Jeolojik Miras Niteliğindeki Doğal Taşların Peyzaj Tasarımında Kullanım Olanakları

Year 2019, Volume: 4 Issue: 1, 69 - 89, 25.06.2019

Ufuk Yüksel , Şehriban Eraslan

https://doi.org/10.30785/mbud.468265

Cited By: 2

Abstract

Türkiye, doğal taş rezervi ve çeşitliliği
bakımından zengin bir ülke olup jeolojik miras niteliğinde doğal taşların
olduğu bir ülkedir. Türkiye'de jeolojik miras niteliği taşıyan doğal taşların
ekonomik, dayanıklı, uzun ömürlü ve estetik olma özellikleri, peyzaj mimarlığı
alanında bu taşların yoğun biçimde kullanılmasını beraberinde getirmektedir.
Akdeniz bölgesindeki jeolojik miras niteliğindeki doğal taşların tespiti ve
peyzaj mimarlığında kullanım alanlarının araştırılması bu çalışmanın çıktıları
olarak belirlenmiştir. Jeolojik miras niteliğindeki doğal taşların tespitine
yönelik öncelikle kavramsal çerçevenin anlaşılması için literatür taramasına
ihtiyaç duyulmuştur. Sonrasında bu taşların miras niteliğine vurgu yapmak ve
tespitine yönelik, Akdeniz Bölgesinde antik kentlerde yerinde gözlem, mevcut
durum tespiti ve fotoğraflama yapılmıştır. 
Akdeniz yöresindeki doğal taşların özellikleri, genellikle
kullanıldıkları yerler belirlenmiş ve elde edilen bulgulara göre jeolojik miras
niteliği taşıyan doğal taşların peyzaj mimarlığı meslek disiplinine yönelik
uygun kullanım alanlarına ilişkin öneriler getirilmiştir. 

_________________________________________________________________________________

Usage Possibilities of Natural Stones as Geological Heritage in Landscape
Design

Abstract

Turkey which is a country with regard to
natural stone reserve and diversity, has natural stones as geological heritage.
In Turkey, natural stones having geological nature of inheritance have features
as economic, resistant, lost lasting and aesthetic. So, these stones are
intensely used in Landscape Architecture field. The detection of natural stones
in geological nature of inheritance in the Mediterranean Region and
investigation of the usage areas in landscape architecture has been identified
as outcomes of this work. Firstly it was needed to literature for understanding
the conceptual framework for the detection of natural stone in the geological
nature of inheritance. After that, in the ancient cities in the Mediterranean
Region in situation observation, existing situation, photographing were done to
emphasize the heritage qualities of these stones. The features of natural
Stones in Mediterranean Region, are determined where they usually used and
according to the findings. Characteristics of natural stones in Mediterranean
Region are determined according to where they are generally used. According to
the findings, landscape architecture of the geological heritage of natural
Stones brought suggestions for suitable usage areas for the professional discipline.

Keywords:
Geological heritage, natural stone,
landscape architecture

Keywords

Jeolojik Miras, Doğal Taş, Peyzaj Mimarlığı

References

• Altınçekiç, H. (2001). Bazı doğal taşların irdelenmesi ve peyzaj düzenlemelerinde kullanım olanakları, İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 51 (1), 49-57.
• Altunel, E. (1996). Pamukkale travertenlerinin morfolojik özellikleri, yaşları ve neotektonik önemleri. Maden Tetkik ve Arama Dergisi, 118, 47-64.
• Bağcı, M., Yıldız, A., Başaran, C. (2014). İscehisar mermer ocak ve fabrikalarda oluşan artıkların agrega olarak kullanılmasının araştırılması. Yapı Teknolojileri Elektronik Dergisi, 10 (1), 7-14.
• Bingöl, Z. (2004). Akdeniz bölgesinin kültür ve inanç turizmi potansiyeli açısından değerlendirilmesi. Bilgi Dergisi, 8 (1), 125-137.
• Çelik, M.Y. (2003). Dekoratif doğal yapı taşlarının kullanım alanları ve çeşitleri. Madencilik Dergisi, 42 (1), 3-15.
• Değerli, B. (2015). Peyzaj tasarımında kullanılan doğal taşların fiziksel ve petrografik özelliklerinin, hiperspektral yansıma özellikleriyle karşılaştırılması. Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Harita Mühendisliği Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Samsun.
• Farrelly, L. (2011). Mimarlığın Temelleri (Çev. Neslihan Şık). Literatür Yayınları, Akademik Temeller Dizisi 01, İstanbul.
• Güneri, S. (2009). Doğal taşların teknik özelliklerine göre kullanım alanlarının ve uygulama parametrelerinin belirlenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, 175s, İzmir.
• Karaca, Ö. (2006). Anadolu antik kentleri. Uluslararası Amisos Dergisi, 2 (2), 88-108.
• Kazancı, N., Gürbüz, A. (2014). Jeolojik miras nitelikli Türkiye doğal taşları. Türkiye Jeoloji Bülteni, 57 (1), 19-44.
• Kazancı, N., Şaroğlu, F., Suludere, Y. (2015). Jeolojik miras ve Türkiye jeositleri çatı listesi. Maden Tetkik ve Arama Dergisi, 151, 263-272.
• Kılıç, Ö., Anıl, M. (2006). Kireç söndürme şartlarının söndürülmüş kireç kalitesine etkisi. Madencilik Dergisi, 45 (1), 15-22.
• Kılınçarslan, Ş., Başyiğit, C., Aktaş, H., Çankıran, O., Ürgüp, M.N., Uzun, İ. (2007). Yalvaç Pisidia Antiocheia kentinde kullanılan tuğla ve bağlayıcı malzemelerin kimyasal, fiziksel ve mekanik özelliklerinin araştırılması. Yapı Teknolojileri Elektronik Dergisi, 2, 1-6.
• Kıraç, S., Kıraç, İ. (2011). Aspendos yüzey araştırması. Anadolu Akdeniz Arkeoloji Haberleri, 9, 142-148.
• Kuter, N., Erdoğan, E. (2006). Yalvaç, Pisidia Antiocheia antik kenti ve çevresinin peyzaj özellikleri ve turizm açısından değerlendirilmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 1, 111-123.
• Özkahraman, H.T., Işık, E.C. (2003). Isparta kaynaklanmış tüflerinin kaplama taşı olarak kullanılmasının önemi ve uygun yapıştırma harcı üretimi. Türkiye IV. Mermer Sempozyumu Bildiriler Kitabı, 18-19 Aralık, 201-212.
• Öztank, N., Türkmen, F. (2001). Mermer-kireçtaşı ve konglomeraların yapılarda kullanımını denetleyen parametreler. Türkiye III. Mermer Sempozyumu, 3-5 Mayıs, 123-132. Polat, S. (2011). Türkiye'de traverten oluşumu, yayılış alanı ve korunması. Marmara Coğrafya Dergisi, 23, 389-428.
• Ramazanoğlu, G. (2009). Adana’da Roma dönemi köprüsü: Taşköprü. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 18 (1), 305-322. Sargın, S. (2005). Isparta’da kentsel koruma. Doğu Coğrafya Dergisi, 14, 251-281.
• Seçkin, Ö.B. (1997). Peyzaj Yapıları II. İ.Ü. Orman Fakültesi Yayın No: 447, İ.Ü. Yayın No: 4029, İ. Ü. Basımevi ve Film Merkezi, İstanbul.
• Sel, E. (2006). Dünya ve Türkiye ölçeğinde doğal taş ve seramik kaplama malzemelerinin sektörel analizi. İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, 91s, İstanbul.
• Taşlıgil, N., Şahin, G. (2016). Yapı malzemesi olarak kullanılan Türkiye doğal taşlarının iktisadi coğrafya odağında analizi. Marmara Coğrafya Dergisi, 33, 607-640. Ulu, M.İ. (2009).Türkiyede Doğal Taş Kullanım Kültürü ve Kireçtaşının Önemi, İstanbul.
• Üstol, G., Balkaya, Ç., Kanyoncuoğlu, Ü.Y. (2013). Pisidia Antiokheia antik kentinde yer radarı ve elektrik özdirenç tomografi araştırmalarının ilk sonuçları. Türkiye 20. Uluslararası Jeofizik ve Kongre Sergisi, 25-27 Kasım, 14-17.
• Yavuz, H. (2010). Doğal taş elemanlarının peyzaj düzenlemelerinde kullanımı, İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, 155s, İstanbul.
• Yüksel, U. (2010). Kişisel Fotoğraf Arşivi.
• Yüksel, U. (2018). Kişisel Fotoğraf Arşivi.
• URL-1. Mülazımoğlu, N. ve İnaner, H. Türkiye'de Jeolojik Mirasın On Yılı,http://web.firat.edu.tr/jeokoruma/jeo/PDF/N.S.%20M%C3%9CLAZIMO%C4%9ELU.pdf, Erişim Tarihi: 20.07.2018.
• URL-2. http://www.dogaltas.net/taban-tugla-karisik-granit-kup-tas-.html, Erişim Tarihi: 20.07.2018.
• URL-3. https://www.karotasyapi.com/bazalt/439276a0-915e-446c-a736-31547b780c02/, Erişim Tarihi: 20.07.2018.
• URL-4. Web adresi: http://www.karotasyapi.com/kuptas-bazaltkuptas-travertenkuptas-andezit-kuptas/andezit-parke/mutlu2-2/, Erişim Tarihi: 21.07.2018.
• URL-5. http://2egstones.blogspot.com/p/blog-page_9586.html, Erişim Tarihi: 21.07.2018.
• URL-6. http://www.mermeryapimarket.com/havuz-taslari-traverten.html, Erişim Tarihi: 20.07.2018.
• URL-7. http://www.marmaraflora.com/sert-zemin-uygulamalari/cim-derz-doseme-kayrak-4/, Erişim Tarihi: 19.07.2018.
• URL-8. https://www.karotasyapi.com/dogal-taslar/limra/page/215/, Erişim Tarihi: 22.07.2018.
• URL-9. https://www.granices.com/bianco-carrara-mermer/, Erişim Tarihi: 19.07.2018.
• URL-10. http://www.insaatderyasi.com/cakil-taslarindan-yapilan-muhtesem-dekorasyonlar-2316h.htm, Erişim Tarihi: 20.07.2018.
• URL-11. http://www.tursaga.com/usrfiles/files/yayinlar/aglasun_ve_sagalassos_tr.pdf, Erişim Tarihi: 29.07.2018.
• URL-12. http://gezginyuzlersitesi.com/gidilen/sagalassos-antik-kenti-burdur-emel-firatli/, Erişim Tarihi: 29.07.2018.
• URL-13. http://www.hurriyet.com.tr/sagalassos-efsanesi-24500382, Erişim Tarihi: 02.08.2018.
• URL-14. https://www.kulturportali.gov.tr/turkiye/adana/gezilecekyer/tas-kopru804491, Erişim Tarihi: 30.07.2018.
• URL-15. https://perilce.com/mersinin-bilinmeyen-antik-kentleri/, Erişim Tarihi: 30.07.2018.
• URL-16. https://yoldaolmak.com/olba-antik-kenti-silifke.html, Erişim Tarihi: 03.08.2018.
• URL-17. http://www.hatayvakfi.org.tr/sayfa.php?SayfaTuru=gezi&SayfaId=65217918, Erişim Tarihi. 31.07.2018.
• URL-18. https://www.hataysa.com/listing/erzin-issos-antik-kenti/, Erişim Tarihi: 23.07.2018.
• URL-19. https://www.kulturportali.gov.tr/turkiye/kahramanmaras/gezilecekyer/germanicia-antik-kenti, Erişim Tarihi: 31.07.2018.
• URL-20. http://arkeolojihaber.net/tag/germenicia-antik-kenti/, Erişim Tarihi: 25.07.2018.
• URL-21. http://www.isteisparta.com/newsdetails.asp?id=17469, Erişim Tarihi: 25.07.2018.
• URL-22. http://www.isparta.bel.tr/haber.aspx?hid=3227, Erişim Tarihi: 23.07.2018.
• URL-23. http://www.maden.org.tr, Dekoratif Doğal Yapı Taşlarının Kullanım Alanları ve Çeşitleri, (Ziyaret tarihi: 05.10.2017).