. Harran Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi 2004; 1: 48-52.
31. Ingemann-Hansen O, Charles AV. Forensic medical examination of adolescent and adult victims of sexual violence. Best Pract Res Clin Obstet Gynaecol 2013; 27: 91-102. doi: 10.1016/j. bpobgyn.2012.08.014.
32. Ingemann-Hansen O, Brink O, Sabroe S, et al. Legal aspects of sexual violence-Does forensic evidence make a difference? Forensic Sci Int 2008;180:98–104. doi: 10.1016/j.forsciint.2008.07.009
33. Jänisch S, Meyer H, Germerott T, Schulz Y, Albrecht UV, Schmidt A, Debertin AS. Analysis of clinical forensic examination reports on sexually abused children. Arch Kriminol 2010; 225: 18-27.
34. Lynch VA. Forensic nursing. St. Louis: Elsevier Mosby, 2006.
35. Guidelines for the Forensic Analysis of Drugs Facilitating Sexual Assault and other Criminal Acts. United Nations Office on Drugs and Crime (UNODC), Office on Drugs and Crime Laboratory and Scientific Section. Vienna: United Nations, 2011. 27-8.
36. Ricci G, Majori S, Zappatera A, Rocca G, Buonocere F. Prevalance of alcohol and drugs in urine of patients involved in road accidents. JJ Prev Med Hyg 2008; 49: 89-95.
37. Koçak A, Aktaş EO, Şenol E, Erdinç S. Determining levels of distinct types of alcoholic beverages. Türkiye Klinikleri J Foren Med 2006; 3: 1-12.
38. Petkovic S, Savic S, Zgonjanin D, Samojlik I. Ethanol concentrations in antemortem blood samples under controlled conditions. Alcohol Alcohol 2008; 43: 658–60. doi:10.1093/alcalc/agn072
39. Stevens S. Cracking the case: your role in forensic nursing. Nursing 2004; 34:54-6.
40. Polat O. Klinik adli tıp, adli tıp uygulamaları. Ankara: Seçkin Yayıncılık, 2006.
41. Hancı H. Adli tıp ve adli bilimler. 1. Baskı, Ankara: Sözkesen Matbaacılık, 2002; 483-9.

There are 41 citations in total.

Details

Primary Language	Turkish
Journal Section	Review Makaleler
Authors	Beytullah Karadayı This is me Melek Kolusayın This is me Ahsen Kaya This is me Şükriye Karadayı This is me
Publication Date	September 30, 2015
Published in Issue	Year 2013

Cite

APA	Karadayı, B., Kolusayın, M., Kaya, A., Karadayı, Ş. (2015). Acil tedavi birimlerinde adli olgudan biyolojik materyal alınması ve gönderilmesi. Marmara Medical Journal, 26(3), 111-117. https://doi.org/10.5472/MMJ.2013.02891.0
AMA	Karadayı B, Kolusayın M, Kaya A, Karadayı Ş. Acil tedavi birimlerinde adli olgudan biyolojik materyal alınması ve gönderilmesi. Marmara Med J. September 2015;26(3):111-117. doi:10.5472/MMJ.2013.02891.0
Chicago	Karadayı, Beytullah, Melek Kolusayın, Ahsen Kaya, and Şükriye Karadayı. “Acil Tedavi Birimlerinde Adli Olgudan Biyolojik Materyal alınması Ve gönderilmesi”. Marmara Medical Journal 26, no. 3 (September 2015): 111-17. https://doi.org/10.5472/MMJ.2013.02891.0.
EndNote	Karadayı B, Kolusayın M, Kaya A, Karadayı Ş (September 1, 2015) Acil tedavi birimlerinde adli olgudan biyolojik materyal alınması ve gönderilmesi. Marmara Medical Journal 26 3 111–117.
IEEE	B. Karadayı, M. Kolusayın, A. Kaya, and Ş. Karadayı, “Acil tedavi birimlerinde adli olgudan biyolojik materyal alınması ve gönderilmesi”, Marmara Med J, vol. 26, no. 3, pp. 111–117, 2015, doi: 10.5472/MMJ.2013.02891.0.
ISNAD	Karadayı, Beytullah et al. “Acil Tedavi Birimlerinde Adli Olgudan Biyolojik Materyal alınması Ve gönderilmesi”. Marmara Medical Journal 26/3 (September 2015), 111-117. https://doi.org/10.5472/MMJ.2013.02891.0.
JAMA	Karadayı B, Kolusayın M, Kaya A, Karadayı Ş. Acil tedavi birimlerinde adli olgudan biyolojik materyal alınması ve gönderilmesi. Marmara Med J. 2015;26:111–117.
MLA	Karadayı, Beytullah et al. “Acil Tedavi Birimlerinde Adli Olgudan Biyolojik Materyal alınması Ve gönderilmesi”. Marmara Medical Journal, vol. 26, no. 3, 2015, pp. 111-7, doi:10.5472/MMJ.2013.02891.0.
Vancouver	Karadayı B, Kolusayın M, Kaya A, Karadayı Ş. Acil tedavi birimlerinde adli olgudan biyolojik materyal alınması ve gönderilmesi. Marmara Med J. 2015;26(3):111-7.

Marmara Medical Journal

-

Abstract

Keywords

References

Acil tedavi birimlerinde adli olgudan biyolojik materyal alınması ve gönderilmesi

Abstract

Keywords

References

Details

Cite

Cited By

The Importance of the Split Blood Specimen in Postmortem Medicolegal Examinations: Methanol Intoxication

The Bulletin of Legal Medicine

https://doi.org/10.17986/blm.1608

Evaluation of teaching forensic nursing course on undergraduate nursing student’s forensic nursing knowledge

Egyptian Journal of Forensic Sciences

https://doi.org/10.1186/s41935-022-00307-0

THE EFFECT OF THE COVID-19 PANDEMIC ON FORENSIC CASES OF EMERGENCY MEDICAL SERVICES

Ankara Eğitim ve Araştırma Hastanesi Tıp Dergisi

https://doi.org/10.20492/aeahtd.1009150

ACİLDE ÇALIŞAN HEMŞİRELERİN ADLİ OLGULARDA BİYOLOJİK DELİLLERİN TOPLANMASI, SAKLANMASI VE TRANSFERİNE İLİŞKİN BİLGİ DÜZEYLERİNE EĞİTİMİN ETKİSİ

Sağlık Bilimleri Dergisi

Birgül CERİT

https://doi.org/10.34108/eujhs.815614