EK DESTEĞE İHTİYACI OLAN ÇOCUKLARA ÖZ BAKIM BECERİLERİNİN ÖĞRETİMİNDE ÖĞRETMEN EĞİTİM PROGRAMININ ETKİLİLİĞİ

Year 2021, Volume: 50 Issue: 230, 95 - 118, 04.05.2021

Yasemin Doğan , Salih Cakmak

https://doi.org/10.37669/milliegitim.685757

Abstract

Bu araştırmanın amacı, okul öncesi öğretmenlerine uygulanan “Öğretmen Eğitim Programı” nın ek desteğe ihtiyacı olan çocuklara “Özbakım Becerileri” nin kazandırılmasına etkisinin belirlenmesidir. Araştırmada tek denekli deneysel desenlerden “denekler arası çoklu yoklama düzeyi deseni” kullanılmıştır. Uygulama, uygulama sonu değerlendirme, genelleme ve izleme verileri kamera kaydı ile toplanmıştır. Araştırma verileri grafiksel olarak analiz edilmiştir. “Öğretmen Eğitim Programı” nın uygulanması sonrasında okul öncesi öğretmenlerinden elde edilen veriler; öğretmenlerin ek desteğe ihtiyacı olan çocuklara “Özbakım Becerileri” ni öğretmeleri için gerçekleşmesi beklenen aşamaları kazandıklarını, genellediklerini ve sürdürdüklerini göstermiştir. Ayrıca bu araştırma kapsamında “Ek Desteğe İhtiyacı Olan Çocuklara Özbakım Becerilerinin Öğretiminde Öğretmen Eğitim Programı”nın yürütülmesi ile ilgili öğretmenlerin görüşleri de değerlendirilmiştir. Öğretmenler, “Öğretmen Eğitim Programı” nın özbakım becerilerinin öğretimine yönelik etkisi ve video model aracılığıyla sunulması anlamında olumlu görüş bildirmişlerdir.

Keywords

Öğretmen Eğitimi, Video Model, Öz Bakım Ve Günlük Yaşam Becerisi Öğretimi, Okul Öncesi Eğitimi

References

• Abell, S. K. (2013). Research on science teacher knowledge. In Handbook of research on science education (pp. 1119-1164). Routledge.
• Altun, T. ve Gülben, A. (2009). Okulöncesinde özel gereksinim duyan çocukların eğitimindeki uygulamalar ve karşılaşılan sorunların öğretmen görüşleri açısından değerlendirilmesi. Selçuk Üniversitesi Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, 28, 253-272.
• Batu, E. S. (2018). Erken çocukluk eğitiminde kaynaştırma. Pegem Atıf İndeksi, 519-537.
• Batu, S. & Uysal, A. (2009) Günümüz sınıflarında özel gereksinimli olan çocukların katılımını destekleme. G. Akçamete (Ed.) Genel eğitim okullarında özel gereksinimli olan öğrenciler ve özel eğitim içinde (s.110-140). Ankara: Kök.
• Bishop, M. R.,& Kenzer, A. L. (2012). Teaching behavioral therapists to conduct brief preference assessments during therapy sessions. Research in Autism Spectrum Disorders, 6(1), 450-457.
• Belo, N. A., van Driel, J. H., van Veen, K., & Verloop, N. (2014). Beyond the dichotomy of teacher-versus student-focused education: A survey study on physics teachers' beliefs about the goals and pedagogy of physics education. Teaching and Teacher Education, 39, 89-101.
• Boonen, T., Van Damme, J., & Onghena, P. (2014). Teacher effects on student achievement in first grade: which aspects matter most?. School Effectiveness and School Improvement, 25(1), 126-152.
• Bovi, G. M. D., Vladescu, J. C., DeBar, R. M., Carroll, R. A., & Sarokoff, R. A. (2017). Using video modeling with voice-over instruction to train public school staff to implement a preference assessment. Behavior Analysis in Practice, 10(1), 72-76.
• Bransford, J. D., Kinzer, C. K., Risko, V. J., & Rowe, D. W. (1989). Designing invitations to thinking: Some initial thoughts. In National Reading Conference Yearbook. National Reading Conference.
• Bruns, D. A.,& Mogharreban, C. C. (2007). The gap between beliefs and practices: Early childhood practitioners' perceptions about inclusion. Journal of Research in Childhood Education, 21(3), 229-241.
• Brunvand, S. (2010). Best practices for producing video content for teacher education. Contemporary Issues in Technology and Teacher Education, 10(2), 247-256.
• Catania, C. N., Almeida, D., Liu‐Constant, B., & Reed, F. D. D. (2009). Video modeling to train staff to implement discrete‐trial instruction. Journal of Applied Behavior Analysis, 42(2), 387-392.
• Codding, R. S., Skowron, J., & Pace, G. M. (2005). Making data-based decisions: Training teachers to use data to create instructional objectives. Behavioral Interventions, 20, 165-176.
• Çakmak, S. (2011). Görme engeli olan çocuklara özbakım becerilerini kazandırmada video ile model olunarak sunulan aile eğitim programının etkililiği.Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Deliperi, P., Vladescu, J. C., Reeve, K. F., Reeve, S. A., & DeBar, R. M. (2015). Training staff to implement a paired‐stimulus preference assessment using video modeling with voiceover instruction. Behavioral Interventions, 30(4), 314-332.
• Demiriz, S.,& Dinçer, Ç. (2000). Okulöncesi dönem çocuklarının öz bakım becerilerinin annelerinin çalışıp çalışmama durumlarına göre incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(19).
• Diken, İ. H. (2007). Kaynaştırma uygulamalarında işbirliği. S. Eripek (Dü.) içinde, İlköğretimde kaynaştırma (1. b., s. 65-86). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi.
• Diler, N. (2008). Eve dayalı gündüz tuvalet kontrolü aile eğitim programının annelerin kuruluk kaydı tutma ile gündüz tuvalet kontrolü kazanma becerisini ve çocukların gündüz tuvalet kontrolünü kazanmasındaki etkisi Doktora Tezi, Gazi ÜniversitesiEğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Engelbrecht, P., Oswald, M., Swart, E., & Eloff, I. (2003). Including learners with intellectual disabilities: Stressful for teachers?. International Journal of Disability, Development and Education, 50(3), 293-308.
• Farmer, J., Hauk, S., & Neumann, A. M. (2005). Negotiating reform: Implementing process standards in culturally responsive professional development. The High School Journal, 88(4), 59-71.
• Hamill, L. B.,& Everington, C. T. (2002). Teaching students with moderate to severe disabilities: An applied approach for inclusive environments. Upper Saddle River, NJ: Merrill/Prentice
• Horrocks,E.L., ve Morgan,R.L.(2011) . Effects of ınservice teacher training on correct ımplementation of assessment and ınstructional procedures for teachers of students with profound multiple disabilities. Teacher Education and Special Education,34(4), 283–319
• Kaya, Ö. (2013). Özel eğitimde roller ve sorumluluklar. S.Vuran (Ed.), Özel eğitim içinde (31-56), Ankara: Maya.
• Knight, S. L.,& Wiseman, D. L. (2005). Professional development for teachers of diverse students: A summary of the research. Journal of Education for Students Placed at risk, 10(4), 387-405.
• Lavie, T.,& Sturmey, P. (2002). Training staff to conduct a paired‐stimulus preference assessment. Journal of Applied Behavior Analysis, 35(2), 209-211.
• McDonnell, A. P., Brownell, K., & Wolery, M. (2001). Teachers' views concerning individualized intervention and support roles within developmentally appropriate preschools. Journal of Early Intervention, 24(1), 67-83.
• McLaughlin, M. W.,& Talbert, J. E. (2006). Building school-based teacher learning communities: Professional strategies to improve student achievement (Vol. 45). Teachers College Press.
• Mitchell, L. C.,& Hegde, A. V. (2007). Beliefs and practices of in-service preschool teachers in inclusive settings: Implications for personnel preparation. Journal of Early Childhood Teacher Education, 28(4), 353-366.
• Oktay, A.,& Unutkan, Ö. P. (2003). İlköğretime hazır oluş ve okul öncesi eğitimle ilköğretimin karşılaştırılması. İstanbul: Morpa Kültür.
• Özaydın, L.,& Çolak, A. (2011). Okul öncesi öğretmenlerinin kaynaştırma eğitimine ve “okul öncesi eğitimde kaynaştırma eğitimi hizmet içi eğitim programı” na ilişkin görüşleri. Kalem Eğitim ve İnsan Bilimleri Dergisi, 1(1), 189-226.
• Penuel, W. R., Fishman, B. J., Yamaguchi, R., & Gallagher, L. P. (2007). What makes professional development effective? Strategies that foster curriculum implementation. American Educational Research Journal, 44(4), 921-958.
• Ryan, C. S., Hemmes, N. S., Sturmey, P., Jacobs, J. D., & Grommet, E. K. (2008). Effects of a brief staff training procedure on instructors’ use of incidental teaching and students’ frequency of initiation toward instructors. Research in Autism Spectrum Disorders, 2(1), 28-45.
• Sherin, M. G.,& Han, S. Y. (2004). Teacher learning in the context of a video club. Teaching and Teacher education, 20(2), 163-183.
• Sucuoglu, B., Bakkaloglu, H., Iscen Karasu, F., Demir, S., & Akalin, S. (2014). Preschool Teachers' Knowledge Levels about Inclusion. Educational Sciences: Theory and Practice, 14(4), 1477-1483.
• Sucuoğlu, B.,& Akalın, S. (2010). Kaynaştırma sınıflarına alternatif bir bakış: Çevresel davranışsal değerlendirme ile öğretimsel özelliklerin incelenmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 11(01), 019-037.
• Sucuoğlu, B. (2006). İlköğretimde kaynaştırma uygulamaları-yaklaşımlar, yöntemler, teknikler. Morpa Kültür.
• Suhrheinrich, J. (2011). Training teachers to use pivotal response training with children with autism: Coaching as a critical component. Teacher education and special education, 34(4), 339-349.
• Tavil, Y. Z. (2005). Davranış denetimi aile eğitim programının annelerin davranışsal işlem süreçlerini kazanmalarına etkisi (doğrudan öğretim yaklaşımı ile sunulan). (Doktora tezi). https://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
• Tekin-İftar, E. (2007). Kaynaştırma uygulamalarında öğretimin planlanması. S. Eripek (Ed.), İlköğretimde kaynaştırma içinde (s. 65-86). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi.
• Tekin- İftar, E., Kırcaali-İftar, G., Erbaş, D., Kurt, O. (2012) Eğitim ve davranış bilimlerinde tek denekli araştırmalar. Ankara: Türk Psikologlar.
• Üstün, E., Akman, B., & Etikan, İ. (2004). Farklı sosyo-ekonomik düzeydeki çocukların bilişsel gelişimlerinin değerlendirilmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 26(26).
• Vuran, S., Çolak, A., ve Gürgür, H. (2003). Davranış kontrolü ve beceri öğretimi konusunda hizmet içi eğitime katılanların programa ilişkin görüşleri. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 4(1), 1-17.
• Yakın, M. (2009). Aile Eğitiminin Annelerin Doğal Dil Sağaltım Tekniklerini Kullanmalarında Etkililiği. Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Yılmaz, N.(2003). Türkiye’ de okul öncesi eğitimi. Erken çocuklukta gelişim ve eğitimde yeni yaklaşımlar. İstanbul: Morpa Kültür.
• Yörükoğlu, A. (1992). Çocuk ruh sağlığı. İstanbul: Özgür.