Din Algısının Beslenme ile İlişkisi: İstanbul Merkez Örneği

Year 2020, Volume: 4 Issue: 2, 91 - 99, 31.08.2020

Müge Arslan , İshak Aydemir

Abstract

Amaç: Bu çalışmanın amacı, İstanbul’da üç semavi dinin, din algılarının beslenme ve Sağlıklı Yeme İndeksi (SYİ) arasındaki ilişkiyi araştırmaktır. Literatürde bu konu hakkında yeterli sayıda çalışmanın bulunmaması ve aynı zamanda Türkiye’de bu konuda yapılan ilk çalışma olması nedeniyle önemlidir. Buna ilaveten, dini farklılıkların beslenme etkilerinin küresel anlamda ulusal sağlık politikaları üzerindeki etkilerini ortaya koymak ve bu yolla oluşabilecek sağlıksız beslenme durumunu azaltabilmesi yoluyla toplumsal yükü azaltmak açısından da önemlidir.

Gereç ve Yöntemler: Veriler, katılımcıların demografik özellikleri, din algıları, din algılarının beslenme ve SYİ üzerindeki etkilerini içeren 24 sorudan oluşan bir anket ile toplanmıştır. Türkçe bilmeyen katılımcılar için anket İngilizce olarak da oluşturulmuştur. Çalışmaya katılan 330 katılımcının sağlıklı yeme indeksini değerlendirmek için SYİ kullanılmıştır.

Bulgular: Çalışmaya katılan 330 bireyin %33’ü Hıristiyan, %33.6’sı Musevi ve %33.3’ü Müslüman’dır. Katılımcıların %65.5’i kadın ve %34.5’i erkektir. “Yasak olan yiyecekleri” en fazla (%81.4) tüketen bireylerin Hırıstiyan dinine mensup bireyler olduğu görülmüştür. Musevilerin %47.4 oranıyla en çok “Kendi dinleri dışındaki dinlerin diyet kurallarını daha katı ve sağlıksız’’ bulan bireyler olduğu görülmüştür. Çalışmaya katılanlar arasında en fazla %65.4 oranıyla Hıristiyanlar “Herkesin istediği yiyecekleri tüketebileceği” ni düşünmektedirler. Katılımcılar arasında %87.2 ile en çok Müslümanların oruç tuttuğu belirlenmiştir. Hıristiyanlar en fazla %41.2 ile “oruç tutmanın sağlık üzerinde herhangi bir etkisi olmadığını” düşünmektedir. İstatistiksel olarak SYİ dağılımı anlamlı bir fark göstermektedir (p<0.05). Müslümanlar, SYİ oranı %59.2 ile en yüksek olarak saptanmıştır. Vücut Kütle İndeksi (VKİ) açısından gruplar arasında anlamlı bir fark (p<0.05) olduğu, obezitenin Hıristiyanlarda en yüksek (%55.9) olduğu görülmüştür. Yiyecek alışverişinde marka menşeilerinin inançlarıyla aynı olmasına en çok dikkat eden %95.0 oranı ile Müslümanlarken, en az dikkat edenler; %4.5 oranı ile Hristiyanlardır.

Sonuç: Bu çalışmada en yüksek SYİ puanlarının ve dini kuralların yeme alışkanlıklarını en çok etkilediği bireylerin; İslamiyet dininin mensubu olan Müslümanlar olduğu görülmüştür. Bu sonuç, çalışmaya katılan bireylerin sağlıklı beslenme konusundaki farkındalıkları, mensubu oldukları dine ait kuralları uygulamaları konusundaki tutumları vb. faktörlerle de ilgili olabilir.

Keywords

Din, Sağlıklı yeme indeksi, Oruç, BKİ, Din algısı

Supporting Institution

Yok

The Relationship Between Religious Perceptions and Nutrition; The Case of Istanbul Center

Abstract

Aim: The aim of this study is to Investigating the relationship of Abrahamic Religions on perceptions, nutrition and The Healthy Eating Index (HEI) in Istanbul. The importance of this study
is not only the lack of sufficient studies in the literature but also being the unique and the first study
on this topic in Turkey. In addition, it is important in terms of revealing the effects of the nutritional
effects of religious differences on national health policies globally and reducing the social burden
by decreasing the unhealthy nutritional status that may occur in this way.

Material and Methods: The data were collected by a survey containing 24 questions on the
demographic characteristics, their religious perceptions, the effects of their religious perception
on nutrition and their HEI. For the participants who did not speak Turkish, questionnaire was also
conducted in English. The Healthy Eating Index was used to assess healthy eating status of the
330 participants.

Results: The distribution of 330; 33% Christians, 33.6% Jews, and 33.3% Muslims and 65.5%
of the participants are women and 34.5% are men. 81,4% of Christians were consuming the
most “forbidden foods”. Jews by 47.4% agreed the most with the idea “they have the stricter diet
rules”. Christians by 65.4% agreed the most “everyone can consume any food”. Muslims, by
87.2%, fasting the most. Christians by 41.2% believed “fasting does affect the health”. The HEI
distribution showed a significant difference (p<0.05), the highest quality rate was among Muslims
as 59.2%. It was observed that there was a significant difference (p <0.05) between the groups
with Body Mass Index (BMI), and obesity was the highest in Christians (55.9%). Muslims have the
highest rate to ensure that the origin of the food brands are the same of the belief of individuals
by 95.5%.

Conclusion: In this study, the ones who had the highest HEI scores and religious rules affected
their eating habits the most are the Muslims; members of Islam. This result may also be related
to the awareness of the participants on healthy nutrition, their attitudes towards applying the rules
of the religion they belong to, and similar factors. More comprehensive studies are needed on the
effect of religions on individuals’ eating habits.

Keywords

Religion, healthy eating index, Fasting, BMI, Religious perception

References

• 1. Aktaş Nazan. Food guides: A visual instrument in nutrition education. Selcuk University The Journal of Institute of Social Sciences, 2011; 25:11–16. 2. Soysal Y. Comparison of the effects of exercises and NLP applications on eating attitudes of people facing excess weight and obesity problems (Master Thesis). Celal Bayar University The Institute of Health Sciences, 2006, Manisa, Turkey. 3. Değirmenci T. Obeze persons ,self-esteem, health-relted quality of life, eating attitude, anxiety and depression (Doctoral Dessertation). Pamukkale University, Faculty of Medical Sciences, department of Psychiatry, 2006, Denizli, Turkey. 4. Belge M. Culinary culture throughout the history [Tarih boyunca yemek kültürü]. Istanbul: İletişim Yayınları, 2013. 5. Sauner-Leroy MH. Yemeğin değişken anlamları ve göç: İstanbul’daki Fransızların yemek alışkanlıkların üzerine bir değerlendirme [Varying meanings of food and migration: An analysis on the dietary habits of the French in Istanbul]. In A. Avcı, S. Erkoç, & E. Otman (Eds.), Yemekte tarih var: Yemek kültürü ve tarihçiliği [There is history in food, culinary culture and historiography] (pp. 162–170). Istanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları. 2012. 6. Goody J. Cooking, cuisine and class: A study in comparative sociology, Müge Günay Güran (Trans.) Istanbul, Pinhan Yayınları, 2013. 7. Beşirli H. Yemek sosyolojisi yiyeceklere ve mutfağa sosyolojik bakış [Food sociology: A sociological approach on foods and cuisine]. Ankara, Phoenix. 2012. 8. Merdol Kutluay T. Beslenme antropolojisi I. [Anthropology of nutrition I]. Ankara, Hatiboğlu Yayınları. 2012. 9. Anonymous, “Kosher” (Internet). (05.02.2020) available on: http://www.ou.org/kosher, 10. Anonymous, “Kashrut” (Internet). (05.02.2020) available on: http://www.jewfaq.org/frames/kosher. 11. Anonymous, “Kosherfest” (Internet). (05.02.2020) available on: http://www.kosherfest.com. 12. Anonymous, “Islam” (Internet). (05.02.2020) available on: http://www.islamicbulletin.org. 13. Anonymous, “Haram and Halal” (Internet). (05.02.2020) available on:http://www.eathalal.com. 14. Kalafat Y. Türk Halkları arasında yaşayan hayat sonrası ile ilgili inançlar [Beliefs about post-life living among turkish peoples]. 3. Uluslararası PIAC Toplantısı, Leneken- Belçika (3–8 Eylül 2000); 60. Yılında İlim ve Fikir Adamı Prof. Dr. Kazım Yaşar Kopraman’a Armağan, Ankara, 2000; 412–418. 15. Koluman A. Food and Religion From Primitive To Celestial. Uludag Univ. J. Fac. Vet. Med. 2009; 28(1): 25-32. 16. Aktaş N. Food guides: A visual instrument in nutrition education. Selcuk University, The Journal of Institute of Social Sciences, 2011; 25: 11–16. 17. Erdoğan S. Nahcivan N. ve Esin N. Hemşirelikte araştırma: Süreç, uygulama ve kritik [Research in nursing: Process, implementation and critisim] İstanbul, Nobel Tıp Yayınları, 2012. 18. United States Department of Agriculture. “The Healthy Eating Index” (Internet). (05.02.2020) available on: https://fns-prod.azureedge.net/sites/default/files/healthy_eating_index/HEI89-90report.pdf. 19. Obirikorang, C. Obirikorang, Y. Acheampong, E. Anto, EO. Toboh, E. Asamoah EA. Brenya, P, “Association of wrist circumference and waist-to-height ratio with cardiometabolic risk factors among type II diabetics in a Ghanaian population”, Hindawi Journal of Diabetes Research, [on line], available on : https://www.hindawi.com/journals/jdr/2018/1838162/, Article ID 1838162. doi:10.1155/2018/1838162. [consulted 05/02/2020]. 20. Hattori, T. Konno, S. & Munakata, M, “Gender differences in lifestyle factors associated with metabolic syndrome and preliminary metabolic syndrome in the general population: The Watari study”, Int Medicine, 56, 17 (2017), 2253–2259. doi:10.2169/internalmedicine.8578-16.