Mircea Eliade’da Tarihsel Bilinç Sorunu

Year 2003, Volume: 1 Issue: 1, 9 - 19, 01.12.2003

Burhanettin Tatar

Abstract

Mircea Eliade, dinler tarihine, "tarih terörü" diye adlandırdığı tarihin insan üzerindeki baskısını azaltmak ve insanı kendi tarihsel şartları tarafından basitçe belirlenen bir varlık olmaktan çıkarmak için rol üstlenmeye çağırır. Bu rol, onun deyimiyle dünya genelinde uyanmakta olan "yeni hümanizm”dir. O, bu kavramla basit bir kültürler veya dinler arası diyalogu anlamaz. Belki daha derin olarak, ortak insan varlığının arkaik boyutlarında tecrübe ede geldiği ancak tarihin baskısı ya da ideolojileri tarafından bastırılmış kutsal tecrübesini ima eder. Bu açıdan Eliade, tarihselciliği insan varlığının tarihsel şartlar içinde bastırılması ve soyutlanması olarak değerlendirir. Dinler tarihinin güçlendireceği gerçek ta-rihsel bilinç, bu nedenle tarihselciliğe karşı koyacaktır.

Keywords

-

The Problem of Historical Consciousness in Mircea Eliade

Abstract

Mircea Eliade charges the history of religions with taking a significant role for diminishing the "terror of history" (i.e., pressure of history on human beings) and saving human beings from being a mere existence determiden simply by his historical condition. He calls this role "New Humanism". He understands with "new humanism", not merely inter-cultural or inter-religious dialogue, but more deeply common human experience of sacred at the level of archaic existence which has been suppressed by history and historical ideologies. From this viewpoint, Eliade takes "historicism" to mean suppression and isolation of human beings within their historical conditions. The real effective historical consciousness, empowered by history of religions, will resist historicism thus understood.

Keywords

-