ÖĞRETMENLERİN EĞİTİMDE ÇOK KÜLTÜRLÜLÜĞE İLİŞKİN YETERLİK ALGILARININ BAZI DEĞİŞKENLERE GÖRE İNCELENMESİ

Year 2021, TÜRKİYE’DE VE DÜNYADA GÖÇMEN EĞİTİMİ, 857 - 873, 22.12.2021

Taner Çifçi , Ayla Arseven İlhami Arseven , Alev Orhan

https://doi.org/10.37669/milliegitim.894341

Cited By: 2

Abstract

Çalışmanın amacı; öğretmenlerin mülteci öğrencilere ilişkin öğretim deneyimlerinin, çokkültürlü yeterlilik durumlarının ve tutumlarının incelenmesidir. Araştırmanın çalışma grubu, 2017-2018 eğitim öğretim yılında Sivas merkezde çalışan 107 sınıf ve branş öğretmenlerinden oluşmaktadır. Sivas merkezde bulunan ilkokul, ortaokul ve lise düzeyinde toplam 6 okul belirlenirken; mülteci öğrencilerin bulunma yoğunluğu dikkate alınmıştır. Çalışmada Akçaoğlu ve Arsal (2018) tarafından Türkçe uyarlaması yapılan, deneyim, tutum ve çokkültürlü yeterlik olmak üzere 3 alt boyut ve 25 maddeden oluşan “Çokkültürlü Yeterlik Ölçeği (ÇYÖ)” kullanılmıştır. Çalışmada öğretmenlerin mülteci öğrencilerle ilgili deneyim, yeterlik ve tutum düzeyleri belirlenirken; öğretmenlerin branş, cinsiyet ve kıdemlerine göre bu düzeylerin değişimi ortaya konulmuştur. Araştırmada öğretmenlerin ölçekten aldıkları puanların aritmetik ortalamalarına göre; öğretmenlerin eğitimde çokkültürlülüğe ilişkin yeterliklerinin düşük oldukları sonucuna ulaşılmıştır. Araştırmada dikkat çeken bir sonuç da araştırmaya katılan öğretmenlerin mesleki branşlara göre mülteci öğrencilere yönelik algılarının, deneyim ve yeterlik alt boyutlarında ve ölçeğin toplamında anlamlı bir şekilde farklılaşmadığı ancak tutum alt boyutunda ise anlamlı şekilde sınıf öğretmenleri lehinde farklılaştığıdır. Araştırmaya katılan öğretmenlerin cinsiyetlerine göre mülteci öğrencilere yönelik algılarının anlamlı bir şekilde farklılaşmadığı söylenebilir. Benzer şekilde, öğretmenlerin mesleki kıdeme göre mülteci öğrencilere yönelik algılarının anlamlı bir şekilde farklılaşmadığı sonucu ortaya çıkmıştır.

Keywords

Çokkültürlülük, mülteci öğrenciler, öğretmenlerin çokkültürlülük yeterlikleri, mültecilere ilişkin öğretmen tutumu, deneyim

Supporting Institution

Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinasyon Birimi

Project Number

EĞT-078

INVESTIGATION OF TEACHERS’ PERCEPTIONS OF MULTICULTURAL EFFICACY IN EDUCATION BASED ON CERTAIN VARIABLES

Abstract

The purpose of this study is to determine teachers’ experience, multicultural efficacy, and attitude levels concerning refugee students. The study group consists of 107 teachers working in six schools (elementary schools, middle schools, and high schools) that were chosen from among schools located in Sivas city center and containing the biggest number of refugee students in the 2017-2018 academic year. The study employed “The Multicultural Efficacy Scale (MES)”, adapted to Turkish by Akçaoğlu and Arsal (2018). MES has three sub-dimensions: experience, attitude, and multicultural efficacy. It has 25 items in total, five of which are about experience, four about attitude, and 16 about multicultural efficacy. The study both determined the teachers’ experience, competence and attitude levels concerning refugee students and revealed whether such levels differed by teacher’s branch and teacher’s gender and professional seniority. The arithmetic means of the scores obtained by the teachers from the scale, the teachers were determined to have low perceptions of multicultural efficacy in education. Another remarkable result of the study is that the participating students’ perceptions concerning refugee students did not significantly differ by teacher’s branch in the experience and efficacy sub-dimensions and in the entire scale, but there was a significant difference in favor of elementary school teachers in the attitude sub-dimension. It can be said that the participating teachers’ perceptions concerning refugee children did not significantly differ in the by teacher’s gender. Similarly, it was found that the teachers’ perceptions concerning refugee children did not significantly differ by professional seniority.

Keywords

Multiculturalism, refugee students, teachers’ multicultural efficacy, teacher attitude towards refugees, experience

Project Number

EĞT-078

References

• AKÇAOĞLU, M. Z., ARSAL. Z. (2018).” Çokkültürlü Yeterlik Ölçeğinin Türkçe’ye Uyarlanması: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması”, Kastamonu Eğitim Dergisi, 26 (1), 261-271.
• AKTEL, M., & KAYGISIZ, Ü. (2018). “Türkiye’de Göç Yönetimi”, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 23(2), 579-604.
• AYAZ, M.F. (2016). “Cokkültürlülük Algı Ölçeği: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması”, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 15(57), 463-471.
• BANKS, J. A. (1993). “Multicultural education: Historical development, dimensions and practice”, Review of research in education, 19, 3-49.
• BAŞBAY, A., BEKTAŞ, Y. (2009).Çokkültürlülük Bağlamında Öğretim Ortamı ve Öğretmen Yeterlikleri. Eğitim ve Bilim,34,s.30-43.
• BLOEMRAAD, I., KORTEWEG, A., & YURDAKUL, G. (2008). “Citizenship and immigration: Multiculturalism, assimilation, and challenges to the nation-state”, Annual review of sociology, 34,153-179.
• BULUT, C., & BAŞBAY, A. (2014). “ Öğretmenlerin Çok Kültürlü Yeterlik Algilarinin Incelenmesi”, Kastamonu Eğitim Dergisi, 23(3), 957-978.
• ÇELIK, H. (2008). “Çokkültürlülük ve Türkiye'deki görünümü”, Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9(15), 319-332.
• CIRIK, İ. (2008). “Çok kültürlü eğitim ve yansımaları”, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 34(34), 27-40.
• DEMIR, S. (2012). “Çok Kültürlü Eğitimin Erciyes Üniversitesi Öğretim Elemanları İçin Önem Derecesi”, Electronic Turkish Studies, 7(4), 1453-1475.
• ERSOY, A.F. ve TURAN, N. (2019). Sığınmacı ve Göçmen Öğrencilerde Sosyal Dışlanma ve Çeteleşme, Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi Dergisi Third Sector Social Economi Review 54(2) 2019828-840 doi:10.15659/3.sektor-sosyal-ekonomi.19.05.1103.
• ERTAN, K. A., & ERTAN, B. (2017). “Türkiye’nin Göç Politikası”, Contemporary Research in Economics and Social Sciences, 1(2), 7-39.
• ERTÜRK, S. (2017). Eğitimde ‘Program’ Geliştirme. Ankara: Edge Akademi.
• GENCER, T. E. (2017). “Göç ve Eğitim İlişkisi Üzerine Bir Değerlendirme: Suriyeli Çocukların Eğitim Gereksinimi ve Okullaşma Süreçlerinde Karşılaştıkları Güçlükler”, Journal of International Social Research, 10(54).
• GÖÇ İDARESİ 2016 YILI TÜRKIYE GÖÇ RAPORU (2017). Ankara: TC İçişleri Bakanlığı Göç İdaresi Genel Müdürlüğü Yayınları, Yayın No: 40.
• GÖÇ İDARESİ GENEL MÜDÜRÜLÜĞÜ (2019). Geçici Korumamız Altındaki Suriyeliler, https://www.goc.gov.tr/gecici-korumamiz-altindaki-suriyeliler (Erişim 30 Temmuz, 2021).
• GUICHOT-REINA, V. (2020). “Educación, justicia social y multiculturalismo: teoría y práctica en el aula”, Ediciones Universidad de Salamanca, 33(1), 173-195.
• GÜNAY, M. (2010). “Çokkültürlülük Gerçeği ve Türkiye”, http://www.acarindex.com/dosyalar/makale/acarindex-1423907350.pdf
• İŞIGÜZEL, B., & BALDIK, Y. (2019). “Göçmen Toplulukların Eğitim Sistemine Katılımı Sürecinde Uygulanan Eğitim ve Dil Politikalarının İncelenmesi”, Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi SBE Dergisi, 9(2), 487-503.
• KARAKAYA, İ. (2012). (Ed. A. Tanrıöğen). Bilimsel Araştırma Yöntemleri, Ankara: Anı Yayıncılık.
• KIM, Y., & CHOI, M. (2020). “Towards critical multicultural teacher education in the midst of ethno-nationalism: Korean pre-service teachers’ international learning experiences”, Teaching and Teacher Education, 96,1-11.
• KURUCZ, C., LEHRL, S., & ANDERS, Y. (2020). “Preschool Teachers’ Perspectives About the Engagement of Immigrant and Non-Immigrant Parents in Their Children’s Early Education”, International Journal of Early Childhood, 52(2), 213-231.
• MEB, (2014). “Yabancılara yönelik eğitim öğretim hizmetleri genelgesi”, http://www.meb.gov.tr/ ( erişim tarihi: 18/02/2021).
• MEB, (2017a). “Geçici koruma statüsündeki bireylere yönelik rehberlik hizmetleri kılavuz Kitabı”, http://www.meb.gov.tr/ (erişim tarihi 18/02/2021)
• MEB, (2017b). “Öğretmenlik mesleği genel yeterlilikleri”,http://www.meb.gov.tr/ (erişim tarihi: 18/02/2021).
• MEB, (2019). “Yabancı öğrenciler uyum sınıfları genelgesi”, http://www.meb.gov.tr./ (erişim tarihi: 18/02/2021).
• MÜLTECİLER DERNEĞİ (2021). Türkiyedeki Suriyeli Sayısı Temmuz 2021, https://multeciler.org.tr/turkiyedeki-suriyeli-sayisi/ (Erişim 30 Temmuz, 2021).
• ORUÇ, D. (2016). “Çokkültürlülük ve Çokkültürcülük Kavramları Üzerine Bir Çalışma”. www.academia.edu/13003072/Çokkültürlülük_ve_Çokkültürcülük_Nedir
• ÖZCAN, A. S. (2018). “Çokkültürlülük bağlamında Türkiye’nin Suriyeli öğrencilere yönelik eğitim politikası”, PESA Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 4(1), 17-29.
• POLAT, İ., KILIÇ, E. (2013). “Türkiye’de Çokkültürlü Eğitim ve Çokkültürlü Eğitimde Öğretmen Yeterlilikleri”,YYY Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(1), 352-372. http://efdergi.yyu.edu.tr.
• PORTERA, A. (2020). “Has multiculturalism failed? Let's start the era of interculturalism for facing diversity issues”, Intercultural Education, 31(4), 390-406.
• RUALES, S. T. P., AGIRDAG, O., & VAN PETEGEM, W. (2020). “Development and validation of the multicultural sensitivity scale for pre-service teachers”, Multicultural Education Review, 12(3), 177-194.
• SARIER,Y. (2020). Türkiye’de Mülteci Öğrencilerin Eğitimi Üzerine Bir Meta-Sentez Çalışması: Sorular ve Çözüm Önerileri. Eğitimde Yeni Yaklaşımlar Dergisi, 3(1),80-111.
• SAY, Ö. (2017). “Çokkültürlülük Kavramı ve Anlamın Çokluğu”, Karabük Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(1), 29-39.
• SENEM, G. & ARIKAN, A. (2018). “Üniversite Öğrencilerinin Çokkültürlülük Bağlamında Toplumsal Farklılıklara Bakışı: Fakülte, Cinsiyet ve Ebeveyn Eğitimi Değişkeni Bazında Bir Araştırma”, OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 8(14), 432-447.
• TEPEALTI, F. (2020). Avrupa Birliği’nin Göç Politikaları ve Türkiye. Ankara: Pegem Akademi.
• ÜNLÜ, İ. & ÖRTEN, H. (2013). “Öğretmen Adaylarının Çokkültürlülük ve Çokkültürlü Eğitime Yönelik Algılarının İncelenmesi”, Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 21, 287-302.
• UYDAŞ, İ. & GENÇ, S. (2015). “Ortaöğretim Öğrencilerinin Küresel Vatandaşlık Bağlamında Çokkültürlülük Hakkındaki Görüşlerinin Değerlendirilmesi”, Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi, 4(1), 415-429.