İmam Hatip Lisesi Kur’an-ı Kerim Dersi Müfredatının Meslekî Öğretim Açısından İşlevselliği -Yapısal Sorunlar ve Öneriler-

Year 2024, Issue: 11, 81 - 123, 15.03.2024

Hasan Hüseyin Havuz

https://doi.org/10.56720/mevzu.1381013

Abstract

İmam Hatip liseleri, kuruluşundan bu yana ülkemiz insanının büyük teveccühüne mazhar olmuş, din eğitiminde ve meslekî öğretimde önemli işlev görmüştür. Mesleğe ve yüksek öğretime öğrenci yetiştiren bu okullar, ilahiyat alanı dışında farklı proje uygulamalarıyla başarılı çalışmalar gerçekleştirmeye devam etmektedir. Ancak hafızlık proje okulları/programları dışında meslekî öğretimde öğrenci seçiminin yapılmaması ve yüksek öğretim/İlahiyat alanın-da giriş sınavında meslek derslerinin yerinin olmaması sebebiyle alan/meslek yeterliliği sağlanamamaktadır. Meslekî öğretim için hazırlanan İmam Hatip Liseleri Kur’an-ı Kerim dersi müfredatının uygulanmasında problemler bulunmaktadır. Ders programı teorik olarak meslekî olmakla birlikte uygulama-da mevcut durumla hedefler arasında büyük farklar oluşmakta ve Kur’an öğretimi tilavet yeterliliğinde hedefine ulaşamamaktadır. Bu sebeple çalışmada Kur'an dersinde yüzüne/ezber okuma ve tecvidde hedeflenen kazanımlar nelerdir? Bu hedeflere ulaşılması mümkün müdür? Bu kazanımlar nasıl daha işler hale getirilebilir? Mevcut okullardaki Kur'an-ı Kerim derslerine meslekî açıdan mı bakılmalıdır? temel sorunları ele alınmaktadır. Çalışmada İHL okullarında meslekî Kur'an öğretiminin işlevsel hale getirilmesi yanında İlahiyat Fakültelerine Kur'an okumada ihtisas yapılabilecek alt yapıyı oluşturma amaçlanmaktadır. Okulların meslekî statüsü konu edilmemekle birlikte program çeşitliliğinde meslekî ihtiyaç zikredilmektedir. Bu amaçla Kur'an-ı Kerim dersi öğretim programı; tilavet/okuma yetkinliği çerçevesinde meslekî amaçları, hedefleri ve kazanımları açısından incelenmiştir. Öncelikle müfredatın kazanımları ortaya konarak işlevselliği ele alınmıştır. Sonrasında mevcut okullarda genel din öğretimi çerçevesinde Kur’an-ı Kerim derslerine yaklaşımın nasıl olması gerektiği ve çerçeve program zikredilmiştir. Kur’an-ı Kerim derslerinin meslekî ve akademik olarak planlanan hedeflere ulaşması için de Meslekî/İlahiyat Proje İmam Hatip Liselerinin açılması gerektiği üzerinde durul-muş ve çerçeve programı önerilmiştir. Bu çerçevede Kur’an eğitimi ve İHL okulları konusunda yapılan çalışmalar taranmış ve mevcut öğrenci potansiyeli ile hedeflerin uyumu meslekî açıdan tecrübe/gözlem yöntemi ile değerlendirilmiştir.

Keywords

Kıraat İlmi, Kur’an-ı Kerim Dersi, İmam Hatip Lisesi, Müfredat/Öğretim Programı, Kazanımlar, Meslekî Kur, Yapısal Sorunlar.

Functionality of Imam Hatip High School Qur'ān Course Curriculum in Terms of Vocational Education - Structural Problems and Suggestions-

Abstract

Since its establishment, Imam Hatip high schools have received great favor from the people of our country and have served an important function in religious education and vocational education. These schools, which train stu-dents for the profession and higher education, continue to carry out success-ful work with different project applications outside the field of theology. However, field proficiency cannot be achieved due to the lack of student selection in vocational education other than Ḥāfiẓ (Complete memorization of the Qur'ān) project schools/programs and the lack of a place for Professional Courses in the entrance exam in the field of higher education/Theology. There are problems in the implementation of the Holy Qur’ān course curriculum of Imam Hatip High Schools prepared for vocational education. Although the curriculum is theoretically vocational, in practice there are big differences between the current situation and the goals and teaching the Qur’ān cannot reach its goal in terms of proficiency in recitation. For this reason, in the study, what are the targeted gains in reading from the mushaf- memorization, tajweed İnformation the Qurʾān course? Are these goals achievable? How can these gains be made more operational? Should the Qur'ān courses in schools be viewed from a vocational perspective? Key issues are addressed. In addi-tion to making vocational Quran teaching functional in IHL schools, it is aimed to create the infrastructure for the Theology Faculties to specialize in Qurʾān reading. Although the vocational status of schools is not discussed, professional needs are mentioned in the variety of programs. For this purpose, the Holy Qur'ān course curriculum; It was examined in terms of their pro-fessional goals, objectives and achievements within the framework of recitation/reading competence. First of all the achievements of the curriculum are revealed. After that, The approach to Quran lessons within the framework of general religious education in existing schools and the framework program are mentioned. It was emphasized that Vocational/Theological Project Imam Hatip High Schools should be opened in order for the Holy Qurʾān courses to reach their professional and academic goals, and a framework program was proposed. In this context, studies on Qurʾān education and Imam Hatip schools were scanned and the compatibility of the current student potential and the goals was evaluated by observation method and of professional experience.

Keywords

The Science of Qirāʾāt, Qur’ān Course, Imam Hatip High School, Curriculum, Learning Outcome, Professional Qur’ān Teaching, Structural Problems.

References

• Acar, Mehmet Maşuk– Genç, Muhammet Fatih. “İlahiyat Fakültesi Öğrencilerinin Kur’an Okuma ve Tecvid Dersine Karşı Tutumları (Kocaeli Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Örneği)”, Kocaeli İlahiyat Dergisi 6/2 (Aralık 2022), 605-630.
• Alemdar, Yusuf. “Teknik ve Estetik Açıdan Kur’an Öğretme ve Okumaya Dair Bazı Gözlem ve Görüşler”. Cumhuriyet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 12/1 (2008), 213-252.
• Alemdar, Yusuf. İstanbul’da Kur’ân Okulları. Ankara: TDV Yayınları, 2007).
• Altaş, Nurullah. Din Eğitimi. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık, 2022).
• Arıcan, Sümeyra. “Sivil Toplum Kuruluşlarına Göre İmam-Hatip Okulları: Kurumsal Varlık ve Meslek Lisesi Statüsü”. Bülent Ecevit Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 7 (2) (Aralık 2020), 653-674.
• Arıcan, Sümeyra. “Sivil Toplum Kuruluşları Bağlamında İmam Hatip Liseleri: Güncel Tartışmalar ve Öneriler”. Mîzânü’l-Hak: İslami İlimler Dergisi 11 (Aralık 2020), 295-322.
• Aşlamacı, İbrahim. Öğrenci ve Öğretmenlerine Göre İmam-Hatip Liseleri: Profiller, Algılar, Memnuniyet, Aidiyet. İstanbul: Dem Yayınları, 2017.
• Aşlamacı, İbrahim. “İHL Öğrencilerinin Meslek Dersleri ve Meslek Dersi Öğretmenlerine Yönelik Tutum Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi”. Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi 17/1 (2017), 197-232.
• Aşlamacı, İbrahim. “İmam Hatip Liselerindeki Din Eğitiminin Niteliği ile İlgili Sorunlar”. Journal of Turkish Studies 12/10 (January 2017), 49-80.
• Ay, Mustafa Fatih – Pingov, Nimet Züleyha. “İmam Hatip Lisesi Öğrencilerinin Kur’an-ı Kerim Dersine Yönelik Motivasyonlarının İncelenmesi”. Hitit İlahiyat Dergisi 21/1 (Haziran 2022), 105-132.
• Ay, Sena. Velilere Göre İmam Hatip Liselerindeki Din Eğitimi (İstanbul Örneği). İstanbul: Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2020.
• Aydın, Mehmet Zeki. "Dünden Bugüne İmam Hatip Liseleri (Tarihi Gelişim)". Eğitime Bakış 35 (2015), 68-73.
• Ayhan, Halis. "İmam Hatip Liseleri". TDV İslam Ansiklopedisi. 22/191-194. İstanbul: TDV İslâm Araştırmaları Merkezi, 2000.
• Bayraktutan, Osman. “Kur’an-ı Kerim Derslerinin Toplu/Koro Halinde Okutulması Üzerine Bir Değerlendirme”. İlahiyat Fakültelerinde Kur’an Eğitim ve Öğretimi. ed. Ahmet Gödemir. 69-82. İstanbul: Ravza Yayınları, 2019.
• Biceğez, Yunus. Kur’an Öğretiminde Temel İlkeler, Yöntem ve Teknikler. Konya: Necmettin Erbakan Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2017.
• Cebeci, Suat. “İmam Hatip Liselerinden Mezun Olanların Yönelişleri ve Sebepleri”. Türkiyede Din Eğitimi ve Öğretimi. İstanbul: İslam Medeniyeti Vakfı, 1993.
• Cebeci, Suat. Din Eğitimi Bilimi ve Türkiye’de Din Eğitimi. Ankara: Akçağ Yayınları, 2005.
• Çakmak, Fatih. Gençlik Dönemi Din Eğitimi. Ankara: Eğiten Kitap Yayınları, 2019.
• Çakmak, Fatih. Din Öğretiminde Hedefler. Bursa: Emin Yayınları, 2022.
• Çakmak, Ahmet – Ecer, Münir. “Seçmeli Kur’an-ı Kerim Dersine Yönelik Motivasyon Ölçeğinin Geliştirilmesi ve Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi”. Hitit Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 19/2 (Aralık 2020), 679-707.
• Çelik, Ömer Faruk. Katsayı Uygulamasının Kaldırılması Sonrasında İmam Hatip Lisesi Öğrencilerinin Davranış, Tutum ve Özellikleri (Gaziantep Örneği). Bursa: Uludağ Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2016.
• Çollak, Fatih. "İmam Hatip Liseleri Kur'an-ı Kerim Dersi Müfredatı ve Öğretim Teknikleri Üzerine Düşünceler". İmam Hatip Liselerinde Eğitim ve Öğretim. ed. Mahmut Zengin. İstanbul: Dem Yayınları, 2005.
• Coştu, Kamil. "İmam Hatip Okullarında Din Eğitimi". Din Eğitimi. ed. Hasan Dam. Ankara: Lisans Yayıncılık, 2019.
• Daşkın, Abdurrahman. İmam-Hatip Liselerinde Kur’an’ı Kerim Derslerinde İzlenen Yöntemler. Kayseri: Erciyes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2007.
• Demir, Ömer. “İlahiyat Son Sınıf Öğrencilerinin Dini Hitabet Yeterlikleri DİB ve Din Görevlileri ve Din Hizmetleri ile İlgili Görüşleri”. Bayburt Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 9 (2019), 79-115.
• Demir, Ömer. "Kur'an Kurslarında Din Eğitimi". Din Eğitimi. ed. Hasan Dam. Ankara: Lisans Yayıncılık, 2019.
• DİB, Diyanet İşleri Başkanlığı İnsan Kaynakları Genel Müdürlüğü. “Aday Din Görevlisi Yeterlikleri”. Erişim 6 Ekim 2023. https://hukukmusavirligi.diyanet.gov.tr/Documents/Diyanet%20%C4%B0%C5%9Fleri%20Ba%C5%9Fkanl%C4%B1
• DİB, Diyanet İşleri başkanlığı İnsan Kaynakları Genel Müdürlüğü. “2023 Yılı Diyanet Akademisi Aday Din Görevlisi (KKÖ, İ-H, M-K) Alımı”. Erişim 4 Ekim 2023. https://insankaynaklari.diyanet.gov.tr/Detay/910/2023- y%C4%B1l%C4%B1-diyanet-akademisi
• Doğanay, Ahmet – Sarı, Mediha. "Öğretim Amaçlarının Belirlenmesi, İfade Edilmesi ve Uygun İçeriğinin Seçilmesi ". Öğretim İlke ve Yöntemleri, ed. Ahmet Doğanay. Ankara: Pegem Akademi, 9. Basım, 2014.
• Ekşi, Halil. “Ailelerin Okul Tercihlerini Etkileyen Faktörler (İmam Hatip lİseleri Örneği)”. İmam Hatip liselerinde Eğitim Öğretim. İstanbul: Dem Yayınları, 2005.
• Fırat, Yavuz. “Kur’an’ı Kerim’i Okuma, Ezberleme ve Anlamını Öğrenme Üzerine”. Bilimname: Düşünce Platformu 22 (Ocak 2012), 7-33.
• Gökdemir, Ahmet. “Kur’an Okuma ve Tecvid Derslerinde Karşılaşılan Problemler (Kırklareli Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Örneği)”. İlahiyat Fakültelerinde Kur’an Eğitimi ve Öğretimi (Sorunlar-Çözümler-Yöntemler). 17-42. İstanbul: Ravza Yayınları, 2019.
• Havuz, Hasan Hüseyin. “Kur'an Okuma Dersinin Meâl Merkezli Yapılması Meselesi: Müfredat İncelemesi”, Tasavvur/Tekirdağ İlahiyat Dergisi 9/2 (Aralık 2023).
• İşlek, İhsan. Öğretmen Görüşleri Doğrultusunda İmam Hatip Liselerinde Kur’an-ı Kerim Dersi Ezber ve Sorunları. İstanbul: İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2020.
• Kantar, Harun. İmam-Hatip Liselerinde Kur’an-ı Kerim Öğretimi Üzerine Bir Değerlendirme (Sivas Örneği). Sivas: Cumhuriyet Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2008.
• Karaman, Davut. “Yöneticilerine Göre Anadolu İmam Hatip Liselerindeki Program Çeşitliliği ve Proje Okul Uygulamasının Değerlendirilmesi”. Türkiye Din Eğitimi Araştırmaları Dergisi 11 (2021), 11-38.
• Keskiner, Emine. “İmam Hatiplerde İslami İlimlerin Öğretimi”. Yekder Bülten 2/ 3 (Güz 2017), 7-11.
• Kılıç, Mustafa. “İmam-Hatip Ortaokul ve Liselerinde Kur’an Eğitimi Üzerine Bir Araştırma”. Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 47 (2014), 69-106.
• Kızılaslan, İshak. “İngilizce İlahiyat Programı’ndaki Kur’an-ı Kerim Derslerinin Uygulanmasında Karşılaşılan Problemler (Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Örneği)”. Türkiye’de Kur’an ve Kıraat Eğitimi. ed. Ahmet Gökdemir. Ankara: İlahiyat Yayınları, 2021.
• Korkmaz, Mehmet. “İmam Hatip Lisesi Öğrencilerinin Bu Okulu Tercih Süreçleri”. ERUIFD 16 (2013/1), 7-40.
• Korukcu, Adem – Işıkdoğan, Davut. “Yaz Kur’an Kurslarında Uygulanan Kur Sistemiyle İlgili Öğreticilerin Görüşleri Üzerine Karşılaştırmalı Bir Çalışma”. e-Şarkiyat İlmi Araştırmalar Dergisi 8/1 (Nisan-2016), 15-35.
• Korukcu, Adem. “Meslekî Orta Öğretim: İmam Hatip Liseleri”. Din Eğitimi,. ed. Recai Doğan – Remziye Ege. Ankara: Grafiker Yayınları, 2016.
• Koyuncu, Recep. “Kur’an Okuma ve Tecvid Dersi Bağlamında Karşılaşılan Sorunlar ve Çözüm Önerileri”. ed. Ahmet Gökdemir. İlahiyat Fakültelerinde Kur’ân Eğitim ve Öğretimi. İstanbul: Ravza Yayınları, 2019.
• Koyuncu, Mehmet. “İmam Hatip Okulları: Türk Eğitim Sistemindeki Yeri, Amaçları ve Program Yapısı Temelinde Sorunları”. Ordu Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 1 (Eylül 2023), 3-30.
• Kuloğlu, Rahime. Yönetici Görüşlerine Göre İmam Hatip Ortaokullarındaki Hafızlık Projesinin Değerlendirilmesi. İstanbul: Sabahattin Zaim – Marmara Üniversitesi, Eğitim Yönetimi ve Denetimi Ortak YL Programı, Yüksek Lisans Tezi, 2018.
• MEB, Millî Eğitim Bakanlığı. “Ortaöğretim Kurumları Yönetmeliği (28/10/2016-29871 RG)”. Erişim 1 Nisan 2023. https://ogm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2016_11/03111224_ooky.pdf
• MEB, Millî Eğitim Bakanlığı. “DGÖM Yabancı Dil”. Erişim 21 Temmuz 2023. https://dogmyabancidil.meb.gov.tr/AihlAfis.aspx
• MEB. Millî Eğitim Bakanlığı. “Hafızların Eğitim Gördüğü Anadolu İmam Hatip Liseleri Hafızlık Programı/Projesi Öğrenci Alımı Usul ve Esasları Kılavuzu”. Erişim 28 Mart 2023. http://hafiz.meb.gov.tr/wp- content/uploads/2022/07/son-2023-HAFIZLIK-KILAVUZ-2022-2023-60-OKUL-Hafızlık-Proje.pdf
• MEB, Millî Eğitim Bakanlığı. “Millî Eğitim Temel Kanunu (1973)”. md. 32. Erişim 28 Mart 2023. https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.1739.pdf
• MEB,Millî Eğitim Bakanlığı. “Anadolu İmam Hatip Liseleri Kur’an-ı Kerim Dersi 9, 10, 11 ve 12. Sınıflar) Öğretim Programı”. Erişim 5 Mart 2023. https://dogm.meb.gov.tr/www/ogretim-programlari/icerik/14
• MEB, Millî Eğitim Bakanlığı. “İHL Kur’an-ı Kerim Dersi (9, 10, 11 ve 12. Sınıflar) Öğretim Programı”. Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı, 2022. Erişim 10 Ocak 2023. https://dogm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2017_08/17174814_AYHL_TemelDiniBilgiler_2017.pdf.
• MEB, Millî Eğitim Bakanlığı. “Anadolu İmam Hatip Liseleri Meslek Dersleri Öğretim Programı”. Erişim 12 Haziran 2023. https://dogm.meb.gov.tr/www/ogretim-programlari/icerik/14
• MEB, Millî Eğitim Bakanlığı. “Kur'an Okuma Teknikleri Dersi Öğretim Programı (2014)”. Erişim 28 Mart 2023. https://dogm.meb.gov.tr/www/ogretim-programlari/icerik/14
• MEB, Millî Eğitim Bakanlığı. “Din Öğretimi Genel Müdürlüğü Hafızlık Pekiştiren AİHL”. (Erişim 28 Mart 2023).
• MEB, Millî Eğitim Bakanlığı Din Öğretimi Genel Müdürlüğü. “İHO-AİHL, Proje ve Program Okulları”. Erişim 4 Eylül 2023. http://dogm.meb.gov.tr/bilgisistemi/okul_listesi
• MEB, Millî Eğitim Bakanlığı. “Okul-Kur’an Kursu İş Birliğine Dayalı Örgün Eğitimle Birlikte Hafızlık Projesi”. Erişim 22 Kasım 2023. https://hafiz.meb.gov.tr/
• MEBDÖGM, Millî Eğitim Bakanlığı Din Öğretimi Genel Müdürlüğü. “Anadolu İmam Hatip Liseleri Haftalık Ders Çizelgeleri”. Erişim 5 Ekim 2023. https://dogm.meb.gov.tr/www/haftalik-ders-cizelgeleri/icerik/11
• MEBDÖGM, Millî Eğitim Bakanlığı Din Öğretimi Genel Müdürlüğü. “Öğretim Programları Ortaöğretim Kur’an-ı Kerim Dersi (9,10,11 ve 12. Sınıflar) Öğretim Programı”. Erişim 22 Ekim 2023. https://dogm.meb.gov.tr/www/ogretim-programlari/icerik/14
• MEB, Murat Hüdavendigar AİHL. "İlahiyat Odaklı Hafızlık Projesi Çalışmalarına Devam Ediyor". Erişim 28 Mart 2023. https://www.facebook.com/murathudavendigaraihl
• MEB, Millî Eğitim Bakanlığı Din Öğretimi Genel Müdürlüğü. “Anadolu İmam Hatip Lisesi Öğrencilerimizle Mesleğe Hazırlama-Yaz Eğitim Etkinlikleri Gerçekleştirildi”. Erişim 3 Kasım 2023. https://dogm.meb.gov.tr/www/anadolu- imam-hatip-lisesi-ogrencilerimizle-meslege-hazirlama-yaz-egitim-etkinlikleri-gerceklestirildi/icerik/308
• MEB, Denizli İl Millî Eğitim Müdürlüğü. “İmam Hatip Liselerinin Başarılı Öğrencilerine Mesleğe Hazırlama ve Yetiştirme Kursları”. Erişim 3 Kasım 2023. https://denizli.meb.gov.tr/www/imam-hatip-liselerinin-basarili- ogrencilerine-meslege-hazirlama-ve-yetistirme-kurslari/icerik/1728
• MEB, Millî Eğitim Bakanlığı. “Anadolu İmam Hatip Liseleri ve İmam Hatip Ortaokulları Vizyon Belgesi (Ankara, Eylül 2017)”. 44. Erişim 27 Kasım 2023. https://dogm.meb.gov.tr/www/anadolu-imam-hatip-liseleri-ve-imam-hatip- ortaokullari-vizyon-belgesi/icerik/526
• MEBDOGM, Millî Eğitim Bakanlığı Din Öğretimi Genel Müdürlüğü. “Anadolu İmam Hatip Liseleri Tanıtım Broşürleri”. Erişim 27 Kasım 2023. https://dogm.meb.gov.tr/www/anadolu-imam-hatip-liseleri-tanitim- brosurleri/icerik/667
• Mücahit, Mustafa. İmam Hatip Lisesi Meslek Dersleri Öğretiminde Öğretmenin Rolü (Sivas İli Örneği). Sivas: Cumhuriyet Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 2016.
• Öcal, Mustafa. Medresetü’l-Eimme ve’l-Hutaba’dan İmam Hatip Liselerine -Bizim Okullarımız-. İstanbul: Önder, 2011.
• Öcal, Mustafa. Osmanlı’dan Günümüze Türkiye’de Din Eğitimi. İstanbul: Dergâh Yayınları, 2. Basım. 2017.
• Öcal, Mustafa. İmam Hatip Liseleri ve İlk Öğretim Okulları. İstanbul: Ensar Neşriyat, 1994.
• Öcal, Mustafa “İmam-Hatip Liselerinde Din Öğretimi (Tarihi Süreci ve İstatistiki Yapı)”. IV. Din Şûrası (Sempozyum) II. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı, 2009.
• Öcal, Mustafa. “Türkiye’de Din Eğitiminin Geleceği”. Türkiye’de Din Eğitimi ve Sorunları. İstanbul: Dem Yayınları, 2018.
• Önder, Halil İbrahim. “Kur’an-ı Kerim Eğitim ve Öğretiminde Lafız ve Mananın Yerine Dair Bazı Değerlendirme ve Tespitler”. Theosophia: Felsefe, İlahiyat, Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi 3 (2021), 165-187.
• Özdemir, Şuayip - Karateke, Tuncay. "İHL Meslek Dersleri Öğretmenlerinin Kur'an-ı Kerim Derslerinde Öğrencileri Derse Katılımını Sağlama Yolları". Kilis 7 Aralık Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 6/11 (2019/2), 891-925.
• Özgül, Zehra. Öğrenci Görüşlerine Göre İmam Hatip Liselerinde Meslek Dersi Öğretiminin Değerlendirilmesi (Şanlıurfa Örneği). Malatya: İnönü Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2019.
• Salman, Faruk vd. Tecvidli Kur'an-ı Kerim Elif-Bası. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 2019.
• SDÜ, Süleyman Demirel Üniversitesi. “İlahiyat Fakültesi “İmam Hatip Lisesi Hafızlık Projesi ile İlk Kez Öğrenci Kabul Ediyor". Erişim 28 Mart 2023. https://w3.sdu.edu.tr/haber/10136/
• Savaş, Akif. “Sivil Toplum Kuruluşlarının İHL Program Çeşitliliğine Yaklaşımları”. Disiplinlerarası Sosyal Bilimler Dergisi 13 (Haziran 2023), 115-142.
• Taşpınar, Kadir. “Kur’an-ı Kerim Okuma ve Tecvid Dersi Müfredatının Öğrenci Başarısı Üzerindeki Etkisine Dair Bir Değerlendirme (RTEÜ İlahiyat Fakültesi Örneği)”. İlahiyat Fakültelerinde Kur’an Eğitim ve Öğretimi. ed. Ahmet Gökdemir. 103-120. İstanbul: Ravza Yayınları, 2019.
• TİMAV, Türkiye İmam Hatipliler Vakfı. "Din Öğretiminde Kalite Çalıştayları-3 İmam Hatiplerde Meslekî Müfredat ve Program Çeşitliliği Çalıştayı Sonuç Raporu 27-28 Ocak 2017". Erişim 25 Kasım 2023. https://timav.org.tr/basin-bulteni/imam-hatiplerde-mesleki-mufredat-ve-program-cesitliligi-calistayi- yapildi/
• TİMAV, Türkiye İmam Hatipliler Vakfı. “Türkiye’de İmam Hatip Liseleri ve İmam Hatipliler Algısı Kamuoyu Araştırması (Türkiyede İmam Hatip Liseleri ve İmam Hatipliler Algısı)”. Erişim 25 Kasım 2023. https://timav.org.tr/raporlar/turkiyede-imam-hatip-liseleri-ve-imam-hatipliler-algisi-kamuoyu-arastirmasi/
• Topcuk, Ali. İmam-Hatip Liselerindeki Kur’an-ı Kerim Öğretiminin Verimliliği. İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 1995.
• Yılmaz, Nazif. İmam Hatip Liselerinde Kur’an-ı Kerim Öğretiminde Yeni Yöntemler ve Materyal Kullanımı. Bursa: Bursa Uludağ Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 2021.
• Yılmaz, Nazif vd. İHL Kur'an-ı Kerim Ders Kitabı 9. Sınıf. ed. Ahmet İşleyen. Ankara: MEB Yayınları, 2022.
• Yılmaz, Nazif. “İmam Hatip Liselerinde Kur'an-ı Kerim Öğretimi (Öğretim Programları Üzerine Bir Değerlendirme)". 501-543. 100. Yılında İmam Hatip Liseleri. İstanbul: Dem Yayınları, 2015.
• Yiğit, Hulusi. İmam Hatip Lisesi Öğrencilerinin Yüksek Din Öğretimi Algısı (İstanbul Örneği). İstanbul: İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2019.
• Yüksel, Yakup. "İmam Hatip Liselerinde Kur'an Eğitimi Üzerine Bir Araştırma (Tekirdağ Örneği)". Namık Kemal Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 2/1 (2016), 10-29.
• Zengin - Karaman, Mahmut – Davut. “Öğrencilerin Proje Anadolu İmam Hatip Liselerini Tercih Nedenleri ve Mesleki Eğilimleri”. ilahiyat tetkikleri dergisi 54 (Aralık 2020/2), 403-431.