ENGELLİ TURİZMİ KAPSAMINDA MÜZELERDE ULAŞILABİLİR UYGULAMALARIN TESPİTİNE İLİŞKİN KARŞILAŞTIRMALI BİR ANALİZ

Yıl 2015, Cilt: 3 Sayı: 1, 189 - 230, 01.06.2015

Merve Baş Emirhan Yenişehirlioğlu Burhanettin Zengin

Öz

Müzeler hem turistler hem de yerel halk tarafından ziyaret edilen kurumlardır. 2012 yılı verilerine göre
28.781.308 kişi müze ve ören yeri ziyaretinde bulunmuştur. Dünya üzerinde 650 milyon engelli birey
yaşamaktadır ve müzelerin engelli bireyler tarafından da sağlıklı bir biçimde ziyaret edilmesinin sağlanması
önemlidir. Ulaşılabilirliğin sağlanması engelli turizmi kapsamında seyahat eden engelli turistler açısından
da tercih edilebilirliği ve memnuniyeti artıran bir sonuç oluşabilmektedir. Bu çalışmada müzelerde
ulaşılabilirliğin gelişimine katkı sağlamak amacı ile yurt içinden seçilen Topkapı Sarayı Müzesi, Ankara
Anadolu Medeniyetleri Müzesi, Antalya Müzesi, İstanbul Arkeoloji Müzesi ulaşılabilir imkanları ile yurt
dışından seçilen; Louvre Müzesi (Paris/Fransa), Britanya Müzesi (British Museum - Londra/İngiltere),
Vatikan Müzesi (Vatikan), Metropolitan Sanat Müzesi (Metropolitan Museum of Art - Newyork/Birleşmiş
Devletler) ulaşılabilirlik ile ilgili imkanları tespit edilmiş ve karşılaştırmalı olarak analiz edilerek
ulaşılabilirliğe ilişkin önerilerde bulunulup, yol gösterici olunması amaçlanmıştır. Çalışma sonucunda yurt
dışındaki müzelerin ulaşılabilir imkânları ile karşılaştırıldığında yurt içindeki müzelerde bazı eksiklikler
tespit edilmiştir. Yurt içindeki müzelerde görme engelli, işitme engelli ve zihinsel engelli ziyaretçilere
eğitim programları oluşturulması ve dokunma turları, işaret dili rehberli turlar oluşturulması, yürüyen yol
ve yürüyen merdiven uygulamalarının oluşturulmasını vb. tavsiyelerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Ulaşılabilirlik, Engelli Turizmi, Müzeler, Engellilik, Turizm

Kaynakça

• “Access”, (TY). http://www.britishmuseum.org/visiting/access.aspx, Erişim Tarihi: 05.05.2015.
• “Accessibility”, (2015). http://www.metmuseum.org/visit/accessibility, Erişim Tarihi: 05.05.2015.
• “Accessible Tourısm for All”, (TY). http://www.unwto.org/quality/std/en /pdf/02_2_accesibility.pdf, Erişim Tarihi: 05.05.2015.
• “Amerıcans Wıth Dısabilities Act of 1990, As Amended”, (TY). http://www.ada.gov/pubs/adastatute08.htm, Erişim Tarihi: 05.05.2015.
• “Antalya Müzesi”, (2015). http://www.antalyamuzesi.gov.tr/, Erişim Tarihi: 05.05.2015.
• “Bury the Dead”, (2015). http://www.catholicnews.com/data/stories/cns/1200122.htm, Erişim Tarihi: 05.05.2015.
• “Engelli ve Yaşlılar”, (TY). http://www.eyh.gov.tr/tr/8245/Turkiye-Engelliler- Arastirmasi-TemelGostergeleri, Erişim Tarihi: 05.05.2015.
• “International Day of Persons with Disabilities”, (TY). http://www.who.int/disabilities/media /events/idpdinfo031209/en/, Erişim Tarihi: 05.05.2015.
• “Müze İstatistikleri”, (2014). http://www.kulturvarliklari.gov.tr/TR,43336/muzeistatistikleri. html, Erişim Tarihi: 05.05.2015.
• “Müze Nedir?”, (2010). http://www.kultur.gov.tr/TR,31145/muze-nedir.html, Erişim Tarihi: 05.05.2015.
• “Müzenin Tarihçesi”, (2015). http://www.anadolumedeniyetlerimuzes i.gov.tr/TR,77 764/muzenin-tarihcesi.html, Erişim Tarihi: 05.05.2015.
• “Müze'ye Genel Bakış”, (2015). http://www.istanbularkeoloji.gov.tr/muze, Erişim Tarihi: 05.05.2015.
• “Persons with Disabilities”, (2015). http://ec.europa.eu/justice/discrimination /disabilities/disability strategy/index_en.htm, Erişim Tarihi: 05.05.2015.
• “The eighteenth century: origins of the British Museum”, (2015). http://www.britishmuseum.org/about_us/the_museums_story/general_history.aspx, Erişim Tarihi: 05.05.2015.
• “Turist Sayısı ve Turist Geliri”, (2015). http://www.tursab.org.tr/tr/istatistikler/turistsayisi- ve-turizm-geliri/2003-gelirsayi veortalamaharcama_68.html, Erişim Tarihi: 05.05.2015.
• “Vatican Museums”, (2015). http://www.museivaticani.va/3_EN/page s/zInfo/MV_Info_NotizieStoriche.htm, Erişim Tarihi: 05.05.2015.
• “Vatican Museums”, (2015). http://www.museivaticani.va/3_EN/pages/zInfo Didattica/M_Info_Didattica_05_sordi.html, Erişim Tarihi: 05.05.2015.
• “Vatican Museums”, (2015). http://www.museivaticani.va/3_EN/pages/z- Info/Didattica/MV_Info_Didattica_06_nonvedenti.html, Erişim Tarihi: 05.05.2015.
• “What is Real-time Captioning”, (2015). http://www.washington.edu/d oit/Faculty/articles?386, Erişim Tarihi: 05.05.2015.
• Akinci, A., Darica N., (2000). “Özürlü Çocuğa Sahip Anne-Babaların Umutsuzluk Düzeylerinin İncelenmesi”, Çocuk Forumu Dergisi, Ankara, 3 (2), 25-31.
• Baş, M. ve Kılıç, B., (2013). “Otel İşletmelerinde Engellilere Yönelik Hizmet Algısı ve Memnuniyet İlişkisi”, Uluslararası Katılımlı 7. Özürlüler Vakfı Kongre ve Sosyal Etkinlikleri, 20-21 Aralık 2013.
• Berry, L., A. Parasuraman ve V. A. Zeıthaml., (1988). The Service Quality Puzzle. Business Horizon, 35-43.
• Buhalis, D., ve Mıchopoulou, E., (2011). “Information-Enabled Tourism Destination Marketing: Addressing the Accessibility Market”. Current Issues in Tourism,14 (2), 145- 168.
• Burnett, J. ve Baker, H.B., (2001). “Assesing the Travel Related Behaviours of the Mobility Disabled Consumer”, Journal of Travel Research, 40, 4-11.
• Çakmak, M., (2008). “Amerika Birleşik Devletlerinde Engelli Tanımı Hakkında Bir İnceleme”, Ankara, Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 57 (2).
• Cultural Access and Participation Report, (2013). Tns Opinion and Social, European Comission and Directorate-General for Education and Culture.
• Dalbay, R. S., (2009). Özürlü Yakınlarının Özürlülere Yönelik Sosyal Politikalara İlişkin Beklentileri ve Memnuniyet Dereceleri (Isparta Örneği), (Yayınlanmamış), Yüksek Lisans Tezi, Isparta: Süleyman Demirel Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sosyoloji Anabilim Dalı, 1-12.
• Eralp, Z., (1983). Genel Turizm. Ankara Üniversitesi Basın Yayın Yüksekokulu Yayınları. (3), 36.