Neolitik Çağdan Tunç Çağları Sonuna Kadar Üretimde, Yönetimde ve Ticarette Kadının Bıraktığı İzler

Year 2024, Issue: 70, 59 - 73, 07.03.2024

Fatma Şeker , Sevgi Şeker

https://doi.org/10.26650/MED.1317620

Abstract

Günümüzde toplumsal düzen, hukuk sistemi, ekonomi vb. her alanda yaşanan gelişmeler önceki toplumların oluşturdukları düzen üzerine inşa edilmektedir. Bu bağlamda kadının iş gücü, yönetim ve ticari organizasyonlar içerisindeki varlığı da gün geçtikçe artmakta, dünya ve ülke ekonomilerine de katkı sağlamaktadır. Üretimin başladığı Neolitik Çağ, uzak mesafeli ticaret rotalarının ortaya çıktığı Kalkolitik Çağ, ilk uluslararası sistemli ticaretin yapılmaya başlandığı Tunç Çağları; aynı zamanda yönetimde ve ticarette kullanılan belgelerin oluştuğu, arşivlendiği ve bugünlere kadar ulaşmasını sağlayan kayıt sisteminin de temellerinin atıldığı gelişimi içinde barındırmaktadır.
Bu çalışmada geçmiş uygarlıkların yönetimi ve ticari organizasyonlarında karşımıza çıkan muhasebe/hesaplama ve kayıt vesikaları; tokenler, bullalar, mühür ve mühür baskıları veçivi yazılı tabletler üzerindeki bilgiler doğrultusunda kadının varlığı ve bıraktığı izler takip edilerek toplumsal ve ekonomik sisteme katkısı incelenecektir. Toplumsal sistem ve ekonomi sistemi içerisinde bıraktığı izler takip edilecek ve bu yapı içerisindeki durumu veya yeri incelenecektir.

Keywords

Kadın İşgücü, Neolitik Çağ, Antik Dönemde Ticaret, Muhasebe Tarihi

Supporting Institution

YOK

Project Number

YOK

Thanks

YOK

Traces Left by Women in Production, Management and Trade from the Neolithic Age to the End of the Bronze Age

Abstract

Developments such as social order, legal systems, and economics in every field are built upon the experiences and order previous societies have created. The presence of women in the workforce, management, and commercial organizations increases daily and contributes to the world and national economies. The Neolithic Age is when production began, and the Chalcolithic Age had long-distance trade routes. The Bronze Age is when the first international systematic trade began being carried out and also includes developments regarding the creation and archiving of documents used in administration and trade, laying the foundations for the records systems that have survived to this day. This study will follow the traces left by women in the social and economic system and examine their presence in line with the information found concerning tokens, bullas, seals, seal impressions, and cuneiform tablets that form the accounting, calculation, and recorded documents encountered in the administration and commercial organizations of past civilizations.

Keywords

Sustainability, Sustainability Reporting, İnternational Sustainability Reporting Standards

Project Number

YOK

References

• Akın, E. ve Başaran, C. (2019). Güneydoğu Anadolu’nun Ticaret Yolları: Neolitik Dönem’den Roma Dönemi’ne. google scholar
• O. Dumankaya (Ed.) Çağlar Boyunca Üretim ve Ticaret: Prehistoryadan Bizans Dönemine içinde (s. 123-133). Ankara: Bilgin Kültür ve Sanat Yayınları. google scholar
• Albayrak, İ. (1998). Koloni Çağında Yerli Bir Bayan Madawada. III Uluslararası Hititoloji Kongresi. Çorum, 1996. Ankara, 1-14. google scholar
• Alparslan, M. (2013). Bir İmparatorluğu Ayakta Tutabilmek: Ekonomi ve Ticaret. M. Doğan-Alparslan ve M. Alparslan (Eds). Hititler Bir Dünya İmparatorluğu içinde (s. 506-517) İstanbul: Yapı Kredi Yayınları. google scholar
• Barjamoviç, G. (2018). Tüccarlar ve Seyyahlar: Anadolu’da Assurlular (M.Ö. 2.000-1.600). K Köroğlu ve S.F.Adalı (Eds.). Assurlular google scholar
• Dicle’ den Toroslara Tanrı Assur’un Krallığı içinde (s.26-55). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları. google scholar
• Bennison-Chapman, L.E. ve Hager, L.D. (2018). Tracking the Division of Labour throughHandprints: Applying Reflectance Transformation Imaging (RTI) to clay ‘tokens’. Neolithic West Asia. Journal of Archaeological Science,99, 112-123. google scholar
• Bilgiç, E. (1948) Anadolu’nun İlk Tarihi Çağının Rekonstrüksiyonu. Ankara Üniversitesi D.T.C.F. Dergisi , VI (1- 2), 489-516. google scholar
• Breniquet, C. (2016). Weaving, Potting, Churning: Women at Work During the Uruk Period. B. Lion ve C.Michel (Eds.) The Role of Women in Work and Socienty in the Ancient Near East içinde (s.8-28) Boston/Berlin: Walter de Gruyter Inc. google scholar
• Carter, E., Pittman, H., Benoit, A., Bahrani, Z. ve Stolper, M.W. (1992). Late Uruk Period: Notes on the Earlu History of Iran: The TWo Archaic Deposts: Comtemporary Sculpture; The Proto-Elamite Period: Proto-Elamite Seals and Sealings. Harper, P.O , J. Aruz, ve F. Tallon (Eds.) The Royal Ctiy of Susa içinde (s.47-80). New York: The Metropolitan Museum of Art. google scholar
• Childe, G. (2006). Kendini Yaratan İnsan. F. Ofluoğlu (Çev.). İstanbul: Varlık Yayınları. google scholar
• Childe, G. (2009). Tarihte Neler Oluyor?. A. Şenel ve M. Tunçay (Çev.). İstanbul: Kırmızı Yayınları. (Orijinal çalışma basım tarihi 1942). google scholar
• Collon, D. (2005). First Impressions Cylinder Seals in the Ancient Near East. London : British Museum Press. google scholar
• Crawford, H. (2014). An Exploration of the World of Women in the Third-Millennium Mesopotamia. M.W. Chavalas (Ed.) Women in the Ancient Near East içinde (s.18-31) New York: Routledge. google scholar
• Darga, M. (2013). Anadolu’ da Kadın On Bin Yıldır Eş, Anne, Tüccar, Kraliçe. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları. google scholar
• Eğilmez, M. (2005). Hitit Ekonomisi. İstanbul: Türk Eskiçağ Bilimleri Enstitüsü Yayınları. google scholar
• Englund, Robert K. (2011). Accountin in Proto-Cuneiform. K. Radner ve E.Robson (Ed.) The Oxford Handbook of Cuneiform Culture içinde (s.32-50). New York: Oxford University Press, google scholar
• Frangipane, M., (2019). Arslantepe. Siyasi Merkezin Yükselişi ve Düşüşü: Tapınaktan Saraya Saraydan Surla Çevrili Bir Kente / Arslantepe. The Rise and Development of a Political Centre: From Temple to Palace to a Fortified Citadel. I. Uluslararası Arslantepe Arkeoloji Sempozyumu / I. International Arslantepe Archaeology Symposium, 4-6 Ekim 2018 / 4-6 October 2018 Malatya, 71-104. google scholar
• Friandra, E. ve Frangipane, M. (2007). Introduction: Cretulae: The Object,Its Use and Functions. M. Frangipane (Ed.) Arslantepe Cretulae An Early Centralised Administrative System Before Writing içinde (s.15-24). Roma: Universita di Roma La Sapienza. google scholar
• Günbattı, C. (1990), Kültepe Tabletlerine Göre, Kadınların Ticari Faaliyetleri Hakkında Bazı Gözlemler, XI. Türk Tarih Kongresi, 1, 198. google scholar
• Günbattı, C. (1997). Külltepe’den Akadlı Sargon ‘a Ait Bir Tablet. Archivum Anatolicum (Anadolu Arşivleri), 3,131-155. google scholar
• Günbattı, C. (2000). Eski Anadolu’da Su Ordali. Archivum Anatolicum (Anadolu Arşivleri) 4, 73-88. google scholar
• Günbattı, C. (2012). Kültepe- Kaniş Anadolu’da İlk Yazı, İlk Belgeler. Kayseri: Kayseri Büyükşehir Belediyesi Kültür Yayınları. google scholar
• Hoffner, H.A. (1974). Alimenta Hethaeorum : Food Production in Hittite Asia Minor, New Haven. Koçyiğit, Ş. (2019). Asur Ticaret Kolonileri Çağı’nda Kraliçelerin Yönetimdeki Rolü (M.Ö. 1975-1725), google scholar
• Uluslararası Beşeri Bilimler ve Eğitim Dergisi (IJHE) 5(11), 525-534. google scholar
• Kulakoğlu, F. (2018). Kaniş Karumu: Eski Assur Ticaretinin Anadolu’daki Başkenti. K Köroğlu ve S.F.Adalı (Eds.). Assurlular Dicle’den Toroslara Tanrı Assur’un Krallığı içinde (s.56-83). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları. google scholar
• Mattessich, R. (1987), Prehistoric Accounting And The Problem Of Representation: On Recent Archeological Evidence Of The Middle-East From 8000 BC To 3000 BC. The Accounting Historians Journal, 14(2). 71-91. google scholar
• Mattessich, R. (1994). Archaeology of Accounting and Schmandt-Besserat’s Contribution, Accounting Business and Financial History, 4 (1), 528. google scholar
• Özdoğan, M. (2012), 50 Soruda Arkeoloji. İstanbul: Bilim ve Gelecek Kitaplığı. google scholar
• Özgüç, T. (2003). Kültepe Kanis Nesa (The Earliest International Trade Center and The Oldest Capital City of the Hittites). İstanbul: The Middle Eastern Culture Center. google scholar
• Özgüç, T. (2005). Kültepe Kaniş/Neşa. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları. google scholar
• Peker, H. (2013). Hitit Devleti’nin Uluslararası İlişkileri ve Politik Enstrümanları: Savaş ve Diplomasi. M. Doğan-Alparslan ve M. google scholar
• Alparslan (Eds ). Hititler Bir Dünya İmparatorluğu içinde (s. 64-78) İstanbul: Yapı Kredi Yayınları. google scholar
• Schmandt-Besserat, D. (1986). The Origins of Writing: An Archaeologist’s Perspective. Written Communication, 3 (1), 31-45. google scholar
• Schmandt-Besserat, D. (1992). Before Writing Volume:I From Counting To Cuneiform. Austin: The University of Texas Press. google scholar
• Schmandt-Besserat, D. (2006). How Writing Came About. Austin: University of Texas Press. google scholar
• Schmandt-Besserat, D. (2015) .Prehistoric Administrative Technologies and the Ancient Near Eastern Redistribution Economy - The Case of Susiana. J. Alvarez, G. P. Basello ve Y. Wicks, (Ed.) . The Elamite World içinde (s.336-382). London :Routledge. google scholar
• Senner, W.M. (1989). Theories and Myths on the A Historical Overwiev. W. M. Senner (Ed.) The Origins of Writing içinde (s. 1-26) . Lincoln, Nebraska: University of Nebraska Press. google scholar Sevilengül, O. (2009). Genel Muhasebe. Ankara: Gazi Kitabevi. google scholar
• Stein, G. (1999). 1997 Excavations at Hacınebi. 20. Kazı Sonuçları Toplantısı içinde (s. 183-204). Ankara: Kültür Bakanlığı Milli Kütüphane Basımevi. google scholar
• Şeker, F. (2017). İnsanoğlunun Toprağa Yerleşme ve Toprağa Hükmetme Çabası Neolititk Dönem.Halk Kültüründe Toprak Sempozyumu, 13-15 Ekim 2017. google scholar
• Şeker, F. ve Şeker, S. (2019). The Counting and Recording Tools of Prehistoric Trade: Tokens. O.Dumankaya (Ed.) Çağlar Boyunca Üretim ve Ticaret: Prehistoryadan Bizans Dönemine içinde (s. 1-16). Ankara: Bilgin Kültür ve Sanat Yayınları. google scholar
• Şeker, F. ve Şeker, S. (2020) M.Ö. İkinci Binyılın İlk Çeyreğinde Anadolu Kara Ticareti. Y. Akay (Ed.). İktisadi ve İdari Bilimler Teori, Güncel Araştırmalar ve Yeni Eğilimler içinde (s.653-665). Cetinje: IVPE. google scholar
• Şeker, S. ve Şeker, F. (2018). Soyut Hesaplamanın Ortaya Çıkışında Muhasebenin Etkisi. Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi , Special Issue of MODAV 15. International Conference on Accounting , 790-809 . Retrieved from https://dergipark.org.tr/en/pub/mbdd/ issue/42789/518434. google scholar
• Şeker, S. ve Şeker, F. (2019a). M.Ö. 8. Binyıl’dan Yazının İcadına Kadar Kullanılan Muhasebe Sistemi: Token’ler, Uluslararası Muhasebe ve Finans Araştırmaları Dergisi, 1 (2), 107-119 . Retrieved from https://dergipark.org.tr/en/pub/ijafr/issue/50335/442351 google scholar
• Şeker, S. & Şeker, F. (2019b). Tokenlardan Çivi Yazılı Kil Tabletlere Yazının İcadında Muhasebenin İzleri. Muhasebe ve Finans Tarihi Araştırmaları Dergisi, 16, 86-110. google scholar
• Uzunalimoğlu, A. (1993). Karum’un II.Tabakasından Bir Grup Borç Mukavelesi. Anadolu Medeniyetleri Müzesi 1992 yıllığı içinde (s.51-70). Ankara: Müze Eserleri Turistik Yayınları. google scholar
• Ünal, A. (2018). Eski Anadolu Siyasi Tarihi Kitap-1: Eski Taş Devrinden Hitit Devleti’nin Yıkılışına Kadar (M.Ö.60.000- M.Ö.1180). Ankara: Bilgin Kültür ve Sanat Yayınları. google scholar
• Van Den Hout, T.P.J. (2013). Hitit Krallığı ve İmparatorluğu’nun Kısa Tarihi. M. Doğan-Alparslan ve M. Alparslan (Eds ). Hititler Bir Dünya İmparatorluğu içinde (s. 22-45). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları. google scholar
• Yener, K.A. (2000). The Domestication of metals, The Rise of Complex Metal Industries in Anatolia, Leiden. google scholar
• Yılmaz, D. (2019). Erken Tunç Çağı’ında Anadolu’da Ticaret. O.Dumankaya (Ed.) Çağlar Boyunca Üretim ve Ticaret: Prehistoryadan Bizans Dönemine içinde (s. 193-211). Ankara: Bilgin Kültür ve Sanat Yayınları. google scholar