Ortaöğretim Kademesinde Uygulanan Öğretim Programlarının Öğrenci Görüşlerine Göre Değerlendirilmesi

Yıl 2019, Cilt: 15 Sayı: 2, 290 - 323, 26.08.2019

Meryem Yüksel Ayten Fahriye Hayırsever

https://doi.org/10.17860/mersinefd.569193

Cited By: 2

Öz

Bu çalışmanın amacı,
ortaöğretim kurumlarında öğrenim gören öğrencilerin görüşlerine göre ortaöğretim
programlarında yer alan derslerin değerlendirilmesidir. Öğrencilerin dersleri
hakkındaki görüşleri, öğretim programlarının içerik, öğrenme-öğretme süreci ve
değerlendirme olmak üzere üç temel boyutu kapsamında incelenmiştir.
Araştırmanın modeli betimseldir ve nitel araştırma yöntemi kullanılmıştır.
Araştırma aynı zamanda bir program değerlendirme çalışması niteliğindedir.
Araştırmanın çalışma grubunu 2015-2016 eğitim-öğretim yılında Düzce Merkez
ilçede bulunan sekiz farklı ortaöğretim kurumlarında 11. sınıfta öğrenim gören
70 öğrenci oluşturmaktadır. Okulların seçiminde amaçlı örnekleme yöntemlerinden
maksimum çeşitlilik örnekleme yöntemi
kullanılmıştır. Araştırma verileri, yarı yapılandırılmış görüşme formu
ile toplanmıştır. Verilerin analizinde içerik analizi yöntemi kullanılmıştır.
Araştırma sonuçlarına göre, ortaöğretim programlarının içerik boyutuna ilişkin
olarak öğrencilerin büyük çoğunluğunun olumsuz görüşlere sahip olduğu
saptanmıştır. Öğrenciler bazı derslerin/konuların zor, gereksiz, sayıca çok
olduğunu ve hem sınıf hem de bilişsel düzeylerine uygun olmadığını ifade
etmiştir. Programın öğrenme-öğretme süreci boyutuna yönelik olarak, derslerde
çoğunlukla anlatım yönteminin uygulandığı belirtilmiştir. Öğretim
programlarının değerlendirme boyutuna yönelik ise öğrencilerin önemli bir
çoğunluğu öğretmenlerinin adil değerlendirme yapmadığı yönünde görüş
belirtirken bir kısmının ise öğretmenleri tarafından yapılan değerlendirmelerin
adil olduğu görüşünde oldukları saptanmıştır.  

Anahtar Kelimeler

Öğretim programı, ortaöğretim, içerik, öğrenme-öğretme süreci, değerlendirme, öğretmenlerin iletişim becerisi

Kaynakça

• Adıgüzel, A. ve Karadaş, H. (2013). Ortaöğretim öğrencilerinin okula ilişkin tutumlarının devamsızlık ve okul başarıları arasındaki ilişki. Yüzüncü Yüz Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(1), 49-66.
• Adıyaman, Y.Z. (2008). İlköğretim Okullarında, Öğretmenin Kullandığı Yöntem, Teknik Ve Etkinliklerin, Öğrencilerin Derse Katılımına Etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Yeditepe Üniversitesi, İstanbul.
• Akçadağ, T. (2018). İyi öğretmen doğru okul. Ankara: Anı.
• Altındağ, M. (2015). İlköğretim okullarında okul yaşamının niteliği. Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Aktaş, G. (2007). Ortaöğretim öğrencelerinin algıladıkları öğretmen yakınlığı ile güdülenme düzeyleri arasındaki ilişki: İstanbul ili örneği. Yüksek Lisans Tezi, Yeditepe Üniversitesi, İstanbul.
• Apple, M. W. & Beane, J.A. (2011). Demokratik okullar. Ankara:Dipnot.
• Arastaman, G. (2006). Ankara ili lise birinci sınıf öğrencilerinin okula bağlılık durumlarına ilişkin öğrenci, öğretmen ve yöneticilerin görüşleri (Yüksek Lisans Tezi). Ankara Üniversitesi, Ankara.
• Arastaman, G. (2009). Lise birinci sınıf öğrencilerinin okula bağlılık (school engagement) durumlarına ilişkin öğrenci, öğretmen ve yöneticilerin görüşleri. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 26, 102-112.
• Aypay, A. ve Eryılmaz, A. (2011). Lise öğrencilerinin derse katılmaya motive olmaları ile okul tükenmişliği arasındaki ilişkinin incelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 21, 26 – 44.
• Barın, T.B. (2009). Orta öğretim kurumlarındaki kimya öğretmenlerinin kimya öğretimindeki sorunlarının öğretmen ve öğrenci görüşlerine göre tespiti (Erzurum ili örneği) (Yüksek Lisans Tezi). Atatürk Üniversitesi, Erzurum.
• Bilgiç, S. (2009). İlköğretim öğrencilerinde okul yaşam kalitesi algısının arkadaşlara bağlılık ve empatik sınıf atmosferi değişkenleriyle ilişkisinin incelenmesi (Yüksek Lisans Tezi). Çukurova Üniversitesi, Adana.
• Billington, R. (2002). Living philosophy: An introduction to moral thought (3rd ed.). London: Routledge.
• Brandt, R. S. and Tyler, R. W. (2016). Amaç ve Hedefler (içinde Eğitim Programlarında Güncel Sorunlar) (Çev. Edt. N.T. Bümen). Ankara:Pegem.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E.K., Akgün, Ö.E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2014). Bilimsel Araştırma Yöntemleri (18. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Cooley, L. (2014). Why standardized testing is ruining our schools, hurting our kids. https://bangordailynews.com/2014/05/08/opinion/why-standardized-testing-is-ruining-our-schools-hurting-our-kids/ adresinden edinilmiştir.
• Coşkun, Y. ve Altay, C. (2009). Lise öğrencilerinde yabancılaşma ve benlik algısı ilişkisi. M.Ü. Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 29, 41-56.
• Çelik, F. (2005). Orta öğretim öğrencilerinin okula yabancılaşma düzeylerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi (Yüksek Lisans Tezi). Çukurova Üniversitesi, Adana.
• Demirel, Ö. (2015). Eğitimde program geliştirme kuramdan uygulamaya (22. Baskı). Ankara: Pegem.
• Dewey, J. (2015). Okul ve toplum. Ankara:Pegem.
• Dilekmen, M. ve Ada, Ş. (2005). Öğrenmede güdülenme. Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, 11, 113-123.
• Dindar, M.M. (2008). Farklı ortaöğretim kurumlarında öğrenim görmekte olan öğrencilerin okul iklimi algılarının karşılaştırılması (Yüksek Lisans Tezi). Yeditepe Üniversitesi, İstanbul.
• Döş, İ. (2013). Mutlu okul. Eğitim ve Bilim, 38 (170), 265-280.
• Durmaz, A. (2008). Liselerde okul yasam kalitesi (Kırklareli ili örneği) (Yüksek Lisans Tezi). Trakya Üniversitesi, Edirne.
• Eisner, E. W. (2016). “Bir Okulun İşini İyi Yapıyor Olması” Ne Anlama Gelir? (içinde Eğitim Programlarında Güncel Sorunlar) (Çev. Edt. N.T. Bümen). Ankara:Pegem
• Ereş, F. (2014). Lise öğrencilerinin okuldan kaçma nedenlerinin değerlendirilmesi. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi(GEFAD)/GUJGEF), 34(3), 321-336.
• ERG (Eğitim Reformu Girişimi) (2016). Çocukların Gözünden Okulda Yaşam Araştırma Raporu. http://www.egitimreformugirisimi.org/cocuklarin-gozunden-okulda-yasam-arastirma-raporu-ve-politika-onerileri/ sayfasından erişilmiştir.
• Gümüş, A. (2017). Sınavlar, sınıflar veya 4. yabancılaşma-Taksonomi, önyargı ve ayrıştırmalar. Eleştirel Pedagoji, özel sayı, 25-28.
• Hallinan, M. T. (2008). Teacher influences on students' attachment to school. Sociology of Education, 81(3), 271-283. doi.org/10.1177/003804070808100303.
• Hazer, Ö. (2013). Çoklu zekâ destekli işbirliğine dayalı öğrenme yönteminin 6. sınıf öğrencilerinin matematik dersi olasılık ve istatistik konusundaki başarılarına ve performanslarına etkisi (Yüksek Lisans Tezi). Kocaeli Üniversitesi, Kocaeli.
• Hayırsever, F. and Kalaycı, N. (2017). A comparative analysis of general culture courses within the scope of knowledge categories in undergraduate teacher education program “Turkey and the USA”. Educational Research and Reviews, 12(1), 1–18.
• Hewitt, T.W. (2018). Eğitimde program geliştirme-Neyi neden öğretiyoruz? (S. Arslan, Çev.Edit.) Ankara:Nobel.
• Hoy, W.E. & Hannum, J. (1997). Middle school climate: an empirical assessment of organizational health and student achievement. Educational Administration Quarterly, 33(3). doi.org/10.1177/0013161X97033003003.
• Hoşgörür, V. ve Polat, M. (2015). Ortaokul öğrencilerinin okula devamsızlık nedenleri (Söke İlçesi Örneği). Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(1), 25-42.
• Johnson, B. & Stevens, J. J. (2006). Student achievement and elementary teachers’ perceptions of school climate. Learning Environments Research, 9(2), 111-122.
• Kalaycı, H. ve Özdemir, M. (2013). Lise öğrencilerinin okul yaşamının niteliğine ilişkin algılarının okul bağlılıkları üzerine etkisi. Gazi Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33(2), 293-315.
• Kalaycı, N. (2001). Sosyal bilgilerde problem çözme ve uygulamalar (Birinci Baskı). Ankara: Gazi Kitapevi.
• Katıtaş, S. (2012). İlköğretim ikinci kademe öğrencilerinde okula yabancılaşma ve okulu bırakma eğilimi (Şanlıurfa ili örneği) (Yüksek Lisans Tezi). Harran Üniversitesi, Şanlıurfa.
• Kesici, A.E. ve Türkoğlu, A. (2012). Ortaöğretim kurumlarının okul yaşam kalitesi düzeyi ve ortaöğretim öğretmenlerinin sınıf içi iletişimde kullandıkları örtük davranışlar. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 31, 149-162.
• Kızılay, M. (2008). İlköğretim okullarında ikinci kademe öğrencilerin okula bağlılık durumlarına ilişkin öğrenci ve öğretmen görüşleri (Yüksek Lisans Tezi). Yeditepe Üniversitesi, İstanbul.
• Kızıldağ, S., Demirtaş-Zorbaz, S. ve Zorbaz, O. (2017). Lise öğrencilerinde okul bağlılığı. Eğitim ve Bilim, 42 (189), 107-119. DOI: 10.15390/EB.2017.6740.
• Kumar, R. (2011). Araştırma yöntemleri. (Ö. Çokluk, Çev. Edit.). Ankara: Edge.
• Küçükahmet, L. (2009). Öğretimde planlama ve değerlendirme (24. Baskı). Ankara: Nobel.
• Marul, O. (2014). Okullardaki öğretim ortamının liselerdeki öğrenci memnuniyetine etkisi (Yüksek Lisans Tezi). Yeditepe Üniversitesi, İstanbul.
• Mengi, S. (2011). Ortaöğretim 10. ve 11. sınıf öğrencilerinin sosyal destek ve özyeterlik düzeylerinin okula bağlılıkları ile ilişkisi (Yüksek Lisans Tezi) Sakarya Üniversitesi, Sakarya.
• Miles, B.M. & Huberman, A.M. (2016). Nitel veri analizi. (S.Akbaba Altun ve A. Ersoy, Çev. Edit.). Ankara: Pegem.
• Mok, M. and Flynn, M. (2002). Determinants of students’ quality of school life: A path model. Learning Environments Research, 5, 275–300.
• Mursal, E. (2005). İlköğretim I. kademe 5. sınıf öğrencilerinin sınıf içerisinde istenmeyen davranışlar göstermesine neden olan öğretmen davranışlarına ilişkin öğretmen ve öğrenci görüşleri (Yüksek Lisans Tezi). Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Bolu.
• Oliva P.F. & Gordon, W.R. (2018). Program geliştirme, (K. Gündoğdu, Çev. Edit.) Ankara:Pegem
• Özdemir, S., Sezgin, F., Şirin, H., Karip, E. ve Erkan, S. (2010). İlköğretim okulu öğrencilerinin okul iklimine ilişkin algılarını yordayan değişkenlerin incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 38, 213-224.
• Özçelik, A. (2007). İşbirliğine dayalı öğrenmenin fen bilgisi dersinde başarı, tutum ve kalıcı öğrenmeye etkisi (Yüksek Lisans Tezi). Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Eskişehir.
• Özçelik, D.A. (2010). Eğitim programları ve öğretim (genel öğretim yöntemi) (2. Baskı). Ankara: Pegem.
• Özen, H., Güleş, H. ve Aypay, A. (2012) İlköğretim okulu öğrencilerinin okula, aileye ve sosyal çevreye ilişkin değer yargıları. Eğitim ve İnsani Bilimler Dergisi: Teori ve Uygulama, 3(6), 51-74
• Patton, M.Q. (2014). Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri. (M. Bütün ve S.B. Demir, Çev. Edit). Ankara:Pegem.
• Posner, G. (2003). Analyzing the curriculum. New York: Mc Graw Hill Companies.
• Reboul, O. (1999). Eğitim felsefesi. (I. Gürbüz, Trans.), İstanbul: İletişim.
• Sağ, V. (2003). Toplumsal değişim ve eğitim üzerine. Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 27(1), 11-25.
• Saraç, K. (2015). Okul ikliminin ortaokul öğrencilerinin algılarına göre değerlendirilmesi (Yüksek Lisans Tezi). Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Eskişehir.
• Sarı, M. (2007). Demokratik değerlerin kazanımı sürecinde örtük program: düşük ve yüksekokul yaşam kalitesine sahip iki ilköğretim okulunda nitel bir çalışma. Doktora Tezi, Çukurova Üniversitesi, Adana.
• Sarı, M. ve Cenkseven, F. (2008). İlköğretim öğrencilerinde okul yaşam kalitesi ve benlik kavramı. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 5(2), 1-16
• Sarı, M., Ötünç, E.ve Erceylan, H. (2007). Liselerde okul yasam kalitesi: Adana ili örneği. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 50, 297-320.
• Schlechty, P.C. (2005). Okulu yeniden kurmak. (Y. Özden, Çev.). Ankara: Nobel.
• Sönmez, V. (2009). Öğretim ilke ve yöntemleri (3. Baskı). Ankara: Anı.
• Sönmez, V. (2017). Öğretim ilke ve yöntemleri (8. Baskı). Ankara: Anı.
• Şişman, M., Güleş, H. ve Dönmez, A. (2010). Demokratik bir okul kültürü için yeterlilikler çerçevesi. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 3(1), 167-182.
• Taşdemir, M. (2007). Öğretim ilke ve yöntemleri. Ankara: Nobel.
• Taşkaya, S. M. ve Bal, T. (2009). Sınıf öğretmenlerinin sosyal bilgiler öğretim yöntemlerine ilişkin görüşleri. Selçuk Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 27, 173-185.
• TEDMEM (2018). Prof. Dr. İoanna Kuçuradi ile Felsefe ve Eğitim Üzerine. https://tedmem.org/dosya-konusu/prof-dr-ioanna-kucuradi-ile-felsefe-egitim-uzerine
• Ünal, H. ve Çukur, C.Ş. (2011). Okula bağlılık, okulda uygulanan disiplin teknikleri ve okulda mağdurluğun lise öğrencilerinin sapkın davranışları üzerine etkisi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 11(2), 547-570.
• Varış, F. (1994). Eğitimde program geliştirme teori ve teknikler (4. Baskı). Ankara: Ankara Üniversitesi.
• Yeşilyaprak, B. (2010). Eğitimde rehberlik hizmetleri (19. Baskı). Ankara: Nobel.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (9. Baskı). Ankara: Seçkin.
• Yolak, R.S. (2016). Ergenlerin öğretmen davranışı algısı ve öğretmen davranışlarının öğrencilerin hayatları üzerindeki etkisi (Yüksek Lisans Tezi). Boğaziçi Üniversitesi, İstanbul.
• Yüksel, S. (2004). Örtük program. Ankara:Nobel.
• Way, N., Reddy, R. & Rhodes, J. (2007). Students’ perceptions of school climate during the middle school years: Associations with trajectories of psychological and behavioral adjustment. American Journal of Community Psychology, 40(3-4), 194–213.