FİNANS DEĞİŞKENLERİ VE PETROL FİYATLARIYLA BIST SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK ENDEKSİ ARASINDAKİ NEDENSELLİK İLİŞKİSİ

Year 2025, Volume: 47 Issue: 1, 96 - 110, 14.04.2025

Bertaç Şakir Şahin

Abstract

Sürdürülebilirlik finansal piyasalarda dönüşümlere sebep olmuştur. Bu dönüşümlerin temelinde sürdürülebilirlik çabalarının finansmanı ve sürdürülebilirlik hassasiyeti olan yatırımcılar için yatırım alanları oluşturmak vardır. Sürdürülebilirlik endeksleri sermaye piyasalarında bu iki amacı karşılamaktadır. Dolayısıyla sürdürülebilirlik endekslerinin belirleyicilerinin analizi sermaye piyasalarının etkinliğinin ötesinde sürdürülebilirlik çabalarına da katkı sunacaktır. Literatür makroekonomik ve finansal değişkenler ile enerji fiyatlarının sürdürülebilirlik endeksi üzerindeki etkilerine odaklanır. Bu çalışma BIST Sürdürülebilirlik Endeksi’nin belirleyicileri incelenmiştir. 2014-2023 dönemindeki aylık 10 yıllık tahvil faizleri, CDS ve petrol fiyatları ve Endeks kapanış değişkenlerine Toda Yamamoto Nedensellik analizi uygulanmıştır. Petrol fiyatlarıyla BIST Sürdürülebilirlik Endeksi arasında Granger nedensellik ilişkisi bulunmaktadır. Bu sonuç enerji piyasalarındaki dönüşümün sermaye piyasalarının performansını etkileyebileceğini gösterir.

Keywords

Sürdürülebilirlik Endeksi, Finansal Piyasalar ve Kurumlar, Petrol Fiyatları.

CAUSAL RELATIONSHIP BETWEEN FINANCIAL VARIABLES AND OIL PRICES AND BIST SUSTAINABILITY INDEX

Abstract

Sustainability has caused transformations in financial markets. At the core of these transformations is the financing of sustainability efforts and the creation of investment areas for sustainability-sensitive investors. Sustainability indices fulfil these two objectives in capital markets. Therefore, analysing the determinants of sustainability indices can contribute to sustainability efforts beyond the efficiency of capital markets. The literature focuses on the effects of macroeconomic and financial variables and energy prices on the sustainability index. This study analyses the determinants of the BIST Sustainability Index. Toda Yamamoto Causality analysis is applied to monthly 10-year bond yields, CDS and oil prices and Index closing variables for the period 2014-2023. Findings show a causality relationship between oil prices and BIST Sustainability Index. Results indicate transformation in energy markets may affect the performance of capital markets.

Keywords

Sustainability Index, Financial Markets and Institutions, Oil Prices

References

• Acar, M., Durmaz, Ş., & Coşgunaras, Ş. N. (2021). Sürdürülebilirlik Performansini Etkileyen Finansal Ve Finansal Olmayan Faktörler Üzerine Bir Araştirma: Bist Sürdürülebilirlik Endeksi Örneği. Journal of Accounting and Taxation Studies, 14(1), 129-160.
• Adetokunbo, A. M., & Mevhare, A. S. (2024). The interconnectivity between green stocks, oil prices, and uncertainty surrounding economic policy: indications from the United States. SN Business & Economics, 4(2), 22.
• Altınay, A. T., Kaki, B., Kestane, A, Soba, M., Dinçer, Ö., & Şık, E. (2017). Sürdürülebilirlik Endeksinin Bankacilik Sektörü Hisse Senedi Değerlerine Etkileri, Bist Sürdürülebilirlik Endeksi Üzerine Bir İnceleme. Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 17(34), 264-284.
• Arias Fogliano de Souza Cunha, F., & Samanez, C. P. (2013). Performance analysis of sustainable investments in the Brazilian stock market: a study about the corporate sustainability index (ISE). Journal of business ethics, 117, 19-36.
• Arias Fogliano de Souza Cunha, F., & Samanez, C. P. (2013). Performance analysis of sustainable investments in the Brazilian stock market: a study about the corporate sustainability index (ISE). Journal of business ethics, 117, 19-36.
• Arzova, S. B., & Sahin, B. S. (2023). Does financial development support renewable energy or carbon emissions? A panel data analysis on emerging countries. International Journal of Sustainable Economy, 15(1), 93- 117.
• Azam, M., Hunrja, A. I., & Taskin, D. (2023). Macroeconomic-financial policies and climate change nexus: Theory & practices. In Crises and Uncertainty in the Economy (pp. 51-69). Singapore: Springer Nature Singapore.
• Cavlak, O. D. (2023) Sürdürülebilir hisse senedi endekslerinin DCC-GARCH modeli ile incelenmesi ve petrol fiyatlarının bu ilişkiye etkisi. Afyon Kocatepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 26(1), 48-58.
• Cong, R. G., Wei, Y. M., Jiao, J. L., & Fan, Y. (2008). Relationships between oil price shocks and stock market: An empirical analysis from China. Energy Policy, 36(9), 3544-3553.
• Dağıstanlı, H. A., & Çelik, İ. (2023). Sürdürülebilirlik raporlaması ve firma performansı: BIST Sürdürülebilirlik Endeksi üzerine bir uygulama. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (76), 1-16.
• De Oliveira, E. M., Cunha, F. A. F. S., Cyrino Oliveira, F. L., & Samanez, C. P. (2017). Dynamic relationships between crude oil prices and socially responsible investing in Brazil: evidence for linear and non-linear causality. Applied Economics, 49(22), 2125-2140.
• Doğan, M., Raikhan, S., Zhanar, N., & Gulbagda, B. (2023). Analysis of dynamic connectedness relationships among clean energy, carbon emission allowance, and BIST indexes. Sustainability, 15(7), 6025.
• Drimbetas, E., Sariannidis, N., Giannarakis, G., & Litinas, N. (2010). The Effects of Macroeconomic Factor on the Sustainability, Large-Cap and Mid-Cap Dow Jones Indexes. International Journal of Business Policy and Economics, 3, 21-36.
• Durmusoglu O., Guven D., Kayalica M.O., & Kayakutlu G. (2025) Sustainability Practices and Financial Performance: Evidence from BIST Electricity Index. Ecological Civilization, 2, 10001.
• Ertuğrul, A., Külekçi, İ., & Bumin, M. (2024). İşletme Değeri ile Finansal Riskler Arasındaki İlişki: BIST Sürdürülebilirlik Endeksi Üzerine Uygulama. Ekonomi Politika ve Finans Araştırmaları Dergisi, 9(1), 213-229.
• Fama, E. F. (1970). Efficient capital markets. Journal of Finance, 25(2), 383-417. Giannarakis, G., Lemonakis, C., Sormas, A., & Georganakis, C. (2017). The effect of Baltic Dry Index, gold, oil and usa trade balance on dow jones sustainability index world. International Journal of Economics and Financial Issues, 7(5), 155.
• Gökmenoğlu, K.K., & Menteş, Y. (2023). Interaction Between the Prices of Crude Oil, Natural Gas, and Gold with Conventional and Sustainability Stock Market Indices. In: Özataç, N., Gökmenoğlu, K.K., Balsalobre Lorente, D., Taşpınar, N., Rustamov, B. (eds) Global Economic Challenges. Springer Proceedings in Business and Economics. Springer, Cham.
• Gürünlü, M. (2019). Sürdürülebilirlik ve finansal performans arasındaki ilişki: BİST şirketleri üzerine bir araştırma. Muhasebe ve Finansman Dergisi, (84), 177-190.
• Hawn, O., Chatterji, A. K., & Mitchell, W. (2018). Do investors actually value sustainability? New evidence from investor reactions to the Dow Jones Sustainability Index (DJSI). Strategic Management Journal, 39(4), 949-976.
• Investing (2024) Markets. https://tr.investing.com/markets/ (10.10.2024).
• Jan, A. A., Lai, F. W., Draz, M. U., Tahir, M., Ali, S. E. A., Zahid, M., & Shad, M. K. (2021). Integrating sustainability practices into islamic corporate governance for sustainable firm performance: from the lens of agency and stakeholder theories. Quality & Quantity, 1-24.
• Kaya, M. (2023) BİST Sürdürülebilirlik Endeksi ile Fosil Yakıt Fiyatları Arasındaki İlişkinin Analizi. Abant Sosyal Bilimler Dergisi, 23(3), 1475-1495.
• Khan, A., Khan, M. Y., Khan, A. Q., Khan, M. J., & Rahman, Z. U. (2021). Testing the weak form of efficient market hypothesis for socially responsible and Shariah indexes in the USA. Journal of Islamic Accounting and Business Research, 12(5), 625-645.
• Kilian, L., & Park, C. (2009). The impact of oil price shocks on the US stock market. International economic review, 50(4), 1267-1287.
• Kocmanová, A., Pavláková Dočekalová, M., Škapa, S., & Širáňová, L. (2016). Measuring corporate sustainability and environmental, social, and corporate governance value added. Sustainability, 8(9), 945.
• Koçoğlu, Ş., Karan, M. B., & Kapusuzoğlu, A. (2016). The Effect of the Relationship Between Oil Price https://startup-map.berlin/companies.startups/f/all_regions/anyof_Berlin%2FBrandenburg%20 Metropolitan%20Region/data_type/anyof_Verified/income_streams/anyof_commission/industries/ anyof_fintechand Stock Markets in Energy Sustainable Countries. Energy and Finance: Sustainability in the Energy Industry, 123-144.
• Lagoarde-Segot, T., & Paranque, B. (2018). Finance and sustainability: From ideology to utopia. International Review of Financial Analysis, 55, 80-92.
• Orsato, R. J., Garcia, A., Mendes-Da-Silva, W., Simonetti, R., & Monzoni, M. (2015). Sustainability indexes: why join in? A study of the ‘Corporate Sustainability Index (ISE)’in Brazil. Journal of Cleaner Production, 96, 161-170.
• Özçim, H. (2022). Bist Sürdürülebilirlik Endeksi ve Makroekonomik Veriler Arasindaki İlişkinin Garch Modelleri Çerçevesinde İncelenmesi. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (50), 115-126.
• Peng, L. S., & Isa, M. (2020). Environmental, social and governance (ESG) practices and performance in Shariah firms: agency or stakeholder theory?. Asian Academy of Management Journal of Accounting & Finance, 16(1).
• Pérez-Calderón, E., Milanés-Montero, P., & Ortega-Rossell, F. J. (2012). Environmental performance and firm value: Evidence from Dow Jones sustainability index Europe. International Journal of Environmental Research, 6(4), 1007-1014.
• Schaeffer, R., Borba, B. S., Rathmann, R., Szklo, A., & Branco, D. A. C. (2012). Dow Jones sustainability index transmission to oil stock market returns: A GARCH approach. Energy, 45(1), 933- 943.
• Sevilgen, G., & Kılıç, M. (2013). Yenilenebilir enerji kaynakları ve sürdürülebilirlik endeksi. Uludağ Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Dergisi, 18(1), 69-79.
• Shafi, K., Hua, L., & Idrees, Z. (2015). Exchange rate volatility and oil prices shocks and its impact on economic sustainability. Management Science Letters, 5(1), 59-64.
• Sharma, P., Shrivastava, A. K., Rohatgi, S., & Mishra, B. B. (2023). Impact of macroeconomic variables on sustainability indices using ARDL model. Journal of Sustainable Finance & Investment, 13(1), 572-588.
• Toda, H.Y., & Yamamoto, T. (1995), Statistical inference in vector auto-regressions with possibly integrated processes. Journal of Econometrics, 66, 225‐250.
• Türkay, K., Limanlı, Ö., & Tuna, G. (2023). Kira Sertifikası (Sukuk), BİST Sürdürülebilirlik Endeksi ve Devlet Tahvili Arasındaki Zamanla Değişen Nedensellik İlişkisi: Türkiye Örneği. Fiscaoeconomia, 7(2), 1028- 1066.
• Yavuz, A. E. (2023). Temiz Enerji, Sürdürülebilir ve BIST Endeksleri Arasındaki İlişkilerin Analizi: TVP-VAR Yaklaşımı. İşletme Akademisi Dergisi, 4(3), 339-354.
• Yıldırım, G., Kocamış, T. U., & Tokur, Ö. T. (2018). Sürdürülebilirlik Ve Firma Performansi: Bist Sürdürülebilirlik Endeksi Şirketleri Üzerine Bir Uygulama. Akademi Sosyal Bilimler Dergisi, 5(15), 90-96.
• Zhou, F., Endendijk, T., & Botzen, W. W. (2023). A review of the financial sector impacts of risks associated with climate change. Annual Review of Resource Economics, 15(1), 233-256.