BİR ÖTEKİLEŞTİRME PRATİĞİ: TÜRKİYE’DE YAŞAYAN SURİYELİLERE YÖNELİK TUTUMLAR

Yıl 2017, Cilt: 1 Sayı: 1, 38 - 48, 23.12.2017

Filiz Çömez Polat , Eda Kaya

Öz

Dünyada milyonlarca insan evlerinden ayrılmak zorunda kalmış ve kendi ülkelerinden başka bir yerde yaşamaya zorlanmışlardır. Savaşlar, siyasi ve etnik/mezhepsel çatışmalar, iklim ve ekonomik değişkenler toplu göç yaşantılarının en önemli nedenlerindendir. Dünya üzerinde birçok bölgede - özellikle Ortadoğu’da - sıcak savaş ve çatışma durumu yaşanmaktadır. Suriye’de yaşanan savaş ve savaş koşulları nedeniyle evlerini, ülkelerini terk etmek zorunda kalan binlerce insan buna örnek olarak gösterilebilir. Suriye’de 2011 yılında başlayan savaşın ardından 5 milyona yakın insan can güvenliği

için komşu ülkelere sığınmak zorunda kalmıştır. (Emin, 2016) Dolayısıyla Türkiye açısından gruplar arası ilişkilerin yeni bir boyut kazandığı ve Türk vatandaşlarının hem psikolojik hem de sosyal anlamda temas edecekleri yeni bir sosyal kimlik görünür olmuştur: Suriyeli sığınmacılar. Bu çalışma Suriyelilere yönelik son yıllarda artan ayrımcı ve ötekileştirici söylemlerin artmış olması gözleminden hareketle; iç grubun (Türk vatandaşları) dış gruba (Suriyeli sığınmacılar) yönelik tutumlarının ötekileştirme

pratikleri bağlamında değerlendirilmesine dayanmaktadır. Bu çalışmada ötekileştirmenin nasıl inşa edildiği araştırılmaktadır. Üniversite öğrencileri ile yapılan görüşmeler esas alınmaktadır. Yarı-yapılandırılmış mülakat soruları ile yapılan görüşmelerin içerik analizi yöntemiyle değerlendirilmesi hedeflenmektedir.

Anahtar Kelimeler

Ötekileştirme, tutum, sığınmacı, Suriyeli sığınmacı

AN OTHERİNG PRACTİCE: ATTİTUDES TO SYRİAN REFUGEES IN TURKEY

Öz

Millions of people in the world have had to leave their homes and forced to live elsewhere. There are many causes of mass migration such as wars, political and ethnic/ sectarion conflicts, climate, economic conditions. There are civil wars and conflicts in many parts of the world, especially in the Middle East. Thousands of people have to leave their homelands because of the war in Syria. After the war started in Syria in 2011, nearly 5 million people had to migrateto neighbouring countries for safety (Emin, 2016). Thus, in terms of Turkey, the relationship between the groups has gained a new dimension and a new social identity that the Turkish citizens would contact both psychologically and socially is emerged: Syrian refugees. From the observation that the increasing discriminatory and alienating discourses towards Syrians have increased in recent years, the study aims to examine attitude of internal group (Turkish citizens) towards external group (Syrian refugees) in the context of alienating practices. The study bases on result of interviews with university student. Interviews are evaluated with content analysis method.

Anahtar Kelimeler

othering, attitude, refugee, Syrian refugees

Kaynakça

• Adana Göç Derneği (2016), [http://adana.goc.gov.tr/tr/page/goc_duzensiz-goc-4710] internet adresinden 20 Mart 2017 tarihinde edinilmiştir.
• Akgün, N. (2016). Suriyeli mültecilerde ruhsal iyilik hali ve ilişkili faktörlerin değerlendirilmesi. Yayımlanmamış tıpta uzmanlık tezi, Selçuk Üniversitesi/Tıp Fakültesi, Konya.
• Barkın, E. (2014). 1951 Tarihli mülteciliğin önlenmesi sözleşmesi. Ankara Barosu Dergisi, (1), s:333-360.
• Bar-Tal,D.(1990).Causesand consequenes of delegitimization: Models of conflict and ethnocentrism, Journal of SocialIssues, 46(1), s:65-81.
• Bekaroğlu, E., Demirtaş, H.(2013). Evden uzakta olmak: sığınmacıların/mültecilerin psikolojik sorunları ve alınacak önlemler. Kriz Dergisi, 21(1-2-3), s:11-24.
• Bezirgan Arar, Y., Bilgin, N. (2009). Gazete haber başlıklarında ötekinin inşası. Kültür ve İletişim Dergisi, 12(2), s:133-157.
• Bezirgan Arar, Y., Bilgin, N. (2010). Gazetelerde ötekileştirme pratikleri: Türk basını üzerine bir inceleme. İletişim Kuram Araştırma Dergisi, Sayı:30, s:1-18
• Birdal, K. B. (2016, Temmuz 14). Suriyeli sığınmacılara vatandaşlıktan önce mülteci statüsü verilmeli. [URL: https://www.haberler.com/doc-dr-banu-kavakli-birdalsuriyeli-siginmacilara-8606677-haberi/]. İnternet adresinden 22 Nisan 2017 tarihinde edinilmiştir.
• Buz, S.(2008). Türkiye’deki sığınmacıların sosyal profili. Polis Bilimleri Dergisi, 10(4), s:1-14.
• Cheran, R.(2001). Xeno-Racism and international migration, Canada’s Journal On Refugees, 19(6).S:1-3.
• Düşündere, A., Çilingir, Y. (2017, Ocak). Göçmenlere karşı kötümserlik artıyor mu? TEPAV. [URL: http://www.tepav.org.tr/upload/files/1484569301-3.Gocmenlere_Karsi_Kotumserlik_Artiyor_Mu.pdf]. İnternet adresinden 1 mayıs 2017 tarihinde edinilmiştir.
• Doise, D., W., Spini, D.&Clemence, A. (1999). Human rights studied as social representations in a cross-national context. Europan Journal of Social Psychology, 29, s:1-29
• Emin, M.N,.(2016). “Türkiye’deki Suriyeli Çocukların Eğitimi Temel Eğitim Politikaları”. SETA.
• Erdoğan, M., M. (2015). Türkiye’deki Suriyeliler: toplumsal kabul ve uyum araştırması, İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları. Foucault, M.(2015). Büyük kapatılma (Çev. I. Ergüden, F. Keskin). İstanbul: Ayrıntı Yayınları (4. Baskı).
• Göç İdaresi Genel Müdürlüğü. (2016). 2016 Türkiye Göç Raporu (T.C. İçişleri Bakanlığı Göç İdaresi Genel Müdürlüğü Yayın No: 401-91). Ankara, İç İşleri Bakanlığı Göç İdaresi Genel Müdürlüğü.
• Gökçan, G. ve Açıkyıldız, Ç.ve Ataman, S. (2015). Göç ve Mültecilik. [URL: (http://multeci.net/index.php?option=com_contentvevi ew=ar t i c l eveid=58%3:gocve-mul teci l ikvecat id=35%3:goc-vemultecilikveItemid=14velang=tr] internet adresinden 1Mayıs 2017 tarihinde edinilmiştir.
• Harunoğulları, M. ve Cengiz, D. (2014). Suriyeli göçmenlerin mekânsal analizi: Hatay (Antakya) örneği, TÜCAUM VIII. Cografya Sempozyumu 23-24 Ekim, 2014. Ankara.
• Kap, D.(2014) Suriyeli mülteciler: Türkiye’nin müstakbel vatandaşları . [URL: http://www.ikv.org.tr/images/files/Akademik-Perspektif-Aralik-2014_30-35(1).pdf. ] İnternet adresinden 2 Mart 2017’de edinilmiştir.
• Karaca, S., Doğan, U.(2014). Suriyeli göçmenlerin sorunları çalıştayı sonuç raporu. Mersin: BİAMER. [URL (http://www. m a d d e 1 4 . o r g / i m a g e s / b / b 0 /MersinUnivSuriyeCalistay.pdf)] adresinden 19 Mayıs 2017 tarihinde edinilmiştir.
• Karaoğlu, E.(2015). The role of Socıal domınance orıentatıon, empathy andperceıved threat in predıctıng prejudıce of Turkısh cıtızens toward Syrıan immıgrants. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Mıddle East Technıcal Unıversıty, Ankara.
• Karasu, M. (2016). Şanlıurfa’da yaşayan Suriyeli sığınmacıların kentle uyum sorunu, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 21(3), s:995-1014.
• O’Doherty, K., Lecouteur, A.(2007). ‘‘Asylum seekers’’, ‘‘boat people’’ and ‘‘illegal immigrants’’:Social categorisation in the media. Australia n Journal of Psychology, 59(1), s:1-12.
• Özdemir, D.(2017). Sosyal kategorilemenin gayri-insanileştirme üzerine etkisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Bolu.
• Sherif, M.(1966). Incommon predicament. Social Psychology of intergroup conflict and cooperation. New York: Haughton/Mifflin.
• Uluslararası Göç Hukuku –Göç Terimler Sözlüğü-. IOM (2009). Uluslararası Göç Örgütü. No:18. Ed. Bülent Çiçekli.
• United Nations-UN (2016) International Migration Report 2015: High lights, Department of Economic and Social Affairs, Population Division, ST/ESA/SER.A/375.
• Volpato, C. ve Cantone, A. (2005). Un tourt – Autre: Le colonise. Une E’tude de Delegitimation dans la Presse Fasciste. L’’Autre:regards psycho-sociaux. Margarita Sanchez-Mazas ve Laurens Licata (der) içinde. Grenoble: PUG. 211-240.
• Yayak, A. (2015). Göçmenlerin ayrımcılık ve kimlik algılarının nefret suçları kapsamında incelenmesi. Yayımlanmamış doktora tezi, İstanbul Üniversitesi, İstanbul.
• Yıldırım, S. (2015). Türkiye’deki konuşmalarda Suriyeli sığınmacıların sosyal inşası: sosyal medya ve açıklayıcı repertuarlar. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, İstanbul Üniversitesi, İstanbul.