Resimli Hikâye Kitaplarının Fiziksel, İçerik ve Resimleme Özelliklerinin İncelenmesi

Year 2023, Volume: 52 Issue: 240, 3009 - 3032, 01.11.2023

Özge Nur Ertaş

https://doi.org/10.37669/milliegitim.1164339

Abstract

Bu araştırma, okul öncesi dönem çocuklarına yönelik hazırlanmış resimli hikâye kitaplarının resim, içerik ve fiziksel özellikleri yönünden belirli kriterlere göre incelemek, resimli hikâye kitaplarının taşıması gereken özelliklerle ilgili genel bir çerçeve sunmak ve bu kitapların çocuklar için uygun olup olmadığını belirlemek amacıyla yapılmıştır. Araştırmanın örneklemini resmi bir ilkokula bağlı anasınıfının kütüphanesinden seçilen, yerli ve yabancı yazarların eserlerini oluşturan 150 adet resimli hikâye kitaplarının arasından rastgele örnekleme yöntemi ile seçilen 50 adet kitap oluşturmaktadır. Verilerin toplanmasında “Çocuklara Seslenen Yazınsal ya da Öğretici Kitapları Değerlendirme Ölçeği” kullanılmış, her bir kitap belirlenen kriterler doğrultusunda tek tek incelenmiştir. İnceleme sonunda yüzde ve frekans analizi yapılmış, sonuçlar yorumlanmıştır. Araştırmanın sonucunda incelenen kitaplarda ele alınan konu ve temaların çocukların yaş ve gelişim düzeyine uygun olduğu tespit edilmiş, kitapların büyük çoğunluğunda ciltleme özelliğinin yetersiz olduğu, dayanıklı olmadığı görülmüştür. Karakterlerin çocukların özdeşim kurabileceği özelliklere sahip olduğu, dil ve anlatım yönünden istenilen nitelikleri taşıdığı tespit edilmiştir.

Keywords

Okul öncesi dönem, çocuk edebiyatı, resimli hikâye kitapları, iç ve dış yapı özellikleri

References

• Bilgen, K. (2021). Almila Aydın’ın çocuk kitaplarının çocuk edebiyatının temel ilkelerine göre incelenmesi. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Siirt Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Siirt.
• Buran, A. (2021). Feridun Oral’ın resimli çocuk kitaplarının çocuklara verdiği mesajlar açısından incelenmesi. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul.
• Ceyhan, M. (2021). Ahmet Şerif İzgören’in çocuk kitaplarının çocuk edebiyatının temel ilkeleri açısından incelenmesi. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Siirt Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Siirt.
• Ciravoğlu, Ö. (1998). Çocuk Edebiyatı. Esin Yayın Evi.
• DeVlieger, L.L. (2017). Language development at 24 months: Contributions from the growth of infant positive affect and maternal quality of speech during a wordless book task. [Unpublished doctoral thesis]. Northern Illinois University, Department of Psychology, ABD.
• Dickinson D. K., & Morse A. B. (2019). Connecting through talk : Nurturing children’s development with language. Baltimore: Brookes Publishing. Access address: https://ezproxy.iku.edu.tr:2534/login.aspxdirect=true&db=nlebk&AN=2105091&site=ehost-live.
• Ergöl, A. (2008). Anaokulu çocuk kitaplarında deneysel formlar. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Anadolu Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir.
• Gönen, M., ve Arı, M. (1989). Anaokuluna giden dört-beş yaş çocuklarına resimli kitaplarla yapılan eğitimin dil gelişimine etkisinin incelenmesi. Eğitim ve Bilim, 13(72), 21-30.
• Gönen, M., Aydos, E. H., Şentürk, Ç., Karacan, G., Kahraman, C., ve Tuna, P. (2013). Resimli çocuk kitaplarının içerik ve fiziki özelliklerinin incelenmesi. Siirt Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (1). 1-14.
• Gönen, M., Uludağ, G., Tanrıbuyurdu, E. F., ve Tüfekçi, E. (2014). 0-3 yaş çocuklarına yönelik resimli çocuk kitaplarının özelliklerinin incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29(1). 126- 139.
• Gönen, M., Uygun, M., Erdoğan, Ö., ve Katrancı, M. (2012). Resimli çocuk kitaplarının fiziksel, içerik ve resimleme özellikleri açısından incelenmesi. Milli Eğitim Dergisi, 42(196), 258-272.
• İbaçoğlu, T. (2019). Ilkokul öğrencilerine yönelik çocuk kitaplarının iç ve dış yapısal özellikleri açısından incelenmesi. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Çanakkale.
• Karasar, N. (2003). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Nobel Yayın Dağıtım.
• Mert, E. (2012). İlköğretim 6., 7., 8. sınıf Türkçe ders kitaplarında yer alan öykülerin çocuk yazınının temel ilkeleri bağlamında incelenmesi. Amasya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(1), 73-93.
• Örs, B. (2022). Ali dayı çocuk kütüphanesinde yer alan erken çocukluk dönemine yönelik çocuk kitaplarının niteliklerinin incelenmesi. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Hacettepe Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Sever, S. (2018). Sanatsal uyaranlarla dil öğretimi. Tudem Yayınları.
• Sever, S. (2019). Çocuk edebiyatı ve okuma kültürü. Tudem Yayınları.
• Sever, S. (2021). Çocuk ve edebiyat. Tudem Yayınları.
• Şeker, P.T., ve Çam, B. (2021). 2000-2020 yılları arasında erken çocukluk dönemi çocuklarına yönelik tasarlanmış hikâye kitaplarının iç ve dış yapı niteliklerinin incelenmesi. Motif Akademi Halkbilimi Dergisi, 14 (35), 1161-1177. https://doi.org/10.12981/mahder.935081
• Tekin, E. (2017). Süleyman Bulut’un çocuk kitaplarının çocuk edebiyatının temel ilkeleri açısından incelenmesi. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Balıkesir Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Balıkesir.
• Tokgöz, İ. (2006). Okul öncesi çocuklarına yönelik kitapların dil gelişimi ve anlambilim açısından değerlendirilmesi. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Yıldırım, A., ve Şimşek, H. (2005). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. (5. Baskı). Seçkin Yayıncılık.
• Yücel Çetin, D. ve Mangır, M. (2021). Çocuk kitaplarında cinsiyet algısının dile yansıması. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 9(1), 166-187. https://doi.org/10.16916/aded.799604