Sayfiye Yerleşimlerinin Tarihsel Süreç İçerisindeki Değişimine Yönelik Bir Araştırma: Dragos, Orhantepe Mahallesi Örneği

Yıl 2020, Cilt: 10, 339 - 361, 30.06.2020

Zümrüt Kuru Zeynep Yazıcıoğlu Halu

Öz

Arapça kökenli bir sözcük olan sayfiye, yaz mevsimini geçirmek üzere gidilen şehre yakın konut ya da bölgeyi tanımlamak amacı ile kullanılmaktadır. Bu çalışmada sayfiye kültürünün incelenmesi ve kentte kaybolan yapısının ortaya konulması hedeflenmiştir. Bu hedefle, İstanbul’un eski sayfiye yerleşim-lerinden biri olan Kartal ilçesine bağlı, Orhantepe Mahallesi’nde bulunan Dragos semtinin 1968–2018 yılları arasında yaşadığı mekânsal değişim incelenmiştir. Çalışmada literatür taraması yapılmış, sayfiye kavramı ile ilgili veriler toplanmış, kuramsal bir çerçeve çizilmiştir. Bunun yanında alan çalışması ve sözlü tarih çalışmaları gibi araştırma yöntemleri izlenmiştir. Çalışma kapsamında; sayfiyenin tanımı/ ortaya çıkışı, sayfiye yerleşimleri/gelişim şekilleri, sayfiye mekânları, kıyı sayfiyelerinin arazi kullanımı ve morfolojisi, Türkiye ve İstanbul’da sayfiye kültürü ve bir sayfiye yerleşimi olarak Dragos’un mekânsal değişimi ele alınmıştır. Çalışmanın sonucunda, sayfiye kültürünün kentin tarihi ve fiziksel yapısı bağlamında önemli bir yere sahip olduğu tespit edilmiştir. Öte yandan sayfiye kültürünün uzun yıllar yaşandığı bir yerleşim olmasına rağmen literatürde yer almayan Dragos’un seçkin bir sayfiye olduğu kanısına varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Sayfiye, İstanbul, Dragos, Kıyı Mekânının Değişimi

Kaynakça

• Aksel A. (1994). ‘‘Kartal’’. Dünden Bugüne İstanbul Ansiklopedisi (Cilt 4) 471-473. İstanbul 1994.
• Anonim (1994). ‘‘Dragos’’. Dünden Bugüne İstanbul Ansiklopedisi (Cilt 3) 103. İstanbul 1994.
• Anonim (2005, Aralık 1). ‘‘Orhantepe’’. Kartal Kentim Gazetesi.
• Anonim (2009). ‘‘Dragos Doğayı Koruma Derneği’’. Kadıköy Life 28/5 (1990). Atik M., Altan T. & Artar M. (2006). ‘‘Turizm ve Doğa Koruma ‘‘Güney Antalya Bölgesi’’: Gelişmeler ve Sonuçları’’. Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fak. Dergisi 2 (2006). 165-177.
• Barrett, J. A. (1958). The seaside resort towns of England and Wales. Ph.D. Thesis. University of London, UK 1958.
• Bora A. (2014). ‘‘Sayfiyedeki Gibi Serazat’’. Ed. Tanıl Bora. Sayfiye Hafiflik Hayali (2014) 7-12. İstanbul.
• Crofts R. (1977). ‘‘Caravans and Second Homes: Rural Planning Problems in Argyll’’. Symposium on Second Homes (1977). Doğaner S. (1991). ‘‘Dağ Turizmine Coğrafi Bir Yaklaşım: Uludağ'da Turizm’’.
• Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Coğrafya Bilim Ve Uygulama Kolu Coğrafya Araştırmaları Dergisi 3/3 (1989) 137-154. Gökdeniz A. (2009). Türkiye'de İkinci Konutların Turizme Kazandırılması ve Ayvalıkta İkinci Konutlar Üzerinde Yapılan Araştırma Işığında Uygulanabilir Bir Model Önerisi. M. Kemal Dedeman Yarına Bir Değer Bırak Proje Yarışması Turizm Sektörü Üçüncülük Ödülü. İstanbul 2009.
• Klemm M. (1996). ‘’Languedoc Roussillon: Adapting the Strategy’’. Tourism Management 17/2 (1996) 133-139.
• Koday S. (2000). ‘‘Haydarpaşa-Gebze Arasındaki Demiryolu Banliyö Ulaşımı’’. Türk Coğrafya Dergisi 35 (2000) 261-276.
• Lavery P. (1974). ‘‘Resort and Recreation’’. Ed. Patrick Lavery. Recreational Geography (1974) 167–196. New York.
• Mercer D. (1960). ‘‘Urban Recreational Hinterlands: A Review and Example’’. The Professional Geographer. 22/2 (1960) 74-78. Özgüç N. (1977). ‘‘Sayfiye Yerleşmeleri: Gelişme ve Başlıca Özellikleri’’. İstanbul Üniversitesi Coğrafya Enstitüsü Dergisi 22 (1977) 143-162.
• Özgüç N. (1996). Turizm Coğrafyası. İstanbul 1996.
• Özgüç N. (1998). Turizm Coğrafyası. İstanbul 1998.
• TMMOB. (2009). Türkiye’de Mimarlık. Ankara 2009.
• Yağan N. B. & Binan C. Ş. (2017). ‘‘İstanbul'un Tarihi Sayfiye Alanlarındaki Yapıların Komşuluk İlişkileri Üzerine Bir Değerlendirme’’. Trakya Üniversitesi 10. Uluslararası Sinan Sempozyumu (27-28 Nisan 2017). Cilt 1 (2017) 129-138.
• Yazıcıoğlu Z. (2001). 1950-1970'lerde İstanbul'da Konut Mimarisi: Bağdat Caddesi Örneği. Yüksek Lisans Tezi. İTÜ, İstanbul 2001.