İlkokul Öğrencilerinin Kullan-At Plastiklerin Azaltılmasına Yönelik Yaratıcı Drama Temelli Etkinlikler Hakkındaki Görüşlerinin İncelenmesi

Year 2025, Volume: 54 Issue: 245, 449 - 482, 01.02.2025

Gamze Mercan , Zümrüt Varol Selçuk , Filiz Turhan

https://doi.org/10.37669/milliegitim.1501393

Abstract

Bu araştırmanın amacı, kullan-at plastik kullanımının azaltılmasında, yaratıcı drama temelli etkinliklere ilişkin ilkokul öğrencilerinin ve ailerinin görüşlerinin incelenmesidir. Araştırmanın yöntemi nitel araştırma yöntemlerinden olgubilim desenidir. Araştırmanın çalışma grubunu 2023-2024 öğrenim döneminde Ankara ili Cebesoy İlkokulu’nda öğrenim gören birinci sınıf öğrencisi (23 öğrenci) ve bu öğrencilerin velilerinden (20 veli) olmak üzere toplam 43 katılımcıdan oluşmaktadır. Araştırmanın amacı olan ilkokul öğrencilerinin kullan-at plastik kullanımının azaltılması yönelik olarak ilgili alanyazın kapsamında uygulama süresi yaklaşık 40 dakika olmak üzere, toplam 10 yaratıcı drama atölyesi tasarlanmıştır. Araştırmanın veri toplama aracı olarak öğrencilere ve ailelerine yönelik olarak dörder yarı yapılandırılmış sorudan oluşan görüşme formu kullanılmıştır. Araştırmadan elde edilen bulgular ise MAXQDA 2020 programı ile içerik analizi tekniği kullanılmıştır. Araştırmanın sonuçlarına göre, yaratıcı drama temelli etkinliklerin kullan-at plastik kullanımının azaltılmasında önemli bir rol oynayabileceği görülmektedir. Katılımcılar, bu etkinliklerin öğrencilerin çevre bilincini artırdığını, sürdürülebilirlik konusunda farkındalık oluşturduğunu ve alternatif çözümler bulmalarına yardımcı olduğunu belirtmişlerdir. Ayrıca, ailelerin de bu etkinlikler aracılığıyla çocuklarının çevre konusundaki tutumlarını olumlu yönde etkilediği gözlemlenmiştir. Buna göre; öğrenci katılımının güçlendirilmesi, aile eğitim programları düzenlenmesi, çevre bilincinin artırılması, okul-toplum işbirliği ve sürekli değerlendirme önerileri sunulabilir.

Keywords

yaratıcı drama, kullan-at plastik, çevre bilinci, okul-aile işbirliği, olgubilim

An Analysis of Primary School Students' Perspectives on Creative Drama-Based Activities Designed to Reduce the Use of Disposable Plastics

Abstract

The purpose of this research is to examine the views of elementary school students and their parents on creative drama-based activities aimed at reducing single-use plastic consumption. The research employs the phenomenological design, one of the qualitative research methods. The study group consists of 43 participants, including 23 first-grade students and 20 parents from Cebesoy Elementary School in Ankara during the 2023-2024 academic year. To achieve the research objective, a series of ten creative drama workshops, each lasting approximately 40 minutes, were designed within the scope of relevant literature on reducing single-use plastic consumption among elementary school students. Data were collected using a semi-structured interview form with four questions for both students and parents. The findings were analyzed using the content analysis technique with the MAXQDA 2020 software. According to the results, creative drama-based activities play a significant role in reducing single-use plastic consumption. Participants noted that these activities increased students' environmental awareness, fostered sustainability awareness, and helped them find alternative solutions. Additionally, it was observed that these activities positively influenced the parents' attitudes towards environmental issues through their children's involvement. Consequently, it is recommended to enhance student participation, organize parent education programs, increase environmental awareness, foster school-community collaboration, and implement continuous evaluation.

Keywords

creative drama, single-use plastic, environmental awareness, school-family collaboration, phenomenology

References

• Adıgüzel, Ö. (2013). Eğitimde yaratıcı drama (3. baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Adıgüzel, Ö. (2018). Yaratıcı drama. İçinde, D. Çakır (Ed.), Eğitimde yaratıcı drama (ss.72-125). Yapı Kredi Yayınları.
• Adıgüzel, Ö. (2020). Eğitimde dramaya ilişkin temel kavramlar, amaç ve özellikler, İçinde Y. Aktaş Arnas & Ö. Adıgüzel (Ed). Erken çocukluk eğitiminde drama (ss. 2-18). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Arık, S. (2021). İlkokul programlarında çevre eğitimi. İçinde O. Bozkurt (Ed.), Çevre eğitimi (ss.205-225). Pegem Akademi Yayıncılık.
• Aslan, R. (2018). Mikroplastikler: Hayatı kuşatan yeni tehlike. Ekonomi ve Kültür Dergisi, 6(66), 61-67.
• Bulut, Y., ve Karaca, Z. (2020). Kent ve çevre sorunlarında toplumsal duyarlılık: Antakya örneği. Gaziantep University Journal of Social Sciences, 19(4), 1596-1609.
• Demirel, Ö. (2020). Eğitimde program geliştirme: Kuramdan uygulamaya (29. Basım). Pegem Akademi Yayıncılık.
• Gül, F. (2013). İnsan-doğa ilişkisi bağlamında çevre sorunlar ve felsefe. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (14), 17-21.
• Gündoğdu, S. (2018) Contamination of table salts from Turkey with microplastics, Food Additives & Contaminants: Part A, 35(5), 1006- 1014.
• Güven, S., and Yılmaz, N. (2017). Role and importance of family at preschool children environmental education. European Journal of Sustainable Development, 6(4), 105-105. Hidalgo Ruz, V., Gutow, L., Thompson, R. C., and Thiel, M. (2012). Microplastics in the marine environment: A review of the methods used for identification and quantification. Environmental Science and Technology, 46, 3060-3075.
• Johnson, B., and Christensen, L.B. (2004). Educational research: Quantitative, qualitative and mixed approaches. Pearson Education, Inc.
• Jovanovic, B., Gökdağ, K., Güven, O., Emre, Y., Whitley, E. M., and Kideys, A. E. (2018). Virgin microplastics are not causing ımminent harm to fish after dietary exposure. Mar Pollut Bull, 130, 123-131.
• Kocakurt, Ö., ve Güven, S. (2005). Çevre, aile ve çocuk. Eğitim ve Bilim, 30(135).
• Ökmen, M. (2004). Çevre ve politika, İçinde M. Marin & U. Yıldırım (Ed). Çevre Sorunlarına Çağdaş Yaklaşımlar. İstanbul: Beta Yayını.
• Patton, M.Q. (2002). Qualitative research and evaluation methods (3rd Edition). Sage Publications.
• Plastics Europe. (2017). Plastics – the facts 2017. An analysis of European plastics production, demand and waste data. Brüksel.
• Samur, A. Ö. (2018). Acomparison of 60-72 month old children’s environmental awareness and attitudes: TEMA Kids Program. International Electronic Journal of Elementary Education, 10(4), 413-419.
• San, İ. (2018). Eğitimde yaratıcı drama, İçinde Yaratıcı drama ve müze (ss. 64- 74). Yeni İnsan Yayınevi.
• Şerbetçi, H. N. (2022). Anne-çocuk çevre eğitimi: Öğretmen, öğrenci, aile işbirlikli durum çalışması [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Bartın Üniversitesi.
• T.C. Kalkınma Bakanlığı.(2018). Çevre ve Doğal Kaynakların Sürdürülebilir Yönetimi Çalışma Grubu Raporu, On Birinci Kalkınma Planı (2019-2023), Ankara, https://www.sbb.gov.tr/ wp-conteııt/uploads/2020/04/Cevre_ ve_ DogalKaynaklarin Sürdürülebilir Yönetimi Calisma GrubuRaporu. pdf. Thomas, J., and Harden, A. (2008). Methods for the thematic synthesis of qualitative research in systematic reviews. BMC Medical Research Methodology, 8 (45), 1-10.
• Tokaç, A. (2018). Denizel çevrede plastik kirliliği birikimi, sosyo-ekonomik ve ekolojik açıdan incelenmesi. İzmir: Perşembe Seminerleri.
• Tokat, S. (2018). Bursa ilinde tüketime sunulan salamura siyah zeytinlerde sorbik asit ve benzoik asit miktarlarının belirlenmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Bursa Uludağ Üniversitesi, Bursa.
• Vagle, M. D. (2014). Crafting phenomenological research. Walnut Creek, Left Coast Press.
• Wagner, M., Scherer, C., and Alvarez-Muñoz, D. (2014). Microplastics in freshwater ecosystems: what we know and what we need to know. Environ Sci Eur, 26, 12.
• Yıldırım, A., ve Şimşek, H. (2018). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık.
• Yurtsever, M. (2019). Nano ve mikroplastiklerin insan sağlığı ve ekosistem üzerindeki olası etkileri. Menba Kastamonu Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi Dergisi, 5(2), 17-24.