MELA ÎBRAHÎM XELÎLÊ AMEDÎ Û RÊBAZA WÎ DI WERGERA RÎSALEYÊN NÛRÊ DA

Year 2022, Volume: 1 Issue: 2, 63 - 85, 31.12.2022

Nesim Sönmez

Abstract

Keywords

Bedîuzzeman Seîdê Nûrs, Bedîuzzeman Seîdê Nûrsî, Mela Îbrahîm Xelîlê Amedî, Rîsaleyên Nûr, Wergera Rîsaleyan Bo Kurdî, Mesnewîya Nûrîye

MELA ÎBRAHÎM XELÎLÊ AMEDÎ Û RÊBAZA WÎ DI WERGERA RÎSALEYÊN NÛRÊ DA

Abstract

Bedîuzzeman Seîdê Nûrsî, yek ji wan alim û rewşenbîran e ku di nîveka duyemîna sedsala 18dan da hatîye dinyayê û hetanî dawîya nîveka yekemîna sedsala 19dan jîyaye û wî bi jîyana xwe û berhemên xwe ji serdema xwe hetanî roja îro tesîreke mezin li ser mirovan kirîye. Wisa tê xwuyakirin ku ew ê ev tesîr her berdewam be. Seîdê Nûrsî, herciqas bi eslê xwe kurd be û zimanê dayîka wî kurdî be jî wî, berhemên xwe bi tirkî nivîsîne. Berhemên wî; wek li zimanê erebî, farisî, îngilîzî, firansizî, almanî û li gelek zimanan hatîye wergerendanin. Yek ji wan zimanên ku berhemên Bedîuzzemanî hatine wergerandin zimanê wî yê zikmakî yanê kurdî ye û yek ji wergêrên kurdî jî Seydayê Mela Îbrahîm Xelîlê Amedî ye.
Wisa tê xwuyakirin ku hetanî vê gavê di derheqê mijara wergerandina Rîsaleyên Nûr ji bo kurdî ên ku Seydayê Mela Îbrahîmî kirine lêkolîneke akademîk hîç nehatîye kirin. Ji ber vê sedemê me xwest em di vê vekolînê da li ser vê mijarê hûr bibin. Sînorê vekolîna me bi tenê ew wergerên ku Mela Îbrahîm Xelîlî kirine ye. Em ê di vekolîna xwe da ew wergerên ku Seyda, kirine berhev bikin û paşê jî bi Seyda ra gotubêjek bikin û di encamê da ew keresteyên ku hatine bidestxistin li gor rê û rêbaza wergerê analîz bikin û pişt ra binivîsin.

Keywords

Bedîuzzeman Seîdê Nûrsî, Mela Îbrahîm Xelîlê Amedî, Rîsaleyên Nûr, Wergera Rîsaleyan Bo Kurdî, Mesnewîya Nûrîye

References

• Agâh, Sırrı Levend. Türk Edebiyat Tarihi. Ankara: Weşanên Türk Tarih Kurumu, 1973.
• Anter, Musa. Birîna Reş. İstanbul: Weşanên Avesta, 1999.
• Arsan, Esra. Türkiye Kürtlerinde TRT Şeş Algısı: Anadilde Yayıncılık Üzerine Bir Araştırma, AB: Raoul Wallenberg Enstitüsü, Raporu 2015.
• Bedîuzzeman Seidê Nûrsî. Leme‘at, İstanbul: Weşanên Sözler Neşrîyatê, 2016.
• Bedîuzzeman Seidê Nûrsî. Witekan. Wegêr: Farûq Resul Yehya, Tehran: Weşanên Îhsan, 2013/1390.
• Bedîuzzeman Seidê Nûrsî. Dersên Civakî. Wergêr: Ayhan Yıldız, Azizi Samur, Mela Îbrahîm Xelîlê Amedî, İstanbul: Weşanên Zehrayê, 2013.
• Bedîuzzeman Seidê Nûrsî. İctimaî Dersler. İstanbul: Weşanên Zehrayê, 2004.
• Bedîuzzeman Seidê Nûrsî. İstanbul: Weşanên Zehrayê, 2002.
• Bedîuzzeman Seidê Nûrsî. Koma Gotinan. Wegêr: Mela Mihemed Zahid, İstanbul: Weşanên Zehrayê, 2016.
• Bedîuzzeman Seidê Nûrsî. Mektûbat. İstanbul: Weşanên Zehrayê, 1998.
• Bedîuzzeman Seidê Nûrsî. Mektûbat. Wegêr: Abdulkadîr Bîngol, Suat Orak, Ayhan Meretowar, Azîz Samur, İstanbul: Weşanên Zehrayê, 2013.
• Bedîuzzeman Seidê Nûrsî. Mesnevî-i Nûriye. İstanbul: Weşanên Zehrayê, 1998.
• Bedîuzzeman Seidê Nûrsî. Mesnewîya Nûrîye. Wergêr: Seydayê Mela Xelîl Îbrhîmê Amedî/Azarkan, İstanbul: Weşanên Zehrayê, 2012.
• Bedîuzzeman Seidê Nûrsî. Mûcîzeyên Quranê. Wegêr: Ayhan Meretowar, İstanbul: Weşanên Zehrayê, 2009.
• Bedîuzzeman Seidê Nûrsî. Muhakemat. İstanbul: Weşanên Zehrayê, 2002.
• Bedîuzzeman Seidê Nûrsî. Munazerat. Wegêr: Ayhan Meretowar, İstanbul: Weşanên Zehrayê, 2009.
• Bedîuzzeman Seidê Nûrsî. Peyivên Biçûk. Wegêr: Abdulkadir Badilli, İstanbul: Weşanên Envar Neşrîyatê, 1992.
• Bedîuzzeman Seidê Nûrsî. Peyva Bîst û Sêyemîn. Wegêr: Sabah Kara, İstanbul: Weşanên Nûbiharê, 1992.
• Bedîuzzeman Seidê Nûrsî. Peyvên Biçûk. Wegêr: Hamza Yetim û Suleyman Çevik, İstanbul: Weşanên Zehrayê, 1992.
• Bedîuzzeman Seidê Nûrsî. Risala Biratiyê. Wegêr: Abidînê Amedî, İstanbul: Weşanên Nûbiharê, 1992.
• Bedîuzzeman Seidê Nûrsî. Rîsaleya Îctîhadê, İstanbul: Weşanên Sözler Neşrîyatê, 2016.
• Bedîuzzeman Seidê Nûrsî. Risaleya Munacatê. Wegêr: Ayhan Meretowar û Nevzat Emînoğlu, İstanbul: Weşanên Zehrayê, 2010.
• Bedîuzzeman Seidê Nûrsî. Risaleya Sirûştê. Wegêr: Ramazan Çetin û Mikail Bülbül, İstanbul: Weşanên Hizmet Vakfıyê, 2012.
• Bedîuzzeman Seidê Nûrsî. Şehadetnameya Du Dibistanên Musîbetê Yan Jî Dîwana Herba Urfî û Seîdê Kurdî. Wegêr: Aydın Üneşi, Ramazan Çetin û Mikail Bülbül, İstanbul: Weşanên Hizmet Vakfı, 2012.
• Bedîuzzeman Seidê Nûrsî. Tarihçe-i Hayatı. İstanbul: Weşanên Zehrayê, 2002.
• Bedîuzzeman Seidê Nûrsî. Xutbeya Şamê. Wegêr: Ayhan Meretowar, İstanbul: Weşanên Zehrayê, 2009.
• Benek, Sıdık. Trt Kurdî û Tesîra Wê ya li Ser Ciwanan: Bi Mînaka Xwendekarên Lîseyên Wanê. Teza Lîsansa Bilind a Ne Çapkirî, Zanîngeha Wan Yüzüncü Yılê Enstîtuya Zımanên Zindî, (Van: 2020).
• Ebdurrehman Kemal Muhemmed. Hedîyetu’t-Talibîn Fiqha Şafiî. Wergêr: Seyda Mela Îbrahîm Xelîlê Amedî, Diyarbakır: Weşanên Seyda, 2015.
• Mela Xelîlê Sêrtî. Rehberê Ewam Şerha Nehcu’l-Enam el-Kurdî. Dîyarbekir: Weşanxaneya Bîsmilê, bd. Melayê Cizîrî. Dîwan. Berhevkar: Tehsîn Îbrahîm Doskî, İstanbul: Weşanên Nûbiharê, 2012.
• Muhemmed Riza. Jîyana Pexemberê Xuda Tercûma Muhemmed Resûlullah (saw). Wergêr: Seyda Mela Îbrahîm Xelîlê Amedî, Diyarbakır: Weşanên Seyda, 2016.
• Öpengin, Engin. “Werger û Wergêran Di Kurmanciyê De: Paşxane û Hindek Pirsên Îroyî”. Zend, Bihar, 2011.
• Özgüdenli, Osman Gazi. “Şeref Han”. Diyanet İslam Ansiklopedisi, Berg 38, İstanbul: Diyanet Yayınları, 2010, 548-550.
• Qurana Pîroz û Arşa Wêyê Bilind. Wergêr: Abdullah Memet Varlı, İstanbul: Weşanên çapxaneya Exspressê, 1994.
• Qurana Pîroz û Meala Wê ya Bilind. Îstanbul: Weşanên Seokatîya Karûbarên Dîyanetê, 2015.
• Se‘dîyê Şîrazî. Gulîstan. Wergêr: Seyda Mela Îbrahîm Xelîlê Amedî, Diyarbakır: Weşanên Seyda, bd. Sönmez, Nesim. “İslam Fıkıhı Sahasında Yazılan Kürtçe Eserler”, Kurdiname, no. 4, 2021, pp.67-91.
• Sönmez, Nesim. “Pirsgirêkên Beşa Ziman û Edebiyata Kurdî di Zanîngehên Tirkiyeyê de”, International Journal of Kurdish Studies, 2 (1), 2015, pp. 96-104.
• Sönmez, Nesim. Hevpeyvîna bi Seydayê Mela Îbrahîm Xelîlê Amadî re. Dîroka Ragîhandinê: 31. 01. 2022, Saet: 21:00.
• Yıldırımçakar, Adil. Umrek û Mirazek Bedîuzzeman û Medresetuzzehra. İstanbul: Weşanên Nûbiharê, 2018. Yıldız, Ayhan. “Tevgera Wergera Kurmancî li Sûrî û Tirkîyeyê”. Nûbihar Akademî, İstanbul: 2020, Jimar: 13, Sal: 7, 115-138.
• https://www.sozler.com.tr/kategori/tercume-eserler (Ragehandin: 25.11.2022, saet: 23:18).
• https://www.risalehaber.com/said-nursi-risale-i-nurun-sadelestirilmesine-karsi-ne-yapti-174516h.htm (Ragihandin: 03.12.2022, Saet: 00: 56).