EŞDİZİMLERİN SAPTANMASINA VE BETİMLENMESİNE YÖNELİK KURAM VE YAKLAŞIMLAR
Özet
Eşdizimler anlatımı ve akıcılığı zenginleştiren, bu yönleriyle iletişimde aktif rol oynayan dilsel birimler olarak tanımlanabilir. Geleneksel Türkçe dilbilgisi kitaplarında eşdizimli sözcük birliktelikleri genel olarak birleşik sözcükler kapsamında ele alınmaktadır. Modern dilbilgisi kitaplarında ise ad-eylem birliktelikleri ad-eylem bütünleşmesi (incorporation), bağımsız yardımcı eylemlerle (free auxiliaries) veya katkısız eylemlerle (light verbs) kurulan ad-eylem bileşikleri olarak adlandırılmaktadır. Dildeki en az çaba yasasının getirilerinden biri olarak eşdizimlerin kullanılması dil gelişimini etkilemekte, bireyler arası iletişimi kolaylaştırmaktadır. Eşdizim kavramı farklı ekoller ve bu ekolleri benimseyen araştırmacılar tarafından farklı şekillerde betimlenip sınıflandırılmakta ve çalışılmaktadır. Bu çalışmanın amacı, eşdizimleri saptamaya ve betimlemeye yönelik alanyazınındaki kuram ve araştırmaları incelemek, bu kuram ve araştırmaların içerik incelemelerini karşılaştırarak farklı açılardan sunabilmektir. Araştırmada literatür taraması yapılmıştır. Elde edilen kaynaklar doküman incelemesi aşamalarına göre incelenmiştir. Sonuçta Türkçede eşdizimlerin saptanmasına ve betimlenmesine ilişkin çalışmaların nitel ve nicel olarak artması gerektiği bu çalışmalardan elde edilen bulguların sözcük birlikteliklerinin kullanıldığı kaynak kitaplarda (sözlük ve ders kitabı gibi) yer alması gerektiği vurgulanmıştır.
Anahtar Kelimeler: Eşdizim, Birlikte Kullanım, Sözcük Birliktelikleri.
THEORIES AND APPROACHES TO IDENTIFY AND DETERMINE COLLOCATIONS
Abstract
Collocations can be defined as linguistic units that enrich expression, make expressions fluence, and thus play an active role in communication. In traditional grammar books, collocations are termed as compound words. In modern grammar books, however, collocations are called as noun-verb incorporations, compunds consistig of free auxiliaries or light verb constructions. Using collocations as one of the by-producs of least effort law affects language development and facilitates communication between individuals directly. The aim of this study is to examine theories and researches about collocations and to present different perspectives of these theories. Literature search is made in this study. The resources obtained were examined in accordance with the document review process. In conclusion, it was emphasized that the studies on collocations in Turkish must be increased both qualitatively and quantitatively, as well as findings obtained from this study must be took place in textbooks and other lesson materials like dictionaries.
Key Words: Collocation, Co-Occurrence, Word Combinations.
Primary Language | Turkish |
---|---|
Journal Section | Araştırma Makaleleri |
Authors | |
Publication Date | April 14, 2016 |
Published in Issue | Year 2016 Volume: 13 Issue: 33 |
.