Boşanma Yaşantısı Olan Bireylerin Yaşamda Anlam ve Psikolojik Dayanıklılık Düzeyleri ile Travma Sonrası Büyümeleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Refika Başarıkan; Tolga Seki

doi:10.33206/mjss.1166664

Research Article

Boşanma Yaşantısı Olan Bireylerin Yaşamda Anlam ve Psikolojik Dayanıklılık Düzeyleri ile Travma Sonrası Büyümeleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Year 2023, Volume: 12 Issue: 1, 258 - 269, 25.01.2023

Refika Başarıkan , Tolga Seki

https://doi.org/10.33206/mjss.1166664

Abstract

Boşanma, bireylerin psikolojik sağlığı üzerinde olumsuz etkilere sebep olan travmatik bir yaşam olayıdır. Boşanmayı takiben insanların belli alanlarda pozitif değişimler yaşayabildiği yani psikolojik olarak büyüme deneyimleyebildiği bilinmektedir. Bu doğrultuda, bu çalışmanın amacı, boşanma yaşantısı olan bireylerin yaşamda anlam ve psikolojik dayanıklılık düzeyleri ile travma sonrası büyümeleri arasındaki ilişkiyi ortaya koymaktır. Araştırmada, nicel araştırma yöntemlerinden ilişkisel tarama tekniği kullanılmıştır. Araştırmaya Türkiye’nin 55 farklı şehrinden boşanma yaşantısı olan 345 kişi katılmıştır. Katılımcıların 200’ü kadın (%58), 145’i erkektir (%42). Araştırmada veri toplama aracı olarak, “Travma Sonrası Büyüme Ölçeği (TSBÖ)”, “Kısa Psikolojik Sağlamlık Ölçeği (KPSÖ)”, “Yaşamda Anlam Ölçeği (YAÖ)” kullanılmıştır. Yaşamda anlam ve psikolojik dayanıklılığın travma sonrası büyüme üzerindeki etkisi AMOS programı ile Yapısal Eşitlik Modeli oluşturularak incelenmiştir. Araştırmada verilerin normal dağılım gösterdiği ve ölçme araçlarının güvenilirlik katsayılarının yeterli olduğu görülmüştür. Travma sonrası büyüme ile kısa psikolojik sağlamlık (r= 0.29, p<.001), anlamın varlığı (r= 0.49, p<.001) ve anlam arayışı (r= 0.12, p<.001) arasında pozitif yönlü anlamlı bir ilişki bulunmuştur. YEM ile test edilen modelin uyum iyiliği değerleri yeterli bulunmuştur. YEM sonucunda anlamın varlığı (β= .50), anlam arayışı (β= .27) ve psikolojik dayanıklılığın (β= .29) travma sonrası büyümeyi pozitif yönde etkilediği görülmüştür. Ayrıca yaşamın anlamı ve psikolojik dayanıklılığın, travma sonrası büyümeye ilişkin varyansın (R2) %35’ini açıkladığı belirlenmiştir.

Keywords

Boşanma, Yaşamda Anlam, Psikolojik Dayanıklılık, Travma Sonrası Büyüme

References

Adelstein, K. E., Anderson, J. G. ve Taylor, A. G. (2014). Importance of meaning-making for patients undergoing hematopoietic stem cell transplantation. Oncology NursingForum, 41(2), 172-184.
Aksu, C. (2019). Kadınların ekonomik katılımlarının boşanmalar üzerine etkisi ve iş dışı zamanlarının yeniden değerlendirilmesi: Avrupa örneği – panel veri analizi (Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Altundağ, Y. (2013). Anne-babası boşanmış ergenlerin psikolojik dayanıklılık düzeylerinde yordayıcı değişkenler olarak yaşam doyumu ve yalnızlık (Yüksek Lisans Tezi). Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Bolu.
Amato, P. R. (2000). The consequences of divorce for adults and children. Journal of Marriage and Family, 62(4), 1269-1287. https://doi.org/10.1111/j.1741-3737.2000.01269.x
Amato, P. R. ve Previti, D. (2003). People's reasons for divorcing: Gender, social class, the life course, and adjustment. Journal of Family Issues, 24(5), 602-626. https://doi.org/10.1177%2F0192513X03254507
Atak, H. ve Taştan, N. (2012). Romantik ilişkiler ve aşk. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 4(4), 520-546. https://doi.org/10.5455/cap.20120431
Bensimon, M. (2012). Elaboration on the association between trauma, PTSD and posttraumatic growth: The role of trait resilience. Personality and Individual Differences, 52(7), 782-787. https://doi.org/10.1016/j.paid.2012.01.011
Bevvino, D. L. Ve Sharkin, B. S. (2003). Divorce adjustment as a function of finding meaning and gender differences. Journal of Divorce and Remarriage, 39(3-4), 81-97. https://doi.org/10.1300/J087v39n03_04
Bilici, A. B. (2014). Boşanma sürecinin çocuklar üzerindeki psiko-sosyal etkileri. Cumhuriyet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 18(2), 79-110. https://doi.org/10.18505/cuifd.254667
Bloom, B. L., Asher, S. J. ve White, S. W. (1978). Marital disruption as a stressor: a review and analysis. Psychological Bulletin, 85(4), 867-894. https://doi.org/10.1037/0033-2909.85.4.867
Brassai, L., Piko, B. F. ve Steger, M. F. (2011). Meaning in life: Is it a protective factor for adolescents’ psychological health?. International Journal of Behavioral Medicine,18(1), 44-51. https://doi.org/10.1007/s12529-010-9089-6
Boullion, G. Q., Pavlacic, J. M., Schulenberg, S. E., Buchanan, E. M. ve Steger, M. F.(2020). Meaning, social support, and resilience as predictors of posttraumatic growth: A study of the Louisiana flooding of August 2016. American Journal of Orthopsychiatry, 90(5), 578-585. https://doi.org/10.1037/ort0000464
Burger, J. M. (2006). Kişilik: Psikoloji biliminin insan doğasına dair söyledikleri (Çev: İ.D.Ergüvan-Sarıoğlu). İstanbul: Kaknüs Yayınları.
Byrne, B. M. (2010). Structural equation modeling with AMOS: Basic concepts, applications, and programming (2nd ed.). New York: Taylor & Francis.
Caplan, G. (1964). Principles of preventive psychiatry. New York: Basic Books.
Corey, G. (2008). Psikolojik danışma, psikoterapi kuram ve uygulamaları. Ankara: Mentis Yayıncılık.
Couto, M. C. P., Koller, S. H. ve Novo, R. (2011). Stressful life events and psychological well-being in a brazilian sample of older persons: The role of resilience. Ageing Int, 36, 492-505. https://doi.org/10.1007/s12126-011-9123-2
Dana, D. A. (2021). Terapide polivagal teori: Ruhsal düzenlemenin ritmine uymak (Çev: D. Olgaç). İstanbul: Psikonet Yayınları.
Demirbaş, N. (2010). Yaşamda anlam ve yılmazlık (Yüksek Lisans Tezi). Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Doğan, (2015). Kısa Psikolojik Sağlamlık Ölçeği’nin Türkçe uyarlaması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. The Journal of Happiness and Well-Being, 3(1), 93-102. Erişim adresi: https://www.tayfundogan.net/
Doğan, Ş. (2016). Boşanma nedenlerine yönelik tutumlar: Boşanmayı artırıcı veya engelleyici faktörlere yönelik tutum ölçeği geliştirme çalışması. Itobiad: Journal of the Human and Social Science Researches, 5(4), 991-1001. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/206385
Dreman, S. (1991). Coping with the trauma of divorce. Journal of Traumatic Stress, 4(1), 113-121. https://doi.org/10.1002/jts.2490040109
Duan, W., Guo, P. ve Gan, P. (2015). Relationships among trait resilience, virtues, posttraumatic stress disorder, and post-traumatic growth. PloS one, 10(5), 1-13. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0125707
Dursun, P., Saracli, S. ve Konuk, O. (2014). The roles of meaningful life and posttraumatic stress in posttraumatic growth in a sample of Turkish university students. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 159, 702-706. https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2014.12.454
Dürü, Ç. (2006). Travma sonrası stres belirtileri ve travma sonrası büyümenin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi ve bir model önerisi (Doktora Tezi). Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Eren, B. (2019). Hematoloji hastalarında psikolojik sağlamlık ve etkileyen faktörler (Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa Lisansüstü Eğitim Ensitüsü, İstanbul.
Erikson, E. H. (1968). Identity, youth, and crisis. New York: Norton.
Eve, P. ve Kangas, M. (2015). Posttraumatic growth following trauma: Is growth accelerated or a reflection of cognitive maturation?. The Humanistic Psychologist, 43(4), 354-370. https://doi.org/10.2224/sbp.2002.30.8.821
Frankl, V. E. (1959). The spiritual dimension in existential analysis and logotherapy. Journal of Individual Psychology, 15(2), 157.
George, D. ve Mallery, P. (2020). IBM SPSS statistics 26 step by step: A simple guide and reference. UK: Routledge.
Gizir, C. (2007). Psikolojik sağlamlık, risk faktörleri ve koruyucu faktörler üzerine bir derleme çalışması. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 3(28), 113-128. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/pub/tpdrd/issue/21448/229850
Graff-Reed, R. L. (2004). Positive effects of stressful life events: Psychological growth following divorce [Doctoral Dissertation]. Miami University, Oxford.
Güloğlu, B. ve Karaırmak, Ö. (2010). Üniversite öğrencilerinde yalnızlığın yordayıcısı olarak benlik saygısı ve psikolojik sağlamlık. Ege Eğitim Dergisi, 11(2), 73-88. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/pub/egeefd/issue/4907/67229
Härkönen, J. (2013). Divorce: Trends, patterns, causes, consequences (Working paper 2013:3). Stockholm: Stockholm University Linnaeus Center on Social Policy and Family Dynamics in Europe, SPaDE.
Hetherington, E. M. (2002, April 8). Marriage and divorce American style: A destructive marriage is not a happy family. The American Prospect On-Line, Family Relations Special Collection 13, 62-63. Erişim adresi: http://prospect.org/article/marriage-and-divorce-american-style
Holmes, T. H., ve Rahe, R. H. (1967). The Social Readjustment Rating Scale. Journal of Psychosomatic Research, 11(2), 213–218. https://doi.org/10.1016/0022-3999(67)90010-4
İnci, F. ve Boztepe, H. (2013). Travma sonrası büyüme: Öldürmeyen acı güçlendirir mi?. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi, 4(2), 80-84. Erişim adresi: https://search.trdizin.gov.tr/yayin/detay/167324/
Jim, H. S. ve Andersen, B. L. (2007). Meaning in life mediates the relationship between social and physical functioning and distress in cancer survivors. British Journal of Health Psychology, 12(3), 363- 381. https://doi.org/10.1348/135910706X12278
Karataştan, D. (2021). Suriyeli sığınmacılarda bağlanma biçimlerinin travma sonrası büyümeve psikolojik dayanıklılık üzerine etkileri (Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul.
Keskin, G. S. (2013). Travmatik bir yaşantı olarak boşanma: Aile içi şiddet, travmatik stres ve sosyal desteğin travma sonrası büyüme ile ilişkisi (Yüksek Lisans Tezi). Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Kına, D. (2019). 23 yaş üstü bireylerde travma sonrası büyüme düzeyinin travmatik yaşantıtürü, algılanan sosyal destek, dünyaya ilişkin varsayımlar, psikolojik sağlamlık veruhsal belirti düzeyi değişkenleri ile yordanması (Yüksek Lisans Tezi). Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
Kır, İ. ve Bülbül, Ö. (2012). İslahiye ilçesinde boşanma olgusu üzerine sosyolojik bir inceleme. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9(2), 99-122. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/pub/ksusbd/issue/10275/126068
Kiang, L. ve Fuligni, A. J. (2010). Meaning in life as a mediator of ethnic identity and adjustment among adolescents from Latin, Asian, and European American backgrounds. Journal of Youth and Adolescence, 39(11), 1253-1264. https://doi.org/10.1007%2Fs10964-009-9475-z
Kiecolt-Glaser, J. K., Fisher, L. D., Ogrocki, P., Stout, J. C., Speicher, C. E., ve Glaser, R. (1987). Marital quality, marital disruption, and immune function. Psychosomatic Medicine, 49(1), 13-34. Erişim adresi: http://pni.osumc.edu/stressandhealth/KG%20Publications%20(pdf)/018.pdf
Kline, R. B. (2001). Principles and practices of structural equation modeling (3rd ed.). NY: Guilford.
Kline, R. B. (2011). Principles and practices of structural equation modeling. New York: The Guildford Press.
Korkut, Y. (2003). Bir geçiş krizi olarak boşanma. Psikoloji Çalışmaları, 23, 99-112. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/100083
Linley, P. A. veJoseph, S. (2011). Meaning in life and posttraumatic growth. Journal of Loss and Trauma, 16(2), 150-159. https://doi.org/10.1080/15325024.2010.519287
Little T. D., Cunningham W. A., Shahar G. ve Widaman K. F. (2002). To parcelor not to parcel: Exploring the question, weighing the merits. Structural Equation Modeling, 9(2), 151-73. https://doi.org/10.1207/S15328007SEM0902_1
Mascaro, N. ve Rosen, D. H. (2006). The role of existential meaning as a buffer against stress. Journal of Humanistic Psychology, 46(2), 168-190. https://doi.org/10.1177%2F0022167805283779
Maslow, A. H. (1954). The instinctoid nature of basic needs. Journal of Personality, 22(3), 326-347. https://psycnet.apa.org/doi/10.1111/j.1467-6494.1954.tb01136.x
Masten, A. S. ve Reed, M. G. J. (2002). Resilience in development. In C. R. Snyder & S. J.Lopez (Eds.), Handbook of positive psychology. New York: Oxford University Press.
Melton, A. M. A. ve Schulenberg, S. E. (2008). On the measurement of meaning: Logotherapy’s empirical contributions to humanistic psychology. The Humanistic Psychologist, 36, 31-44. Erişim adresi: https://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/08873260701828870
Mesrabadi, J., Jafariyan, S. ve Ostovar, N. (2013). Discriminative and construct validity of meaning in life questionnaire for Iranian students. International Journal of BehavioralSciences, 7(1), 83-90. Erişim adresi: http://www.behavsci.ir/article_67816_226be7ed3fb0f0229ab7b237b07ae91f.pdf
Min, J. A., Lee, C. U., Hwang, S. I., Shin, J. I., Lee, B. S., Han, S. H., ... ve Chae, J. H.(2014). The moderation of resilience on the negative effect of pain on depression andpost-traumatic growth in individuals with spinal cord injury. Disability and Rehabilitation, 36(14), 1196-1202. https://doi.org/10.3109/09638288.2013.834985
Min, J. A., Yoon, S., Lee, C. U., Chae, J. H., Lee, C., Song, K. Y. ve Kim, T. S. (2013). Psychological resilience contributes to low emotional distress in cancer patients. Supportive Care in Cancer, 21(9), 2469- 2476. Erişim adresi: https://link.springer.com/content/pdf/10.1007/s00520-013-1807-6.pdf
Mostarac, I. ve Brajković, L. (2022). Life After Facing Cancer: Posttraumatic Growth, Meaning in Life and Life Satisfaction. Journal of Clinical Psychology in Medical Settings, 29(1), 92-102. https://doi.org/10.1007/s10880-021-09786-0
Murad, K. ve Thabet, A. A. (2017). The relationship between traumatic experience, posttraumatic stress disorder, resilience, and posttraumatic growth among adolescentsin Gaza strip. Global Journal of Intellectual and Developmental Disabilities, 555-616.
Nuhoğlu, H. (2019). Boşanma sürecinde çatışma deneyimlerinin stratejik aile terapisi temelinde analizi bir karma yöntem araştırması (Doktora Tezi). Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Pallant, J. (2016). SPSS Survival Manual. A step by step guide to data analysis using IBM spss. Berkshire: Open University Press.
Park, C. L. (2010). Making sense of the meaning literature: an integrative review of meaning making and its effects on adjustment to stressful life events. Psychological Bulletin, 136(2), 257. https://psycnet.apa.org/doi/10.1037/a0018301
Park, J. ve Baumeister, R. F. (2016). Meaning in life and adjustment to daily stressors. The Journal of Positive Psychology, 12(4), 333-341. https://doi.org/10.1080/17439760.2016.1209542
Park, C.L. ve Folkman, S. (1997). Meaning in the context of stress and coping. Review of General Psychology, (1), 115-144. https://psycnet.apa.org/doi/10.1037/1089-2680.1.2.115
Platsidou, M. ve Daniilidou, A. (2021). Meaning in life and resilience among teachers. Journal of Positive School Psychology, 5(2), 97-109. https://doi.org/10.47602/jpsp.v5i2.259
Powell, T., Gilson, R. ve Collin, C. (2012). TBI 13 years on: Factors associated with posttraumatic growth. Disability and Rehabilitation, 34(17), 1461-1467. https://psycnet.apa.org/doi/10.3109/09638288.2011.644384
Reker, G. T. (1994). Logotheory and logotherapy: Challenges, opportunities, and some empirical findings. The International Forum for Logotherapy, (17), 47-55.
Rocha C. M. ve Chelladurai P. (2012). Item parcels in structural equation modeling: An applied study in sport management. International Journal of Psychology and Behavioral Sciences. 2(1), 46-53.
Rutter, M. (2012). Resilience as a dynamic concept. Development and Psychopathology, 24(2), 335-344. https://doi.org/10.1017/S0954579412000028
Ryff, C. D. ve Singer, B. (1998). The contours of positive human health. Psychological Inquiry, (9), 1-28. https://doi.org/10.1207/s15327965pli0901_1
Savolaine, J. ve Granello, P. F. (2002). The function of meaning and purpose for individual wellness. Journal of Humanistic Counseling, Education and Development, 41, 178-189. https://doi.org/10.1002/j.2164-490X.2002.tb00141.x
Schulenberg, S. E., Hutzell, R. R., Nassif, C. ve Rogina, J. M. (2008). Logotherapy for clinical practice. Psychotherapy: Theory, Research, Practice, Training, 45(4), 447-463. https://psycnet.apa.org/doi/10.1037/a0014331
Seligman, M. (2007). Positive Psychology: Pursuit of Fulfillment at Work. Keynote presentation: Positive Psychology, well being and business: Cutting edge science for organisational success Conference, 8 November. London, UK: University of East London.
Settersten, R. A. (2015). Relationships in Time and the Life Course: The Significance of Linked Lives. Research in Human Development, 12(3-4), 217–223. https://doi.org/10.1080/15427609.2015.1071944
Shahbeik, S., Khanehkeshi, A. ve Khanmohammadi, A. (2018). Coping strategies and resilience in divorced and non-divorced females: A comparative study. J Health Promot Manag, 7(2), 44-9. http://jhpm.ir/browse.php?a_id=914&sid=1&slc_lang=en
Smith, B. W., Dalen, J., Wiggins, K., Tooley, E., Christopher, P. ve Jennifer Bernard, J. (2008). The brief resilience scale: Assessing the ability to bounce back. International Journal of Behavioral Medicine, (15), 194-200. https://doi.org/10.1080/10705500802222972
Soylu, Y. (2018). Boşanmış kadınlarda psikolojik sağlamlığı açıklamaya yönelik bir model geliştirme. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 8(49), 81-100. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/580803
Steger, M. F., Fitch-Martin, A. R., Donnelly, J. ve Rickard, K. M. (2015). Meaning in life and health: Proactive health orientation links meaning in life to health variables among American undergraduates. Journal of Happiness Studies, 16(3), 583-597. Erişim adresi: https://link.springer.com/content/pdf/10.1007/s10902-014-9523-6.pdf
Steger, M. F., Frazier, P., Oishi, S. ve Kaler, M. (2006). The meaning in life questionnaire: assessing the presence of and search for meaning in life. Journal of Counseling Psychology, 53(1), 80-93. https://psycnet.apa.org/doi/10.1037/0022-0167.53.1.80
Sürerbiçer, F. S. (2008). Boşanmış bireylerin deneyimlerine göre evlilik eğitimi gereksinimi (Yüksek Lisans Tezi). Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Şimşir, Z., Hamarta, E., ve Dilmaç, B. (2020). Stresle başa çıkmanın yordayıcısı olarak yaşamın anlamı ve manevi deneyim. Kalem Eğitim ve İnsan Bilimleri Dergisi, 10(2), 509-528.
Tedeschi, R. G. ve Calhoun, L. G. (1995). Trauma and transformation. Sage.
Tedeschi, R. G. ve Calhoun, L. G. (1996). The Posttraumatic Growth Inventory: Measuring the positive legacy of trauma. Journal of Traumatic Stress, 9(3), 455-471. https://doi.org/10.1007/bf02103658
Tekin, N. İ. (2017). Boşanmış kadınların yaşam doyumlarının yordayıcısı olarak psikolojik sağlamlık (Yüksek Lisans Tezi). Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
Thabet A. A., Elheloub M.W. ve Vostanis P (2015). Exposure to war traumatic experiences, post traumatic growth and resilience among university students in Gaza. American Journal of Advanced Medical Sciences (AJAMS), 1(1), 1-8. Erişim adresi: https://dspace.alquds.edu/handle/20.500.12213/735
Thomas, C., ve Ryan, M. (2008). Women's perception of the divorce experience: A qualitative study. Journal of Divorce and Remarriage, 49(3-4), 210-224.https://doi.org/10.1080/10502550802222394
Tok, G. (2021). Ebeveynleri boşanmış üniversite öğrencileri ile ebeveynleri boşanmamış üniversite öğrencilerinin kişilik özellikleri, bilişsel duygu düzenleme ve psikolojik dayanıklılık açısından karşılaştırılması (Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Gelişim Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul.
Tosun, C. , Yazıcı, H. ve Altun, F. (2017). Evlilik öncesindeki ve evli bireylerin ilişki nitelikleri, benlik kurguları ve özgeci davranış düzeyleri. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 17(38), 73-94. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/336650
TÜİK (2021). Türkiye istatistik kurumu, evlenme ve boşanma istatistikleri 2020. Erişim adresi: https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=37211&dil=1
Umberson, D., Williams, K., Powers, D. A., Chen, M. D. ve Campbell, A. M. (2005). As good as it gets? A life course perspective on marital quality. Social Forces, 84(1), 493-511. https://doi.org/10.1353/sof.2005.0131
Ünal, A. (2016). Sosyal bir olgu olarak boşanmanın nedenleri ve sonuçları (Yüksek Lisans Tezi). Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sivas.
Üzar-Özçetin, Y. S. Ü. ve Hiçdurmaz, D. (2017). Kanser deneyiminde travma sonrası büyüme ve psikolojik sağlamlık. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 9(4), 388-397. https://doi.org/10.18863/pgy.290285
Veevers, J. E. (1991). Traumas versus Strens. Journal of Divorce and Remarriage, 15(1-2), 99-126. https://doi.org/10.1300/J087v15n01_07
Wald, J., Taylor, S., Asmundson, G. J. G., Jang, K. L., ve Stapleton, J. (2006). Literature review of concepts: Psychological resiliency (Contract Report No. W7711-057959/A). Toronto, Canada: Defence Research and Development.
Walsh, D. M., Morrison, T. G., Conway, R. J., Rogers, E., Sullivan, F. J., ve Groarke, A. (2018). A model to predict psychological-and health-related adjustment in men with prostate cancer: the role of post traumatic growth, physical post traumatic growth, resilience and mindfulness. Frontiers in Psychology, 9, 136. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2018.00136
Weber, M. C., Pavlacic, J. M., Gawlik, E. A., Schulenberg, S. E. ve Buchanan, E. M. (2020). Modeling resilience, meaning in life, posttraumatic growth, and disaster preparedness with two samples of tornado survivors. Traumatology, 26(3), 266-277. Erişim adresi: https://psycnet.apa.org/doi/10.1037/trm0000210
Wilson, B., Morris, B. A. ve Chambers, S. (2014). A structural equation model of posttraumatic growth after prostate cancer. Psycho-Oncology, 23(11), 1212-1219. https://doi.org/10.1002/pon.3546
Wu, K., Zhang, Y., Liu, Z., Zhou, P. ve Wei, C. (2015). Coexistence and different determinants of posttraumatic stress disorder and posttraumatic growth among Chinese survivors after earthquake: Role of resilience and rumination. Frontiersin Psychology, 6. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2015.01043
Yıkılmaz, M. ve Demir-Güdül, M. (2015). Üniversite öğrencilerinde yaşamda anlam, bilinçli farkındalık, algılanan sosyoekonomik düzey ve yaşam doyumu arasındaki ilişkiler. Ege Eğitim Dergisi, 16(2), 297-315.https://doi.org/10.12984/eed.09530
Yu, Y., Peng, L., Chen, L., Long, L., He, W., Li, M. ve Wang, T. (2014). Resilience and social support promote posttraumatic growth of women with infertility: The mediating role of positive coping. Psychiatry Research, 215(2), 401-405. https://doi.org/10.1016/j.psychres.2013.10.032
Zeligman, M., Varney, M., Grad, R. I. ve Huffstead, M. (2018). Posttraumatic growth in individuals with chronic illness: The role of social support and meaning making. Journal of Counseling and Development, 96(1), 53-63. https://doi.org/10.1002/jcad.12177
Zika, S. ve Chamberlain, K. (1992). On the relation between meaning in life andpsychological well-being. British Journal of Psychology, 83(1), 133-145. https://doi.org/10.1111/j.2044-8295.1992.tb02429.x

Year 2023, Volume: 12 Issue: 1, 258 - 269, 25.01.2023

Refika Başarıkan , Tolga Seki

https://doi.org/10.33206/mjss.1166664

Abstract

Keywords

Boşanma, Yaşamda Anlam, Psikolojik Dayanıklılık, Travma Sonrası Büyüme, Divorce, Post-traumatic Growth, Meaning of Life, Psychological Resilience, Divorce, Meaning of Life, Psychological Resilience, Post-traumatic Growth

References

Adelstein, K. E., Anderson, J. G. ve Taylor, A. G. (2014). Importance of meaning-making for patients undergoing hematopoietic stem cell transplantation. Oncology NursingForum, 41(2), 172-184.
Aksu, C. (2019). Kadınların ekonomik katılımlarının boşanmalar üzerine etkisi ve iş dışı zamanlarının yeniden değerlendirilmesi: Avrupa örneği – panel veri analizi (Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Altundağ, Y. (2013). Anne-babası boşanmış ergenlerin psikolojik dayanıklılık düzeylerinde yordayıcı değişkenler olarak yaşam doyumu ve yalnızlık (Yüksek Lisans Tezi). Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Bolu.
Amato, P. R. (2000). The consequences of divorce for adults and children. Journal of Marriage and Family, 62(4), 1269-1287. https://doi.org/10.1111/j.1741-3737.2000.01269.x
Amato, P. R. ve Previti, D. (2003). People's reasons for divorcing: Gender, social class, the life course, and adjustment. Journal of Family Issues, 24(5), 602-626. https://doi.org/10.1177%2F0192513X03254507
Atak, H. ve Taştan, N. (2012). Romantik ilişkiler ve aşk. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 4(4), 520-546. https://doi.org/10.5455/cap.20120431
Bensimon, M. (2012). Elaboration on the association between trauma, PTSD and posttraumatic growth: The role of trait resilience. Personality and Individual Differences, 52(7), 782-787. https://doi.org/10.1016/j.paid.2012.01.011
Bevvino, D. L. Ve Sharkin, B. S. (2003). Divorce adjustment as a function of finding meaning and gender differences. Journal of Divorce and Remarriage, 39(3-4), 81-97. https://doi.org/10.1300/J087v39n03_04
Bilici, A. B. (2014). Boşanma sürecinin çocuklar üzerindeki psiko-sosyal etkileri. Cumhuriyet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 18(2), 79-110. https://doi.org/10.18505/cuifd.254667
Bloom, B. L., Asher, S. J. ve White, S. W. (1978). Marital disruption as a stressor: a review and analysis. Psychological Bulletin, 85(4), 867-894. https://doi.org/10.1037/0033-2909.85.4.867
Brassai, L., Piko, B. F. ve Steger, M. F. (2011). Meaning in life: Is it a protective factor for adolescents’ psychological health?. International Journal of Behavioral Medicine,18(1), 44-51. https://doi.org/10.1007/s12529-010-9089-6
Boullion, G. Q., Pavlacic, J. M., Schulenberg, S. E., Buchanan, E. M. ve Steger, M. F.(2020). Meaning, social support, and resilience as predictors of posttraumatic growth: A study of the Louisiana flooding of August 2016. American Journal of Orthopsychiatry, 90(5), 578-585. https://doi.org/10.1037/ort0000464
Burger, J. M. (2006). Kişilik: Psikoloji biliminin insan doğasına dair söyledikleri (Çev: İ.D.Ergüvan-Sarıoğlu). İstanbul: Kaknüs Yayınları.
Byrne, B. M. (2010). Structural equation modeling with AMOS: Basic concepts, applications, and programming (2nd ed.). New York: Taylor & Francis.
Caplan, G. (1964). Principles of preventive psychiatry. New York: Basic Books.
Corey, G. (2008). Psikolojik danışma, psikoterapi kuram ve uygulamaları. Ankara: Mentis Yayıncılık.
Couto, M. C. P., Koller, S. H. ve Novo, R. (2011). Stressful life events and psychological well-being in a brazilian sample of older persons: The role of resilience. Ageing Int, 36, 492-505. https://doi.org/10.1007/s12126-011-9123-2
Dana, D. A. (2021). Terapide polivagal teori: Ruhsal düzenlemenin ritmine uymak (Çev: D. Olgaç). İstanbul: Psikonet Yayınları.
Demirbaş, N. (2010). Yaşamda anlam ve yılmazlık (Yüksek Lisans Tezi). Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Doğan, (2015). Kısa Psikolojik Sağlamlık Ölçeği’nin Türkçe uyarlaması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. The Journal of Happiness and Well-Being, 3(1), 93-102. Erişim adresi: https://www.tayfundogan.net/
Doğan, Ş. (2016). Boşanma nedenlerine yönelik tutumlar: Boşanmayı artırıcı veya engelleyici faktörlere yönelik tutum ölçeği geliştirme çalışması. Itobiad: Journal of the Human and Social Science Researches, 5(4), 991-1001. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/206385
Dreman, S. (1991). Coping with the trauma of divorce. Journal of Traumatic Stress, 4(1), 113-121. https://doi.org/10.1002/jts.2490040109
Duan, W., Guo, P. ve Gan, P. (2015). Relationships among trait resilience, virtues, posttraumatic stress disorder, and post-traumatic growth. PloS one, 10(5), 1-13. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0125707
Dursun, P., Saracli, S. ve Konuk, O. (2014). The roles of meaningful life and posttraumatic stress in posttraumatic growth in a sample of Turkish university students. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 159, 702-706. https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2014.12.454
Dürü, Ç. (2006). Travma sonrası stres belirtileri ve travma sonrası büyümenin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi ve bir model önerisi (Doktora Tezi). Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Eren, B. (2019). Hematoloji hastalarında psikolojik sağlamlık ve etkileyen faktörler (Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa Lisansüstü Eğitim Ensitüsü, İstanbul.
Erikson, E. H. (1968). Identity, youth, and crisis. New York: Norton.
Eve, P. ve Kangas, M. (2015). Posttraumatic growth following trauma: Is growth accelerated or a reflection of cognitive maturation?. The Humanistic Psychologist, 43(4), 354-370. https://doi.org/10.2224/sbp.2002.30.8.821
Frankl, V. E. (1959). The spiritual dimension in existential analysis and logotherapy. Journal of Individual Psychology, 15(2), 157.
George, D. ve Mallery, P. (2020). IBM SPSS statistics 26 step by step: A simple guide and reference. UK: Routledge.
Gizir, C. (2007). Psikolojik sağlamlık, risk faktörleri ve koruyucu faktörler üzerine bir derleme çalışması. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 3(28), 113-128. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/pub/tpdrd/issue/21448/229850
Graff-Reed, R. L. (2004). Positive effects of stressful life events: Psychological growth following divorce [Doctoral Dissertation]. Miami University, Oxford.
Güloğlu, B. ve Karaırmak, Ö. (2010). Üniversite öğrencilerinde yalnızlığın yordayıcısı olarak benlik saygısı ve psikolojik sağlamlık. Ege Eğitim Dergisi, 11(2), 73-88. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/pub/egeefd/issue/4907/67229
Härkönen, J. (2013). Divorce: Trends, patterns, causes, consequences (Working paper 2013:3). Stockholm: Stockholm University Linnaeus Center on Social Policy and Family Dynamics in Europe, SPaDE.
Hetherington, E. M. (2002, April 8). Marriage and divorce American style: A destructive marriage is not a happy family. The American Prospect On-Line, Family Relations Special Collection 13, 62-63. Erişim adresi: http://prospect.org/article/marriage-and-divorce-american-style
Holmes, T. H., ve Rahe, R. H. (1967). The Social Readjustment Rating Scale. Journal of Psychosomatic Research, 11(2), 213–218. https://doi.org/10.1016/0022-3999(67)90010-4
İnci, F. ve Boztepe, H. (2013). Travma sonrası büyüme: Öldürmeyen acı güçlendirir mi?. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi, 4(2), 80-84. Erişim adresi: https://search.trdizin.gov.tr/yayin/detay/167324/
Jim, H. S. ve Andersen, B. L. (2007). Meaning in life mediates the relationship between social and physical functioning and distress in cancer survivors. British Journal of Health Psychology, 12(3), 363- 381. https://doi.org/10.1348/135910706X12278
Karataştan, D. (2021). Suriyeli sığınmacılarda bağlanma biçimlerinin travma sonrası büyümeve psikolojik dayanıklılık üzerine etkileri (Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul.
Keskin, G. S. (2013). Travmatik bir yaşantı olarak boşanma: Aile içi şiddet, travmatik stres ve sosyal desteğin travma sonrası büyüme ile ilişkisi (Yüksek Lisans Tezi). Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Kına, D. (2019). 23 yaş üstü bireylerde travma sonrası büyüme düzeyinin travmatik yaşantıtürü, algılanan sosyal destek, dünyaya ilişkin varsayımlar, psikolojik sağlamlık veruhsal belirti düzeyi değişkenleri ile yordanması (Yüksek Lisans Tezi). Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
Kır, İ. ve Bülbül, Ö. (2012). İslahiye ilçesinde boşanma olgusu üzerine sosyolojik bir inceleme. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9(2), 99-122. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/pub/ksusbd/issue/10275/126068
Kiang, L. ve Fuligni, A. J. (2010). Meaning in life as a mediator of ethnic identity and adjustment among adolescents from Latin, Asian, and European American backgrounds. Journal of Youth and Adolescence, 39(11), 1253-1264. https://doi.org/10.1007%2Fs10964-009-9475-z
Kiecolt-Glaser, J. K., Fisher, L. D., Ogrocki, P., Stout, J. C., Speicher, C. E., ve Glaser, R. (1987). Marital quality, marital disruption, and immune function. Psychosomatic Medicine, 49(1), 13-34. Erişim adresi: http://pni.osumc.edu/stressandhealth/KG%20Publications%20(pdf)/018.pdf
Kline, R. B. (2001). Principles and practices of structural equation modeling (3rd ed.). NY: Guilford.
Kline, R. B. (2011). Principles and practices of structural equation modeling. New York: The Guildford Press.
Korkut, Y. (2003). Bir geçiş krizi olarak boşanma. Psikoloji Çalışmaları, 23, 99-112. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/100083
Linley, P. A. veJoseph, S. (2011). Meaning in life and posttraumatic growth. Journal of Loss and Trauma, 16(2), 150-159. https://doi.org/10.1080/15325024.2010.519287
Little T. D., Cunningham W. A., Shahar G. ve Widaman K. F. (2002). To parcelor not to parcel: Exploring the question, weighing the merits. Structural Equation Modeling, 9(2), 151-73. https://doi.org/10.1207/S15328007SEM0902_1
Mascaro, N. ve Rosen, D. H. (2006). The role of existential meaning as a buffer against stress. Journal of Humanistic Psychology, 46(2), 168-190. https://doi.org/10.1177%2F0022167805283779
Maslow, A. H. (1954). The instinctoid nature of basic needs. Journal of Personality, 22(3), 326-347. https://psycnet.apa.org/doi/10.1111/j.1467-6494.1954.tb01136.x
Masten, A. S. ve Reed, M. G. J. (2002). Resilience in development. In C. R. Snyder & S. J.Lopez (Eds.), Handbook of positive psychology. New York: Oxford University Press.
Melton, A. M. A. ve Schulenberg, S. E. (2008). On the measurement of meaning: Logotherapy’s empirical contributions to humanistic psychology. The Humanistic Psychologist, 36, 31-44. Erişim adresi: https://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/08873260701828870
Mesrabadi, J., Jafariyan, S. ve Ostovar, N. (2013). Discriminative and construct validity of meaning in life questionnaire for Iranian students. International Journal of BehavioralSciences, 7(1), 83-90. Erişim adresi: http://www.behavsci.ir/article_67816_226be7ed3fb0f0229ab7b237b07ae91f.pdf
Min, J. A., Lee, C. U., Hwang, S. I., Shin, J. I., Lee, B. S., Han, S. H., ... ve Chae, J. H.(2014). The moderation of resilience on the negative effect of pain on depression andpost-traumatic growth in individuals with spinal cord injury. Disability and Rehabilitation, 36(14), 1196-1202. https://doi.org/10.3109/09638288.2013.834985
Min, J. A., Yoon, S., Lee, C. U., Chae, J. H., Lee, C., Song, K. Y. ve Kim, T. S. (2013). Psychological resilience contributes to low emotional distress in cancer patients. Supportive Care in Cancer, 21(9), 2469- 2476. Erişim adresi: https://link.springer.com/content/pdf/10.1007/s00520-013-1807-6.pdf
Mostarac, I. ve Brajković, L. (2022). Life After Facing Cancer: Posttraumatic Growth, Meaning in Life and Life Satisfaction. Journal of Clinical Psychology in Medical Settings, 29(1), 92-102. https://doi.org/10.1007/s10880-021-09786-0
Murad, K. ve Thabet, A. A. (2017). The relationship between traumatic experience, posttraumatic stress disorder, resilience, and posttraumatic growth among adolescentsin Gaza strip. Global Journal of Intellectual and Developmental Disabilities, 555-616.
Nuhoğlu, H. (2019). Boşanma sürecinde çatışma deneyimlerinin stratejik aile terapisi temelinde analizi bir karma yöntem araştırması (Doktora Tezi). Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Pallant, J. (2016). SPSS Survival Manual. A step by step guide to data analysis using IBM spss. Berkshire: Open University Press.
Park, C. L. (2010). Making sense of the meaning literature: an integrative review of meaning making and its effects on adjustment to stressful life events. Psychological Bulletin, 136(2), 257. https://psycnet.apa.org/doi/10.1037/a0018301
Park, J. ve Baumeister, R. F. (2016). Meaning in life and adjustment to daily stressors. The Journal of Positive Psychology, 12(4), 333-341. https://doi.org/10.1080/17439760.2016.1209542
Park, C.L. ve Folkman, S. (1997). Meaning in the context of stress and coping. Review of General Psychology, (1), 115-144. https://psycnet.apa.org/doi/10.1037/1089-2680.1.2.115
Platsidou, M. ve Daniilidou, A. (2021). Meaning in life and resilience among teachers. Journal of Positive School Psychology, 5(2), 97-109. https://doi.org/10.47602/jpsp.v5i2.259
Powell, T., Gilson, R. ve Collin, C. (2012). TBI 13 years on: Factors associated with posttraumatic growth. Disability and Rehabilitation, 34(17), 1461-1467. https://psycnet.apa.org/doi/10.3109/09638288.2011.644384
Reker, G. T. (1994). Logotheory and logotherapy: Challenges, opportunities, and some empirical findings. The International Forum for Logotherapy, (17), 47-55.
Rocha C. M. ve Chelladurai P. (2012). Item parcels in structural equation modeling: An applied study in sport management. International Journal of Psychology and Behavioral Sciences. 2(1), 46-53.
Rutter, M. (2012). Resilience as a dynamic concept. Development and Psychopathology, 24(2), 335-344. https://doi.org/10.1017/S0954579412000028
Ryff, C. D. ve Singer, B. (1998). The contours of positive human health. Psychological Inquiry, (9), 1-28. https://doi.org/10.1207/s15327965pli0901_1
Savolaine, J. ve Granello, P. F. (2002). The function of meaning and purpose for individual wellness. Journal of Humanistic Counseling, Education and Development, 41, 178-189. https://doi.org/10.1002/j.2164-490X.2002.tb00141.x
Schulenberg, S. E., Hutzell, R. R., Nassif, C. ve Rogina, J. M. (2008). Logotherapy for clinical practice. Psychotherapy: Theory, Research, Practice, Training, 45(4), 447-463. https://psycnet.apa.org/doi/10.1037/a0014331
Seligman, M. (2007). Positive Psychology: Pursuit of Fulfillment at Work. Keynote presentation: Positive Psychology, well being and business: Cutting edge science for organisational success Conference, 8 November. London, UK: University of East London.
Settersten, R. A. (2015). Relationships in Time and the Life Course: The Significance of Linked Lives. Research in Human Development, 12(3-4), 217–223. https://doi.org/10.1080/15427609.2015.1071944
Shahbeik, S., Khanehkeshi, A. ve Khanmohammadi, A. (2018). Coping strategies and resilience in divorced and non-divorced females: A comparative study. J Health Promot Manag, 7(2), 44-9. http://jhpm.ir/browse.php?a_id=914&sid=1&slc_lang=en
Smith, B. W., Dalen, J., Wiggins, K., Tooley, E., Christopher, P. ve Jennifer Bernard, J. (2008). The brief resilience scale: Assessing the ability to bounce back. International Journal of Behavioral Medicine, (15), 194-200. https://doi.org/10.1080/10705500802222972
Soylu, Y. (2018). Boşanmış kadınlarda psikolojik sağlamlığı açıklamaya yönelik bir model geliştirme. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 8(49), 81-100. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/580803
Steger, M. F., Fitch-Martin, A. R., Donnelly, J. ve Rickard, K. M. (2015). Meaning in life and health: Proactive health orientation links meaning in life to health variables among American undergraduates. Journal of Happiness Studies, 16(3), 583-597. Erişim adresi: https://link.springer.com/content/pdf/10.1007/s10902-014-9523-6.pdf
Steger, M. F., Frazier, P., Oishi, S. ve Kaler, M. (2006). The meaning in life questionnaire: assessing the presence of and search for meaning in life. Journal of Counseling Psychology, 53(1), 80-93. https://psycnet.apa.org/doi/10.1037/0022-0167.53.1.80
Sürerbiçer, F. S. (2008). Boşanmış bireylerin deneyimlerine göre evlilik eğitimi gereksinimi (Yüksek Lisans Tezi). Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Şimşir, Z., Hamarta, E., ve Dilmaç, B. (2020). Stresle başa çıkmanın yordayıcısı olarak yaşamın anlamı ve manevi deneyim. Kalem Eğitim ve İnsan Bilimleri Dergisi, 10(2), 509-528.
Tedeschi, R. G. ve Calhoun, L. G. (1995). Trauma and transformation. Sage.
Tedeschi, R. G. ve Calhoun, L. G. (1996). The Posttraumatic Growth Inventory: Measuring the positive legacy of trauma. Journal of Traumatic Stress, 9(3), 455-471. https://doi.org/10.1007/bf02103658
Tekin, N. İ. (2017). Boşanmış kadınların yaşam doyumlarının yordayıcısı olarak psikolojik sağlamlık (Yüksek Lisans Tezi). Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
Thabet A. A., Elheloub M.W. ve Vostanis P (2015). Exposure to war traumatic experiences, post traumatic growth and resilience among university students in Gaza. American Journal of Advanced Medical Sciences (AJAMS), 1(1), 1-8. Erişim adresi: https://dspace.alquds.edu/handle/20.500.12213/735
Thomas, C., ve Ryan, M. (2008). Women's perception of the divorce experience: A qualitative study. Journal of Divorce and Remarriage, 49(3-4), 210-224.https://doi.org/10.1080/10502550802222394
Tok, G. (2021). Ebeveynleri boşanmış üniversite öğrencileri ile ebeveynleri boşanmamış üniversite öğrencilerinin kişilik özellikleri, bilişsel duygu düzenleme ve psikolojik dayanıklılık açısından karşılaştırılması (Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Gelişim Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul.
Tosun, C. , Yazıcı, H. ve Altun, F. (2017). Evlilik öncesindeki ve evli bireylerin ilişki nitelikleri, benlik kurguları ve özgeci davranış düzeyleri. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 17(38), 73-94. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/336650
TÜİK (2021). Türkiye istatistik kurumu, evlenme ve boşanma istatistikleri 2020. Erişim adresi: https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=37211&dil=1
Umberson, D., Williams, K., Powers, D. A., Chen, M. D. ve Campbell, A. M. (2005). As good as it gets? A life course perspective on marital quality. Social Forces, 84(1), 493-511. https://doi.org/10.1353/sof.2005.0131
Ünal, A. (2016). Sosyal bir olgu olarak boşanmanın nedenleri ve sonuçları (Yüksek Lisans Tezi). Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sivas.
Üzar-Özçetin, Y. S. Ü. ve Hiçdurmaz, D. (2017). Kanser deneyiminde travma sonrası büyüme ve psikolojik sağlamlık. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 9(4), 388-397. https://doi.org/10.18863/pgy.290285
Veevers, J. E. (1991). Traumas versus Strens. Journal of Divorce and Remarriage, 15(1-2), 99-126. https://doi.org/10.1300/J087v15n01_07
Wald, J., Taylor, S., Asmundson, G. J. G., Jang, K. L., ve Stapleton, J. (2006). Literature review of concepts: Psychological resiliency (Contract Report No. W7711-057959/A). Toronto, Canada: Defence Research and Development.
Walsh, D. M., Morrison, T. G., Conway, R. J., Rogers, E., Sullivan, F. J., ve Groarke, A. (2018). A model to predict psychological-and health-related adjustment in men with prostate cancer: the role of post traumatic growth, physical post traumatic growth, resilience and mindfulness. Frontiers in Psychology, 9, 136. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2018.00136
Weber, M. C., Pavlacic, J. M., Gawlik, E. A., Schulenberg, S. E. ve Buchanan, E. M. (2020). Modeling resilience, meaning in life, posttraumatic growth, and disaster preparedness with two samples of tornado survivors. Traumatology, 26(3), 266-277. Erişim adresi: https://psycnet.apa.org/doi/10.1037/trm0000210
Wilson, B., Morris, B. A. ve Chambers, S. (2014). A structural equation model of posttraumatic growth after prostate cancer. Psycho-Oncology, 23(11), 1212-1219. https://doi.org/10.1002/pon.3546
Wu, K., Zhang, Y., Liu, Z., Zhou, P. ve Wei, C. (2015). Coexistence and different determinants of posttraumatic stress disorder and posttraumatic growth among Chinese survivors after earthquake: Role of resilience and rumination. Frontiersin Psychology, 6. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2015.01043
Yıkılmaz, M. ve Demir-Güdül, M. (2015). Üniversite öğrencilerinde yaşamda anlam, bilinçli farkındalık, algılanan sosyoekonomik düzey ve yaşam doyumu arasındaki ilişkiler. Ege Eğitim Dergisi, 16(2), 297-315.https://doi.org/10.12984/eed.09530
Yu, Y., Peng, L., Chen, L., Long, L., He, W., Li, M. ve Wang, T. (2014). Resilience and social support promote posttraumatic growth of women with infertility: The mediating role of positive coping. Psychiatry Research, 215(2), 401-405. https://doi.org/10.1016/j.psychres.2013.10.032
Zeligman, M., Varney, M., Grad, R. I. ve Huffstead, M. (2018). Posttraumatic growth in individuals with chronic illness: The role of social support and meaning making. Journal of Counseling and Development, 96(1), 53-63. https://doi.org/10.1002/jcad.12177
Zika, S. ve Chamberlain, K. (1992). On the relation between meaning in life andpsychological well-being. British Journal of Psychology, 83(1), 133-145. https://doi.org/10.1111/j.2044-8295.1992.tb02429.x

Analyzing the Relationship between Levels of Meaning in Life and Psychological Resilience of Those Individuals with a Background of Divorce and Their Post-traumatic Growth

Year 2023, Volume: 12 Issue: 1, 258 - 269, 25.01.2023

Refika Başarıkan , Tolga Seki

https://doi.org/10.33206/mjss.1166664

Abstract

Divorce is a traumatic event which has negative effects on the psychological health of individuals. It’s known that after a divorce, people can experience positive changes in certain aspects of their lives, that is, they can experience psychological growth. In this direction, the aim of this study is to reveal the relationship between meaning in life and psychological resilience levels of individuals who have experienced divorce and their post-traumatic growth. Relational screening technique which is one of the quantitative research methods was used in the study. 345 people living in 55 different cities of Turkey and having a divorce background participated in the research. 200 (58%) of the participants were female and 145 (42%) were male. "The Post Traumatic Growth Scale", "The Brief Resilience Scale", "The Meaning in Life Scale" were used as data collection tools in the study. The effects of meaning in life and psychological resilience on post-traumatic growth were examined creating the Structural Equation Model with AMOS Program. According to the study data showed a normal distribution and the reliability coefficients of data collection tools were sufficient. It’s found that there is a significant and positive correlation between post-traumatic growth and resilience (r=0.29, p<.001), presence of meaning (r=0.49, p<.001) and search for meaning (r=0.12, p<.001). Goodness-of-fit values of the model tested with SEM were found to be sufficient. As a result of SEM, present meaning (β= .50), meaning seeking (β= .27), and resilience (β= .29) were found to positively affect post-traumatic growth. In addition, it was determined that meaning of life and resilience explained (R2) 35% of the variance in post-traumatic growth.

Keywords

Divorce, Meaning of Life, Psychological Resilience, Post-traumatic Growth

References

Adelstein, K. E., Anderson, J. G. ve Taylor, A. G. (2014). Importance of meaning-making for patients undergoing hematopoietic stem cell transplantation. Oncology NursingForum, 41(2), 172-184.
Aksu, C. (2019). Kadınların ekonomik katılımlarının boşanmalar üzerine etkisi ve iş dışı zamanlarının yeniden değerlendirilmesi: Avrupa örneği – panel veri analizi (Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Altundağ, Y. (2013). Anne-babası boşanmış ergenlerin psikolojik dayanıklılık düzeylerinde yordayıcı değişkenler olarak yaşam doyumu ve yalnızlık (Yüksek Lisans Tezi). Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Bolu.
Amato, P. R. (2000). The consequences of divorce for adults and children. Journal of Marriage and Family, 62(4), 1269-1287. https://doi.org/10.1111/j.1741-3737.2000.01269.x
Amato, P. R. ve Previti, D. (2003). People's reasons for divorcing: Gender, social class, the life course, and adjustment. Journal of Family Issues, 24(5), 602-626. https://doi.org/10.1177%2F0192513X03254507
Atak, H. ve Taştan, N. (2012). Romantik ilişkiler ve aşk. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 4(4), 520-546. https://doi.org/10.5455/cap.20120431
Bensimon, M. (2012). Elaboration on the association between trauma, PTSD and posttraumatic growth: The role of trait resilience. Personality and Individual Differences, 52(7), 782-787. https://doi.org/10.1016/j.paid.2012.01.011
Bevvino, D. L. Ve Sharkin, B. S. (2003). Divorce adjustment as a function of finding meaning and gender differences. Journal of Divorce and Remarriage, 39(3-4), 81-97. https://doi.org/10.1300/J087v39n03_04
Bilici, A. B. (2014). Boşanma sürecinin çocuklar üzerindeki psiko-sosyal etkileri. Cumhuriyet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 18(2), 79-110. https://doi.org/10.18505/cuifd.254667
Bloom, B. L., Asher, S. J. ve White, S. W. (1978). Marital disruption as a stressor: a review and analysis. Psychological Bulletin, 85(4), 867-894. https://doi.org/10.1037/0033-2909.85.4.867
Brassai, L., Piko, B. F. ve Steger, M. F. (2011). Meaning in life: Is it a protective factor for adolescents’ psychological health?. International Journal of Behavioral Medicine,18(1), 44-51. https://doi.org/10.1007/s12529-010-9089-6
Boullion, G. Q., Pavlacic, J. M., Schulenberg, S. E., Buchanan, E. M. ve Steger, M. F.(2020). Meaning, social support, and resilience as predictors of posttraumatic growth: A study of the Louisiana flooding of August 2016. American Journal of Orthopsychiatry, 90(5), 578-585. https://doi.org/10.1037/ort0000464
Burger, J. M. (2006). Kişilik: Psikoloji biliminin insan doğasına dair söyledikleri (Çev: İ.D.Ergüvan-Sarıoğlu). İstanbul: Kaknüs Yayınları.
Byrne, B. M. (2010). Structural equation modeling with AMOS: Basic concepts, applications, and programming (2nd ed.). New York: Taylor & Francis.
Caplan, G. (1964). Principles of preventive psychiatry. New York: Basic Books.
Corey, G. (2008). Psikolojik danışma, psikoterapi kuram ve uygulamaları. Ankara: Mentis Yayıncılık.
Couto, M. C. P., Koller, S. H. ve Novo, R. (2011). Stressful life events and psychological well-being in a brazilian sample of older persons: The role of resilience. Ageing Int, 36, 492-505. https://doi.org/10.1007/s12126-011-9123-2
Dana, D. A. (2021). Terapide polivagal teori: Ruhsal düzenlemenin ritmine uymak (Çev: D. Olgaç). İstanbul: Psikonet Yayınları.
Demirbaş, N. (2010). Yaşamda anlam ve yılmazlık (Yüksek Lisans Tezi). Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Doğan, (2015). Kısa Psikolojik Sağlamlık Ölçeği’nin Türkçe uyarlaması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. The Journal of Happiness and Well-Being, 3(1), 93-102. Erişim adresi: https://www.tayfundogan.net/
Doğan, Ş. (2016). Boşanma nedenlerine yönelik tutumlar: Boşanmayı artırıcı veya engelleyici faktörlere yönelik tutum ölçeği geliştirme çalışması. Itobiad: Journal of the Human and Social Science Researches, 5(4), 991-1001. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/206385
Dreman, S. (1991). Coping with the trauma of divorce. Journal of Traumatic Stress, 4(1), 113-121. https://doi.org/10.1002/jts.2490040109
Duan, W., Guo, P. ve Gan, P. (2015). Relationships among trait resilience, virtues, posttraumatic stress disorder, and post-traumatic growth. PloS one, 10(5), 1-13. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0125707
Dursun, P., Saracli, S. ve Konuk, O. (2014). The roles of meaningful life and posttraumatic stress in posttraumatic growth in a sample of Turkish university students. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 159, 702-706. https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2014.12.454
Dürü, Ç. (2006). Travma sonrası stres belirtileri ve travma sonrası büyümenin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi ve bir model önerisi (Doktora Tezi). Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Eren, B. (2019). Hematoloji hastalarında psikolojik sağlamlık ve etkileyen faktörler (Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa Lisansüstü Eğitim Ensitüsü, İstanbul.
Erikson, E. H. (1968). Identity, youth, and crisis. New York: Norton.
Eve, P. ve Kangas, M. (2015). Posttraumatic growth following trauma: Is growth accelerated or a reflection of cognitive maturation?. The Humanistic Psychologist, 43(4), 354-370. https://doi.org/10.2224/sbp.2002.30.8.821
Frankl, V. E. (1959). The spiritual dimension in existential analysis and logotherapy. Journal of Individual Psychology, 15(2), 157.
George, D. ve Mallery, P. (2020). IBM SPSS statistics 26 step by step: A simple guide and reference. UK: Routledge.
Gizir, C. (2007). Psikolojik sağlamlık, risk faktörleri ve koruyucu faktörler üzerine bir derleme çalışması. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 3(28), 113-128. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/pub/tpdrd/issue/21448/229850
Graff-Reed, R. L. (2004). Positive effects of stressful life events: Psychological growth following divorce [Doctoral Dissertation]. Miami University, Oxford.
Güloğlu, B. ve Karaırmak, Ö. (2010). Üniversite öğrencilerinde yalnızlığın yordayıcısı olarak benlik saygısı ve psikolojik sağlamlık. Ege Eğitim Dergisi, 11(2), 73-88. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/pub/egeefd/issue/4907/67229
Härkönen, J. (2013). Divorce: Trends, patterns, causes, consequences (Working paper 2013:3). Stockholm: Stockholm University Linnaeus Center on Social Policy and Family Dynamics in Europe, SPaDE.
Hetherington, E. M. (2002, April 8). Marriage and divorce American style: A destructive marriage is not a happy family. The American Prospect On-Line, Family Relations Special Collection 13, 62-63. Erişim adresi: http://prospect.org/article/marriage-and-divorce-american-style
Holmes, T. H., ve Rahe, R. H. (1967). The Social Readjustment Rating Scale. Journal of Psychosomatic Research, 11(2), 213–218. https://doi.org/10.1016/0022-3999(67)90010-4
İnci, F. ve Boztepe, H. (2013). Travma sonrası büyüme: Öldürmeyen acı güçlendirir mi?. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi, 4(2), 80-84. Erişim adresi: https://search.trdizin.gov.tr/yayin/detay/167324/
Jim, H. S. ve Andersen, B. L. (2007). Meaning in life mediates the relationship between social and physical functioning and distress in cancer survivors. British Journal of Health Psychology, 12(3), 363- 381. https://doi.org/10.1348/135910706X12278
Karataştan, D. (2021). Suriyeli sığınmacılarda bağlanma biçimlerinin travma sonrası büyümeve psikolojik dayanıklılık üzerine etkileri (Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul.
Keskin, G. S. (2013). Travmatik bir yaşantı olarak boşanma: Aile içi şiddet, travmatik stres ve sosyal desteğin travma sonrası büyüme ile ilişkisi (Yüksek Lisans Tezi). Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Kına, D. (2019). 23 yaş üstü bireylerde travma sonrası büyüme düzeyinin travmatik yaşantıtürü, algılanan sosyal destek, dünyaya ilişkin varsayımlar, psikolojik sağlamlık veruhsal belirti düzeyi değişkenleri ile yordanması (Yüksek Lisans Tezi). Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
Kır, İ. ve Bülbül, Ö. (2012). İslahiye ilçesinde boşanma olgusu üzerine sosyolojik bir inceleme. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9(2), 99-122. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/pub/ksusbd/issue/10275/126068
Kiang, L. ve Fuligni, A. J. (2010). Meaning in life as a mediator of ethnic identity and adjustment among adolescents from Latin, Asian, and European American backgrounds. Journal of Youth and Adolescence, 39(11), 1253-1264. https://doi.org/10.1007%2Fs10964-009-9475-z
Kiecolt-Glaser, J. K., Fisher, L. D., Ogrocki, P., Stout, J. C., Speicher, C. E., ve Glaser, R. (1987). Marital quality, marital disruption, and immune function. Psychosomatic Medicine, 49(1), 13-34. Erişim adresi: http://pni.osumc.edu/stressandhealth/KG%20Publications%20(pdf)/018.pdf
Kline, R. B. (2001). Principles and practices of structural equation modeling (3rd ed.). NY: Guilford.
Kline, R. B. (2011). Principles and practices of structural equation modeling. New York: The Guildford Press.
Korkut, Y. (2003). Bir geçiş krizi olarak boşanma. Psikoloji Çalışmaları, 23, 99-112. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/100083
Linley, P. A. veJoseph, S. (2011). Meaning in life and posttraumatic growth. Journal of Loss and Trauma, 16(2), 150-159. https://doi.org/10.1080/15325024.2010.519287
Little T. D., Cunningham W. A., Shahar G. ve Widaman K. F. (2002). To parcelor not to parcel: Exploring the question, weighing the merits. Structural Equation Modeling, 9(2), 151-73. https://doi.org/10.1207/S15328007SEM0902_1
Mascaro, N. ve Rosen, D. H. (2006). The role of existential meaning as a buffer against stress. Journal of Humanistic Psychology, 46(2), 168-190. https://doi.org/10.1177%2F0022167805283779
Maslow, A. H. (1954). The instinctoid nature of basic needs. Journal of Personality, 22(3), 326-347. https://psycnet.apa.org/doi/10.1111/j.1467-6494.1954.tb01136.x
Masten, A. S. ve Reed, M. G. J. (2002). Resilience in development. In C. R. Snyder & S. J.Lopez (Eds.), Handbook of positive psychology. New York: Oxford University Press.
Melton, A. M. A. ve Schulenberg, S. E. (2008). On the measurement of meaning: Logotherapy’s empirical contributions to humanistic psychology. The Humanistic Psychologist, 36, 31-44. Erişim adresi: https://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/08873260701828870
Mesrabadi, J., Jafariyan, S. ve Ostovar, N. (2013). Discriminative and construct validity of meaning in life questionnaire for Iranian students. International Journal of BehavioralSciences, 7(1), 83-90. Erişim adresi: http://www.behavsci.ir/article_67816_226be7ed3fb0f0229ab7b237b07ae91f.pdf
Min, J. A., Lee, C. U., Hwang, S. I., Shin, J. I., Lee, B. S., Han, S. H., ... ve Chae, J. H.(2014). The moderation of resilience on the negative effect of pain on depression andpost-traumatic growth in individuals with spinal cord injury. Disability and Rehabilitation, 36(14), 1196-1202. https://doi.org/10.3109/09638288.2013.834985
Min, J. A., Yoon, S., Lee, C. U., Chae, J. H., Lee, C., Song, K. Y. ve Kim, T. S. (2013). Psychological resilience contributes to low emotional distress in cancer patients. Supportive Care in Cancer, 21(9), 2469- 2476. Erişim adresi: https://link.springer.com/content/pdf/10.1007/s00520-013-1807-6.pdf
Mostarac, I. ve Brajković, L. (2022). Life After Facing Cancer: Posttraumatic Growth, Meaning in Life and Life Satisfaction. Journal of Clinical Psychology in Medical Settings, 29(1), 92-102. https://doi.org/10.1007/s10880-021-09786-0
Murad, K. ve Thabet, A. A. (2017). The relationship between traumatic experience, posttraumatic stress disorder, resilience, and posttraumatic growth among adolescentsin Gaza strip. Global Journal of Intellectual and Developmental Disabilities, 555-616.
Nuhoğlu, H. (2019). Boşanma sürecinde çatışma deneyimlerinin stratejik aile terapisi temelinde analizi bir karma yöntem araştırması (Doktora Tezi). Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Pallant, J. (2016). SPSS Survival Manual. A step by step guide to data analysis using IBM spss. Berkshire: Open University Press.
Park, C. L. (2010). Making sense of the meaning literature: an integrative review of meaning making and its effects on adjustment to stressful life events. Psychological Bulletin, 136(2), 257. https://psycnet.apa.org/doi/10.1037/a0018301
Park, J. ve Baumeister, R. F. (2016). Meaning in life and adjustment to daily stressors. The Journal of Positive Psychology, 12(4), 333-341. https://doi.org/10.1080/17439760.2016.1209542
Park, C.L. ve Folkman, S. (1997). Meaning in the context of stress and coping. Review of General Psychology, (1), 115-144. https://psycnet.apa.org/doi/10.1037/1089-2680.1.2.115
Platsidou, M. ve Daniilidou, A. (2021). Meaning in life and resilience among teachers. Journal of Positive School Psychology, 5(2), 97-109. https://doi.org/10.47602/jpsp.v5i2.259
Powell, T., Gilson, R. ve Collin, C. (2012). TBI 13 years on: Factors associated with posttraumatic growth. Disability and Rehabilitation, 34(17), 1461-1467. https://psycnet.apa.org/doi/10.3109/09638288.2011.644384
Reker, G. T. (1994). Logotheory and logotherapy: Challenges, opportunities, and some empirical findings. The International Forum for Logotherapy, (17), 47-55.
Rocha C. M. ve Chelladurai P. (2012). Item parcels in structural equation modeling: An applied study in sport management. International Journal of Psychology and Behavioral Sciences. 2(1), 46-53.
Rutter, M. (2012). Resilience as a dynamic concept. Development and Psychopathology, 24(2), 335-344. https://doi.org/10.1017/S0954579412000028
Ryff, C. D. ve Singer, B. (1998). The contours of positive human health. Psychological Inquiry, (9), 1-28. https://doi.org/10.1207/s15327965pli0901_1
Savolaine, J. ve Granello, P. F. (2002). The function of meaning and purpose for individual wellness. Journal of Humanistic Counseling, Education and Development, 41, 178-189. https://doi.org/10.1002/j.2164-490X.2002.tb00141.x
Schulenberg, S. E., Hutzell, R. R., Nassif, C. ve Rogina, J. M. (2008). Logotherapy for clinical practice. Psychotherapy: Theory, Research, Practice, Training, 45(4), 447-463. https://psycnet.apa.org/doi/10.1037/a0014331
Seligman, M. (2007). Positive Psychology: Pursuit of Fulfillment at Work. Keynote presentation: Positive Psychology, well being and business: Cutting edge science for organisational success Conference, 8 November. London, UK: University of East London.
Settersten, R. A. (2015). Relationships in Time and the Life Course: The Significance of Linked Lives. Research in Human Development, 12(3-4), 217–223. https://doi.org/10.1080/15427609.2015.1071944
Shahbeik, S., Khanehkeshi, A. ve Khanmohammadi, A. (2018). Coping strategies and resilience in divorced and non-divorced females: A comparative study. J Health Promot Manag, 7(2), 44-9. http://jhpm.ir/browse.php?a_id=914&sid=1&slc_lang=en
Smith, B. W., Dalen, J., Wiggins, K., Tooley, E., Christopher, P. ve Jennifer Bernard, J. (2008). The brief resilience scale: Assessing the ability to bounce back. International Journal of Behavioral Medicine, (15), 194-200. https://doi.org/10.1080/10705500802222972
Soylu, Y. (2018). Boşanmış kadınlarda psikolojik sağlamlığı açıklamaya yönelik bir model geliştirme. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 8(49), 81-100. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/580803
Steger, M. F., Fitch-Martin, A. R., Donnelly, J. ve Rickard, K. M. (2015). Meaning in life and health: Proactive health orientation links meaning in life to health variables among American undergraduates. Journal of Happiness Studies, 16(3), 583-597. Erişim adresi: https://link.springer.com/content/pdf/10.1007/s10902-014-9523-6.pdf
Steger, M. F., Frazier, P., Oishi, S. ve Kaler, M. (2006). The meaning in life questionnaire: assessing the presence of and search for meaning in life. Journal of Counseling Psychology, 53(1), 80-93. https://psycnet.apa.org/doi/10.1037/0022-0167.53.1.80
Sürerbiçer, F. S. (2008). Boşanmış bireylerin deneyimlerine göre evlilik eğitimi gereksinimi (Yüksek Lisans Tezi). Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Şimşir, Z., Hamarta, E., ve Dilmaç, B. (2020). Stresle başa çıkmanın yordayıcısı olarak yaşamın anlamı ve manevi deneyim. Kalem Eğitim ve İnsan Bilimleri Dergisi, 10(2), 509-528.
Tedeschi, R. G. ve Calhoun, L. G. (1995). Trauma and transformation. Sage.
Tedeschi, R. G. ve Calhoun, L. G. (1996). The Posttraumatic Growth Inventory: Measuring the positive legacy of trauma. Journal of Traumatic Stress, 9(3), 455-471. https://doi.org/10.1007/bf02103658
Tekin, N. İ. (2017). Boşanmış kadınların yaşam doyumlarının yordayıcısı olarak psikolojik sağlamlık (Yüksek Lisans Tezi). Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
Thabet A. A., Elheloub M.W. ve Vostanis P (2015). Exposure to war traumatic experiences, post traumatic growth and resilience among university students in Gaza. American Journal of Advanced Medical Sciences (AJAMS), 1(1), 1-8. Erişim adresi: https://dspace.alquds.edu/handle/20.500.12213/735
Thomas, C., ve Ryan, M. (2008). Women's perception of the divorce experience: A qualitative study. Journal of Divorce and Remarriage, 49(3-4), 210-224.https://doi.org/10.1080/10502550802222394
Tok, G. (2021). Ebeveynleri boşanmış üniversite öğrencileri ile ebeveynleri boşanmamış üniversite öğrencilerinin kişilik özellikleri, bilişsel duygu düzenleme ve psikolojik dayanıklılık açısından karşılaştırılması (Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Gelişim Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul.
Tosun, C. , Yazıcı, H. ve Altun, F. (2017). Evlilik öncesindeki ve evli bireylerin ilişki nitelikleri, benlik kurguları ve özgeci davranış düzeyleri. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 17(38), 73-94. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/336650
TÜİK (2021). Türkiye istatistik kurumu, evlenme ve boşanma istatistikleri 2020. Erişim adresi: https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=37211&dil=1
Umberson, D., Williams, K., Powers, D. A., Chen, M. D. ve Campbell, A. M. (2005). As good as it gets? A life course perspective on marital quality. Social Forces, 84(1), 493-511. https://doi.org/10.1353/sof.2005.0131
Ünal, A. (2016). Sosyal bir olgu olarak boşanmanın nedenleri ve sonuçları (Yüksek Lisans Tezi). Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sivas.
Üzar-Özçetin, Y. S. Ü. ve Hiçdurmaz, D. (2017). Kanser deneyiminde travma sonrası büyüme ve psikolojik sağlamlık. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 9(4), 388-397. https://doi.org/10.18863/pgy.290285
Veevers, J. E. (1991). Traumas versus Strens. Journal of Divorce and Remarriage, 15(1-2), 99-126. https://doi.org/10.1300/J087v15n01_07
Wald, J., Taylor, S., Asmundson, G. J. G., Jang, K. L., ve Stapleton, J. (2006). Literature review of concepts: Psychological resiliency (Contract Report No. W7711-057959/A). Toronto, Canada: Defence Research and Development.
Walsh, D. M., Morrison, T. G., Conway, R. J., Rogers, E., Sullivan, F. J., ve Groarke, A. (2018). A model to predict psychological-and health-related adjustment in men with prostate cancer: the role of post traumatic growth, physical post traumatic growth, resilience and mindfulness. Frontiers in Psychology, 9, 136. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2018.00136
Weber, M. C., Pavlacic, J. M., Gawlik, E. A., Schulenberg, S. E. ve Buchanan, E. M. (2020). Modeling resilience, meaning in life, posttraumatic growth, and disaster preparedness with two samples of tornado survivors. Traumatology, 26(3), 266-277. Erişim adresi: https://psycnet.apa.org/doi/10.1037/trm0000210
Wilson, B., Morris, B. A. ve Chambers, S. (2014). A structural equation model of posttraumatic growth after prostate cancer. Psycho-Oncology, 23(11), 1212-1219. https://doi.org/10.1002/pon.3546
Wu, K., Zhang, Y., Liu, Z., Zhou, P. ve Wei, C. (2015). Coexistence and different determinants of posttraumatic stress disorder and posttraumatic growth among Chinese survivors after earthquake: Role of resilience and rumination. Frontiersin Psychology, 6. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2015.01043
Yıkılmaz, M. ve Demir-Güdül, M. (2015). Üniversite öğrencilerinde yaşamda anlam, bilinçli farkındalık, algılanan sosyoekonomik düzey ve yaşam doyumu arasındaki ilişkiler. Ege Eğitim Dergisi, 16(2), 297-315.https://doi.org/10.12984/eed.09530
Yu, Y., Peng, L., Chen, L., Long, L., He, W., Li, M. ve Wang, T. (2014). Resilience and social support promote posttraumatic growth of women with infertility: The mediating role of positive coping. Psychiatry Research, 215(2), 401-405. https://doi.org/10.1016/j.psychres.2013.10.032
Zeligman, M., Varney, M., Grad, R. I. ve Huffstead, M. (2018). Posttraumatic growth in individuals with chronic illness: The role of social support and meaning making. Journal of Counseling and Development, 96(1), 53-63. https://doi.org/10.1002/jcad.12177
Zika, S. ve Chamberlain, K. (1992). On the relation between meaning in life andpsychological well-being. British Journal of Psychology, 83(1), 133-145. https://doi.org/10.1111/j.2044-8295.1992.tb02429.x

There are 101 citations in total.

Details

Primary Language	Turkish
Journal Section	Research Article
Authors	Refika Başarıkan 0000-0002-6198-0028 Tolga Seki 0000-0001-5594-0786
Publication Date	January 25, 2023
Submission Date	August 25, 2022
Published in Issue	Year 2023 Volume: 12 Issue: 1

Cite

APA	Başarıkan, R., & Seki, T. (2023). Boşanma Yaşantısı Olan Bireylerin Yaşamda Anlam ve Psikolojik Dayanıklılık Düzeyleri ile Travma Sonrası Büyümeleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, 12(1), 258-269. https://doi.org/10.33206/mjss.1166664
AMA	Başarıkan R, Seki T. Boşanma Yaşantısı Olan Bireylerin Yaşamda Anlam ve Psikolojik Dayanıklılık Düzeyleri ile Travma Sonrası Büyümeleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. MJSS. January 2023;12(1):258-269. doi:10.33206/mjss.1166664
Chicago	Başarıkan, Refika, and Tolga Seki. “Boşanma Yaşantısı Olan Bireylerin Yaşamda Anlam Ve Psikolojik Dayanıklılık Düzeyleri Ile Travma Sonrası Büyümeleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi”. MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi 12, no. 1 (January 2023): 258-69. https://doi.org/10.33206/mjss.1166664.
EndNote	Başarıkan R, Seki T (January 1, 2023) Boşanma Yaşantısı Olan Bireylerin Yaşamda Anlam ve Psikolojik Dayanıklılık Düzeyleri ile Travma Sonrası Büyümeleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi 12 1 258–269.
IEEE	R. Başarıkan and T. Seki, “Boşanma Yaşantısı Olan Bireylerin Yaşamda Anlam ve Psikolojik Dayanıklılık Düzeyleri ile Travma Sonrası Büyümeleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi”, MJSS, vol. 12, no. 1, pp. 258–269, 2023, doi: 10.33206/mjss.1166664.
ISNAD	Başarıkan, Refika - Seki, Tolga. “Boşanma Yaşantısı Olan Bireylerin Yaşamda Anlam Ve Psikolojik Dayanıklılık Düzeyleri Ile Travma Sonrası Büyümeleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi”. MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi 12/1 (January 2023), 258-269. https://doi.org/10.33206/mjss.1166664.
JAMA	Başarıkan R, Seki T. Boşanma Yaşantısı Olan Bireylerin Yaşamda Anlam ve Psikolojik Dayanıklılık Düzeyleri ile Travma Sonrası Büyümeleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. MJSS. 2023;12:258–269.
MLA	Başarıkan, Refika and Tolga Seki. “Boşanma Yaşantısı Olan Bireylerin Yaşamda Anlam Ve Psikolojik Dayanıklılık Düzeyleri Ile Travma Sonrası Büyümeleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi”. MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, vol. 12, no. 1, 2023, pp. 258-69, doi:10.33206/mjss.1166664.
Vancouver	Başarıkan R, Seki T. Boşanma Yaşantısı Olan Bireylerin Yaşamda Anlam ve Psikolojik Dayanıklılık Düzeyleri ile Travma Sonrası Büyümeleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. MJSS. 2023;12(1):258-69.

Download Cover Image

Article Files

Full Text

MANAS Journal of Social Studies