KURUMSAL YÖNETİM ENDEKSİNDEKİ ŞİRKETLERİN KAR DAĞITIM POLİTİKALARINI ETKİLEYEN FAKTÖRLER: BORSA İSTANBUL'DA BİR UYGULAMA

Yıl 2023, Cilt: 11 Sayı: Özel Sayı, 193 - 212, 20.10.2023

Barış Aksoy

https://doi.org/10.52122/nisantasisbd.1347718

Öz

Bu çalışmada Borsa İstanbul Kurumsal Yönetim Endeksinde bulunan şirketlerin kâr payı dağıtım oranı üzerinde etkili olan faktörler araştırılmaktadır. Kurumsal yönetim notu, kaldıraç oranı, aktif kârlılığı, araştırma ve geliştirme harcamaları, şirket büyüklüğü, şirket yaşı, aile üyelerinin yönetim kurulunda bulunma oranı, aile dışı blok hissedarlar oranı, sahiplik konsantrasyonu, yönetim kurulu üye sayısı, kadın yönetim kurulu üye oranı, CEO ikiliği, yönetim kurulu bağımsız üye oranı değişkenleri ile kâr payı dağıtım oranı arasındaki ilişki incelenmiştir. Borsa İstanbul kurumsal yönetim endeksindeki 37 şirketin 2018-2022 yılları arasında 5 yıllık verileri alınarak regresyon analizi gerçekleştirilmiştir. Analiz sonucunda kurumsal yönetim notu, firma yaşı, aile dışı blok hissedarlar oranı değişkenleri ile kâr payı dağıtım oranı arasında anlamlı pozitif; kaldıraç, firma büyüklüğü, sahiplik konsantrasyonu değişkenleri ile kâr payı dağıtım oranı arasında anlamlı negatif ilişkinin olduğu görülmektedir. Yönetim kurulu başkanı ile genel müdürün aynı olmama durumuna göre firma yaşı ve aile dışı blok hissedar oranı ile kâr payı dağıtım oranı arasında anlamlı pozitif; kaldıraç, sahiplik konsantrasyonu ve kadın yönetim kurulu üye oranı ile kâr payı dağıtım oranı arasında anlamlı negatif ilişki bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler

Kar Dağıtım Politikası, Kurumsal Yönetim Endeksi, Sahiplik Konsantrasyonu, CEO İkiliği, Kadın Yönetim Kurulu Üyesi, Aile Dışı Blok Hissedar

FACTORS AFFECTING PROFIT DISTRIBUTION POLICIES OF COMPANIES IN THE CORPORATE GOVERNANCE INDEX: AN APPLICATION IN BORSA ISTANBUL

Öz

In this study, the factors that affect the dividend distribution rate of companies in Borsa Istanbul Corporate Governance Index are investigated. The relationship between the variables of corporate governance rating, leverage ratio, return on assets, research and development expenditures, company size, company age, percentage of family members on the board of directors, non-family block shareholder ratio, ownership concentration, number of board members, female board member ratio, CEO duality, and the rate of independent members of the board of directors with the dividend distribution rate was examined. Regression analysis was conducted using 5-year data from 2018 to 2022 of 37 companies in the Borsa Istanbul Corporate Governance Index. As a result of the analysis, a significant positive relationship was observed between the corporate governance rating, company age, and non-family block shareholder ratio variables with dividend distribution rate; while a significant negative relationship was found between leverage ratio, company size, and ownership concentration variables with dividend distribution rate. It was observed that there is a significant positive relationship between the variables of company age and non-family block shareholder ratio with the dividend distribution rate when the chairman of the board of directors and the general manager are not the same, while there is a significant negative relationship between the variables of leverage ratio, ownership concentration, and female board member ratio with the dividend distribution rate.

Anahtar Kelimeler

Dividend Distribution Policy, Corporate Governance Index, Ownership Concentration, CEO Duality, Female Board Member, Non-Family Block Shareholder

Kaynakça

• Al-Najjar, B., & Kilincarslan, E. (2015). “The Effect of Ownership Structure on Dividend Policy: Evidence from Turkey”, Corporate Governance, 16(1), 135-161.
• Al-Qahtani, T. H., & Ajina, A. (2017). “The Impact of Ownership Structure on Dividend Policy the Evidence from Saudi Arabia”, Journal of Emerging Issues in Economics, Finance and Banking (JEIEFB), 6(1), 2187-2202.
• Al-Rahahleh, A. S. (2017). “Corporate Governance Quality, Board Gender Diversity and Corporate Dividend Policy: Evidence from Jordan”, Australasian Accounting, Business and Finance Journal, 11(2) 86-104.
• Ali, N., Rehman, M. Z., Ashraf, B. N., & Shear, F. (2022). “Corporate Dividend Policies During the COVID-19 Pandemic”, Economies, 10 (263), 1-12.
• Atmaja, L. S. (2017). “The Impact of Family Control on Dividend Policy: Evidence from Indonesia”, International Research Journal of Business Studies, 9(3), 147-156.
• Attig, N., Boubakri, N., Ghoul, S. E., & Guedhami, O. (2016). “The Global Financial Crisis, Family Control, and Dividend Policy”, Financial Management, 45(2), 291-313.
• Aydın, N., Başar, M., & Coşkun, M. (2014). Finansal Yönetim. Ankara: Detay Yayınları.
• Baker, H. K., & Weigand, R. (2015). “Corporate Dividend Policy Revisited”, Managerial Finance, 41(2), 126-144.
• Brigham, E. F., & Houston, J. F. (1996). Fundamentals of Financial Management. Florida: The Dreyden Press Yayınları.
• Cao, L., Du, Y., & Hansen, J. Ø. (2017). “Foreign Institutional Investors and Dividend Policy: Evidence from China”, International Business Review, 26(5), 816-827.
• Dündar, E., & Uysal, T. U. (2020). “Anonim Şirketlerde Kar Payı Dağıtımı ve Yeni Koronavirüs (Covid-19) Salgın Döneminin Kar Payı Dağıtımı Üzerine Etkileri”, İşletme Akademisi Dergisi, 1(3), 174-186.
• Driver, C., Grosman, A., & Scaramozzino, P. (2020). “Dividend Policy and Investor Pressure”. Economic Modelling, 89, 559-576.
• Ergün, B. (2020). “Kâr Payı Politikasının Belirleyicileri: Türk İmalat Firmalarında Bir Analiz”, Business and Management Studies: An International Journal, BMIJ, 8(2), 1803-1822.
• Ersoy, E., & Çetenak, E. H. (2015). “Sahiplik Yoğunlaşmasının Temettü Dağıtım Kararlarına Etkisi: Borsa İstanbul’da Bir Uygulama”, Ege Akademik Bakış, 15(4), 509-521.
• Gyapong, E., Ahmed, A., Ntim, C. G., & Nadeem, M. (2021). “Board Gender Diversity and Dividend Policy in Australian Listed Firms: The Effect of Ownership Concentration”, Asia Pacific Journal of Management, 38(2), 603-643.
• Kadarningsih, A., & Pangestuti, I. R. (2022). “The Importance of Profitability and Dividend Policy for Indonesian State-Owned Entreprises – BUMN”, Uluslararası Sosyal Bilimler ve Eğitim Dergisi-USBED, 4(6), 377-388.
• Kim, J., Yang, I., Yang, T., & Koveos, P. (2021). “The Impact of R&D Intensity, Financial Constraints, and Dividend Payout Policy on Firm Value”, Finance Research Letters, 40, 1-5.
• Linden, A., Lehner, O. M., Losbichler, H., & Martikainen, M. (2023). “Dividend Payout Decisions Under Uncertainty: the Ownership Influence in the Early Days of the COVID-19 Pandemic in Finland”, Journal of Applied Accounting Research, 24(2), 299-317.
• Mazur, M., Dang, M., & Vo, T. T. (2020). “Dividend Policy and the COVID-19 Crisis”, Munich Personal RePEc Archive, 1-27.
• Mardani, R. M., Moeljadi, Sumiati, & Indrawati, N. K. (2018). “Ownership Structure, Corporate Governance and Dividend Policy: Evidence from Indonesia”, The 2018 International Conference of Organizational Innovation (s. 1249-1255). Fukuoka University, Japan: KnE Social Sciences.
• McGuinness, P. B., Lam, K. C., & Vieito, J. P. (2015). “Gender and Other Major Board Characteristics in China: Explaining Corporate Dividend Policy and Governance”, Asia Pac J Manag, 32(4), 989-1038.
• Mehdi, M., Sahut, J.-M., & Teulon, F. (2017). “Do Corporate Governance and Ownership Structure impact Dividend Policy in Emerging Market During Financial Crisis?”, Journal of Applied Accounting, 18(3), 274-297.
• Özvar, K., & Ersoy, E. (2017). “Sahiplik Yapısının Kar Dağıtım Kararlarına Etkisi: Panel Tobit Yöntemiyle Bir Analiz”, Finansal Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, 9(17), 129-147.
• Poyraz, E. (2008). Finansal Yönetim, Bursa: Ekin Yayınları.
• Seyhan, M., & Akbulut, R. (2023). “Firmalarda Kar Payı Dağıtım Politikalarını Etkileyen Makro Faktörler: BİST İmalat Sanayi Firmaları Üzerine Bir Çalışma”, İktisadi ve İdari Yaklaşımlar Dergisi, 5(1), 29-52.
• Tinungki, G. M., Robiyanto, R., & Hartono, P. G. (2022). “The Effect of COVID-19 Pandemic on Corporate Dividend Policy in Indonesia: The Static and Dynamic Panel Data Approaches”, Economies, 10(11), 1-18.
• Thompson, E. K., & Manu, S. A. (2021). “The Impact of Board Composition on The Dividend Policy of US Firms”, Corporate Governance, 21(5), 737-753.
• Yarram, S. R., & Dollery, B. (2015). “Corporate Governance and Financial Policies”, Managerial Finance, 41(3), 267-285.
• Yousaf, I., Ali, S., & Hassan, A. (2019). “Effect of Family Control on Corporate Dividend Policy of Firms in Pakistan”, Financial Innovation, 5 (42), 1-13.
• “Kurumsal Yönetim Derecelendirme Raporları”, (2023). https://www.turktraktor.com.tr/ kurumsal-yonetim-derecelendirme-raporlari, 21.02.2023.
• “Bildirim”, (2023). https://www.kap.org.tr/tr/BildirimPdf/911064, 20.02.2023
• “Kurumsal Yönetim Endeksi”, (2023). https://www.tkyd.org/tr/tkyd/kurumsal-yonetim-endeksi, 21.02.2023
• “The Potential Impact of The Corona-Crisis On Dividend Policies” (2023). https://www.ey.com/en_be/tax/tax-alerts/the-potential-impact-of-the-corona-crisis-on-dividend-policies, 10.09.2023